Portaal:In het nieuws/Wetenschap & Technologie/2017

Nieuwsfeiten met betrekking tot wetenschap en technologie in 2017.

Januari - Maart • 8 januari – Herpesvirus tegen huidkanker Het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis gaat voor het eerst een patiënt met melanoom behandelen met een herpesvirus. Dat virus, bekend van de koortslip, is zo veranderd dat het de huidkankercellen aanvalt en vernietigt. Daarnaast stimuleert deze nieuwe vorm van immuuntherapie het eigen afweersysteem. • 12 februari – Nobellaureaat Mansfield, uitvinder MRI, overleden Peter Mansfield De Britse natuurkundige Sir Peter Mansfield is overleden op 83-jarige leeftijd. Voor zijn werk aan MRI (Magnetic Resonance Imaging) kreeg Mansfield, samen met de Amerikaan Paul Lauterbur, in 2003 de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde. Mansfield slaagde erin een wiskundig model te bouwen om de radiosignalen die afkomstige zijn van een MRI-scan te vertalen naar duidelijkere en snellere 3D-foto's. • 5 maart – Oud dennenbos gevonden bij Amersfoort In de buurt van Amersfoort zijn bij graafwerkzaamheden de overblijfselen gevonden van een dennenbos uit het Weichselien, een warme periode tegen het einde van de laatste ijstijd. De 13.000 jaar oude boomresten geven onderzoekers meer inzicht in de klimaatverandering die optrad in de overgangsperiode van het relatief warme Allerød-interstadiaal naar het veel koudere Jonge Dryas. De dennen zijn goed bewaard gebleven omdat ze door een storm in een veenlaag vielen, die vervolgens bedekt raakte met zand.

April - Juni • 24 april – Chriet Titulaer overleden Chriet Titulaer De Nederlandse sterrenkundige, televisiepresentator en wetenschappelijk auteur Chriet Titulaer is op 73-jarige leeftijd overleden. Zijn televisiecarrière begon als medepresentator (samen met Henk Terlingen) van de eerste maanlanding in 1969. In de jaren tachtig presenteerde hij het TROS-programma Wondere Wereld waarin hij wetenschappelijke ontwikkelingen en verhandelingen op een heldere manier aan een groot publiek uitlegde. • 12 juni – Zeer hoge zonkracht gemeten Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft zondag 11 juni een uitzonderlijk hoge zonkracht van 8,7 gemeten. In Nederland komt zo'n sterke zonkracht zelden voor. Zonder bescherming kun je na 10 minuten al verbranden. Het Nederlandse record is een zonkracht van 9. Die werd op 25 juni 1995 gemeten en was het gevolg van de vulkaanuitbarsting van de Filipijnse Mount Pinatubo in 1991. • 16 juni – Winnaars Spinozapremie 2017 bekend De Spinozapremie, de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland, gaat dit jaar naar ontwikkelingspsychologe Eveline Crone, scheikundige Albert Heck, chemicus Michel Orrit en biofysicus Alexander van Oudenaarden. De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) keert deze 'Nederlandse Nobelprijzen' jaarlijks uit voor Nederlands toponderzoek. Iedere laureaat ontvangt 2½ miljoen euro te besteden aan nieuw wetenschappelijk onderzoek.

Juli - September • 13 augustus – Nieuwe stap evolutie mensaap gevonden In het noorden van Kenia hebben fossieljagers een dertien miljoen jaar oude schedel gevonden van een mensaapje. De vondst biedt volgens onderzoekers nieuwe inzichten in de evolutie van de mens. Het fossiel dateert uit een periode die ver vooraf ging aan de scheiding tussen mensachtigen en mensapen, zo'n zeven miljoen jaar geleden. Eerder werden wel botresten en tanden uit die periode gevonden, maar een schedel dat zo oud en intact is werd, voor zover bekend, nooit eerder gevonden. • 27 augustus – Nieuwe bloedtest voor prenatale diagnostiek Wetenschappers van het UMC Utrecht en het Hubrecht Instituut hebben een nieuwe bloedtest ontwikkelde die erfelijke ziekten bij foetussen opspoort. Het gaat hierbij om onder andere taaislijmziekte, thalassemie en sikkelcelziekte. Voor deze nieuwe MG-NIPD-test is alleen maar bloed van de moeder benodigd; waardoor het is straks niet meer nodig om een vruchtwaterpunctie of vlokkentest te doen. • 5 september – Nobellaureaat Nico Bloembergen overleden Ruimtesonde Cassini-Huygens In de Verenigde Staten is de Nederlands-Amerikaanse natuurkundige Nico Bloembergen op 97-jarige leeftijd overleden. Bloembergen kreeg in 1981 de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn bijdrage aan de uitvinding van de Laserspectroscopie en dan met name zijn werk op gebied van de niet-lineaire optica. Verder was hij ook een pionier op het gebied van kernspinresonantie (NMR en fMRI). Bloembergen studeerde aan de Universiteit Utrecht en vertrok na de oorlog naar de Harvard-universiteit. • 15 september – Cassini ten einde op Saturnus Ruimtesonde Cassini-Huygens Ruimtesonde Cassini is volgens plan verbrand in de atmosfeer van Saturnus. De in 1997 gelanceerde ruimtesonde kwam in 2004 aan bij de planeet en heeft tot vandaag foto's gemaakt en wetenschappelijke metingen verricht aan zowel de planeet, de ringen als de manen. Onderdeel van de sonde was de Huygens-lander die in 2005 op de maan Titan werd neergelaten.

Oktober - December • 4 oktober – Nobelprijslaureaten 2017 bekend De Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde is dit jaar gekend aan drie Amerikanen, Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash en Michael W. Young, voor hun onderzoek naar de biologische klok. De Amerikanen Barry Barish, Kip Thorne en Rainer Weiss ontvangen de Nobelprijs voor Natuurkunde voor hun doorslaggevende bijdragen aan de LIGO-detector en de detectie van zwaartekrachtgolven. De Nobelprijs voor Scheikunde gaat naar de Zwitser Jacques Dubochet, de Duitser Joachim Frank en de Brit Richard Henderson voor de ontwikkeling van de cryo-elektronenmicroscopie voor de hoge-resolutie structuur bepaling van biomoleculen in oplossing. • 13 oktober – Delft wint opnieuw World Solar Challenge Het Nuon Solar Team van de TU Delft heeft voor de zevende keer de World Solar Challenge gewonnen. Na vijf dagen koersen door Australië kwam de zonnewagen van Delft als eerst over de finish in Adelaide. Het Solar Team van de TU Twente eindige als vijfde. In de "Cruiser-klasse" eindigde de Stella Vie van de TU Eindhoven als eerste. • 16 oktober – Waarneming gravitatiegolven Sterrenkundigen kondigen de eerste observatie aan van een fusie van twee neutronensterren op 130 miljoen lichtjaar van de aarde. Bij de botsing, waarbij mogelijk een zwart gat is ontstaan, ontstonden niet alleen zwaartekrachtgolven, maar ook elektromagnetische golven zoals licht- en radiogolven en gammastraling. • 22 november – Asteroïde van andere ster op bezoek 1I/2017 U1 ('Oumuamua) Astronomen hebben voor het eerst in ons zonnestelsel een interstellair object ontdekt dat afkomstig is uit een andere zonnestelsel. Het object, een asteroïde met de naam 1I/2017 U1 ('Oumuamua), is afkomstig uit de richting van het sterrenbeeld Lier, meer bepaald uit de omgeving van de ster Wega. Doordat de asteroïde onze aarde op afstand van 24 miljoen kilometer passeerde, hebben wetenschappers hem goed kunnen bestuderen. Hieruit blijkt dat het object donker, roodachtig en langwerpig is. Om de asteroïde hangt geen stofwolk, wat betekent dat hij waarschijnlijk uit rotsen en metalen bestaat en geen ijs heeft. Wikinieuws • 7 december – Fossiel Teylers ouder dan gedacht Ostromia-fossiel in Teylers Museum Het Teylers Museum in Haarlem heeft een fossiel in bezit dat nog ouder blijkt te zijn dan eerder gedacht en wereldwijd uniek is. Het betreft het fossiel van een oervogel die verder in de dinosaurus-vogelstamboom staat dan Archaeopteryx en nu de soortnaam Ostromia heeft gekregen. Het is vernoemd naar de Amerikaanse paleontoloog John Ostrom. Wikinieuws • 26 december – Allergietoename bij kinderen Bij steeds meer Nederlandse kinderen wordt een allergie vastgesteld. Deze toename wordt nu wetenschappelijk ondersteund door bloedonderzoek uitgevoerd door de Isala Klinieken in Zwolle. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat in twintig jaar tijd het aantal kinderen met een allergie was gestegen van 41 naar 49 procent: een toename van bijna 10 procent. Bij Westerse kinderen worden vooral meer inhalatie-allergieën vastgesteld, zoals pollen-, huisstofmijt- en huisdierallergieën. Wikinieuws • 30 december – Laatste telegram België verzonden Na 171 jaar werd gisteren in België door telecommunicatiebedrijf Proximus het allerlaatste telegram verzonden. In de afgelopen decennia is verzending van telegrammen sterk teruggelopen. In Nederland stopte Koninklijke PTT Nederland (KPN) in 2001 met de verzending van telegrammen. De dienst werd overgenomen en voortgezet onder de naam "telegram.nl". Dit bedrijf bestaat tegenwoordig nog steeds en verzendt maandelijks 25.000 telegrammen. Wikinieuws

Wetenschaps- en technologienieuws van voorgaande jaren: 2004 - 2005 - 2006 - 2007 - 2008 - 2009 - 2010 - 2011 - 2012 - 2013 - 2014 - 2015 - 2016 - 2017 - 2018 - 2019 - 2020 - 2021 - 2022