Trametes

Trametes
	Gewoon elfenbankje
	Taxonomische indeling
Rijk:	Fungi (Schimmels)
Stam:	Basidiomycota (Basidiomyceten)
Klasse:	Agaricomycetes
Orde:	Polyporales
Familie:	Polyporaceae
	Geslacht
	Trametes; Fr. (1836)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Trametes op Wikispecies
Portaal	Biologie ; Schimmels

Trametes of elfenbankje is een geslacht van schimmels behorend tot de familie Polyporaceae. De wetenschappelijke naam van het geslacht werd voor het eerst in 1836 geldig gepubliceerd door Elias Magnus Fries.^[1]

Kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

Uiterlijke kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

Een belangrijk kenmerk van de Trametes-soorten is het gebrek aan scheiding van vlees en de poriën die in het vlees lijken te zijn verzonken: de buisvormige trama loopt soepel over in de trama van de hoed en kan er niet uit worden verwijderd. Het vlees is witachtig. Het sporenpoeder is wit. De bovenzijde is meestal gezoneerd, het oppervlak van de lichte soort wordt niet zelden groen gekleurd met de leeftijd door algengroei. De Trametes-soorten vormen vruchtlichamen zonder steel die console-achtig, schijfvormig tot halfcirkelvormig op het substraat groeien.

Microscopische kenmerken[bewerken | brontekst bewerken]

De hyfen vormen gespen.

Ecologie[bewerken | brontekst bewerken]

Ze groeien saprotroof op dood hout. Ze produceren witrot in het aangetaste hout, omdat ze behoren tot de lignineafbrekende schimmels.

Belang[bewerken | brontekst bewerken]

Trametes-soorten zijn uitgesloten als eetbare paddenstoelen vanwege hun taaie, kurkachtige consistentie. Als houtvernietigers zijn ze economisch zelden van betekenis.

Het gewoon elfenbankje (Trametes versicolor) wordt af en toe gebruikt in bloemstukken vanwege het decoratieve ontwerp. Het wordt in de traditionele Chinese geneeskunde beschouwd als een belangrijke medicinale paddenstoel.

In het verleden werden elfenbankjes, samen met andere soorten paddenstoelen, gebruikt om mycoholz te maken voor de productie van potlood.^[2]

Vergelijkbare soorten[bewerken | brontekst bewerken]

Andere soortgelijke paddenstoelen worden ook vaak Trametes genoemd, omdat ze vroeger tot hetzelfde geslacht werden gerekend of omdat ze erg op de echte Trametes-soorten lijken. Deze omvatten bijvoorbeeld de kraakbeenachtige elfenbank Antrodiella semisupina, de rood wordende elfenbank Daedaleopsis confragosa en de zich uitbreidende elfenbank Donkioporia expansa. Meer recentelijk is de hertenkleurige elfenbank Trametopsis cervina afgesplitst.

Foto's[bewerken | brontekst bewerken]

Bovenzijde[bewerken | brontekst bewerken]

Onderzijde[bewerken | brontekst bewerken]

Soorten[bewerken | brontekst bewerken]

Volgens Index Fungorum telt het geslacht 195 soorten (peildatum maart 2023):

Soortnaam	Auteur(s)	Publicatiejaar
Trametes africana	Ryvarden	2004
Trametes afrozonata	Niemelä & Ryvarden	2021
Trametes alba	Ryvarden	2015
Trametes albidorosea	E. Bommer & M. Rousseau	1900
Trametes albocarneogilvida	(Romell) S. Lundell	1946
Trametes allantospora	Corner	1989
Trametes amplopora	Lloyd	1936
Trametes amygdalea	Maire	1922
Trametes antleroides	(Douanla-Meli & Ryvarden) Ryvarden	2021
Trametes apiaria	(Pers.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes arcana	Corner	1989
Trametes argenteiceps	Corner	1989
Trametes atra	Pat.	1906
Trametes atriceps	Corner	1989
Trametes azurea	(Fr.) G. Cunn.	1965
Trametes badiuscula	Corner	1989
Trametes baldratiana	Sacc. & Trotter	1925
Trametes barbulata	Corner	1989
Trametes benetosta	Corner	1989
Trametes benevestita	Corner	1989
Trametes biogilvoides	Corner	1989
Trametes bresadolae	Ryvarden	1988
Trametes brunnea	Ryvarden	2012
Trametes brunneisetulosa	Corner	1992
Trametes brunneoflava	Lloyd	1923
Trametes brunneola	(Berk.) Imazeki	1959
Trametes butignotii	Boud. ex Lloyd	1910
Trametes castaneifumosa	Corner	1989
Trametes cincta	Bose	1922
Trametes cinereosulfurea	Ferd. & Winge	1949
Trametes cingulata	Berk.	1854
Trametes cinnabarina	(Jacq.) Fr.	1849
Trametes citrina	Bres.	1920
Trametes coccinea	(Fr.) Hai J. Li & S.H. He	2014
Trametes cotonea	(Pat. & Har.) Ryvarden	1972
Trametes cristobalensis	Corner	1989
Trametes cubensis	(Mont.) Sacc.	1891
Trametes cupreorosea	Lloyd	1920
Trametes cystidiata	I. Lindblad & Ryvarden	1999
Trametes cystidiolophora	B.K. Cui & H.J. Li	2010
Trametes dealbata	Kalchbr. ex G. Cunn.	1965
Trametes decorticans	Corner	1989
Trametes decussata	Pat.	1906
Trametes demoulinii	G. Castillo	1994
Trametes discoidea	(Dicks.) Rauschert	1990
Trametes duplexa	Hai J. Li, Y.C. Dai & B.K. Cui	2019
Trametes ectypa	(Berk. & M.A. Curtis) Gilb. & Ryvarden	1987
Trametes effusa	Speg.	1916
Trametes elegans	(Spreng.) Fr.	1838
Trametes elevata	Corner	1989
Trametes ellipsoidea	Hai J. Li, Y.C. Dai & B.K. Cui	2019
Trametes ellipsospora	Ryvarden	1987
Trametes farcta	Lloyd	1915
Trametes farinolens	Corner	1989
Trametes favolipora	(Pilát) Pilát	1939
Trametes febris	Corner	1989
Trametes flammula	Corner	1989
Trametes flavidinigra	Corner	1989
Trametes frustrata	Corner	1989
Trametes fuligineicana	Corner	1989
Trametes fulvidochmia	Corner	1989
Trametes galzinii	(Bres.) Pilát	1940
Trametes gibbosa (Witte bultzwam)	(Pers.) Fr.	1838
Trametes gilvoides	Lloyd	1916
Trametes gilvoumbrina	Bres.	1920
Trametes glabrata	(Lloyd) Ryvarden	1992
Trametes glabrorigens	(Lloyd) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes globospora	Ryvarden & Aime	2009
Trametes granulifera	Corner	1989
Trametes griseolilacina	Van der Byl	1922
Trametes griseoporus	Lázaro Ibiza	1917
Trametes guatemalensis	Lloyd	1920
Trametes havannensis	(Berk. & M.A. Curtis) Murrill	1907
Trametes heteropora	(Mont.) Bres.	1911
Trametes hirsuta (Ruig elfenbankje)	(Wulfen) Lloyd	1924
Trametes hirta	(P. Beauv.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes hololeuca	(Cooke) G. Cunn.	1949
Trametes hostmannii	(Berk.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes hunteri	(Lloyd) Ryvarden	1972
Trametes imbricata	Ryvarden	2013
Trametes inaequabilis	(Berk.) Ryvarden	2016
Trametes indica	Virdi	1991
Trametes jejuna	Corner	1989
Trametes junipericola	Manjón, G. Moreno & Ryvarden	1984
Trametes karii	Bose	1922
Trametes krekei	Lloyd	1919
Trametes kusanoi	(Murrill) Sacc. & Trotter	1912
Trametes lacerata	Lloyd	1916
Trametes lamaoensis	Murrill	1907
Trametes lamelloporus	Ryvarden	2020
Trametes leptaula	Speg.	1918
Trametes lilacea	Bres.	1926
Trametes linguiformis	Corner	1989
Trametes lunispora	Quanten	1996
Trametes luridochracea	Corner	1989
Trametes manilaensis	(Lloyd) Teng	1963
Trametes marianna	(Pers.) Ryvarden	1973
Trametes maxima	(Mont.) A. David & Rajchenb.	1985
Trametes membranacea	(Sw.) Kreisel	1971
Trametes merisma	Peck	1910
Trametes meyenii	(Klotzsch) Lloyd	1918
Trametes microporoides	Corner	1989
Trametes mimetes	(Wakef.) Ryvarden	1972
Trametes minima	Berk. ex Lloyd	1919
Trametes minutus	Læssøe & Ryvarden	2010
Trametes multiflabellata	Corner	1989
Trametes niam-niamensis	(Henn.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes nigroaspera	Lloyd	1924
Trametes nigroplebeia	Lloyd	1922
Trametes nivosa	(Berk.) Murrill	1907
Trametes obscurata	Bres.	1911
Trametes obscurotexta	Lloyd	1924
Trametes obstinatior	Corner	1989
Trametes ochracea (Gezoneerd elfenbankje)	(Pers.) Gilb. & Ryvarden	1987
Trametes ochroflava	Cooke	1880
Trametes olivaceopora	Ryvarden & Iturr.	2003
Trametes orientalis	(Yasuda) Imazeki	1943
Trametes ornata	(Peck) Pilát	1940
Trametes palisotii	(Fr.) Imazeki	1952
Trametes pallidilusor	Corner	1989
Trametes papuasia	Corner	1989
Trametes parvispora	Olou, Yorou & Langer	2020
Trametes pavonia	(Hook.) Ryvarden	1972
Trametes paxillosa	Corner	1989
Trametes pergamena	Lloyd	1917
Trametes perpallida	Corner	1989
Trametes philippinensis	Lloyd	1924
Trametes pocas	(Berk.) Ryvarden	1984
Trametes polyblastes	Corner	1989
Trametes polyzona	(Pers.) Justo	2011
Trametes pribramensis	Pilát	1927
Trametes primulina	Corner	1989
Trametes propinqua	(Speg.) Rick	1960
Trametes psila	(Lloyd) Ryvarden	2015
Trametes pubescens (Fluweelelfenbankje)	(Schumach.) Pilát	1939
Trametes punicea	Fr.	1851
Trametes pusilla	Lloyd	1918
Trametes quarrei	(Beeli) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes quercina	Lloyd	1922
Trametes raduloides	(Pilát) Pilát	1940
Trametes repanda	(Pers.) Justo	2014
Trametes rigidiceps	Corner	1989
Trametes roseola	Pat. & Har.	1900
Trametes roseopora	Lloyd	1922
Trametes rugosituba	Corner	1989
Trametes rugosopicta	Lloyd	1920
Trametes salebrosa	Van der Byl	1924
Trametes salina	Corner	1989
Trametes salmonea	Imazeki	1952
Trametes sediliensis	Corner	1989
Trametes similis	Bres.	1912
Trametes socotrana	Cooke	1882
Trametes speciosa	(Fr.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes stipitata	Hai J. Li, Y.C. Dai & B.K. Cui	2019
Trametes stowardii	Lloyd	1917
Trametes strumosa	(Fr.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes stuckertiana	(Speg.) Speg.	1909
Trametes styracicola	Henn.	1902
Trametes suaveolens (Anijskurkzwam)	(L.) Fr.	1838
Trametes subalutacea	Bourdot & Galzin	1925
Trametes subectypa	(Murrill) Gilb. & Ryvarden	1987
Trametes subincana	Corner	1989
Trametes sublutea	Corner	1989
Trametes subminima	Lloyd	1920
Trametes subocellata	Lloyd	1924
Trametes substrata	Corner	1989
Trametes subsuaveolens	B.K. Cui & Y.C. Dai	2007
Trametes subtuberculata	Ryvarden	2021
Trametes sultan-ahmadii	Corner	1989
Trametes supermodesta	Ryvarden & Iturr.	2003
Trametes symploci	Yasuda	1923
Trametes tenacipora	Corner	1989
Trametes tenuirosea	Lloyd	1923
Trametes tenuis	(Berk.) Justo	2014
Trametes tephroleuca	Berk.	1854
Trametes textulaminata	Corner	1989
Trametes theae	Zimm.	1901
Trametes trogii (Bleke borstelkurkzwam)	Berk.	1850
Trametes truncatispora	Yasuda	1919
Trametes tuberculata	Bres.	1912
Trametes turpis	Corner	1989
Trametes tyromycoides	Ryvarden	2000
Trametes unguliformis	(Murrill) Ryvarden	1985
Trametes varians	Van der Byl	1922
Trametes variegata	(Berk.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes vernicipes (Kashoutzwam)	(Berk.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes versicolor (Gewoon elfenbankje)	(L.) Lloyd	1921
Trametes verticalis	Corner	1989
Trametes vespacea	(Pers.) Zmitr., Wasser & Ezhov	2012
Trametes villosa	(Sw.) Kreisel	1971
Trametes violacea	Lloyd	1915
Trametes vitrea	Lloyd	1919
Trametes warburgiana	(Henn.) Teixeira	1994
Trametes williamsii	Murrill	1907
Trametes xanthopodoides	Corner	1989

Bronnen, noten en/of referenties

↑ (en) Trametes Index Fungorum
↑ (en) Schwarze, Francis W. M. R., Morris, Hugh (May 2020). Banishing the myths and dogmas surrounding the biotech Stradivarius. PLANTS, PEOPLE, PLANET 2 (3): 237–243. ISSN: 2572-2611. DOI: 10.1002/ppp3.10097. Gearchiveerd van origineel op 8 oktober 2020. Geraadpleegd op 3 oktober 2020.

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Tramesten op de Duitstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

[1] (en) Trametes Index Fungorum

[2] (en) Schwarze, Francis W. M. R., Morris, Hugh (May 2020). Banishing the myths and dogmas surrounding the biotech Stradivarius. PLANTS, PEOPLE, PLANET 2 (3): 237–243. ISSN: 2572-2611. DOI: 10.1002/ppp3.10097. Gearchiveerd van origineel op 8 oktober 2020. Geraadpleegd op 3 oktober 2020.

[1]

[2]