Brontekst bekijken van Lakenhal

[[Bestand:Entree_Lakenhal.JPG|thumb|[[Museum De Lakenhal]] in [[Leiden]] is gewijd aan de voormalige [[Laecken-Halle]].]]
Een '''lakenhal''' (in Vlaanderen ook wel '''lakenhalle'''), eerder ook wel '''(ge)wanthuis''' of '''(ge)wandhuis''' en in het Latijn aangeduid als ''Domus Pannorum'', is een gebouw dat zijn oorsprong kent in de [[middeleeuwen]] als handels- en stapelplaats voor het [[lakenindustrie|laken]]. In sommige plaatsen vonden er ook keuringen plaats, en werd de kwaliteit van het laken bevestigd door de toekenning van een [[lakenlood]]. 

In steden in [[België]], [[Nederland]] en [[Frankrijk]] fungeren de nog bestaande voormalige [[markthal]]len meestal als museum of tentoonstellingsruimte en zijn er enkele in gebruik genomen als stadhuis. In [[Duitsland]] is er een aantal als concertzaal of theater in gebruik, zoals het [[Gewandhaus]] in [[Leipzig]] waar het [[Gewandhausorchester]] haar naam aan ontleent.

==Steden met een lakenhal==
===België===
[[Bestand:Antoing, voormalig stadhuis.jpg|thumb|Voormalige lakenhal en later stadhuis van [[Antoing]]]]
*[[Antoing]]: het voormalige stadhuis was in 1565 gebouwd als lakenhal
*[[Brugge]]: [[Hanzekantoor van Brugge]]
*[[Brussel (stad)|Brussel]], zie [[Lakengilde (Brussel)#Lakenhallen]]
*[[Dendermonde]]: [[Belfort van Dendermonde]]
*[[Diest]]: [[Lakenhal (Diest)|Lakenhal van Diest]]
*[[Doornik]]: [[Lakenhalle van Doornik]]
*[[Geel (stad)|Geel]]: voormalig stadhuis
*[[Gent]]: [[Belfort van Gent]]
*[[Halen (België)|Halen]]: op de plek van het huidige gemeentehuis
*[[Hasselt (België)|Hasselt]]: Lakenhalle, sinds de 18e eeuw [[Vergaderhuis van het Literair Genootschap]]
*[[Heestert]]: Lakenhal OLV Hemelvaart
*[[Herentals]]: [[Belfort van Herentals]]
[[Bestand:Belgie ieper lakenhal nacht.jpg|thumb|De [[Lakenhalle van Ieper]]]]
*[[Ieper]]: [[Lakenhalle van Ieper]]
*[[Kortrijk]]: Grote Lakenhalle, verwoest in 1944, nu [[Schouwburgplein (Kortrijk)|Schouwburgplein]]
*[[Langemark]]: 1296–1344, verwoest door Ieperse wevers
*[[Leuven]]: [[Lakenhal (Leuven)|Lakenhal van Leuven]]
*[[Lier (België)|Lier]]: het huidige [[Stadhuis van Lier]]
*[[Maaseik]]
*[[Mechelen (stad)|Mechelen]]: [[Stadhuis van Mechelen]]
*[[Nieuwkerke]], afgebroken in 1844
*[[Oudenaarde]]: [[Stadhuis van Oudenaarde]]
*[[Sint-Truiden]]: [[Belfort van Sint-Truiden]]
*[[Tielt]]: [[Belfort van Tielt | Hallentoren Tielt]]
*[[Turnhout]]: oude [[Stadhuis van Turnhout]] aan de Herentalsstraat, gesloopt in 1962
*[[Zinnik]]
*[[Verviers]]
*[[Zoutleeuw]]: [[Lakenhalle van Zoutleeuw]]

===Duitsland===
*[[Braunschweig (stad)|Braunschweig]]
*[[Leipzig]]: het oude [[Gewandhaus]], tot 1780
*[[Zwickau (stad)|Zwickau]]

=== Ierland ===
* [[Dublin]]: Linenhall (1728–1916)

===Nederland===
*[[Amsterdam]]: lakenhuis [[Groenburgwal]], tegenwoordig anglicaanse kerk [[Christ Church (Amsterdam)|Christ Church]]
*[[Echt (Limburg)]]
*[[Deventer]]: Wanthuis, sinds de 15e/16e eeuw onderdeel van het [[Stadhuis van Deventer]]<ref>{{aut|Ter Kuile, E.H., & Koch, A.C.F.}} (1964). ''Zuid-Salland''. Den Haag: Staatsuitgeverij, [https://www.dbnl.org/tekst/kuil005zuid01_01/kuil005zuid01_01_0005.php geraadpleegd van DBNL]. [https://web.archive.org/web/20230719153034/https://www.dbnl.org/tekst/kuil005zuid01_01/kuil005zuid01_01_0005.php Gearchiveerd] op 19 juli 2023.</ref>
*[[Dordrecht]] had achtereenvolgens minstens drie lakenhallen:<ref>{{aut|Herbert Sarfatij}} (1994): Het huis Scharlaken te Dordrecht: de oudste Lakenhal van de stad, vervolgens woonhuis en Waag (13de-16de eeuw). Archeologie en geschiedenis van een opmerkelijk huis, ''Bulletin KNOB'' 1994-2, p. 41-52; te lezen op [https://bulletin.knob.nl/index.php/knob/issue/view/86 Bulletin KNOB] (website knob.nl). [https://web.archive.org/web/20230418033723/https://bulletin.knob.nl/index.php/knob/issue/view/86 Gearchiveerd] op 18 april 2023.</ref>
** ca. 1250-1375: [[Scharlaken (Dordrecht)|Scharlaken]], [[Wijnstraat (Dordrecht)|Wijnstraat]]
** 1383-1544: ''Vlaamse hal'', later verbouwd tot [[Stadhuis van Dordrecht]]
** ca. 1650-1750: [[Watersteinstoren]] en naburige hal, [[Vismarkt (Dordrecht)|Vismarkt]] (afgebroken in 1858)
*[[Leiden]]: [[Laecken-Halle]]
*[[Maastricht]]: Lakenhal op de [[Markt (Maastricht)|Markt]]; lakenwevers woonden vooral in het [[Boschstraatkwartier]]
*[[Middelburg (Zeeland)|Middelburg]]
*[[Nijmegen]]: Gewandhuis/Lakenhal, [[Grote Markt (Nijmegen)|Grote Markt 22–25]]; de huidige [[Kerkboog]] is er een restant van<ref name="Enc Nijmegen">{{Citeer encyclopedie |encyclopedie=Encarta Encyclopedie Winkler Prins |titel=Nijmegen §2.1 Wereldlijke bouwkunst |taal=nl |datum=2002 |uitgever=Microsoft Corporation/Het Spectrum |locatie=Utrecht}}</ref>
*[[Sittard]]: op de [[Markt (Sittard)|Markt]], verwoest
*[[Weert (stad)|Weert]]. Weerter laken werd ook verhandeld in de ''Halle van Weert'' aan de Hoogstraat te [[Bergen op Zoom]] en opgeslagen in ''De Stadt van Weert'' aan de Reijnderstraat te Antwerpen.<ref>{{Cite book |title=Van stad en buitenie |author=J.F.A. Wassink |publisher=Uitgeverij Verloren |location=Hilversum |page=280 |date=2005 |access-date=11 april 2023 |url=https://books.google.nl/books?id=uxd1rg4Y8xkC&pg=PA280|archiefurl=https://web.archive.org/web/20230907141004/https://books.google.nl/books?id=uxd1rg4Y8xkC&pg=PA280|archiefdatum=2023-09-07}}</ref>

===Polen===
[[Bestand:Krakow_rynek_02.jpg|thumb|De [[Sukiennice|Lakenhal van Krakau]]]]
*[[Krakau]]: [[Sukiennice]]
* [[Poznań (stad)|Poznań]]
* [[Toruń]]
* [[Wrocław]]

=== Verenigd Koninkrijk ===
* [[Londen]]: Drapers' Hall
* [[Halifax (West Yorkshire)|Halifax]]: [[Piece Hall]]
* [[Leeds]]

{{appendix|1=|2=
'''Referenties'''
{{references}}
}}

[[Categorie:Lakenhal| ]]