Brontekst bekijken van Jin-dynastie (265-420)

{{Infobox historisch land
| Naam in Landstaal    =晉 <br /> Jin-dynastie
| Voor1                =Koninkrijk Wei
| Vlag_Voor1           =
| Voor2                =Koninkrijk Wu
| Vlag_Voor2           =
| Na1                  =Liu Song-dynastie
| Vlag_Na1             =
| Na2                  =Periode van de Zestien Koninkrijken
| Vlag_Na2             =
| Jaar van ontstaan    =265
| Jaar van afloop      =420
| Vlag                 =
| Vlagartikel          =
| Wapen                =
| Wapenartikel         =
| Kaart                =Western Jeun Dynasty 280 CE.png
| Kaartjaar            =280
| Hoofdstad            =[[Luoyang]] tot 311, [[Chang'an (stad)|Chang'an]] tot 316, [[Jiankang]] tot 420
| Oppervlakte          =
| Bevolking            =
| Munteenheid          = [[Chinese kèpèng|kèpèng]]
| Talen                =[[Chinese talen|Chinees]]
| Religie              =boeddhisme, taoïsme, confucianisme, traditionele Chinese volksreligie
| Regeringsvorm        =[[monarchie]]
| Staatshoofd          =[[keizer (hoofdbetekenis)|keizer]]
| Legislatuur          =
| Dynastie             =Huis Sima
}}
{{Zijbalk geschiedenis China}}
De '''Jin-dynastie''' ([[Hanyu pinyin]] ''Jin Cháo'', [[Traditionele Chinese karakters|Traditioneel Chinees]]   晉朝, [[Vereenvoudigde Chinese karakters|Vereenvoudigd Chinees]] 晋朝, [[Wade-Giles]] ''Chin-ch'ao'', [[265]]-[[420]]) is een periode in de [[geschiedenis van China]] die volgde op de [[Drie Koninkrijken (China)|Drie Koninkrijken]] en voorafging aan de [[Zuidelijke en Noordelijke Dynastieën]] in [[Chinees Keizerrijk|China]]. De dynastie was gevestigd door de Sima familie (司馬 [[pinyin]] Sīmǎ), afstammelingen van de historicus [[Sima Qian]].

De Jin-dynastie wordt onderverdeeld in twee periodes: een van [[265]] tot [[316]] en een periode van [[317]] tot [[420]], waarvan enkel het oostelijk deel nog overbleef.

==Jin-dynastie (265-316)==
[[Bestand:China Western Jin.PNG|left|thumb|250px|Jin-dynastie (265-316)]]
Deze dynastie werd gesticht door [[Sima Yan]]. Hij was de kleinzoon van [[Sima Yi]], die in [[249]] middels een [[staatsgreep]] de macht in het [[koninkrijk Wei]] overnam en daarmee de grondlegger was van de latere dynastie. Sima Yan dwong de Wei-keizer [[Cao Huan]] in [[265]] tot aftreden, en stichtte de eerste Jin-dynastie.

Na de overwinning op het [[koninkrijk Wu]] in [[280]] ontstond er een korte periode van eenheid in China, maar na de dood van keizer Sima Yan in 290 brak er een paleisrevolutie uit, de [[Oorlog van de Acht Prinsen]]. In [[311]] werd de hoofdstad van het rijk [[Luoyang]] door soldaten van [[Han Zhao]] veroverd en werd [[Jin Huaidi|keizer Huai]] gevangengenomen. Hierna werd de hoofdstad verplaatst naar [[Chang'an (stad)|Chang'an]], van waaruit [[Jin Mindi|keizer Min]] vier jaar regeerde, tot ook deze stad in [[316]] door Han Zhao werd veroverd.

==Oostelijke Jin-dynastie (317-420)==
[[Bestand:China Eastern Jin.PNG|thumb|left|250px|Oostelijke Jin-dynastie (317-420)]]
Ondertussen waren enkele leden van de Jin-hofhouding vanuit het noorden naar het zuiden gevlucht, naar de stad [[Jiankang]], gelegen nabij het huidige [[Nanking]] ten zuidoosten van Luoyang en Chang'an. Hier werd in [[317]] het hof van Jin opnieuw gevestigd, onder de Prins van Longya. Belangrijke plaatselijke families als [[Zhu (朱)|Zhu]], Gan, Lu, [[Gu (familie)|Gu]] en [[Zhou]] onderschreven de proclamatie van de Prins van Longya als [[Jin Yuandi|keizer Yuan]] van de ''Oostelijke Jin Dynastie'' (ch. 東晉 [[317]]-[[420]]) toen het nieuws van de val van Chang'an het zuiden bereikte.

Gedurende de 104 jaar van haar bestaan werd de Oostelijke Jin-dynastie geplaagd door militaristische leiders en crises. Zij overleefde opstanden door [[Ang Dun]] en [[Su Jun]]. [[Huan Wen]] overleed in [[373]] voordat hij zichzelf tot keizer had uitgeroepen. De [[Slag van Fei]] werd een overwinning voor de Jin onder een kortdurende samenwerking tussen [[Huang Chong]], broer van Huan Wen en de Eerste Minister (Keizerlijke Secretaris) [[Xie An]]. [[Huan Xan]], zoon van Huan Wen, veranderde de naam van de dynastie in [[Huan Chu|Chu]]. Zijn regering werd omvergeworpen door [[Liu Song Wudi}|Liu Yu]], die opdracht gaf tot de ophanging van de geïnstalleerde, maar achterlijke [[Jin Andi|keizer An]]. De laatste keizer, [[Jin Gongdi|Gong]], broer van keizer An, werd in [[419]] geïnstalleerd. Met de troonsafstand door keizer Gong in [[420]] ten gunste van Liu Yu, daarna [[Song Wudi|keizer Wu]], begon het tijdperk van de [[Liu Song-dynastie]] en de [[Zuidelijke dynastieën]].

{{Commonsklein|Jin Dynasty (265-420)}}

Intussen werd Noord-China geregeerd door [[Zestien Koninkrijken]], waarvan vele waren gesticht door de [[Wu Hu]], de niet-[[Han-Chinezen|Han-Chinese]] etnische groepen. De verovering van [[Noord-Liang]] door de [[Noordelijke Wei|Noordelijke Wei-dynastie]] in [[439]] leidde tot het ontstaan van de [[Noordelijke dynastieën]].

{{Navigatie dynastieën China}}

[[Categorie:Jin-dynastie| ]]
[[Categorie:3e eeuw]]
[[Categorie:4e eeuw]]
[[Categorie:5e eeuw]]