Rijpschildmos

Rijpschildmos
	Taxonomische indeling
Rijk:	Fungi (Schimmels)
Stam:	Ascomycota (zakjeszwammen)
Klasse:	Lecanoromycetes
Orde:	Lecanorales
Familie:	Parmeliaceae
Geslacht:	Punctelia
	Soort
	Punctelia jeckeri; (Roum.) Kalb (2007)
	Synoniemen
	Punctelia ulophylla (Ach.) van Herk & Aptroot, 2000; Parmelia dubia sensu auct. brit. p.p., 2002; Parmelia subrudecta sensu auct. brit. p.p. pre-2000; Parmelia ulophylla (Ach.) F.Wilson, 1893; Sticta jeckeri Roum., 1881; Parmelia borreri var. ulophylla (Ach.) Nyl., 1872; Parmelia caperata ß ulophylla Ach., 1810;
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Rijpschildmos op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Schimmels

Het rijpschildmos (Punctelia jeckeri) is een korstmos uit de familie Parmeliaceae. Het leeft als epifyt op bomen met een niet te zure schors. Ook komt het soms voor op rottend hout en incidenteel op steen. Het leeft samen met een alg uit het geslacht Trebouxia.

Determinatie[bewerken | brontekst bewerken]

Grote, bladvormige soort met lijnvormige, randstandige soralen met name op de lobranden. Het bovenoppervlak is grijsgroen als het vochtig is, bruingrijs tot bruinachtig als het droog is of jong is. Het onderoppervlak witachtig tot bleek rozebruin met rhizinen (bundels van hyfen aan de onderkant van het thallus). Het thallus heeft wittige soralen die vanuit het centrum van het thallus naar de buitenrand zigzaggen aan de zijrand van de lobben. Het rozet is tussen 3 en 6 cm groot. De lobben zijn vrij langwerpig en 3–7 mm breed. De toppen van de lobben zijn afgerond, soms opstaand, behaard, bruingrijs tot bruinachtig. De lobben bevatten soms weinig ronde, geelwitte pseudocyphellen, die qua grootte gelijk zijn. Isidiën zijn nooit aanwezig en pycnidiën doorgaans afwezig. In Nederland komen apotheciën op deze soort nooit voor.

Het heeft de volgende kenmerkende kleurreacties:

cortex (schorslaag): K+ geel
medulla (merglaag): C+ rood, K-, KC+ rood, Pd-, UV-.

Rijpschilmos lijkt op:

gestippeld schildmos (Punctelia subrudecta), maar deze heeft puntvomige soralen en soralen vooral op het midden van de lobben
witstippelschildmos (Punctelia borreri), maar deze heeft puntvomige soralen en soralen vooral op het midden van de lobben
gewoon schildmos (Parmelia sulcata), maar deze heeft lijnvormige structuren midden op de lobben

Verspreiding[bewerken | brontekst bewerken]

In Nederland komt het vrij algemeen voor. Het is niet bedreigd en staat niet op de rode lijst.

Bronnen, noten en/of referenties

BLWG Verspreidingsatlas Korstmossen
(en) Index Fungorum
(en) Punctelia jeckeri (Roum.) Kalb. op MARINE, MARITIME AND OCEANIC LICHENS
Herk, K. van, A. Aptroot & L. Sparrius, 2017. Veldgids Korstmossen. KNNV Uitgeverij, Zeist. 2e druk p. 187-188