Groot schildmos
| Groot schildmos | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_(8580717370).jpg)
| |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Parmotrema perlatum (Huds.) M. Choisy (1952) | |||||||||||||
_(8579621467).jpg)
| |||||||||||||
| Synoniemen | |||||||||||||
|
Imbricaria ciliata (DC.) Arnold | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Groot schildmos op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Het groot schildmos (Parmotrema perlatum) is een korstmos uit de familie Parmeliaceae. Het groeit op laanbomen en horizontale takken. Het groeit vooral als epifyt op bomen met een wat basische schors, zowel op laanbomen als in parken en lichte bossen.
Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]
Groot schildmos is een grote, grijze bladvormige soort met lobben die in het midden opstijgen en daar aan de rand soredieus zijn. Soralen zijn altijd aanwezig. Het thallus kan een diameter van 20 cm bereiken. De bovenzijde van het thallus is in droge toestand parelgrijs en bij vochtige omstandigheden groenig. De lobben zijn 4-15 mm breed en hebben aan de uiteinden zwarte randstandige rhizinen (ciliën = trilhaartjes). De onderkant is zwart met bruine randen. Het heeft geen isidien, pseudocyphellen. Ook zijn in Nederland altijd de apothecia afwezig.
Het heeft de volgende kenmerkende kleurreacties:
- cortex (schorslaag): K+ (geel), C-, KC-, P-
- medulla (merglaag): K+ (geel wordt oranje), C-, KC-, P+ (oranje)
De ascosporen zijn ellipsoïde tot breed ellipsoïde en hebben de afmeting 22-30 × 13-18 µm.
Het lijkt op:
- Hypotrachyna-soorten, die geen randstandige rhizinen hebben en in het midden van de lobben soredieus zijn.
- Netschildmos (Parmotrema reticulatum), veel zeldzamer, met wit netvormige patroon op het oppervlak)
- Gewimperd schildmos (Parmotrema pseudoreticulatum), met glad oppervlak en K+ rood.
Verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]
De soort is wijdverbreid in gematigde streken van het noordelijk en zuidelijk halfrond. Het komt voor op alle continenten behalve Antarctica. Parmotrema perlatum groeit voornamelijk op bast in lichte loofbossen, af en toe, vooral aan de kust, ook op silicaatgesteenten. Parmotrema perlatum is als zwavelgevoelige soort vrijwel verdwenen tijdens de industrialisatie van grote delen van Europa, maar breidt zich door ontzwaveling weer uit.
In Nederland is het een vrij algemene soort. Het is niet bedreigd en staat niet op de rode lijst.
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
Parmotrema perlatum wordt in sommige delen van India als specerij gebruikt, vooral in Tamil Nadu, onder namen als "Kalpasi", "Kalpashi" of "Black stone flower". Extracten verkregen uit het korstmos worden geclaimed als hoog antibacterieel, ontschimmelend, antioxiderend en kankerremmend.
| Bronnen, noten en/of referenties |