Overleg:Stellingwerfs

Noordwolde

De taal rond Noordwolde heeft zich niet ontwikkeld onder invloed van de Groninger Veenkoloniën, maar van de Koloniën van de maatschappij van Weldadigheid. Het Koloniaals heeft een sterke Hollandse inkleuring. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door Nijman (overleg · bijdragen) 9 apr 2013-04-09 17:47 (CEST)

Vraag

Welke betrouwbare bronnen ondersteunen gedeeltes uit de tekst wel/niet? Wikipedia geeft niet weer wat eigen ervaringen zeggen, maar wat in betrouwbare bronnen gezegd/geschreven is. Iets meer onderbouwing met bronnen lijkt me gewenst, in plaats van zomaar zaken weghalen/toevoegen/aanpassen. Mvg, Encycloon (overleg) 30 jul 2019 15:47 (CEST)

De Taaltelling Nedersaksisch uit 2005 van Henk Bloemhoff geeft aan dat in Oost-Stellingwerf 16,3% thuis uitsluitend Stellingwerfs sprak en 12,8% Nederlands en Stellingwerfs. In 29,1% van de huishoudens in Oost-Stellingwerf werd toen dus in ieder geval Stellingwerfs gesproken, dat wordt 29,5% als de categorie Fries, Nederlands en Stellingwerfs wordt toegevoegd. 48,8% zij het Stellingwerfs te kunnen spreken. Oost-Stellingwerf is in vergelijking tot West-Stellingwerf duidelijk meer verfriest. In Appelscha begon dit al in de 19e eeuw en in Donkerbroek in de 20e eeuw. http://taal.phileon.nl/nds_stellingwerfs.php

In West-Stellingwerf zei 64,6% van de ondervraagden Stellingwerfs te kunnen spreken. In 32,3% van de gevallen werd er thuis uitsluitend Stellingwerfs gesproken en in 18,6% van de gevallen Nederland en Stellingwerfs. In totaal werd er in 53,2% van de gevallen thuis in ieder geval Nedersaksisch gesproken in West-Stellingwerf. In de gemeente Steenwijkerland wordt ook Stellingwerfs gesproken, maar niet in alle plaatsen. De omgeving van Vollenhove en Sint Jansklooster en ook de plaats Blokzijl worden niet tot het Stellingwerfse taalgebied gerekend. De genoemde drie plaatsen werden tot de categorie anders beoordeeld. 35,5% sprak uitsluitend Stellingwerfs thuis, 12,3% sprak Nederlands en Stellingwerfs. Totaal dus 47,8%. 67,4% zei Nedersaksisch te kunnen spreken. Ook een deel van de gemeente Drenthe spreekt Stellingwerfs, 1,7& van de ondervraagden in Drenthe zei Stellingwerfs te kunnen spreken. Het Stellingwerfs wordt in delen van de gemeentes Westerveld, Noordenveld en Meppel gesproken. De studie komt uit 2005, waarschijnlijk zullen deze percentages nu lager liggen dan toen. Mij lijkt het niet dat zulke percentages na bijna vijftien jaar bijna bij het nulpunt liggen. https://www.stellingia.nl/wp-content/uploads/2014/12/Taaltelling-Nedersaksisch-1.pdf

In het hele ondervraagde gebied zei van de 18 t/m 39 jarigen 17,3% uitsluitend Nedersaksisch thuis te spreken. Voor Nederlands en Nedersaksisch was dit 22,4%. Totaal 39,7%. Bij eerdere generaties lag dit hoger. Totaal 61 jaar en ouder: 52,2%. 40 t/m 60 jaar: 51,9%. Er dus wel van een afname te spreken. Dit gaat niet specifiek over het Stellingwerfse gebied. Het kunnen spreken voor het hele Nedersaksische gebied lag overigens bij 18 t/m 39 jaar op 64,6%. Bij 40 t/m 60 jaar op 66,9% en bij 61+ op 70,1%. Bij 18 t/m 39 jaar is de Nederlandse inslag beduidend groter. Van een sterke afname in kunnen spreken is geen sprake.

Geert Driessen van de Radbout Universiteit heeft in 2011 een onderzoek gehouden naar het hele Nedersaksische taalgebied, niet specifiek naar bijvoorbeeld het Stellingwerfse gebied. 15% van de ouders zei met elkaar Nedersaksisch te praten, minder dan 1% van de kinderen met elkaar. Kind-moeder lag op 1% en kind-vader op 2%. 15% is in vergelijking tot 39,7% in 2005 weinig. in 1995 zei nog 34% van de ouders met elkaar Nedersaksisch te praten, 5% van de kinderen met elkaar. Kind-moeder: 7% en kind-vader: 8%. http://www.geertdriessen.nl/nl/nieuws/streektalen-en-dialecten-in-verval/

Er zijn ook nog Quick-scans van de provincie Friesland, deze heb ik van de Nedersaksische wikipedia:

Quick-Scan 2007
Thuustael	Weststellingwarf	Ooststellingwarf
Stellingwarfs	29%	12%
Fries	18%	41%
Nederlaands	53%	47%

Quick-Scan 2011
Thuustael	Weststellingwarf	Ooststellingwarf
Stellingwarfs	22%	11%
Fries	22%	39%
Nederlaands	56%	50%

Quick-Scan 2015
Thuustael	Weststellingwarf	Ooststellingwarf
Stellingwarfs	21%	12%
Fries	24%	38%
Nederlaands	52%	44%

|}

Het jaar 2007 ligt hier ook weer duidelijk lager dan de taaltelling uit 2005. Bij 2015 kom ik overigens niet uit op 100% als ik alles bij elkaar op tel.

Als ik al deze cijfers zo zie vind ik het onrechtvaardig om te zeggen dat het Stellingwerfs alleen nog maar door ouderen wordt gesproken, evenals het zeggen dat het Stellingwerfs nog maar door een enkeling wordt gesproken. Het valt natuurlijk niet te ontkennen dat het gebruik van het Stellingwerfs afneemt ten gunste van het Nederlands en Fries.

Grwen (overleg) 31 jul 2019 19:11 (CEST)

Dank voor de reactie. Bewijslast ligt bij de toevoeger, dus wie in dit geval toevoegt dat het alleen de ouderen zijn dient een bron te kunnen geven die die bewering ondersteunt. Encycloon (overleg) 31 jul 2019 19:31 (CEST)