Demokratesch Partei

Demokratesch Partei
Personen
Partijleider	Lex Delles
Zetels
Zetels in de Kamer van Afgevaardigden	14 / 60
Zetels in het Europees Parlement	2 / 6
Zetels in gemeenteraden	108 / 600
Geschiedenis
Opgericht	1955
Algemene gegevens
Actief in	Luxemburg
Richting	Centrum tot centrumrechts
Ideologie	Liberalisme, ; Sociaal-liberalisme
Website	www.dp.lu
Portaal	Politiek

De Demokratesch Partei (Nederlands: Democratische Partij, afgekort DP) is een Luxemburgse liberale politieke partij die opgericht werd op 24 april 1955. Na de christendemocratische CSV en de sociaaldemocratische LSAP is het traditioneel de derde grootste partij van Luxemburg.

De partijleider van de DP is tevens partijvoorzitter. Sinds 2022 is dit Lex Delles.

Geschiedenis

De DP werd in haar huidige vorm opgericht in 1955 en komt voort uit de Ligue Libérale (LL) die tussen 1904 en 1925 bestond. Uit de linkervleugel van de LL ontstond in 1932 de Radicaal-Liberale Partij, die na de Tweede Wereldoorlog verderging als Groupement Patriotique et Démocratique (GPD). In 1955 nam de partij haar huidige naam aan.

De DP maakte door de jaren heen deel uit van verschillende Luxemburgse regeringen en regeerde vaak met de christendemocratische CSV (met name in de kabinetten onder Pierre Werner). Van 1974 tot 1979 leverde de DP met Gaston Thorn voor het eerst de premier.

Tussen 1999 en 2004 was de DP de op één na grootste partij in de Kamer van Afgevaardigden met 15 van de in totaal 60 zetels. Gedurende die periode vormde de partij wederom een coalitieregering met de CSV. Bij de parlementsverkiezingen van 2004 verloor de DP vijf zetels en kon als gevolg daarvan geen deel meer uitmaken van de Luxemburgse regering. De CSV ging nu een coalitie aan met de Lëtzebuerger Sozialistesch Aarbechterpartei (LSAP).

Na negen jaar in de oppositie kwamen de liberalen bij de verkiezingen van 2013 sterk terug. DP-leider Xavier Bettel vormde een driepartijencoalitie met de LSAP en Déi Gréng (De Groenen) en was gedurende tien jaar premier. In 2019 werd de DP bij de Europese Parlementsverkiezingen in Luxemburg voor het eerst de grootste partij. Sindsdien heeft de partij twee afgevaardigden in het Europees Parlement.

Het traditionele bolwerk van de DP is de hoofdstad Luxemburg: de partij levert meestal de Buergermeeschter (burgemeester) van deze stad. De jongerenafdeling van de partij is de Jeunesse Démocrate et Libérale du Luxembourg (JDL).

Ideologie

De Democratische Partij (DP) is een liberale partij, die steun trekt van zelfstandigen, het bedrijfsleven en de stedelijke hogere middenklasse. Net als andere West-Europese liberale partijen pleit het voor een mix van fundamentele sociale wetgeving en minimale betrokkenheid van de overheid in de economie. De partij staat voor een sterke NAVO en verdedigt het idee van een seculiere staat waarin religie geen enkele rol mag spelen in het openbare leven.

Verkiezingsuitslagen

Kamer van Afgevaardigden

De DP (vóór 1955 de GPD) behaalde sinds 1945 de volgende resultaten bij de Luxemburgse parlementsverkiezingen:

Luxemburgse parlementsverkiezingen
Jaar	Stemmen	%	Plaats	Zetels	Positie
1945	366.860	18,0	3e	9 / 51	Regeringscoalitie
1948	97.415	11,6	3e	9 / 51	Regeringscoalitie
1951	215.511	20,9	3e	8 / 52	Oppositie
1954	255.522	12,3	3e	6 / 52	Oppositie
1959	448.387	20,3	3e	11 / 52	Regeringscoalitie
1964	280.644	12,2	3e	6 / 56	Oppositie
1968	430.262	18,0	3e	11 / 56	Regeringscoalitie
1974	668.043	23,3	3e	14 / 59	Regeringscoalitie
1979	648.404	21,9	3e	15 / 59	Regeringscoalitie
1984	614.627	20,4	3e	14 / 64	Oppositie
1989	498.862	17,2	3e	11 / 60	Oppositie
1994	548.246	19,3	3e	12 / 60	Oppositie
1999	632.707	22,4	2e	15 / 60	Regeringscoalitie
2004	460.601	16,1	3e	10 / 60	Oppositie
2009	432.820	15,0	3e	9 / 60	Oppositie
2013	597.879	18,3	3e	13 / 60	Regeringscoalitie
2018	597.080	16,9	3e	12 / 60	Regeringscoalitie
2023	703.833	18,7	3e	14 / 60	Regeringscoalitie

Europees Parlement

De DP behaalde sinds 1979 de volgende resultaten bij de Europese parlementsverkiezingen:

Europese Parlementsverkiezingen
Jaar	Stemmen	%	Plaats	Zetels
1979	274.307	28,1	2e	2 / 6
1984	218.481	22,1	3e	1 / 6
1989	198.254	19,9	3e	1 / 6
1994	190.977	18,8	3e	1 / 6
1999	207.379	20,5	3e	1 / 6
2004	162.064	14,9	4e	1 / 6
2009	210.107	18,7	3e	1 / 6
2014	173.255	14,8	3e	1 / 6
2019	268.910	21,4	1e	2 / 6

Partijleiders

Lucien Dury (1948–1952)
Eugène Schaus (1952–1959)
Lucien Dury (1959–1962)
Gaston Thorn (1962–1969)
René Konen (1969–1971)
Gaston Thorn (1971–1980)
Colette Flesch (1980–1989)
Charles Goerens (1989–1994)
Lydie Polfer (1994–2004)
Claude Meisch (2004–2013)
Xavier Bettel (2013–2015)
Corinne Cahen (2015–2022)
Lex Delles (sinds 2022)

Externe links