Wikipedia:De kroeg/Archief/20240507

Sjabloon:Zijbalk Zuiderzeewerken

In de sjabloon (Sjabloon:Zijbalk Zuiderzeewerken) zijn diverse woordafbrekingen niet zo netjes. Is dit te repareren? Zo ja, zou iemand dat willen doen? Larshei (overleg) 23 apr 2024 17:10 (CEST)

@Larshei: Ik heb er een aantal voorzien van zachte afbreekstreepjes (soft hyphens), die alleen zichtbaar worden als ze nodig zijn, zie special:diff/67427593. Dat is de beste oplossing, omdat de noodzaak afhangt van de lettertype-instellingen van de lezer. Zie desgewenst en:Wikipedia:Manual of Style#shy.

Je kunt er zelf naar behoefte meer toevoegen. De code daarvoor is ­

Let op: niet van hier kopiëren, dan werken ze niet. Je kunt de code zelf typen, of uit de gelinkte bewerking kopiëren  →bertux 24 apr 2024 11:39 (CEST)

Of je kan {{shy}} gebruiken. –bdijkstra (overleg) 24 apr 2024 18:54 (CEST)

Ah, dank, die kende ik niet. Gezien de documentatie is is dat blijkbaar altijd beter dan de kale html-entiteit? Ik zal het aanpassen  →bertux 24 apr 2024 19:05 (CEST)

Weer wat geleerd. De j van "droogmakerij" belandt nog wel bij "Oude land", is dat nog iets wat verbeterd kan worden? Larshei (overleg) 24 apr 2024 19:49 (CEST)

Er zijn wel wat bedenkingen bij dit sjabloon. Is het niet beter gewoon een kaart in de artikelen te integreren, met gebruikelijk kader en bijschrift. Nu zijn zijbalken sowieso sub-optimaal, en kunnen in de meeste gevallen beter omgezet worden in een navigatiesjabloon. — Zanaq (?) 24 apr 2024 19:41 (CEST)

Ik kwam de kaart toevallig tegen in een artikel en was ook verbaasd dat het in sjabloonvorm was. Larshei (overleg) 24 apr 2024 19:49 (CEST)

De reden om dit uit te voeren als sjabloon is waarschijnlijk dat het erg veel code is, waardoor de pagina in de archaïsche broncodemodus lastig leesbaar is.

Wat het woord droogmakerij betreft: ik had daar ook een shy ingevoegd, maar dan loopt het woord door de volgende regel heen. Daar is vast een oplossing voor, maar die weet ik niet. Ik heb de legenda in kleine letters gezet, dat vind ik toch al beter, dat zal op sommige schermen misschien helpen  →bertux 24 apr 2024 20:07 (CEST)

Droogmakerij is nu ook goed, althans op mijn scherm  →bertux 24 apr 2024 20:15 (CEST)

Het probleem is niet dat het een sjabloon is, maar dat het gebruikelijke kader en bijschrift ontbreken, het infoboxen verdringt, niet contextafhankelijk is, en eigenlijk een verkapt navigatiesjabloon is. — Zanaq (?) 26 apr 2024 13:49 (CEST)

Ik dacht altijd dat zijbalken per definitie bovenaan stonden, maar geëxperimenteer met {{Zijbalk Zuiderzeewerken}} en {{Zijbalk aardwetenschappen}} leerde dat dit niet het geval is. Van verdringing van de infobox hoeft dus geen sprake te zijn. Het argument betreffende contextafhankelijkheid begrijp ik niet zo goed. In elk geval wordt het sjabloon momenteel alleen ingevoegd in artikelen die gelinkt zijn in het sjabloon, maar misschien bedoel je een ander soort context?

Een bijschrift heb ik toegevoegd, maar een kader lukt mij niet; daar weet vast iemand raad mee. Ik heb ook de tekst ingeperkt voor de leesbaarheid, en daarmee lijken mij zowat alle bezwaren verholpen te zijn  →bertux 26 apr 2024 15:55 (CEST)

Zijbalk-sjablonen staan tegen de zijkant, onderaan is voor die sjablonen niet echt een optie. Er zijn grofweg twee soorten zijbalk-sjablonen. Enerzijds de zijbalk-sjablonen met een afbeelding, kaart, etc die informatie toevoegen aan een artikel. Anderzijds zijn er zijbalk-sjablonen die eigenlijk fungeren als een navigatiesjabloon, maar dan tegen de zijkant van de pagina in plaats van onderaan. Veel van die tweede soort nemen ruimte in artikelen in, waardoor in veel gevallen informatie naar beneden wordt gedrukt en het zijbalk-sjabloon eigenlijk in de weg staat. Het zou daarom denk ik goed zijn dat die zijbalk-sjablonen van de tweede soort vervangen worden door een navigatiesjabloon onderaan de pagina. Lastig is soms wel dat er gebruikers zijn die nogal verknocht zijn geraakt aan de zijbalk en grote moeite hebben om het probleem te zien en dan er wat aan te willen doen. Het zijbalk-sjabloon onder dit kopje is denk ik van de eerste soort, omdat het aanvullende informatie biedt en context geeft aan het artikel van individuele Zuiderzeewerken. Romaine (overleg) 28 apr 2024 18:27 (CEST)

Onderaan hoeft niet, maar onder de infobox lijkt me prima, in het algemeen en ook in dit geval, of geeft dat problemen met mobiel?  →bertux 30 apr 2024 12:02 (CEST)

Polygonal masonry of Opus siliceum?

Via de Commons:Category:Polygonal masonry en Wikidata kom ik op het NL artikel Opus siliceum terecht. Deze metseltechniek werd wereldwijd toegepast. Ik vermoed dat 'Opus siliceum' van het Latijns komt en dat er wel een Nederlandse naam voor deze techniek moet zijn. Artikel hernoemen en aanpassen tot meer dan de Romeinse voorbeelden? Smiley.toerist (overleg) 29 apr 2024 13:04 (CEST)

De naslagwerken zijn het al niet eens over de vraag in hoeverre polygonal masonry en opus siliceum synoniemen zijn, dus ik ben maar niet eens begonnen met zoeken naar een Nederlandse term. Volgens de Architect's Illustrated Pocket Dictionary is polygonal masonry de overkoepelende term, met als synoniem cyclopean siliceum, en zijn Pelasgic masonry en opus siliceum de specifieke termen voor deze metseltechniek in respectievelijk de oudheid en de Romeinse tijd. Andere naslagwerken, zoals de Dictionary of Architecture and Building Construction, Ancient Engineers' Inventions: Precursors of the Present, The Oxford Handbook of Greek and Roman Art and Architecture en The Oxford Dictionary of Architecture, maken allemaal stuk voor stuk weer een net iets ander onderscheid tussen deze termen, en de laatste voegt daar ook nog de term opus polygonum aan toe. Ik vrees dus dat we hier echt een expert nodig hebben om deze kluwen te ontwarren. — Matroos Vos (overleg) 29 apr 2024 14:56 (CEST)

Ik ben toch nog even naar een Nederlandse term gaan zoeken, en de gezaghebbende Art & Architecture Thesaurus blijkt de term polygonaal metselwerk te gebruiken, met de toelichting:

"Type metselwerk uit de Oudheid en toegepast werd in het Mediterraan gebied. Bestond uit grote blokken steen met een glad oppervlakte die in niet-rechte hoeken ineens gepast werden, zonder het gebruik van mortel. Het gewicht van de stenen moest de stabiliteit van de constructie garanderen."

De Engelse toelichting luidt:

"Building material comprising uncoursed masonry used in the ancient Mediterranean world. Laid up of large blocks of stone in rough polygonal shapes, often fitted together without mortar. Similar to "cyclopean masonry," but with more precise fitting of stones due to the straight hewn sides."

De pagina over cyclopean masonry, oftewel cyclopisch metselwerk, is hier te vinden.

'Polygonaal metselwerk' lijkt dus de juiste titel voor ons lemma te zijn, maar het zou goed zijn als een bouwkundige hier ook nog even zijn licht over zou laten schijnen. Al was het maar omdat de hierboven geciteerde toelichting niet in perfect Nederlands geschreven is... — Matroos Vos (overleg) 29 apr 2024 15:56 (CEST)

Ik vermoed dat masonry duidt op het bouwen met stenen, zonder specifiek een techniek te noemen; Masonry noemt in de inleiding geen specifieke werkwijze en verderop lees ik: Early structures used the weight of the masonry itself. Ook Merriam-Webster geeft niet aan dat er per se gemetseld moet worden; masonry lijkt veel ruimer en kan zowel de stenen als het steenwerk betreffen.

Laat de AAT het vertalen aan een machine over? In elk geval is de aanduiding metselwerk heel ongelukkig bij een stapeling die taps moet zijn omdat de stenen los gelegd worden  →bertux 29 apr 2024 16:23 (CEST)

Zie stapelmuur. Hobbema (overleg) 29 apr 2024 18:07 (CEST)

Na alle naslagwerken van Matroos Vos misschien mosterd na de maaltijd, maar de Nederlandstalige Haslinghuis-Janse (2001), Bouwkundige termen : Verklarend woordenboek van de westerse architectuur- en bouwhistorie schrijft:

"opus (L.: werk) ambachtelijk werk, techniek. Nadere aanduidingen van wijzen van steenzetting (-> metselwerk) zoals door de Romeinen gebruikt: opus incertum (L. incertus: onduidelijk, niet goed te ondercheiden): onregelmatig verband; opus quadratum: in grote blokken opgetrokken; opus caementicum: -> stampmetselwerk; opus isodomon: -> blokverband; opus reticulatum: netwerk van kleine vierkante stenen, diagonaal geplaatst in een bad van mortel; opus spicatum: aarvormig of -> visgraatverband; opus mixtum: afwisselen natuursteen- en baksteenlagen. Ook: vittatum mixtum, incertum mixtum.

Niet van Romeinse oorsprong zijn: opus scotium: wijze van hout- of vakwerkbouw (VIII-X) in Groot-Brittannië; opus gallicum: mortelgietwerk. In de sierkunst: opus alexandrinum, opus sectile: mozaiek uit opgelegde, naar patroon gesneden tegels; opus tessellatum, opus vermiculatum: blokjesmozaïek in golvende lijnen; opus musivum: mozaïek in het algemeen, -> incrustatie.

Hoewel het geen direct antwoord op de oorspronkelijke vraag geeft, lijkt het wel mijn eigen bescheiden bouwkundige inzicht in de Romeinse bouwterminologie te bevestigen: polygonal masonry verwijst naar een metselverband, ofwel een bepaald verband van stenen die met mortel verbonden wordt; terwijl opus siliceum geen verwijzing maakt naar metselwerk. In die zin lijkt het me dat de titel van het Nederlandstalige lemma Opus siliceum prima op de daar gegeven inhoud aansluit. Dit in tegenstelling tot de Engelstalige term dat impliciet suggereert dat metselwerk (ofwel mortel) essentieel is.ツ Chescargot (overleg) 29 apr 2024 22:40 (CEST)

Dank, dat is een waardevolle aanvulling, en dus zeker geen mosterd na de maaltijd. Ik zag net dat de informatie uit 'de Haslinghuis' ook te vinden is in de Cultureel Erfgoed Thesaurus, op de website van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Zie hier het lemma 'opus', en hier bijvoorbeeld het lemma 'metselwerk', ook weer met de definitie uit de Haslinghuis.

Een beslissing over de beste titel laat ik over aan jou, en eventuele andere bouwkundigen. Als piepjong matroosje wilde ik nog een tijdlang architect worden en tekende ik de ene plattegrond na de andere, maar dat woei weer over, zoals zoveel. — Matroos Vos (overleg) 29 apr 2024 23:45 (CEST)

De bronnen zijn het dus niet eens of drukken zich niet goed uit. De AAT poneert in het citaat van Matroos Vos juist without mortar  →bertux 30 apr 2024 00:07 (CEST)

• 
  Incamuur
• 
  Delfi
• 
  ruwe stapeling

Geen mortel betekend niet dat er geen 'werk' uitgevoerd wordt. De stenen moeten zeer precies geslepen worden zodat ze precies op elkaar passen. Bij de Incamuren kan je geen speld tussen krijgen en het is maar de vraag of moderne vakmensen dit zouden kunnen nabouwen. (Peru is een aardbevingsgebied) De gebruikte technieken zijn verloren gegaan. Ik ben geen expert maar de Incamuren zien er toch anders uit dan de Grieks voorbeeld (voornamelijk rechthoeken, met af en toe inkepingen) Mits er goede bronnen gevonden kunnen worden zou dit een groot artikel kunnen worden.Smiley.toerist (overleg) 30 apr 2024 12:17 (CEST)

Voorstel: 'polygonale muur'. Hiermee wordt metselwerk en mortel vermeden.Smiley.toerist (overleg) 30 apr 2024 12:51 (CEST)

Het gaat om een bouwtechniek niet om een bouwdeel. Laat het daarom 'Polygonaal verband' zijn, waarbij 'verband' een officieel bouwterm is. Terzijde, de muur zelf is niet polygonaal, wat met 'polygonale muur' wel gesuggereerd wordt. ツ Chescargot (overleg) 30 apr 2024 13:32 (CEST)

De Egyptische pyramides zijn een ander beroemd voorbeeld waar stenen 'koud' en in messcherp verband gelegd zijn. Hier welliswaar geen sprake van een muur, maar wel van verband en bouwwerk en zou daarom zo in het rijtje historische voorbeelden van in koud verband gelegde blokkenbouwwerken opgenomen kunnen worden. ツ Chescargot (overleg) 30 apr 2024 13:40 (CEST)

Veelhoekig of polygonaal verband lijkt me prima, ook al omdat veel lezers daardoor al aan zullen voelen dat het om een beschrijvende titel gaat. Of de Egyptische piramiden daaronder vallen? Waren dat niet gewoon rechthoekige blokken? Bij stapelmuur of stapelbouw kunnen ze wel.

Merk trouwens op dat stapelbouw niet tot steen beperkt hoeft te zijn: heel wat blokhutten zijn eveneens gestapeld en misschien de staafkerken ook wel. Ook brugdekken liggen vaak los op hun pijlers, met het voordeel dat die amper belast worden door de thermische uitzetting van het dek. Randgevallen:

• de Maastrichtse Poort Waerachtig was deels gestapeld, met waarschijnlijk alleen pro forma verbindingen, maar dat was niet zo'n succes.
• het Paviljoen van het tijdelijke Geluk bestond uit gestapelde bierkratten, maar die werden met tiewraps gestabiliseerd.

 →bertux 30 apr 2024 14:43 (CEST)

In fr:Appareil (architecture) worden enkele historische verbanden besproken waaromder Romeinse. In de Nederlandse versie niet. Hobbema (overleg) 30 apr 2024 15:20 (CEST)

Tech News: 2024-18

Latest tech news from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. Translations are available.

Recent changes

Example of a talk page with the new design, in French.

• The appearance of talk pages changed for the following wikis: Azerbaijani Wikipedia, Bengali Wikipedia, German Wikipedia, Persian Wikipedia, Hebrew Wikipedia, Hindi Wikipedia, Indonesian Wikipedia, Korean Wikipedia, Dutch Wikipedia, Portuguese Wikipedia, Romanian Wikipedia, Thai Wikipedia, Turkish Wikipedia, Ukrainian Wikipedia, Vietnamese Wikipedia. These wikis participated to a test, where 50% of users got the new design, for one year. As this test gave positive results, the new design is deployed on these wikis as the default design. It is possible to opt-out these changes in user preferences ("Overlegactiviteit weergeven"). The deployment will happen at all wikis in the coming weeks. [1]
• Seven new wikis have been created:
  • a Wikipedia in Betawi (w:bew:) [2]
  • a Wikipedia in Kusaal (w:kus:) [3]
  • a Wikipedia in Igala (w:igl:) [4]
  • a WikiWoordenboek in Karakalpak (wikt:kaa:) [5]
  • a Wikisource in Burmese (s:my:) [6]
  • a Wikisource in Malay (s:ms:) [7]
  • a Wikisource in Georgian (s:ka:) [8]
• You can now watch message groups/projects on Translatewiki.net. Initially, this feature will notify you of added or deleted messages in these groups. [9]
• Dark mode is now available on all wikis, on mobile web for logged-in users who opt into the advanced mode. This is the early release of the feature. Technical editors are invited to check for accessibility issues on wikis. See more detailed guidelines.

Problems

• Kartographer maps can use an alternative visual style without labels, by using mapstyle="osm". This wasn't working in previews, creating the wrong impression that it wasn't supported. This has now been fixed. [10]

Changes later this week

• The new version of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from 30 April. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from 1 May. It will be on all wikis from 2 May (calendar). [11][12]

Tech news prepared by Tech News writers and posted by bot • Contribute • Translate • Get help • Give feedback • Subscribe or unsubscribe.

MediaWiki message delivery 30 apr 2024 05:30 (CEST)