Portaal:Polen/Uitgelicht/7
.jpg)
Maria Salomea (Marie) Skłodowska-Curie (Warschau, 7 november 1867 – Passy, 4 juli 1934) was een Pools-Frans schei- en natuurkundige. Zij was een pionier op het gebied van de radioactiviteit, ontving twee Nobelprijzen en ontdekte de elementen polonium en radium. In haar tweede vaderland Frankrijk is ze bekend als Marie Curie en ze wordt vaak aangeduid als Madame Curie, de titel van de biografie door haar dochter Ève.
Als 15-jarige haalde ze cum laude het examen van de middelbare school, maar kort daarna kreeg ze last van neerslachtigheid en werd ze door haar vader naar familie op het platteland gestuurd waar ze een jaar met plezier verbleef. Vanwege Russische maatregelen na de mislukte Januariopstand in 1863 werd het onderwijs in Polen 'gerussificeerd'. Op universiteiten werd de voertaal Russisch, het Pools verboden en vrouwen de toegang ontzegd. Hierdoor werd Marie in 1883 niet toegelaten tot de Keizerlijke Universiteit van Warschau (tegenwoordig Universiteit van Warschau). Maries vader, leraar wis- en natuurkunde en directeur van een gymnasium, verloor zijn baan. Om bij te dragen in de kosten van levensonderhoud werkte Marie als lerares. In de avonduren volgde ze colleges aan de clandestiene Vliegende Universiteit, een geheime 'mobiele' universiteit waar Poolse vrouwen wel in het door Rusland bezette Polen les konden krijgen.
In 1891 kon ze naar Parijs verhuizen om scheikunde, natuurkunde en wiskunde te studeren aan de Sorbonne bij Gabriel Lippmann en de wiskundige Paul Appell. In de zomer van 1893 slaagde Marie als beste van haar jaar voor haar licentiaat natuurkunde en het jaar daarop behaalde ze het licentiaat in de wiskunde. Op voorspraak van natuurkundedocent Lippmann mocht ze begin 1894 voor de Société d'encouragement pour l'industrie nationale (Genootschap ter bevordering van de nationale industrie) onderzoek doen naar de magnetische eigenschappen van gehard staal. Voor haar onderzoek had ze een goede instrumentele opstelling nodig en via professor Józef Kowalski kwam ze in contact met een natuurkundige die aan de École de Physique et Chimie onderzoek deed naar magnetisme: Pierre Curie.