De Thiende

De Thiende is een pamflet (boek) dat in 1585 verscheen van de hand van de Vlaams-Nederlandse wiskundige Simon Stevin (Brugge, 1548 - Den Haag, 1620). Het was het eerste boek in de westerse wereld dat decimale breuken gebruikte.

Stevin is niet de (enige) uitvinder van decimale getallen en zijn notatie was nogal onhandig. Toch presenteerde hij wel als eerste decimale getallen in het leven van alledag. De eerste die decimale breuken toepaste was echter de tiende-eeuwse Islamitische wiskundige al-Uqlidisi.

Biografie

Simon Stevin

Simon Stevin is in 1548 geboren te Brugge en was rond 1580 onder de velen die zich uit die provincie in de Republiek vestigden. Hij kwam bij Maurits van Oranje in dienst als militair adviseur. In 1620 overleed hij in Den Haag.

Stevins notatie

Simon Stevin is bekend door zijn studie van de decimale breuken. De decimale breuken waren lang daarvoor al beschreven in het werk van de tiende-eeuwse Islamitische wiskundige al-Uqlidisi. Het was echter het boek De Thiende, dat leidde tot de algemene verspreiding daarvan in Europa. Stevin maakte geen gebruik van de notatie met komma, die we nu gebruiken. Hij zette na de eenheden een nul met kringetje, na de tienden een 1 met een kringetje, kortom de exponent werd er bij gezet. Bijvoorbeeld:
8937 wordt 8937(0)
893,7 wordt 893(0)7(1)
89,37 wordt 89(0)3(1)7(2)
8,937 wordt 8(0)9(1)3(2)7(3))
0,8937 wordt 8(1)9(2)3(3)7(4)

Stevin toonde aan hoe decimale breuken kunnen worden gebruikt en pleitte voor het gebruik van een decimaal systeem voor maten, gewichten en munten.