Brontekst bekijken van 1919

Het jaar '''1919''' is een jaartal volgens de [[christelijke jaartelling]].
{{Inhoud rechts}}
{{Zijbalk jaar}}
[[Bestand:Vlissingen-116910.ogv|thumbtime=4:39|thumb|180px|[[Polygoonjournaal|Bioscoopjournaal]] uit 1919. Festiviteiten in [[Vlissingen]] n.a.v. de onthulling van een standbeeld voor de Vlissingse loods en mensenredder [[Frans Naerebout]] en de eerste Koninginnedag na de [[Eerste Wereldoorlog]].]]

== Gebeurtenissen ==
;januari
* [[3 januari|3]] - [[Ernest Rutherford]] slaagt erin een [[atoom]] te splitsen.
* [[4 januari|4]] - De [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Roden]] veroveren [[Riga]].
* [[5 januari|5]] - In [[Berlijn]] breekt de extreemlinkse [[Spartacusopstand]] uit, die bloedig wordt neergeslagen.
* 5 - [[Sovjet-Rusland]] neemt [[Minsk]] in. [[Wit-Rusland]] wordt geannexeerd.
* [[15 januari|15]] - [[Rosa Luxemburg]] en [[Karl Liebknecht]] worden in Berlijn vermoord door leden van een vrijkorps.
* [[18 januari|18]] - Begin van de vredesonderhandelingen in [[Parijs]], die onder meer tot het [[Vrede van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]] zullen leiden.
* 18 - Oprichting door de nog weinige Surinamers in Nederland van de [[Vereniging Ons Suriname]].
* [[21 januari|21]] - De 75 Lagerhuisleden van [[Sinn Féin]], die in december 1918 zijn gekozen, komen bijeen in Mansion House, [[Dublin]]. Ze roepen zich uit tot onafhankelijk [[Ierland (land)|Iers]] parlement ([[Dáil Éireann]]), met [[Éamon de Valera]] als voorzitter.
* 21 - Besluit tot [[kozakken|dekozakisatie]] van het [[Centraal Comité|Centrale Comité]] van de [[Bolsjewistisch Rusland|bolsjewistische partij]]. Ingevolge dit besluit worden in 1920 ongeveer 45.000 Terek-kozakken gedeporteerd naar Oekraïne en het noorden van Europees Rusland. Dit is het begin van de [[gedwongen volksverhuizingen in de Sovjet-Unie]] gedurende de daaropvolgende dertig jaar.
* [[23 januari|23]] - In [[Bessarabië]] breekt de pro-[[Oekraïners|Oekraïense]] [[Khotin-opstand]] tegen [[Roemenië]] uit.
* [[25 januari|25]] - De [[Parijs]]e vredesconferentie besluit op haar tweede zitting tot de oprichting van de [[Volkenbond]].
* januari - Het [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]], dat aanvankelijk meer dan de helft van het land in handen had, wordt verdreven uit [[Estland]].

;februari
* [[3 februari|3]] - In Bern komt de [[Socialistische Internationale (1951)|Socialistische Internationale]] bijeen om de draad weer op te pakken na de wereldoorlog.
* [[5 februari|5]] - De eerste Duitse passagiersverbinding door de lucht gaat van start met een dagelijkse vlucht tussen [[Berlijn]] en [[Weimar (Thüringen)|Weimar]]. Deze wordt uitgevoerd door de [[Deutsche Luft-Reederei]].
* [[11 februari|11]] - ([[Weimarrepubliek|Duitsland]]) - De Duitse Nationale vergadering in [[Weimar (Thüringen)|Weimar]] kiest [[Friedrich Ebert sr.|Friedrich Ebert]] als Rijkspresident.
* [[14 februari|14]] - [[Slag bij Bereza Karuska]]. Dit wordt door sommigen gezien als het begin van de [[Pools-Russische Oorlog (1919-1921)|Pools-Russische Oorlog]].
* [[21 februari|21]] - De socialist [[Kurt Eisner]] wordt in Beieren vermoord door de jonge officier graaf [[Anton von Arco auf Valley]].
* 21 - De eerste [[Paddenstoel (wegwijzer)|paddenstoel]], met nummer 1, wordt door de [[ANWB]] geplaatst aan het eind van de Zandheuvelweg bij Baarn.
* [[27 februari|27]] - De [[Litouws-Belarussische Socialistische Sovjetrepubliek]] wordt uitgeroepen. Verzet tegen de nieuwe republiek en de [[bolsjewiek]]e wordt gesteund door [[Polen]].
* De [[Verenigde Staten]] erkennen, als eerste van de grote mogendheden, het nieuwe koninkrijk [[Joegoslavië]].

;maart
[[Bestand:Bela-kun--outlawsdiary00tormuoft.png|thumb|180px|[[Béla Kun]]]]
* [[2 maart|2]] - ([[Rusland]]) - In [[Moskou]] begint het oprichtingscongres van de Derde Internationale ([[Comintern|Komintern]]).
* [[9 maart|9]] - In [[Caïro (stad)|Caïro]] breekt een opstand uit tegen de verbanning door de Britten van vier leiders van de [[Wafd]], onder wie [[Saad Zaghlul]].
* [[10 maart|10]] - Het Britse gezag in India vaardigt de [[Rowlatt Act]] uit, die een verlenging betekent van de uitzonderingstoestand van de Eerste Wereldoorlog. [[Mahatma Gandhi]] roept op tot geweldloos verzet.
* [[17 maart|17]] - In [[Amsterdam]] leggen de metaalarbeiders het werk neer. Ze willen een 8-urige werkdag en minimumloon. De metaalstaking duurt uiteindelijk tot 15 april.
* [[21 maart|21]] - In [[Weimar (Thüringen)|Weimar]] richt de architect [[Walter Gropius]] het [[Bauhaus]] op. Deze school voor vormgeving heeft grote invloed op het 20e-eeuwse [[Industriële vormgeving|design]].
* 21 - De [[bolsjewiek]]en onder leiding van [[Béla Kun]] grijpen de macht in [[Hongarije]]. [[Mihaly Karolyi]], de eerste minister van Hongarije, ziet zich gedwongen om af te treden.
* [[23 maart|23]] - [[Benito Mussolini]] richt in Milaan de fascistische strijdbond op [[Fasci di Combattimento]].
* [[28 maart|28]] - [[Hongarije|Hongaarse]] troepen vallen [[Slowakije]] binnen.
* [[31 maart|31]] - Het [[Verenigd Koninkrijk]] verlaat de [[Gouden standaard (economie)|goudstandaard]].

;april
* [[10 april|10]] - [[Roemenië]] valt [[Hongarije]] binnen, zie [[Hongaars-Roemeense Oorlog]].
* [[12 april|12]] - In [[Engeland]] wordt de 48-urige werkweek ingevoerd.
* [[13 april|13]] - [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] en [[Gurkha]] troepen vermoorden ten minste 379 ongewapende demonstranten in [[Amritsar (stad)|Amritsar]], [[India]].
* [[17 april|17]] - [[Charlie Chaplin]], [[Douglas Fairbanks]], [[Mary Pickford]] en [[D.W. Griffith|David Wark Griffith]] stichten de [[Lijst van filmstudio's|filmmaatschappij]] [[United Artists]].
* [[19 april|19]] - [[Italië]] presenteert haar wensen betreffende de vredesregeling aan de 'Grote 4' ([[Verenigde Staten]], [[Verenigd Koninkrijk]], [[Frankrijk]] en [[Japan]]).
* [[26 april|26]] - wanneer Beierse communistische milities het [[Thule-Gesellschaft|Thulehoofdkwartier]] binnenvallen worden zeven Thuleleden gegijzeld en vier dagen later geëxecuteerd. Onder hen [[Walter Nauhaus]], gravin [[Heila von Westarp]] en prins [[Gustav von Thurn und Taxis]].
* [[28 april|28]] - Officiële oprichting van de Volkenbond.

;mei
* [[1 mei|1]]-[[2 mei|2]] - Het Duitse leger en [[vrijkorps]]troepen bezetten [[München]] en brengen daarmee de [[Münchense Radenrepubliek]] tot een eind.
* 2 - In [[München]] wordt de Duitse anarchistische politicus en Joods filosoof [[Gustav Landauer]] door leden van een [[vrijkorps]] vermoord.
* [[4 mei|4]] - Massademonstraties van Chinese nationalisten in [[Peking]] tegen het [[Vrede van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]], dat de Duitse concessie in [[Shandong (provincie)|Shandong]] toewees aan [[Japan]]. De demonstranten eisen de teruggave van de buitenlandse concessies. Het protest groeit uit tot de [[4 Mei-beweging|4 mei-beweging]].
* [[6 mei|6]] - Begin van de [[Derde Anglo-Afghaanse Oorlog]], nadat [[Emiraat Afghanistan|Afghaanse]] troepen [[Brits-Indië]] zijn binnengevallen.
* [[7 mei|7]] - [[Duitsland]] krijgt de (voorlopige) voorwaarden van het [[Vrede van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]] toegezonden.
* 7 - De Russische warlord [[Nikifor Grigoriev]] breekt met de [[bolshevieken]].
* [[9 mei|9]] - Door een wijziging van de Belgische kieswet wordt de stemgerechtigde leeftijd verlaagd tot 21 jaar en heeft iedere man voortaan één stem (enkelvoudig stemrecht).
* 9 - Het [[Hongaarse Rode Leger]] gaat in de tegenaanval tegen [[Tsjecho-Slowakije]].
* [[12 mei|12]] - [[Roemenië]] eist de [[Tisza]] op als grens met [[Hongarije]].
* [[15 mei|15]] - Door een amendement van het liberale Kamerlid [[Henri Marchant]] wordt in Nederland het [[vrouwenkiesrecht|algemeen kiesrecht voor vrouwen]] opengesteld.
* 15 - [[Griekenland]] bezet [[Smyrna (Griekse stad)|Smyrna]].
* 15 - Begin van een zes weken durende algemene staking in [[Winnipeg]].
* [[20 mei|20]] - De [[Hongarije|Hongaren]] hebben de [[Tsjecho-Slowakije|Tsjechoslowaken]] teruggedreven tot de grens van voor 1918.
* [[25 mei|25]] - [[Witten (leger)|Witten]] uit [[Estland]] veroveren [[Pskov]].
* [[29 mei|29]] - [[Zonsverduistering]], [[Arthur Eddington]] observeert afbuiging door het [[licht]] van [[ster (hemellichaam)|sterren]] dat langs de [[zon]] scheert. Dit is een ondersteuning van de [[relativiteitstheorie]] van [[Albert Einstein]].
* 29 - [[Duitsland]] stuurt zijn reactie op het [[Vrede van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]] in.
* [[30 mei|30]] - In [[Szeged]] wordt een anticommunistische [[Hongarije|Hongaarse]] tegenregering gevormd.
* 30 - In de Vredesconferentie van Versailles krijgt [[België]] het mandaat over [[Ruanda-Urundi]] toegewezen.

;juni
* [[1 juni|1]] - [[Hans Adam Dorten]], een [[Rijnland (Duitsland)|Rijnlandse]] [[separatisme|separatist]], pleegt een mislukte [[staatsgreep]].
* [[6 juni|6]] - [[Finland]], waar de [[Witten (leger)|Witten]] de overwinning hebben gehaald, verklaart de oorlog aan de [[Sovjet-Unie]].
* [[7 juni|7]] - De ''Frankfurter Vereinigung für Neue Kunst'' organiseert de eerste grote [[Max Beckmann]]-tentoonstelling.
* [[9 juni|9]] - Het [[Nederlands Voetbalelftal]] speelt sinds 17 mei 1914 weer eens een officieel interland. In [[Amsterdam]] wordt gewonnen met 3-1 van [[Zweden]].
* [[13 juni|13]] - De geallieerden stellen de nieuwe grenzen van [[Hongarije]] met [[Roemenië]] en [[Tsjecho-Slowakije]] vast.
* [[14 juni|14]] - [[John Alcock]] en [[Arthur Whitten Brown]] vliegen als eerste non-stop over de [[Atlantische Oceaan]].
* [[16 juni|16]] - [[Duitsland]] ontvangt de definitieve versie van het [[Vrede van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]]. Het is op slechts enkele punten gewijzigd ten opzichte van de eerste versie.
* 16 - In Den Haag wordt de [[Zuiderzeeraad]] geïnstalleerd. De taak van de Zuiderzeeraad is de regering van advies te dienen over de [[Zuiderzeewerken]] en de [[Zuiderzeesteun]].
* [[21 juni|21]] - De Duitse Keizerlijke Marine brengt bij [[Scapa Flow]] haar oorlogsvloot tot zinken, liever dan haar over te dragen aan de geallieerden.
* [[23 juni|23]] - [[Frankrijk]] eist de terugtrekking van de [[Hongarije|Hongaarse]] troepen uit [[Slowakije]], waar deze een sovjetregering hebben gevestigd.
* [[25 juni|25]] - ([[Weimarrepubliek|Duitsland]]) - Het eerste [[verkeersvliegtuig]] dat geheel uit metaal is, volbrengt de eerste proefvlucht.
* [[28 juni|28]] - ([[Frankrijk]]) - De Duitse delegatie ondertekent het [[Vrede van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]]. Daarmee is de [[Eerste Wereldoorlog]] officieel beëindigd.
* [[30 juni|30]] - De [[Hongarije|Hongaarse]] troepen trekken zich terug uit [[Slowakije]]. De daar gevestigde [[sowjet]]regering valt na slechts twee weken te hebben bestaan.
* juni - De [[Verenigde Staten]] keren terug tot de [[Gouden standaard (economie)|goudstandaard]].
* juni - Publicatie van [[Herfsttij der Middeleeuwen]] door [[Johan Huizinga]].

;juli
* [[2 juli|2]] - Het Britse luchtschip [[R 34]] steekt in beide richtingen de [[Atlantische Oceaan]] over.
* [[4 juli|4]] - [[Jack Dempsey]] wint het gevecht om de wereldtitel [[boksen]] zwaargewicht door een [[technische Knock-out]] tegen titelverdediger [[Jess Willard]].
* [[11 juli|11]] - In Nederland wordt een wet aangenomen die de invoering regelt van een [[Achturige werkdag]].
* [[14 juli|14]] - De [[België (hoofdbetekenis)|Belgische]] [[wielrenner]] [[Firmin Lambot]] beslist de eerste naoorlogse [[Ronde van Frankrijk]] in zijn voordeel.
* [[17 juli|17]] - Op [[Wimbledon (tennistoernooi)|Wimbledon]] wint de [[Frankrijk|Française]] [[Suzanne Lenglen]] de finale damesenkelspel van de zevenvoudige winnares [[Dorothea Douglass-Chambers]]. In het herenenkelspel wint [[Gerald Patterson]] uit [[Australië (land)|Australië]].
* [[19 juli|19]] - De [[Gele trui (Ronde van Frankrijk)|gele trui]] wordt ingevoerd bij de [[Tour de France]], [[Eugène Christophe]] is de eerste geletruidrager ooit. De Tour wordt echter gewonnen door [[Firmin Lambot]].
* [[21 juli|21]] - Stichting van de [[Nederland]]se Vliegtuigfabriek [[Fokker (bedrijf)|Fokker]] door [[Anthony Fokker]].
* [[22 juli|22]] - ([[Verenigd Koninkrijk|VK]]) - In [[Londen]] wordt het ballet ''El sombrero de tres picos'' van [[Manuel de Falla]] voor het eerst uitgevoerd. Decors en kostuums zijn ontworpen door [[Pablo Picasso]].

;augustus
* [[1 augustus]]-[[15 september]] - [[Eerste Luchtverkeer Tentoonstelling Amsterdam]] (ELTA), gebouwd door de [[Den Haag|Haagse]] [[architect]] Roosenburg, georganiseerd door [[Albert Plesman]].
* [[3 augustus|3]] - [[Roemenië|Roemeense]] troepen bezetten [[Boedapest]]. De communistische heerser [[Béla Kun]] slaat op de vlucht naar [[Wenen]] (later zal hij doorreizen naar de [[Sovjet-Unie|Sowjetunie]]).
* [[8 augustus|8]] - De [[Vrede van Rawalpindi]] maakt een einde aan de [[Derde Anglo-Afghaanse Oorlog]].
* 8 - De [[Polen]] nemen [[Minsk]] in.
* [[9 augustus|9]] - Er komt een regelmatige verbinding met luchtschepen tussen [[Berlijn]] en [[Friedrichshafen]] (aan de [[Bodenmeer|Bodensee]]).
* [[11 augustus|11]] - In [[Duitsland]] treedt de [[grondwet]] in werking. Oprichting van de [[Weimarrepubliek]]. De [[Censuur (informatie)|censuur]] vervalt en nog deze maand verschijnt Die Freundschaft, het eerste blad voor [[homoseksuelen]].
* [[17 augustus|17]] - [[Erna Murray]] zwemt een nieuw wereldrecord op de 100 meter [[schoolslag]] met een tijd van 1'33,2".
* 17 - In [[Indianapolis]] vestigt [[Gertrud Ederle]] een wereldrecord op de 800 meter [[vrije slag]] met een tijd van 13'19,2".
* 17 - Bij verkiezingen in [[Bulgarije]] wint de [[Bulgaarse Agrarische Nationale Unie]] van [[Aleksandar Stambolijski]].
* [[24 augustus|24]] - (Voetbal) - In [[Stockholm]] verliest het Nederlands Elftal met 4-1 van Zweden, doelpunt van [[Wout Buitenweg]].

;september
* [[2 september|2]] - In Nederland komen de nieuwe gemeenteraden bijeen om de wethouders te kiezen. Daarbij worden voor het eerst twee vrouwen gekozen: [[Stiena Ruypers-Erens]] in Valkenburg en [[Willy Hofman-Poot]] in Oostzaan.
* [[4 september|4]] tot [[12 september|12]] - Conferentie van [[Sivas (stad)|Sivas]] bespreekt de inrichting van een [[Turkije|Turkse republiek]].
* [[5 september|5]] - Bij wet wordt onder de [[regering-Delacroix I]] het [[Nationaal Werk voor Kinderwelzijn]] (NWK) opgericht als gevolg van de Eerste Wereldoorlog. Zo zal de overheid de stichting van [[vakantiekolonie]]s financieel steunen.
* [[10 september|10]] - De geallieerden sluiten vrede met [[Oostenrijk]] in het [[Verdrag van Saint-Germain (1919)|Verdrag van Saint-Germain]]. [[Tsjecho-Slowakije]] en [[Hongarije]] worden onafhankelijk, en Oostenrijk verliest ook gebied aan [[Joegoslavië]], [[Italië]] en [[Polen]]. Oostenrijk wordt daarmee tot zijn huidige grenzen ingeperkt.
* [[12 september|12]] - Uit woede over het vredesverdrag met Oostenrijk trekt een groep Italiaanse nationalisten onder aanvoering van de dichter [[Gabriele D'Annunzio]] [[Italiaans Regentschap Carnaro|Fiume]] binnen. De Italiaanse regering weigert de stad te annexeren en sluit alle toegangswegen af. D'Annunzio verklaart zichzelf [[dictator (modern)|dictator]] van de stad.
* 12 - Het Spaanse passagiersschip ''Valbanera'' vergaat in een orkaan. De bijna 500 opvarenden komen allen om het leven.
* [[18 september|18]] - In [[Berlijn]] worden de [[UFA]]-studio's geopend met de première van de [[Film (cinematografie)|speelfilm]] ''[[Madame Dubarry]]'' van [[Ernst Lubitsch]]. De studio's zijn tot hun opheffing in [[1945]] de grootste van Europa.
* [[21 september|21]] - De [[Oriënt-Express]] tussen Parijs en [[Istanboel|Constantinopel]] hervat de dienst.
* [[22 september|22]] - [[Albert I van België|Albert I]] vertrekt naar de Verenigde Staten, waar hij tot begin november zal rondreizen.

;oktober
* [[7 oktober|7]] - De [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën]] wordt opgericht door luchtvaartpionier [[Albert Plesman]].
* [[7 oktober|7]] - ([[Weimarrepubliek|Duitsland]]) - Bij paardenrennen worden bij de finish voor het eerst controlecamera's gebruikt.
* [[10 oktober|10]] - ([[Rusland]]) - Geconfronteerd met de successen van het [[Rode Leger (Sovjet-Unie)|Rode Leger]] in de burgeroorlog, gaan de westerse machten over tot een economische blokkade tegen Rusland.
* [[10 oktober|10]] - ([[Oostenrijk]]) - De opera ''Die Frau ohne Schatten'' van [[Richard Strauss]] gaat in première in [[Wenen]].
* [[18 oktober|18]] - ([[Spanje]]) - In [[Madrid (stad)|Madrid]] wordt de [[metro (vervoermiddel)|metro]] in bedrijf genomen.
* [[19 oktober|19]] - [[Willem Mengelberg (dirigent)|Willem Mengelberg]] begint aan een serie van 27 concerten, die de gehele muziekgeschiedenis bestrijken.
* [[30 oktober|30]] - ([[Verenigd Koninkrijk]]) - In [[Cambridge (Engeland)|Cambridge]] slaagt [[Ernest Rutherford]] erin om kunstmatig een [[atoomkern]] te splitsen.
* '[[Witten (leger)|Witte]]' troepen bedreigen [[Moskou]] en [[Petrograd]].

;november
* Begin november - [[Adolf Hitler]] sluit zich aan bij de [[Duitse Arbeiderspartij|Deutsche Arbeiter Partei]] (DAP) wat later de [[Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij|NSDAP]], de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij zal worden.
* [[6 november|6]] - Eerste [[radio]]-uitzending in Nederland voor een algemeen publiek verzorgd door radiopionier [[Hanso Schotanus à Steringa Idzerda|à Steringa Idzerda]] met zijn zender PCGG.
* [[9 november|9]] - [[Felix de Kat]], de eerste populaire tekenfilmfiguur, maakt zijn debuut.
* [[14 november|14]] - De [[bolsjewiek]]en nemen de [[Witten (leger)|Witte]] hoofdstad [[Omsk]] in.
* [[16 november|16]] - ([[Weimarrepubliek|Duitsland]]) - [[Hans Bredow]] demonstreert in [[Berlijn]] een buizenzender voor spraak en muziek.
* [[18 november|18]] - ([[Verenigde Staten|VS]]) - De Senaat wijst ratificatie van het [[Vrede van Versailles (1919)|verdrag van Versailles]] af en de Verenigde Staten treden niet toe tot de [[Volkenbond]].
* [[23 november|23]] - ([[Italië]]) - De Fransman [[André Boillot]] wint met een [[Peugeot]] de [[Targa Florio]] op [[Sicilië]].
* [[27 november|27]] - Het [[verdrag van Neuilly]], het vredesverdrag tussen de geallieerden en [[Bulgarije]], wordt gesloten.
* [[28 november|28]] - ([[Weimarrepubliek|Duitsland]]) - In [[Berlijn]] opent [[Max Reinhardt]] het door [[Hans Poelzig]] gebouwde [[Grosse Schauspielhaus]] met de ''Oresteia'' van [[Aischylos|Aeschylus]].
* 28 - [[Nancy Astor]] wordt in het Britse [[Lagerhuis (Verenigd Koninkrijk)|Lagerhuis]] gekozen, en neemt daar als eerste [[vrouw]] in plaats. Ze is niet de eerste vrouw gekozen als zodanig, dat was [[Constance Markievicz]] een jaar eerder, doch net als haar partijgenoten van [[Sinn Féin]] weigerde zij de gewonnen zetel in te nemen.
* [[30 november|30]] - De Franse parlementsverkiezingen worden gewonnen door het rechtse [[Bloc National]].
* Bij verkiezingen in [[Italië]] winnen de [[socialisme|socialisten]].
* Gezondheidsautoriteiten verklaren de [[Spaanse griep]]-pandemie voorbij.

;december
* [[3 december|3]] - In Nederland treedt de [[Invaliditeitswet]] van [[Syb Talma|Talma]] in werking.
* [[11 december|11]] - De geallieerden regelen de verdeling van Syrië en omliggende gebieden: [[Syrië]] wordt nominaal onafhankelijk met [[Faisal I van Irak|Faisal]] als staatshoofd, onder Frans mandaat. [[Libanon]] wordt een aparte staat. [[Mandaatgebied Palestina|Palestina]] en Mosoel (het huidige Irakees-Koerdistan) worden Britse [[mandaatgebied]]en.
* [[17 december|17]] - De [[bolsjewiek]]en heroveren [[Kiev]] op [[Anton Denikin]].
* Een nationaal congres in [[Albanië]] onder [[Italië|Italiaanse]] leiding vormt een voorlopige regering.
* De [[tractor]] wordt op een demonstratie getoond en in [[Groningen (stad)|Groningen]] worden de eerste echt gebruikt.

;zonder datum
* ([[Verenigde Staten|VS]]) - De [[raket]]pionier [[Robert Hutchings Goddard|Robert H. Goddard]] ontdekt ''"een methode voor het bereiken van extreem grote hoogten"'': het principe van de vloeibare-brandstofraket.
* ([[Frankrijk]]) - Als eerste Europese [[autofabriek]] neemt [[Citroën]] de [[lopende band]] in gebruik.
* [[Woodrow Wilson]] ontvangt de [[Nobelprijs voor de Vrede]].
* [[Jules Rimet]] wordt voorzitter van de [[FIFA]].

== Film ==
{{Zie hoofdartikel|Film in 1919}}

== Muziek ==
[[Bestand:Prélude en Do dièse mineur de Rachmaninov op. 3 (Morceaux de fantaisie).ogg|thumb|Prelude in cis mineur van Sergej Rachmaninov ([[Morceaux de Fantaisie]], op. 3) door hemzelf uitgevoerd (opname uit 1919).]]
* De Finse componist [[Jean Sibelius]] componeert de Academische Feestmars ''Promootiomarssi''
* [[Gabriel Fauré]] componeert de orkestsuite ''Masques et Bergamasques, Opus 112''
* [[Erik Satie]] componeert het pianowerk ''Nocturnes''.

=== Premières ===
* In januari vindt de eerste uitvoering van [[Frank Bridge]]s ''[[A prayer]]'' plaats
* [[30 januari]], eerste uitvoering van het [[Vioolconcert (Delius)|Vioolconcert]] van [[Frederick Delius]]
* [[13 februari]], eerste publieke uitvoering van ''[[In memoriam (Bax)|In memoriam]]'' van [[Arnold Bax]]
* [[27 februari]], eerste uitvoering van Frank Bridges [[Isobel (Bridge)|Isobel]]
* [[1 maart]], eerste uitvoering van [[Kurt Atterberg]]s [[Symfonie nr. 4 (Atterberg)|Symfonie nr. 4]]
* [[20 maart]], eerste uitvoering van [[Natanael Berg]]s [[Symfonie nr. 4 (Berg)|Symfonie nr. 4]]
* [[6 april]], eerste uitvoering van [[Albert Roussel]]s ''[[Impromptu pour harpe]]''
* [[6 juni]], eerste uitvoering van de gezamenlijke compositie ''[[Variations on Cadet Rousselle]]'' ([[Frank Bridge]], [[Arnold Bax]], [[John Ireland (componist)|John Ireland]] en [[Eugène Aynsley Goossens]]
* [[26 september]], [[Cally Monrad]] zong ''[[Ni digte af Cally Monrad]]'' van [[Hjalmar Borgstrøm]] in zijn geheel
* [[21 oktober]], eerste uitvoering van de opera ''[[Kronbruden]]'' van [[Ture Rangström]]
* [[27 december]], eerste uitvoering van ''[[Deux mélodies opus 19]]'' en ''[[Deux mélodies opus 20]]'' van Albert Roussel

== Literatuur ==
* De Zwitserse schrijver [[Carl Spitteler|Carl Friedrich Georg Spitteler]] ontvangt de [[Nobelprijs voor de Literatuur]]
* [[Cissy van Marxveldt]]: ''De HBS-tijd van Joop ter Heul''
* [[Aart van der Leeuw]] publiceert ''Sint-Veit en andere vertellingen''
* [[André Gide]]: ''La symphonie pastorale''
* [[Louis Couperus]] schrijft ''De ode'' en ''Xerxes of de hoogmoed''
* [[Johan Huizinga]] schrijft ''[[Herfsttij der Middeleeuwen]]''

== Beeldende kunst ==
<gallery>
Bestand:Amedeo Modigliani 003.jpg|''Boom en huizen'' (1919) [[Amedeo Modigliani]], privéverzameling
</gallery>

== Bouwkunst ==
<gallery>
Bestand:Brunssum, Raadhuis zijkant.jpg|''Raadhuis'', Brunssum (1919)
</gallery>

== Geboren ==
<!-- FAMILIENAAM OP ALFABETISCHE VOLGORDE, INDIEN OP DEZELFDE DAG GEBOREN -->
=== januari ===
* [[1 januari|1]] - [[J.D. Salinger]], Amerikaans schrijver (overleden [[2010]])
* [[3 januari|3]] - [[Henk Sprenger]], Nederlands striptekenaar (overleden [[2005]])
* [[12 januari|12]] - [[Ralph Gottfrid Pearson]], Amerikaans chemicus (overleden [[2022]])
* [[13 januari|13]] - [[Harry Stockman]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1994]])
* [[14 januari|14]] - [[Giulio Andreotti]], Italiaans politicus (overleden [[2013]])
* [[15 januari|15]] - [[George Cadle Price]], Belizaans politicus (overleden [[2011]])
* [[18 januari|18]] - [[Joan Brossa i Cuervo]], Catalaans letterkundige en plastisch kunstenaar (overleden [[1998]])
* 18 - [[Juan Orrego-Salas]], Chileens componist en dirigent (overleden [[2019]])
* 18 - [[Toni Turek]], Duits voetballer (overleden [[1984]])
* [[19 januari|19]] - [[Antoni Brzeżańczyk]], Pools voetballer en voetbaltrainer (overleden [[1987]])
* 19 - [[Miguel Ángel Rugilo]], Argentijns voetballer (overleden [[1993]])
* [[21 januari|21]] - [[Cees Schouwenaar]], Nederlands marktkoopman en acteur (overleden [[2006]])
* [[22 januari|22]] - [[Peter L. Bernstein]], Amerikaans econoom, financieel historicus en beleggingsspecialist (overleden [[2009]])
* 22 - [[Eugène Gessel]], Surinaams historicus en politiek analyticus (overleden [[2020]])
* [[23 januari|23]] - [[Jan Derksen (wielrenner)|Jan Derksen]], Nederlands wielrenner (overleden [[2011]])
* [[25 januari|25]] - [[Dina Vierny]], Frans fotomodel (overleden [[2009]])
* [[26 januari|26]] - [[Beppie Nooij jr.]], Nederlands actrice (overleden [[1979]])

=== februari ===
[[Bestand:Aldrich Attack movie trailer screenshot (11).jpg|thumb|180px|[[Jack Palance]], 18 februari]]
* [[1 februari|1]] - [[Pietro Garinei]], Italiaans musicalcomponist en -producent (overleden [[2006]])
* [[5 februari|5]] - [[Red Buttons]], Amerikaans acteur (overleden [[2006]])
* [[10 februari|10]] - [[Jan Naaijkens]], Nederlands schrijver (overleden [[2019]])
* [[11 februari|11]] - [[Eva Gabor]], Hongaars-Amerikaans actrice (overleden [[1995]])
* [[13 februari|13]] - [[Tennessee Ernie Ford]], Amerikaans zanger en acteur (overleden [[1991]])
* [[15 februari|15]] - [[Ina Isings]], Nederlands hoogleraar archeologie (overleden [[2018]])
* 15 - [[Earl Motter]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1992]])
* [[17 februari|17]] - [[J.M.S. Careless]], Canadees historicus (overleden [[2009]])
* [[18 februari|18]] - [[Jack Palance]], Amerikaans acteur (overleden [[2006]])
* 18 - [[José de Jesús Pimiento Rodríguez]], Colombiaans kardinaal (overleden [[2019]])
* [[19 februari|19]] - [[Erik Lundgren]], Zweeds autocoureur (overleden [[1967]])
* [[20 februari|20]] - [[Lotfollah Safi Golpaygani]], Iraans ayatolla (overleden [[2022]]) 
* 20 - [[Piet Stam]], Nederlands zwemmer (overleden [[1996]])
* [[22 februari|22]] - [[Henri Arnoldus]], Nederlands onderwijzer en kinderboekenschrijver (overleden [[2002]])
* [[24 februari|24]] - [[Nellie Connally]], Amerikaans inzittende van de auto waarin president [[John F. Kennedy|Kennedy]] werd vermoord (overleden [[2006]])
* [[26 februari|26]] - [[Tine van Buul]], Nederlands uitgeefster (overleden [[2009]])
* [[27 februari|27]] - [[Alejandro Almendras]], Filipijns politicus (overleden [[1995]])
* [[28 februari|28]] - [[Brian Urquhart]], Brits militair inlichtingenofficier en [[Verenigde Naties|VN]]-diplomaat (overleden [[2021]])

=== maart ===
[[Bestand:The Nat King Cole Show premiere 1956.JPG|thumb|180px|[[Nat King Cole]], 17 maart]]
* [[1 maart|1]] - [[Leroy Warriner]], Amerikaans autocoureur (overleden [[2003]])
* [[4 maart|4]] - [[Martin Batenburg]], Nederlands politicus (overleden [[2002]])
* [[10 maart|10]] - [[Emiel Faingnaert]], Belgisch wielrenner (overleden [[1980]])
* [[12 maart|12]] - [[Frank Campanella]], Amerikaans acteur (overleden [[2006]])
* [[13 maart|13]] - [[Klazien Rotstein-van den Brink]], Nederlands kruidenvrouw (overleden [[1997]])
* [[17 maart|17]] - [[Robert Cayman]], Belgisch hockeyer (overleden  [[2001]]) 
*17 - [[Nat King Cole]], Amerikaans jazzmuzikant (overleden [[1965]])
* [[19 maart|19]] - [[Cees Berkhouwer]], Nederlands politicus (overleden [[1992]])
* [[24 maart|24]] - [[Lawrence Ferlinghetti]], Amerikaans schrijver en dichter (overleden [[2021]])
* 24 - [[Robert Heilbroner]], Amerikaans econoom (overleden [[2005]])
* [[27 maart|27]] - [[Simon van Collem]], Nederlands (film)journalist en televisiepresentator (overleden [[1989]])

=== april ===
[[Bestand:Essed.JPG|thumb|180px|[[Frank Essed]], 21 april]]
* [[1 april|1]] - [[Joseph Murray (chirurg)|Joseph E. Murray]], Amerikaans chirurg en [[Nobelprijs]]winnaar (overleden [[2012]])
* [[2 april|2]] - [[Delfo Cabrera]], Argentijns atleet (overleden [[1981]])
* [[3 april|3]] - [[Hugh FitzRoy]], Brits hertog (overleden [[2011]])
* [[8 april|8]] - [[Ian Smith]], Rhodesisch politicus (overleden [[2007]])
* [[10 april|10]] - [[Anda Kerkhoven]], Nederlands verzetsvrouw (overleden [[1945]])
* 10 - [[Annie Timmermans]], Nederlands zwemster (overleden [[1958]])
* [[11 april|11]] - [[Hugh Carey]], Amerikaans politicus (overleden [[2011]])
* [[13 april|13]] - [[Howard Keel]], Amerikaans acteur en zanger (overleden [[2004]])
* [[14 april|14]] - [[Raúl Primatesta]], Argentijns aartsbisschop en kardinaal (overleden [[2006]])
* [[16 april|16]] - [[Merce Cunningham]], Amerikaans choreograaf (overleden [[2009]])
* 16 - [[Jacob de Mos]], Nederlands zeeman en [[Engelandvaarder]] (overleden [[2016]])
* 16 - [[Flip Winckel]], Nederlands Engelandvaarder (overleden [[2009]])
* [[18 april|18]] - [[Jacob Luitjens]], Nederlands collaborateur tijdens de Tweede Wereldoorlog (overleden [[2022]])
* [[21 april|21]] - [[Frank Essed]], Surinaams politicus (overleden [[1988]])
* 21 - [[Erika Visser]], Nederlands kunstenares (overleden [[2007]])
* [[22 april|22]] - [[Donald Cram]], Amerikaans scheikundige en Nobelprijswinnaar (overleden [[2001]])
* [[23 april|23]] - [[Anne Buydens]], Belgisch-Amerikaans actrice (overleden [[2021]])
* 23 - [[Yoshitaro Nomura]], Japans filmregisseur (overleden [[2005]])
* 23 - [[Jens Quistgaard]], Deens ontwerper (overleden [[2008]])
* [[24 april|24]] - [[Wolfgang Panofsky]], Duits-Amerikaans natuurkundige (overleden [[2007]])
* [[26 april|26]] - [[Antoon Mortier]], Belgisch kunstenaar (overleden [[2016]]) 
* [[27 april|27]] - [[Leo van Zandvliet]], Nederlands voorzitter van voetbalclub Feyenoord (overleden [[1999]])
* [[29 april|29]] - [[Gérard Oury]], Frans regisseur, scenarioschrijver en acteur (overleden [[2006]])

=== mei ===
[[Bestand:Pete Seeger2 - 6-16-07 Photo by Anthony Pepitone.jpg|thumb|180px|[[Pete Seeger]], 3 mei]]
* [[3 mei|3]] - [[Traute Lafrenz]], Duits verzetsstrijdster (overleden [[2023]])
* 3 - [[Pete Seeger]], Amerikaans folk- en protestzanger (overleden [[2014]])
* [[4 mei|4]] - [[Bouk Schellingerhoudt]], Nederlands wielrenner (overleden [[2010]])
* [[5 mei|5]] - [[Georgios Papadopoulos]], Grieks militair en politicus (overleden [[1999]])
* [[6 mei|6]] - [[Alejandro Finisterre]], Spaans dichter (overleden [[2007]])
* 6 - [[André Guelfi]], Frans autocoureur (overleden [[2016]])
* 6 - [[Juan Carlos Muñoz]], Argentijns voetballer (overleden [[2009]])
* [[7 mei|7]] - [[La Esterella]], Belgisch zangeres (overleden [[2011]])
* 7 - [[Jan Kloos (verzetsstrijder)|Jan Kloos]], Nederlands verzetsstrijder (overleden [[1945]])
* 7 - [[Eva Perón]], Argentijns first lady (overleden [[1952]])
* 7 - [[Boris Sloetski]], Russisch schrijver en dichter (overleden [[1986]])
* [[8 mei|8]] - [[Archie Baird]], Schots voetballer (overleden [[2009]])
* [[10 mei|10]] - [[Antônio Olinto (schrijver)|Antônio Olinto]], Braziliaans schrijver (overleden [[2009]])
* [[11 mei|11]] - [[Hedzer Rijpstra]], Nederlands burgemeester en Commissaris van de Koningin in Friesland (overleden [[2011]])
* [[15 mei|15]] - [[Mary Eugenia Charles]], Dominicaans politica (overleden [[2005]])
* [[16 mei|16]] - [[Liberace]], Amerikaans pianist en entertainer (overleden [[1987]])
* 16 - [[Robert Pound]], Canadees-Amerikaans natuurkundige (overleden [[2010]])
* [[17 mei|17]] - [[Antonio Aguilar]], Mexicaans zanger en acteur (overleden [[2007]])
* [[18 mei|18]] - [[Boris Christoff]], Italiaans-Bulgaars operazanger (overleden [[1993]])
* [[19 mei|19]] - [[Mitja Ribičič]], Sloveens politicus (overleden [[2013]])
* 19 - [[Jo Stroomberg]], Nederlands zwemster (overleden [[1984]])
* [[20 mei|20]] - [[Lina Espina-Moore]], Filipijns schrijfster (overleden [[2000]])
* [[22 mei|22]] - [[Peter Howson (politicus)|Peter Howson]], Australisch minister (overleden [[2009]])
* [[24 mei|24]] - [[Leo van Heijningen]], Nederlands advocaat en publicist (overleden [[2008]])
* [[25 mei|25]] - [[Jo Teunissen-Waalboer]], Nederlands atlete (overleden [[1991]])

=== juni ===
[[Bestand:Sam Wanamaker - 1977.jpg|thumb|180px|[[Sam Wanamaker]], 14 juni]]
* [[5 juni|5]] - [[Lennart Hellsing]], Zweeds schrijver en vertaler (overleden [[2015]])
* [[6 juni|6]] - [[Peter Carington|Lord Carrington]], Brits politicus (overleden [[2018]])
* [[10 juni|10]] - [[:en:Moultrie Patten|Moultrie Patten]], Amerikaans acteur en jazzmusicus (overleden [[2009]])
* [[11 juni|11]] - [[Richard Todd]], Brits acteur (overleden [[2009]])
* [[12 juni|12]] - [[Oberdan Cattani]], Braziliaans voetbaldoelman (overleden [[2014]])
* 12 - [[Lo de Ruiter]], Nederlands ambtenaar, politicus, (omroep)bestuurder en publicist (overleden [[2008]])
* [[14 juni|14]] - [[Sam Wanamaker]], Amerikaans acteur en regisseur (overleden [[1993]])
* 14 - [[Willy Wielek-Berg]], Nederlands vertaalster en filmcritica (overleden [[2004]])
* [[15 juni|15]] - [[:en:Paul Joseph Phạm Đình Tụng|Paul Joseph Pham Ðinh Tung]], Vietnamees aartsbisschop en kardinaal (overleden [[2009]])
* [[17 juni|17]] - [[Max Dendermonde]], Nederlands schrijver (overleden [[2004]])
* 17 - [[Ton Lutz]], Nederlands acteur (overleden [[2009]])
* 17 - [[Galina Oestvolskaja]], Russisch componiste (overleden [[2006]])
* [[19 juni|19]] - [[Gérard Dionne]], Canadees bisschop (overleden [[2020]])
* [[20 juni|20]] - [[Kees Kelfkens]], Nederlands beeldend kunstenaar (overleden [[1986]])
* [[24 juni|24]] - [[Al Molinaro]], Amerikaans acteur (overleden [[2015]])
* [[26 juni|26]] - [[André Hissink]], Nederlands oorlogsveteraan (overleden [[2024]])
* 26 - [[Mildred Savage]], Amerikaans schrijfster (overleden [[2011]])

=== juli ===
[[Bestand:Edmund Hillary, c. 1953, autograph removed.jpg|thumb|180px|[[Edmund Hillary]], 20 juli]]
* [[6 juli|6]] - [[Ernst Haefliger]], Zwitsers tenor (overleden [[2007]])
* 6 - [[Oswaldo Guayasamín]], Ecuadoraans kunstschilder (overleden [[1999]])
* [[8 juli|8]] - [[Walter Scheel]], Duits politicus, bondspresident 1974-1979 (overleden [[2016]])
* [[14 juli|14]] - [[Janneke Johanna Landman]], Nederlands voorvechter voor de dovenwereld (overleden [[2007]])
* 14 - [[Lino Ventura]], Italiaans filmacteur (overleden [[1987]])
* [[15 juli|15]] - [[Iris Murdoch]], Brits schrijfster en filosofe (overleden [[1999]])
* [[16 juli|16]] - [[Choe Gyuha]], Zuid-Koreaans president (overleden [[2006]])
* [[17 juli|17]] - [[Alan Cottrell]], Brits metallurgist en fysicus (overleden [[2012]])
* [[20 juli|20]] - [[Edmund Hillary]], Nieuw-Zeelands bergbeklimmer (overleden [[2008]])
* [[24 juli|24]] - [[Ferdy Kübler]], Zwitsers wielrenner (overleden [[2016]])
* [[26 juli|26]] - [[James Lovelock]], Brits onafhankelijk wetenschapper en onderzoeker en natuurbeschermer (overleden [[2022]])
* [[27 juli|27]] - [[Gogó Andreu]], Argentijns acteur, schrijver en komiek (overleden [[2012]])
* [[28 juli|28]] - [[Milan Horvat]], Kroatisch dirigent (overleden [[2014]])
* [[29 juli|29]] - [[Vic Lewis]], Brits jazzbandleider (overleden [[2009]])
* [[31 juli|31]] - [[Primo Levi]], Italiaans schrijver (overleden [[1987]])

=== augustus ===
[[Bestand:Joop den Uyl 1975.jpg|thumb|180px|[[Joop den Uyl]], 9 augustus]]
* [[2 augustus|2]] - [[Nehemiah Persoff]], Israëlisch-Amerikaans acteur (overleden [[2022]])
* [[4 augustus|4]] - [[Michel Déon]], Frans schrijver (overleden [[2016]])
* 4 - [[Emmy Lopes Dias]], Nederlands actrice (overleden [[2005]])
* 4 - [[:en:Michael Ross (screenwriter)|Michael Ross]], Amerikaans televisieproducent, -regisseur en -scenarioschrijver (overleden [[2009]])
* [[5 augustus|5]] - [[Zangeres Zonder Naam|Mary Servaes]] (''Zangeres Zonder Naam''), Nederlands zangeres (overleden [[1998]])
* [[6 augustus|6]] - [[Treddy Ketcham]], Amerikaans militair in de Tweede Wereldoorlog en sportbestuurder (overleden [[2006]])
* [[8 augustus|8]] - [[Dino De Laurentiis]], Italiaans filmproducer (overleden [[2010]])
* [[9 augustus|9]] - [[Edmund Hockridge]], Canadees zanger (overleden [[2009]])
* 9 - [[Joop den Uyl]], Nederlands politicus en minister-president (overleden [[1987]])
* [[11 augustus|11]] - [[Ginette Neveu]], Frans violiste (overleden [[1949]])
* [[12 augustus|12]] - [[Margaret Burbidge]], Brits-Amerikaans astrofysica (overleden [[2020]])
* 12 - [[Shorty Templeman]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1962]])
* [[14 augustus|14]] - [[Hubert Schlafly]], Amerikaans elektrotechnicus en uitvinder (overleden [[2011]])
* [[19 augustus|19]] - [[Malcolm Forbes]], Amerikaans uitgever (overleden [[1990]])
* [[24 augustus|24]] - [[Niels Viggo Bentzon]], Deens componist (overleden [[2000]])
* 24 - [[Gabriel Gaudin]], Frans wielrenner (overleden [[1999]])
* 24 - [[Mimi van den Hurk]], Nederlands verzetsstrijder (overleden [[2001]])
* 24 - [[Drs. P]], Nederlands liedjesschrijver, zanger en taalkunstenaar (overleden [[2015]])
* [[25 augustus|25]] - [[Tjaard W.R. de Haan]], Nederlands volkskundige en neerlandicus (overleden [[1983]])
* [[27 augustus|27]] - [[Jan Cox]], Belgisch kunstschilder (overleden [[1980]])
* 27 - [[André Declerck]], Belgisch wielrenner (overleden [[1967]])
* [[28 augustus|28]] - [[Jant Smit]], Nederlands beeldhouwer (overleden [[1969]])
* [[30 augustus|30]] - [[Wolfgang Wagner (operaregisseur)|Wolfgang Wagner]], Duits operaregisseur, decorontwerper en directeur van de [[Bayreuther Festspiele]] (overleden [[2010]])

=== september ===
[[Bestand:Fausto Coppi, Tour de France 1952 01 (cropped).jpg|thumb|180px|[[Fausto Coppi]], 15 september]]
* [[1 september|1]] - [[Piet Meerburg]], Nederlands verzetsheld, mede-oprichter Filmmuseum en theaterexploitant (overleden [[2010]])
* 1 - [[Pratap Chandra Chunder]], Indiaas politicus (overleden [[2008]])
* [[2 september|2]] - [[Anne-Marie Blanc]], Zwitsers film- en televisieactrice (overleden [[2009]])
* 2 - [[Marge Champion]], Amerikaans actrice en danseres (overleden [[2020]])
* [[4 september|4]] - [[Teddy Johnson]], Brits zanger (overleden [[2018]])
* [[6 september|6]] - [[Lee Archer (piloot)|Lee Archer]], Amerikaans piloot (overleden [[2010]])
* 6 - [[Wilson Greatbatch]], Amerikaans ingenieur en uitvinder (overleden [[2011]])
* [[7 september|7]] - [[Briek Schotte]], Belgisch wielrenner (overleden [[2004]])
* [[8 september|8]] - [[Johan Kvandal]], Noors componist (overleden [[1999]])
* 8 - [[Meda Mládková]], Tsjechisch kunsthistorica en kunstverzamelaarster (overleden [[2022]])
* [[10 september|10]] - [[Lex van Delden (componist)|Lex van Delden]], Nederlands componist (overleden [[1988]])
* [[12 september|12]] - [[Jean Prouff]], Frans voetballer en voetbalcoach (overleden [[2008]])
* [[15 september|15]] - [[Fausto Coppi]], Italiaans wielrenner (overleden [[1960]])
* [[17 september|17]] - [[Hendrik Entjes]], Nederlands taalkundige en hoogleraar (overleden [[2006]])
* [[19 september|19]] - [[Shuichi Kato]], Japans cultuur- en literatuurwetenschapper (overleden [[2008]])
* [[20 september|20]] - [[Mom Wellenstein]], Nederlands topambtenaar (overleden [[2016]])
* [[21 september|21]] - [[Aya Zikken]], Nederlands schrijfster (overleden [[2013]])
* [[25 september|25]] - [[Felipe Cruz]], Filipijns ondernemer (overleden [[2013]])
* [[26 september|26]] - [[Matilde Camus]], Spaans dichteres (overleden [[2012]])
* [[29 september|29]] - [[Martha Dewachter]], Belgisch actrice (overleden [[2016]])
* 29 - [[Margot Hielscher]], Duits zangeres en filmactrice (overleden [[2017]])
* 29 - [[Masao Takemoto]], Japans gymnast (overleden [[2007]])

=== oktober ===
[[Bestand:Doris lessing 20060312.jpg|thumb|180px|[[Doris Lessing]], 22 oktober]]
[[Bestand:Herman Kuiphof.jpg|thumb|180px|[[Herman Kuiphof]], 27 oktober]]
* [[4 oktober|4]] - [[Jan Spierdijk]], Nederlands  schrijver en journalist (overleden [[1997]])
* [[5 oktober|5]] - [[Joan van der Brugghen (ingenieur)|Joan van der Brugghen]], Nederlands ingenieur (overleden [[2006]])
* 5 - [[Luis Daal]], Curacaos schrijver, dichter, essayist, vertaler en papiamentist (overleden [[1997]])
* 5 - [[Siny van Iterson]], Curaçaos-Nederlands jeugdboekenschrijfster (overleden [[2018]])
* 5 - [[Donald Pleasence]], Brits acteur (overleden [[1995]])
* [[7 oktober|7]] - [[Anton Blok (atleet)|Anton Blok]], Nederlands atleet (overleden [[1977]])
* 7 - [[Zelman Cowen]], Australisch politicus (overleden [[2011]])
* 7 - [[Erik Elmsäter]], Zweeds atleet en Noords skiër (overleden [[2006]])
* [[11 oktober|11]] - [[Art Blakey]], Amerikaans jazzdrummer (overleden [[1990]])
* 11 - [[Ab Hofstee]], Nederlands acteur en zanger (overleden [[1985]])
* [[15 oktober|15]] - [[Chuck Stevenson]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1995]])
* [[17 oktober|17]] - [[Es'kia Mphahlele]], Zuid-Afrikaans schrijver, literatuurwetenschapper, kunstactivist en humanist (overleden [[2008]])
* 17 - [[Wim Nota]], Nederlands atleet (overleden [[2003]])
* 17 - [[Zhao Ziyang]], Chinees politicus (overleden [[2005]])
* [[18 oktober|18]] - [[Anita O'Day]], Amerikaans zangeres (overleden [[2006]])
* [[20 oktober|20]] - [[Tracy Hall]], Amerikaans fysisch chemicus (overleden [[2008]])
* [[22 oktober|22]] - [[Doris Lessing]], Brits schrijfster en [[Nobelprijs voor Literatuur|Nobelprijswinnares]] (overleden [[2013]])
* 22 - [[Dé Stoop]], Nederlands sportbestuurder (overleden [[2007]])
* [[25 oktober|25]] - [[Luis H. Álvarez]], Mexicaans politicus (overleden [[2016]])
* 25 - [[Beate Uhse]], Duits ondernemer (overleden [[2001]])
* [[26 oktober|26]] - [[Mohammad Reza Pahlavi]], [[Sjah]] van [[Iran|Perzië]] (overleden [[1980]])
* [[27 oktober|27]] - [[Herman Kuiphof]], Nederlands sportverslaggever (overleden [[2008]])
* [[28 oktober|28]] - [[Walt Hansgen]], Amerikaans autocoureur (overleden [[1966]])
* 28 - [[Sjef Janssen (wielrenner)|Sjef Janssen]], Nederlands wielrenner (overleden [[2014]])
* 28 - [[Bernhard Wicki]], Oostenrijks regisseur en acteur (overleden [[2000]])
* [[30 oktober|30]] - [[Mientje Proost]], Nederlands koerierster in de Tweede Wereldoorlog (overleden [[2012]])

=== november ===
* [[1 november|1]] - [[Aldo Mongiano]], Italiaans bisschop (overleden [[2020]])
* [[4 november|4]] - [[Peter Schilperoort]], Nederlands jazzmusicus en bandleider (overleden [[1990]])
* 4 - [[Eric Thompson (coureur)|Eric Thompson]], Brits autocoureur (overleden [[2015]])
* [[8 november|8]] - [[Cy Grant]], Guyaans acteur (overleden [[2010]])
* [[10 november|10]] - [[Michail Kalasjnikov]], Russisch militair en wapenontwerper (overleden [[2013]])
* 10 - [[François Périer]], Frans acteur (overleden [[2002]])
* [[14 november|14]] - [[Björn Borg (zwemmer)|Björn Borg]], Zweeds zwemmer (overleden [[2009]])
* [[15 november|15]] - [[Inez James]], Amerikaans filmcomponist (overleden [[1993]])
* 15 - [[Paul Moore]], Amerikaans predikant voor de [[Episcopalisme|episcopaalse]] kerk (overleden [[2003]])
* 15 - [[Georg Rüssmann]], Duits componist, dirigent en muzikant (overleden [[1986]])
* 15 - [[Nova Pilbeam]], Brits actrice (overleden [[2015]])
* [[18 november|18]] - [[Joseph Van Staeyen]], Belgisch wielrenner (overleden [[1991]])
* [[19 november|19]] - [[Gillo Pontecorvo]], Italiaans regisseur en scenarioschrijver (overleden [[2006]])
* [[21 november|21]] - [[Gert Fredriksson]], Zweeds kanovaarder (overleden [[2006]])
* 21 - [[Jacques Senard]], Frans diplomaat (overleden [[2020]])
* [[22 november|22]] - [[François Braekman]], Belgisch atleet (overleden [[2007]])
* 22 - [[Pol Braekman]], Belgisch atleet (overleden [[1994]])
* [[23 november|23]] - [[Peter Frederick Strawson]], Brits filosoof (overleden [[2006]])
* [[25 november|25]] - [[Øistein Sommerfeldt]], Noors componist (overleden [[1994]])
* [[26 november|26]] - [[Frederik Pohl]], Amerikaans sciencefictionschrijver en redacteur (overleden [[2013]])
* [[27 november|27]] - [[Chris Ackerman]], Nederlands voetballer (o.a. Ajax) (overleden [[2011]])
* 27 - [[Eva Arndt]], Deens zwemster (overleden [[1993]])
* [[30 november|30]] - [[Detlef Kraus]], Duits pianist (overleden [[2008]])
* 30 - [[Pleun Verhoef]], Nederlands Engelandvaarder, geheim agent en blikwerker (overleden [[1944]])

=== december ===
* [[6 december|6]] - [[Clyde Cowan]], Amerikaans natuurkundige (overleden [[1974]])
* [[8 december|8]] - [[Peter Tali Coleman]], Amerikaans-Samoaans politicus (overleden [[1997]])
* 8 - [[Katerina Joesjtsjenko]], Sovjet-Oekraïens informatica (overleden [[2001]])
* [[9 december|9]] - [[William Lipscomb]], Amerikaans chemicus en [[Nobelprijs]]winnaar (overleden [[2011]])
* [[11 december|11]] - [[Loes van der Horst]], Nederlands beeldend kunstenares (overleden [[2012]])
* 11 - [[Lucien Teisseire]], Frans wielrenner (overleden [[2007]])
* [[12 december|12]] - [[Fritz Muliar]], Oostenrijks acteur (overleden [[2009]])
* 12 - [[:fr:Claude Nollier|Claude Nollier]], Frans actrice (overleden [[2009]])
* 12 - [[José Villalonga]], Spaans voetbalcoach (overleden [[1973]])
* 12 - [[Leonard de Vries (schrijver)|Leonard de Vries]], Nederlands schrijver (overleden [[2002]])
* [[14 december|14]] - [[Edouard Longerstaey]], Belgisch diplomaat (overleden [[1986]])
* 14 - [[Henk van Rossum]], Nederlands politicus (overleden [[2017]])
* [[15 december|15]] - [[Johfra]], Nederlands kunstschilder (overleden [[1998]])
* 15 - [[Åke Seyffarth]], Zweeds schaatser (overleden [[1998]])
* [[16 december|16]] - [[Aguedo Agbayani]], Filipijns afgevaardigde en gouverneur (overleden [[2003]])
* 16 - [[Manke Nelis]], Nederlands muzikant (overleden [[1993]])
* [[17 december|17]] - [[Tomáš Špidlík]], Tsjechisch kardinaal (overleden [[2010]])
* 17 - [[Tini Wagner]], Nederlands zwemster (overleden [[2004]])
* [[18 december|18]] - [[Georg Ericson]], Zweeds voetballer en voetbalcoach (overleden [[2002]])
* [[23 december|23]] - [[Jan Vermeire]], Belgisch oprichter van de Poverello-gemeenschap (overleden [[1998]])
* [[24 december|24]] - [[Pierre Soulages]], Frans kunstschilder en beeldhouwer (overleden [[2022]])
* [[25 december|25]] - [[Fernand Bourgaux]], Belgisch atleet
* [[27 december|27]] - [[Booty Wood]], Amerikaans jazztrombonist (overleden [[1987]])
* [[29 december|29]] - [[Pieter Terpstra (schrijver)|Pieter Terpstra]], Nederlands schrijver en journalist (overleden [[2006]])
* [[30 december|30]] - [[David Willcocks]], Engels organist, componist en koordirigent (overleden [[2015]])

== Overleden ==
[[Bestand:Troosevelt.jpeg|thumb|180px|[[Theodore Roosevelt]], 6 januari]]
[[Bestand:Ruggiero leoncavallo.jpg|thumb|180px|[[Ruggero Leoncavallo]], 9 augustus]]
[[Bestand:Domela nieuwenhuis.jpg|thumb|180px|[[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]], 18 november]]

<!-- FAMILIENAAM OP ALFABETISCHE VOLGORDE, INDIEN OP DEZELFDE DAG OVERLEDEN -->
;januari
* [[6 januari|6]] - [[Theodore Roosevelt]] (60), 26e president van de Verenigde Staten en winnaar [[Nobelprijs voor de Vrede]]
* [[14 januari|14]] - [[Platon Kulbusch]] (59), Russisch-orthodox bisschop van Tallinn
* [[15 januari|15]] - [[Rosa Luxemburg]] (47) en [[Karl Liebknecht]] (47), marxistische revolutionairen

;februari
* [[3 februari|3]] - [[Edward Charles Pickering]] (73), Amerikaans sterrenkundige
* [[5 februari|5]] - [[William Michael Rossetti]] (89), Brits schrijver en criticus
* [[16 februari|16]] - [[Vera Cholodnaja]] (25), Russisch (Oekraïens) filmactrice
* [[20 februari|20]] - [[Francisco Liongson (politicus)|Francisco Liongson]] (49), Filipijns politicus
* 20 - [[Charles Mertens]] (53), Belgisch kunstschilder

;maart
* [[1 maart|1]] - [[James McNaught]] (39), Schots voetballer
* [[17 maart|17]] - [[Kenyon Cox]] (62), Amerikaans kunstschilder, illustrator, kunstcriticus en dichter
* [[25 maart|25]] - [[Wilhelm Lehmbruck]] (38), Duits expressionistisch kunstenaar

;april
* [[4 april|4]] - [[:pt:Francisco Marto|Francisco Marto]] (10), Portugees zalige, belijder en ziener van [[Fátima (Portugal)|Fátima]]
* [[10 april|10]] - [[Emiliano Zapata]] (39), Mexicaans revolutionair
* [[13 april|13]] - [[Phoebe Hearst]] (76), Amerikaans filantrope

;mei
* [[2 mei|2]] - [[Evelyn De Morgan]] (63), Brits kunstschilderes
* [[6 mei|6]] - [[L. Frank Baum]] (62), Amerikaans schrijver, dichter, acteur en filmmaker

;juni
* [[30 juni|30]] - [[John William Strutt]] (76), Brits natuurkundige en Nobelprijswinnaar

;juli
* [[8 juli|8]] - [[Johan Andreas dèr Mouw]] (Adwaita) (55), Nederlands dichter
* [[12 juli|12]] - [[Frederike van Uildriks]] (65), Nederlands lerares en schrijfster
* [[13 juli|13]] - [[Jacob Hepkema]] (74), Nederlands journalist en uitgever

;augustus
* [[9 augustus|9]] - [[Ernst Haeckel]] (85), Duits bioloog en filosoof
* 9 - [[Ruggero Leoncavallo]] (61), Italiaans componist
* [[11 augustus|11]] - [[Andrew Carnegie]] (83), Amerikaans industrieel
* [[21 augustus|21]] - [[Laurence Doherty]] (43), Brits tennisser
* [[27 augustus|27]] - [[Louis Botha]] (56), Zuid-Afrikaans generaal en premier

;september
* [[6 september|6]] - [[Pier Pander]] (55), Nederlands beeldhouwer

;oktober
* [[13 oktober|13]] - [[Karl Adolph Gjellerup]] (62), Deens dichter en schrijver (winnaar [[Nobelprijs voor de Literatuur|Nobelprijs]])
* [[14 oktober|14]] - [[Wilhelm von Siemens]] (63), Duits industrieel

;november
* [[7 november|7]] - [[Hugo Haase]] (56), Duits sociaaldemocratisch politicus
* [[15 november|15]] - [[Michail Doliwo-Dobrowolski]] (57), Russisch uitvinder
* [[18 november|18]] - [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]] (72), Nederlands politicus en sociaal-anarchist
* [[29 november|29]] - [[Szymon Winawer]] (81), Pools schaker

;december
* [[3 december|3]] - [[Pierre-Auguste Renoir]] (78), Frans kunstschilder
* [[27 december|27]] - [[Theo de Meester]] (68), Nederlands topambtenaar, bestuurder en politicus

;datum onbekend
* [[Valerian Albanov]] (±38), Russisch navigator

== Weerextremen in België ==
* [[26 april]]: Tornado veroorzaakt lichte schade in Lanquesaint (Ath).
* [[27 april]]: Sneeuw in Oostende.
* [[29 april]]: Sneeuw in Antwerpen.
* [[6 juli]]: In 2 uur 98&nbsp;mm neerslag in Genk.
* [[juli#Gemiddelden en records|juli]]: Juli met laagste gemiddelde maximumtemperatuur: 17,4&nbsp;°C (normaal 21,6&nbsp;°C).
* [[juli#Gemiddelden en records|juli]]: Juli met laagste gemiddelde minimumtemperatuur: 10,6&nbsp;°C (normaal 13,1&nbsp;°C).
* [[16 november]]: Sneeuwlaag van 13&nbsp;cm sneeuw in Ukkel, 18&nbsp;cm in Huy, 40&nbsp;cm in Drossart (Baelen) in het Hertogenwald.
* [[november#Gemiddelden en records|november]]: November met laagste gemiddelde maximumtemperatuur: 4,9&nbsp;°C (normaal 8,9&nbsp;°C).
<small>Bron: KMI [https://web.archive.org/web/20181207192421/https://www.meteo.be/meteo/view/nl/1103504-Records.html Gegevens Ukkel 1901-2003 ] met aanvullingen </small>

{{Commonscat|1919}}

[[Categorie:1919| ]]