Stock-notatie

De Stock-notatie is een nomenclatuursysteem in de scheikunde die hoofdzakelijk bij anorganische verbindingen toegepast wordt. Het systeem werd ontwikkeld door de Duitse scheikundige Alfred Stock en werd voor het eerst gepubliceerd in 1919. De Stock-notatie houdt in dat de oxidatietoestand van het positieve element (meestal het metaal) in de verbinding wordt aangeduid in de benaming met Romeinse cijfers.

Voorbeelden

Als voorbeeld om de Stock-notatie te illustreren kunnen de verbindingen FeCl₂ en FeCl₃ gelden. Beide verbindingen van ijzer verschillen van elkaar doordat ijzer in verschillende oxidatietoestanden verkeert. In FeCl₂ komt ijzer als Fe²⁺ voor (oxidatietoestand +II) en in FeCl₃ als Fe³⁺ (oxidatietoestand +III). De respectievelijke benamingen van deze verbindingen zijn dus ijzer(II)chloride en ijzer(III)chloride. Alternatieve benamingen met Griekse voorvoegsels worden ook geaccepteerd door de IUPAC: voor deze verbindingen wordt dat dus respectievelijk ijzerdichloride en ijzertrichloride.

Kaliumpermanganaat (KMnO₄) vormt een uitzondering. Hoewel de verbinding als kaliummanganaat(VII) kan worden aangeduid is de benaming kaliumpermanganaat veel gangbaarder.

Verder wordt de Stock-notatie in de nomenclatuur van coördinatieverbindingen gebruikt om de oxidatietoestand van het centraal metaalion aan te duiden. Zo wordt Co(NH₃)₆Cl₃ aangeduid als hexamminekobalt(III)chloride.

Bij gemengde valentieverbindingen, zoals bij Co₃O₄, wordt een dubbele Stock-notatie gehanteerd. Het metaal komt hier in twee verschillende oxidatietoestanden voor (te weten +II en +III) en wordt daarom aangeduid als kobalt(II,III)oxide.