Brontekst bekijken van Koninklijke Jordaanse luchtmacht

{{Infobox krijgsmachtonderdeel
| naam              = Koninklijke Jordaanse luchtmacht<br />''Silah al-Jaw Almalaki al-Urduni''
| land              = {{JO}}
| afbeelding        = Roundel of Jordan.svg
| afbeeldingbreedte = 160
| onderschrift      = Het [[roundel]] van de Jordaanse luchtmacht.
| oprichting        = [[25 september]] [[1955]]
| hoofdtitel        = Commandant
| hoofdnaam         = ''[[Majoor-Generaal]]'' Malek Al-Habashneh
| troepen           = 
| vliegtuigen       = 174
| helikopters       = 85
}}
De '''Koninklijke Jordaanse luchtmacht''' ([[Arabisch]]: ''Silah al-Jaw Almalaki al-Urduni'', سلاح الجو الملكي الأردني) staat in voor de verdediging van het [[Jordanië|Jordaanse]] luchtruim, ondersteuning van de Jordaanse landmacht en de interne veiligheidsdiensten.

== Geschiedenis ==
Jordanië werd in 1945 onafhankelijk van het [[Verenigd Koninkrijk]] en erfde de luchtmachtbases van die laatste in het land over. De eersten daarvan waren in 1931 gebouwd. In 1950 begon Jordanië een kleine luchtmacht die luchtmacht van het Arabisch Legioen genoemd werd. De [[Royal Air Force|Britse luchtmacht]] hielp met de opleiding en uitrusting ervan. De [[De Havilland Vampire]] was het principiële gevechtstoestel.

[[Bestand:Viking 1B VK500 Arab Legion Air Force BLA 04.55.jpg|thumb|links|Vickers 1B VK500 van de Luchtmacht van het Arabisch Legioen, apr 1955. Met dit VIP-toestel reisde de koning van Jordanië.]]
[[Hoessein van Jordanië|Koning Hoessein]] wilde echter een meer moderne [[luchtmacht]] en dus werd in 1955 de Koninklijke Jordaanse luchtmacht opgericht. Tegen 1958 had de RAF het land verlaten en controleerde de nieuwe luchtmacht zelf de vliegvelden. Tegen de jaren 1960 vloog men met [[Hawker Hunter]]-gevechtsvliegtuigen, [[Douglas DC-3|DC-3 Dakota]]-transportvliegtuigen en [[helikopter]]s. In 1964 haalden enkele van de Hunters een [[Israël]]ische Mirage neer. Twee jaar later ging in omgekeerde richting een Hawker verloren. De hedendaagse Muwaffaq Salti-luchtmachtbasis werd vernoemd naar de toen gesneuvelde piloot.

Tijdens de [[Zesdaagse Oorlog]] in 1967 vernietigde de Jordaanse luchtmacht een Israëlische [[Nord Noratlas]] op diens basis waarop Israël op haar beurt de luchtmacht op de grond vernietigde. Doch namen de piloten vanuit [[Irak]] en met Iraakse vliegtuigen nog deel aan de oorlog en slaagden erin een vijftal vijandelijke toestellen neer te halen.

In de jaren 1970 werd bij de [[Verenigde Staten]] aangeklopt om het in de oorlog verloren materieel te vervangen. Zo verkreeg het land tweedehands-[[Lockheed F-104 Starfighter|F-104 Starfighters]] die echter niet voldeden en al snel weer van de hand werden gedaan. De laatste werd in 1977 uit dienst gesteld en een aantal van de toestellen werden aan de [[Pakistaanse luchtmacht]] gegeven. Dat jaar werden de oude Hawker Hunters aan de [[Koninklijke Omaanse luchtmacht]] verkocht. Tot de komst van de [[Dassault Mirage F1]] had Jordanië geen gevechtsvliegtuigen. Wel kon het voor de [[Iraanse Revolutie]] via dat land aan [[Northrop F-5]]'s komen.

Met de hulp van de (olie)rijke landen in de regio werd de Mirage F1 in de jaren 1980 Jordaniës principiële gevechtstoestel, terwijl F-5's werden aangeschaft in de ondersteuningsrol. Tijdens de [[Irak-Iranoorlog]] koos Jordanië de Iraakse zijde en haar luchtmacht oefende samen met de [[Iraakse luchtmacht|Iraakse]]. Ook tijdens de [[Golfoorlog (1990-1991)|Golfoorlog in 1991]] stond het land achter Irak, zonder evenwel militaire steun te verlenen. In deze tijd ging Jordanië ook met [[C-130 Hercules]]-transporttoestellen vliegen. Een economische crisis en het Iraakse verlies van de oorlog betekenden dat geen nieuwe toestellen konden worden aangekocht en dat tijdelijk minder reserve-onderdelen geleverd werden. Zeven F-5's werden verkocht aan [[Singapore]] en de andere werden gemoderniseerd.

Nadat het land in 1994 vrede sloot met buurland Israël ontving het [[F-16 Fighting Falcon|F-16's]] van de VS (16), [[België]] (14) en [[Nederland]] (6), alsook zes Mirage F1's van [[Spanje]]. De toestellen werden gecomplementeerd met de Amerikaanse [[AIM-120 AMRAAM]]-lucht-luchtraket en in [[Turkije]] op moderne standaard gebracht. Intussen werden meer en meer F-5's afgeschreven en het type zou in 2010 uit dienst gehaald worden. In december 2014 stortte een F-16 neer in het noorden van Syrië, waarbij de piloot gevangen werd genomen door [[Islamitische Staat (in Irak en de Levant)|Islamitische Staat]].<ref name="vtm1">{{Citeer web|url=http://nieuws.vtm.be/buitenland/121462-vs-zat-niet-achter-crash-jordaanse-f-16|titel=VS: "IS zat niet achter crash Jordaanse F-16"|uitgever=VTM|datum=25 december 2014|bezochtdatum=13 januari 2015}}</ref>

== Luchtmachtbases ==
{{Positiekaart+|Jordanië|width=260|float=right|caption=Jordanië.|maptype=relief|places=
{{Positiekaart~|Jordanië|lat=31.972703|lon=35.991569|label=Marka/Abdullah|position=left}}
{{Positiekaart~|Jordanië|lat=31.722556|lon=35.993214|label=Alia|position=bottom}}
{{Positiekaart~|Jordanië|lat=32.005278|lon=36.223889|label=Abdullah II}}
{{Positiekaart~|Jordanië|lat=32.356353|lon=36.259181|label=Hoessein|position=top}}
{{Positiekaart~|Jordanië|lat=32.160747|lon=37.149383|label=Hassan/H5}}
{{Positiekaart~|Jordanië|lat=31.833333|lon=36.783889|label=Muwaffaq Salti}}
{{Positiekaart~|Jordanië|lat=30.343611|lon=36.147778|label=Feisal|position=bottom}}
}}
* [[Internationale luchthaven Marka]] / Koning Abdullah-luchtmachtbasis (Amman):
** [[Helikopter]]s van de luchtarm van de [[politie]].
** Helikopters van het [[Jordaanse monarchie|Jordaans koningshuis]].
** [[Transportvliegtuig]]en van de [[Speciale eenheid|speciale eenheden]] van het leger.
** Transportvliegtuigen en -helikopters.
* [[Internationale luchthaven Koningin Alia]] (Amman):
** Vliegtuigen van het koningshuis: [[Airbus A318]], [[Airbus A340|A340]] en [[Gulfstream G400|Gulfstream G450]].
* Koning Abdullah II-luchtmachtbasis ([[Zarga]]):
** Helikopters van de speciale eenheden van het leger.
* Koning Hoessein-luchtmachtcollege ([[Mafrak]]):
** Opleidingsvliegtuigen en -helikopters.
* Prins Hassan-luchtmachtbasis - H(otel)5 (voormalig oliepompstation):
** [[Northrop F-5|F-5]]-[[gevechtsvliegtuig]]en.
* Muwaffaq Salti-luchtmachtbasis ([[Azraq]]):
** [[F-16 Fighting Falcon|F-16]]-gevechtsvliegtuigen.
* Koning Feisal-luchtmachtbasis ([[Jafr]]):
** [[AH-1 Cobra|AH-1]]-[[gevechtshelikopter]]s.

== Inventaris ==
{| {{Galerij rechts klein}}
| {{Galerijbestand klein|Jordanian AH-1 Cobra.jpg|Een Jordaanse AH-1S Cobra; 1985.}}
|-
| {{Galerijbestand klein|Hercules.c-130h.royaljordaf.346.arp.jpg|Een Jordaanse C-130H in Engeland; jul 2006.}}
|-
| {{Galerijbestand klein|Royal Jordanian Air Force helicopter.jpg|Een Jordaanse transporthelikopter; okt 2009.}}
|-
| {{Galerijbestand klein|Two F-16 of the Royal Jordanian Air Force.jpg|Jordaanse F-16's; okt 2009.}}
|}
{| class="wikitable"
! Toestel || Versie(s) || # (or.) || Rol || Herkomst
|-
! colspan="6" |
=== [[Vliegtuig]]en ===
|-
| [[CASA C-101]] || C-101CC || 16 || Opleiding || {{ES}}
|-
| [[CASA C-295]] || CN-295 || 2 || Tactisch transport || {{ES}}
|-
| [[Dassault Mirage F1]] || F1B<br />F1C<br />F1E || 2<br />17<br />17 || Opleiding<br />[[Gevechtsvliegtuig]]<br />Gevechtsvliegtuig || {{FR}}
|-
| Lockheed [[C-130 Hercules]] || C-130H || 5 || Tactisch transport || {{US}}
|-
| Lockheed [[F-16 Fighting Falcon]] || F-16A ADF<br />F-16B ADF<br />F-16AM MLU<br />F-16BM MLU || 28<br />5<br />21<br />10 || Gevechtsvliegtuig<br />Opleiding<br />Gevechtsvliegtuig<br />Opleiding || {{US}}<br />{{NL}}<br />{{BE}}
|-
| [[Northrop F-5]] Tiger II || F-5E<br />F-5F || 31 || Gevechtsvliegtuig<br />Opleiding || {{US}}
|-
| [[Schweizer SA 2-37]] || SA 2-37A || 2 || Opleiding || {{US}} 
|-
| [[Slingsby T-67 Firefly]] || T-67 M-260 || 16 || Opleiding || {{GB}}
|-
| [[Socata TB]] || TB 20 Trinidad || 2 || Varia || {{FR}}
|-
! colspan="6" |

=== [[Helikopter]]s ===
|-
| Bell [[AH-1 Cobra]] || AH-1F<br />AH-1S || 31 || Aanval || {{US}}
|-
| [[Eurocopter AS332]] || AS332M || 12 || Transport || {{EU}}
|-
| [[Eurocopter EC635]] || EC635 || 14 || Varia || {{DE}}
|-
| [[Kamov Ka-226]] || || 6 || Varia || {{RU}}
|-
| [[MD 500]] || 500D || 8 || Verkenning || {{US}}
|-
| Sikorsky [[UH-60 Black Hawk]] || UH-60L || 14 || Transport || {{US}}
|}

== Zie ook ==
{{Commonscatklein|Royal Jordanian Air Force}}
* [[Lijst van luchtmachten]]
* [[Jordanië]]

== Externe link ==
* {{en}} [https://www.rjaf.mil.jo/ rjaf.mil.jo - officiële website]

{{Appendix}}

[[Categorie:Krijgswezen van Jordanië|Luchtmacht]]
[[Categorie:Luchtmacht naar land|Jordanie]]