Brontekst bekijken van Mexicaanse griep

{{Disclaimer medisch lemma}}
{{Infobox aandoening
| naam           = Nieuwe Influenza A (H1N1)
| afbeelding     = CDC-11215-swine-flu.jpg
| caption        = [[Elektronenmicroscopie|Elektronenmicroscopisch]] beeld van het Influenza A- (H1N1-)griepvirus A/CA/4/09. De virussen zijn ~100&nbsp;[[nanometer]] in diameter.<ref>{{Citeer web |url=http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ICTVdb/ICTVdB/00.046.0.01.htm |titel=The Universal Virus Database, version 4: Influenza A |auteur=International Committee on Taxonomy of Viruses |bezochtdatum=28 november 2009 |dodeurl=ja |archiefurl=https://web.archive.org/web/20100113220345/http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ICTVdb/ICTVdB/00.046.0.01.htm |archiefdatum=13 januari 2010}}</ref>
| DiseasesDB     = 
| ICD10          = 
| ICD9           = 
| ICDO           = 
| DSMIV          = 
| OMIM           = 
| MedlinePlus    = 007421
| eMedicineSubj  = article
| eMedicineTopic = 1673658
| NHG            = 
}}
[[Bestand:H1N1 map.svg|miniatuur|{{legenda|#000000|inline=ja|Bevestigde sterfgevallen}}<br />{{legenda|#CC3311|inline=ja|Bevestigde besmettingsgevallen}}<br />''Zie ook:'' [https://web.archive.org/web/20110615005459/http://www.theairdb.com/swine-flu/heatmap.html H1N1 live map], [http://www.who.int/csr/don/ WHO updates]]]
[[Bestand:Swine Flu Masked Train Passengers in Mexico City.jpg|miniatuur|Metroreizigers in [[Mexico-Stad]] met [[mondkapje]]s om zichzelf te beschermen]]
De '''Mexicaanse griep''', officieel '''Nieuwe Influenza A (H1N1)''',<ref>[http://www.rivm.nl/cib/themas/nieuwe-influenza/index.jsp Nieuwe Influenza A (H1N1)], RIVM</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.tijd.be/nieuws/buitenland/%27Mexicaanse_griep%27_heet_nu_officieel_%27influenza_A_(H1N1)%27.8177607-439.art|titel='Mexicaanse griep' heet nu officieel 'influenza A (H1N1)'|uitgever=De Tijd|datum=1 mei 2009|bezochtdatum=1 mei 2009}}</ref><ref>[http://www.rivm.nl/ RIVM: Influenza A (H1N1)], RIVM</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20110216165109/http://www.euro.who.int/en/what-we-do/health-topics/diseases-and-conditions/influenza/pandemic-h1n1-2009 WHO/Europe 'influenza A (H1N1)]</ref> en aanvankelijk ook wel '''varkensgriep'''<ref name="naam_wijziging">{{Citeer web|url=http://www.nd.nl/artikelen/2009/april/29/varkensgriep-heet-voortaan-mexicaanse-griep|titel="Varkensgriep" heet voortaan "influenza A (H1N1)"|datum=29 april 2009 |uitgever=Nederlands Dagblad|bezochtdatum=29 april 2009}}</ref> is een [[griep]]virus dat in 2009 een [[pandemie]] veroorzaakte. Het virus behoort tot een nieuwe [[Stam (micro-organisme)|stam]] van het [[H1N1]]-[[varkensgriep]]virus en had zijn oorsprong in [[Mexico (land)|Mexico]] in maart 2009.

Het virus manifesteerde zich voor het eerst in [[Mexico (land)|Mexico]] en breidde zich in april uit naar de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Verenigde Staten]] en al snel ook naar andere landen. Op 11 juni verklaarde de [[Wereldgezondheidsorganisatie]] (WHO) dat het uitbreken van Influenza A (H1N1) een [[pandemie]] is.<ref>[http://www.tijd.be/nieuws/buitenland/Mexicaanse_griep_is_pandemie.8195492-439.art Mexicaanse griep is pandemie], ''De Tijd'', 11 juni 2009</ref> Op 16 juli meldde de WHO dat het aantal Mexicaansegriepgevallen inmiddels niet meer te tellen was.<ref name="NOS1607">[http://static.nos.nl/nosjournaal/artikelen/2009/7/16/160709_griep_niet_te_tellen.html Griep niet meer te tellen], ''NOS'', 16 juli 2009</ref> Volgens cijfers van het Amerikaanse [[Centers for Disease Control and Prevention|Centra voor Ziektebestrijding en -preventie]] (CDC) waren er op 28 augustus 2009 209.438 besmettingen en ten minste 2.185 doden als gevolg van het virus vastgesteld.<ref name="ECDC Report">{{Citeer web| url=http://www.cdc.gov/h1n1flu/updates/international/ |titel=2009 H1N1 Flu: International Situation Update |uitgever=''[[Centers for Disease Control and Prevention|CDC]]''|datum=28 augustus 2009}}</ref> Bij sterfgevallen is vaak sprake van een combinatie met één of meerdere andere aandoeningen waardoor de patiënt reeds een sterk verminderde gezondheid heeft. Overlijden aan alleen Mexicaanse griep is zeldzaam.

In veel gevallen verloopt de infectie vrij mild en veel patiënten melden zich daarom niet. Er zijn in totaal 17.483 wereldwijd bevestigde sterfgevallen geweest in 2009.<ref>[http://www.who.int/csr/don/2010_04_01/en/index.html Laboratory-confirmed cases of pandemic (H1N1) 2009 as officially reported to WHO by States Parties to the IHR (2005) as of 28 March 2010]</ref> In [[Nederland]] waren dit er 60.<ref>[http://www.rivm.nl/cib/themas/nieuwe-influenza/stand-van-zaken.jsp Stand van zaken Nieuwe Influenza A (H1N1) in Nederland 01 april 2010]</ref> Bij de 'gewone' Nederlandse seizoensgriep ligt dit tussen de 250 en de 2000.<ref>Ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en Volksgezondheid, Welzijn en Sport d.d. april 2008 [https://web.archive.org/web/20090805105846/http://www.minbzk.nl/aspx/download.aspx?file=%2Fcontents%2Fpages%2F92198%2Fvws029grieppandemie.pdf Grieppandemie - PDF]</ref> De Wereldgezondheidsorganisatie was bezorgd, omdat bij eerdere pandemieën is gebleken dat de agressiviteit van griepvirussen kan veranderen.<ref>[http://www.who.int/csr/disease/swineflu/assess/disease_swineflu_assess_20090511/en/index.html Assessing the severity of an influenza pandemic], Wereldgezondheidsorganisatie, 11 mei 2009</ref> Dit is bij de Mexicaanse griep niet gebeurd. Vanaf 11 augustus 2010 werd de Mexicaanse griep niet langer een pandemie genoemd.

In 2010 stak het virus opnieuw de kop op. Eind december waren er in het [[Verenigd Koninkrijk (hoofdbetekenis)|Verenigd Koninkrijk]] reeds 39 mensen overleden aan de Mexicaanse griep en lagen er in [[Engeland (hoofdbetekenis)|Engeland]] 738 mensen met het virus op de afdeling [[intensieve zorg]].<ref>{{Citeer web|url=http://www.swineflunews.co.uk/2010/12/31/738-flu-patients-in-intensive-care/|titel=738 flu patients in intensive care|datum=31 december 2010|bezochtdatum=22 januari 2011|werk=Swine flu news}}</ref>

In 2015 stak het virus de kop op in [[India]]. Op 9 maart 2015 werden 1370 doden gemeld en meer dan 25.000 mensen raakten besmet.

Bij de griepepidemie die in januari 2016 in Nederland heerste, was er voornamelijk sprake van het H1N1-virus.<ref name="RIVM januari 2016">{{Citeer web | url = http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Algemeen_Actueel/Nieuwsberichten/2016/Griepepidemie_in_Nederland | titel = Griepepidemie in Nederland | bezochtdatum = 25 januari 2016 | auteur = RIVM | auteurlink = Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu | datum = 20 januari 2016 | taal = nl}}</ref>

De term ''Mexicaanse griep'' wordt tegenwoordig (anno 2020) nog zelden gebruikt. Men gebruikt doorgaans de term ''Influenza A/H1N1'' voor het virus. Ook wordt deze griep als gewone griep behandeld.

== Viruseigenschappen ==
[[Bestand:Symptoms of swine flu-nl.svg|miniatuur|Symptomen van Influenza A (H1N1) bij mensen]]
[[Bestand:2009 H1N1 influenza virus genetic-num-nl.svg|miniatuur|[[Gen (hoofdbetekenis)|Genetische samenstelling]] van het griepvirus<ref name="Fiche d'identité">{{fr}} {{Citeer web|url=http://www.lemonde.fr/planete/infographie/2009/04/30/la-fiche-d-identite-d-un-virus-inedit_1187597_3244.html#ens_id=1185166|titel=La fiche d'identité d'un virus inédit|uitgever=Le Monde|datum=30 april 2009|bezochtdatum=1 mei 2009}}</ref>
<br />'''HA:''' [[Hemagglutinine]] type 1 (H1)
<br />'''NA:''' [[Neuraminidase]] type 1 (N1)
<br />'''PA:''' [[vogelpest|vogel-]], Noord-Amerika
<br />'''PB1:''' [[griep|menselijk]], aanwezig in een [[H3N2]]-virus uit 1993
<br />'''PB2:''' [[vogelpest|vogel-]], Noord-Amerika
<br />'''NP:''' [[varkensgriep|varkens-]], Noord-Amerika
<br />'''M:''' [[varkensgriep|varkens-]], Eurazië
<br />'''NS:''' [[varkensgriep|varkens-]], Noord-Amerika]]

=== Genetica en symptomen ===
Deze nieuwe [[Virus (biologie)|virusstam]] is een [[reassortment]] van een aantal stammen van het [[H1N1]]-[[griep]]virus, waaronder [[griep|humane griep]], [[vogelpest|vogelgriep]] en [[varkensgriep]].

Wereldwijd overlijden er jaarlijks tussen de 250.000 en 500.000 mensen aan griep.<ref name="WHO Influenza">{{en}} [http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs211/en/ Influenza] - ''WHO'', laatst bijgewerkt: maart 2003. Bezocht op 27 april 2009</ref> De slachtoffers zijn doorgaans ouderen, zeer jonge kinderen en mensen met een zwakke gezondheid. Dit is bij deze griep niet anders.<ref name="CDC - What to Do If You Get Flu-Like Symptoms">{{en}} {{Citeer web|url=http://www.cdc.gov/h1n1flu/sick.htm|titel=CDC - What to Do If You Get Flu-Like Symptoms|uitgever=Centers for Disease Control and Prevention.|datum=2009-05-07}}</ref> Het virus is niet gevaarlijker dan andere griepvirussen, maar kan echter dieper in de luchtwegen doordringen. Dit vergroot mogelijk de kans op een [[longontsteking]].<ref>http://www.nu.nl/gezondheid/2079356/mexicaanse-griep-dringt-diep-door-in-longen.html</ref>

Onder de patiënten zijn ook veel jongvolwassenen.<ref>[http://www.volkskrant.nl/binnenland/article1242374.ece/Hoogste_alarmfase_vanwege_griepvirus Hoogste alarmfase vanwege griepvirus], ''de Volkskrant'', 12 juni 2009. Geraadpleegd op: 16 juli 2009</ref> Het grootste verschil met een normaal griepseizoen is dat 62 tot 85 procent van de slachtoffers van de Mexicaanse griep jonger dan 65 jaar was.<ref>http://www.nivel.nl/nl/nieuws/mexicaanse-griep-maakte-wereldwijd-vooral-jonge-slachtoffers</ref> Er zijn vermoedens dat deze mensen gevoeliger zijn om deze ziekte te krijgen, wat juist bij hen een [[cytokinestorm]] tot gevolg kan hebben.<ref>[http://www.elsevier.nl/web/10236797/Nieuws/Europese-Unie/Vaccins-Mexicaanse-griep-pas-in-januari-beschikbaar.htm Vaccins Influenza A (H1N1) pas in januari beschikbaar], ''[[Elsevier (opinieweekblad)|Elsevier]]'', 10 juni 2009</ref> Regelmatig wordt in de media verwezen naar de [[Spaanse griep]], een [[pandemie]] die zich afspeelde in 1918 en 1919, en waarbij tientallen miljoenen mensen stierven, van wie er veel nog jong waren.<ref>[http://www.histotheek.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=1075&Itemid=74 Spaanse Griep (1918-1920)], ''Histotheek''. "Dit keer bleek de griep niet alleen zeer besmettelijk, maar ook erg dodelijk te zijn. Vooral voor jonge personen."</ref>

=== Relatie met varkens en varkensvlees ===
Dit virustype wordt, anders dan de benaming 'varkensgriep' suggereert, niet in de eerste plaats aangetroffen bij varkens. Waarschijnlijk wordt het virus niet door het eten van vlees overgedragen.<ref>{{Citeer web|url=http://www.deondernemer.nl/buitenland/303677/Noem-varkensgriep-anders.html|titel='Noem varkensgriep anders'|uitgever=De Pers|datum=29 april 2009|bezochtdatum=15 november 2009}}</ref> Bij verhitting boven 70&nbsp;°C wordt het virus sowieso vernietigd.<ref>{{Citeer web|url=http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2009/h1n1_20090430/en/index.html|titel=Joint FAO/WHO/OIE Statement on influenza A (H1N1) and the safety of pork|uitgever=[[Wereldgezondheidsorganisatie|WHO]]|datum=7 mei 2009|bezochtdatum=21 mei 2009}}</ref>

Desondanks besloten diverse landen na de uitbraak de grenzen gedeeltelijk of helemaal te sluiten voor varkensvlees.<ref>[https://archive.today/20140427090401/http://www.boerderij.nl/Home/Achtergrond/2009/4/Koersen-varkensbedrijven-dalen-fors-vanwege-griep-AGD128260W/ Koersen varkensbedrijven dalen fors vanwege griep], AGD, 28 april 2009</ref><ref>[https://archive.today/20101002113850/http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/buitenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2009/04_april/28/buitenland/0428_Varkensgriep_onderzocht_in_Duitsland.xml Varkensgriep wellicht in Duitsland], RTL Nieuws, 28 april 2009</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20101011144910/http://static.rnw.nl/migratie/surinaams.caribiana.nl/onderwerpenuitsuriname/car20090428_varkensvlees-redirected Suriname sluit grenzen voor varkensvlees], Wereldomroep, 28 april 2009</ref> In een dierentuin in de [[Irak|Iraakse]] hoofdstad [[Bagdad (hoofdbetekenis)|Bagdad]] werden drie [[wild zwijn|wilde zwijnen]] geslacht.<ref>[https://web.archive.org/web/20140427173517/http://www.thefreelibrary.com/Iraq+culls+three+wild+pigs+at+Baghdad+zoo-a01611858741 AFP: Iraq culls three wild pigs at Baghdad zoo], [[Google Inc.|Google]], 2 mei 2009</ref> De overheid van [[Egypte (land)|Egypte]] besloot alle 250.000 varkens te ruimen.<ref>[https://archive.today/20120530181131/http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/buitenland/)/components/actueel/rtlnieuws/2009/05_mei/17/buitenland/0517_2245_egyptische_varkens_afgemaakt_om_H1N1.xml Egyptische varkens wacht brute dood], [[RTL Nieuws]], 17 mei 2009</ref> Deze ruimingen, en ook andere acties tegen varkens en varkensvlees, die veelal plaatsvinden en -vonden in islamitische landen, leidden tot beschuldigingen van [[discriminatie]] vanuit de islamitische overheid tegenover de christelijke boeren.<ref>[https://web.archive.org/web/20090507093615/http://www.nrc.nl/buitenland/article2231742.ece/Mesters_in_Egypte_voeren_voor_het_laatst Mesters in Egypte voeren voor het laatst], [[NRC Handelsblad]], 4 mei 2009</ref>

Hoewel niet veelvoorkomend, zijn er wel gevallen bekend van besmette varkens. De besmetting bleek hier echter van mens op varken, en niet van varken op mens te zijn geschied. Zo bleek begin mei dat een Nederlandse<ref>[https://web.archive.org/web/20090516233643/http://www.meatandmeal.nl/nieuws/voedselveiligheid/6800/varkensgriep-boer-is-nederlander-interview.html Varkensgriep-boer is Nederlander], Meat & Meal, 13 mei 2009</ref> varkensboer in Canada een groot aantal varkens op zijn boerderij had besmet.<ref>[http://www.demorgen.be/dm/nl/4352/Mexicaanse-griep/article/detail/840657/2009/05/03/Canadese-varkens-besmet-met-Mexicaanse-griep.dhtml Canadese varkens besmet met Mexicaanse griep], [[De Morgen]], 3 mei 2009</ref>

== Ziekteverloop ==
Het virus komt bij praten, hoesten of niezen van een patiënt in de lucht.<ref>[https://web.archive.org/web/20100220160802/http://www.rug.nl/corporate/nieuws/griep/mexicaansegriep] Website Rijksuniversiteit Groningen, geraadpleegd op 12 december 2009</ref> Zo komt het in de luchtwegen van een volgende patiënt. Ook kan het door lichamelijk contact (handen schudden, zoenen) worden overgebracht, waarbij het virus uiteindelijk in de luchtwegen belandt.

Ongeveer 1 tot 7 dagen na de besmetting treden de eerste symptomen op. De meeste symptomen zijn gelijk aan die van normale [[griep]]: [[koorts]], loopneus, [[spierpijn]], [[Keel (anatomie)|keelpijn]] en [[hoest]]. De symptomen [[diarree]] en [[Braken (lichaamsfunctie)|braken]] zijn bij Influenza A (H1N1) heviger dan bij gewone griep.<ref name="RTL Nieuws Q&A">{{Citeer web|url=http://www.rtl.nl/%28/actueel/rtlnieuws/%29/components/actueel/rtlnieuws/2009/04_april/27/verrijkingsonderdelen/0427_vraag_en_antwoord_varkensgriep.xml|titel=Vraag en antwoord varkensgriep|uitgever=RTL Nieuws|datum=27 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009|dodeurl=ja|archiefurl=https://archive.today/20090429095510/http://www.rtl.nl/(/actueel/rtlnieuws/)/components/actueel/rtlnieuws/2009/04_april/27/verrijkingsonderdelen/0427_vraag_en_antwoord_varkensgriep.xml|archiefdatum=29 april 2009}}</ref>

Na het optreden van de eerste symptomen duurt de ziekte meestal ongeveer zes dagen. In geval van andere aanwezige aandoeningen kunnen die zich ernstiger ontwikkelen. Dat heeft echter weinig of geen invloed op de duur van de griep.

Een patiënt is besmettelijk (in staat de ziekte over te dragen) zolang hij de symptomen van de griep heeft. In de periode na besmetting, maar voor het optreden van symptomen is de patiënt niet besmettelijk. Doorgaans duurt de besmettelijkheid vijf tot zes dagen, maximaal zeven dagen na de eerste symptomen.

== Preventie en behandeling ==
[[Bestand:OCD handwash.jpg|miniatuur|links|Hygiëne is een belangrijk onderdeel van de preventie tegen de Mexicaanse griep]]

=== Preventie ===
De [[infectie|besmetting]] met griep, en dus ook deze griep, gebeurt hoofdzakelijk door met virus besmet slijm; door druppeltjes in de lucht van een [[hoest]]ende of [[niezen]]de patiënt en via besmette deurknoppen en andere oppervlakken. Beschermingsmaatregelen zijn bijvoorbeeld het regelmatig handen wassen, het huis schoon houden en zorgen voor een goede ventilatie.<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20100307160451/http://www.phac-aspc.gc.ca/chn-rcs/handwash-eng.php Staying healthy is in your hands], ''Public Health Agency of Canada''</ref> Het virus leeft in een droge warme omgeving veel korter dan in een vochtige, koele omgeving.

Om de kans te verkleinen dat men een ander besmet, is het aan te bevelen om bij het niezen en hoesten een wegwerpzakdoek te gebruiken, of nadien direct de handen te wassen.<ref>{{Citeer web|url=http://www.rivm.nl/cib/infectieziekten-A-Z/infectieziekten/Influenza/griep_isi.jsp|titel=Griep isi (Infectieziektebestrijding)|uitgever=[[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]]|datum=5 maart 2009|bezochtdatum=28 april 2009}}</ref> Het dragen van een [[mondkapje]] biedt enige bescherming tegen druppelbesmetting en/of om anderen te beschermen tegen besmetting door de drager. Tevens verhindert het dat men met besmette handen aan neus of mond komt.

=== Behandeling ===
De [[Centers for Disease Control and Prevention|CDC]] melden dat het virus resistent is tegen [[Amantadine]] en [[Rimantadine]], maar wel behandeld kan worden met [[Oseltamivir]] en [[Zanamivir]] (handelsnamen Tamiflu en Relenza).<ref>{{Citeer web|url=http://www.cdc.gov/media/transcripts/2009/t090423.htm|titel=CDC Briefing on Public Health Investigation of Human Cases of Swine Influenza (transcript)|uitgever=[[Centers for Disease Control and Prevention|CDC]]|datum=23 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009}}</ref> Op 29 juni 2009 meldde de BBC dat in Denemarken de eerste resistentie van het virus tegen Oseltamivir geconstateerd is.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/8124987.stm news.bbc.co.uk], 29 juni 2009.</ref>

== Achtergrond ==
<div class="floatright tright">
{| class="wikitable" style="margin: 0; text-align: center;"
|+ Grieppandemieën in de twintigste eeuw
|-
! Pandemie || Jaar || [[Influenzavirus A|Influenza A]]-<br />subtype || Doden || Sterftegraad
|-
| [[Spaanse griep]]
| 1918–19
| [[H1N1]]<ref name="JAFMA">{{en}} {{Citeer journal|last=Hsieh|first=Yu-Chia|coauthors=''et al.''|date=januari 2006|title=Influenza Pandemics: Past, Present and Future|journal=Journal of the Formosan Medical Association|volume=105|issue=1|pages=1–6|url=http://ajws.elsevier.com/ajws_archive/200611051A1086.pdf|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090521031625/http://ajws.elsevier.com/ajws_archive/200611051A1086.pdf|archivedate=21 mei 2009}}</ref>
| 20–100 miljoen<ref name="BNR 100 jaar">{{Citeer nieuws|titel=Grieppandemieën in de laatste honderd jaar|uitgever=BNR Nieuwsradio|datum=27 april 2009}}</ref>
| 4–20%<ref name="EID 1918 pandemic">{{en}} {{Citeer journal |first=J.K. |last=Taubenberger |coauthors=Morens D.M. |publisher=[[Center for Disease Control]] |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=12 |issue=1 |title=1918 influenza: the mother of all pandemics |date=januari 2006 |url=http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol12no01/05-0979.htm |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20051224043225/http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol12no01/05-0979.htm |archivedate=24 december 2005}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120709092946/https://www.census.gov/population/international/data/worldpop/table_history.php Wereldbevolking: cijfers]</ref><!-- Redenatie: er zouden ongeveer 50 miljoen slachtoffers zijn gevallen. De wereldbevolking was in 1918 ongeveer 1750 miljoen. Hierdoor zou dus ongeveer 50 miljoen/1750 miljoen procent (2,9%) van de wereldbevolking gestorven zijn. -->
|-
| [[Aziatische griep]]
| 1957
| [[H2N2]]<ref name="JAFMA" />
| 2 miljoen<ref name="BNR 100 jaar" />
| < 0,1%<ref name="EID 1918 pandemic" />
|-
| [[Hongkonggriep]]
| 1968–69
| [[H3N2]]<ref name="JAFMA" />
| 1 miljoen<ref name="BNR 100 jaar" />
| < 0,1%<ref name="EID 1918 pandemic" />
|}
</div>
Ieder jaar zorgt griep voor ongeveer 3 tot 5 miljoen ernstig zieken en een kwart tot een half miljoen doden.<ref name="WHO Influenza" />

Naast deze jaarlijkse griep[[epidemie]]ën, heeft het [[influenzavirus A]] een aantal grote griep[[pandemie]]ën veroorzaakt, waaronder drie in de twintigste eeuw: de [[Spaanse griep]] in 1918–1919, de [[Aziatische griep]] in 1957 en de [[Hongkonggriep]] in 1968–1969. In deze gevallen ging het telkens om een vorm van het Influenzavirus A, dat door [[antigene shift]] zodanig was gemuteerd, dat mensen niet voldoende [[immuunsysteem|immuniteit]] hadden voor het virus.<ref name="EID_Pandemics">{{Citeer journal |last=Kilbourne |first=E.D. |date=januari 2006 |title=Influenza pandemics of the 20th century |journal=Emerging Infectious Diseases |volume=12 |issue=1 |url=http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol12no01/05-1254.htm |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110514030356/http://www.cdc.gov/ncidod/EID/vol12no01/05-1254.htm |archivedate=14 mei 2011}}</ref> De pandemieën verschilden echter wel in omvang, viruseigenschappen en sterftegraad. Nevenstaande tabel geeft een overzicht van de drie grieppandemieën van de twintigste eeuw, met hun eigenschappen en gevolgen.

Naast deze pandemieën zijn er vaker dreigingen voorgekomen voor een uitbraak, zoals in de Verenigde Staten in 1976, en de Russische griep in 1977, waarbij het in beide gevallen ging om varianten van [[H1N1]]. Recenter zijn de uitbraken van [[Severe Acute Respiratory Syndrome|SARS]] en [[vogelpest]]-variant [[H5N1]], die er mede voor hebben gezorgd dat overheden en organisaties betere voorzorgsmaatregelen hebben getroffen en alerter zijn geworden op uitbraken.

== Geschiedenis ==
[[Bestand:H1N1 map by confirmed cases.svg|thumb|300px|Aantal besmettingsgevallen:
<div style="font-size: 94%;">
{{legenda|#ff9999|inline=ja|1+}}
{{legenda|#ff6666|inline=ja|5+}}
{{legenda|#d40000|inline=ja|50+}}
{{legenda|#8c0000|inline=ja|500+}}
{{legenda|#550000|inline=ja|5000+}}
{{legenda|#2b0000|inline=ja|50&thinsp;000+}}
</div>
''Zie ook:'' [http://www.theairdb.com/swine-flu/heatmap.html H1N1-livemap], [http://www.who.int/csr/don/ WHO-updates]]]
<div class="floatright tright">
{| style="width: 310px; border: 1px solid #aaa; text-align: center; font-size: 88%;"
! colspan="3" style="padding: 0.3em; font-size: 115%; background-color: #ccccff;" | Gevallen van Influenza A (H1N1) in 2009 per land
|- style="background-color: #ddddff;"
! Land
! Griepgevallen<ref group="kleine-letter">Bevestigde gevallen zijn gevallen waarvan in een laboratorium bevestigd is dat het gaat om de Influenza A (H1N1)</ref>
! Doden<ref group="kleine-letter">Het is nog onduidelijk hoeveel personen er precies zijn overleden als gevolg van het virus. Van alle aan varkensgriep toegeschreven overlijdens is bij slechts een deel inmiddels volledig zeker dat dit de doodsoorzaak was.</ref>
|- style="font-weight: bold; font-style: italic;"
| style="text-align: left;" | Totaal wereldwijd || > 260.000 || 13.763
|-
| colspan="3" | <hr>

'''Buiten Europa (met meer dan 75 doden per land)'''

<!-- VERENIGDE STATEN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{US}}'''
| > 45.926
| 2.290

<!-- BRAZILIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{BR}}'''
| > 6.592
| 1.632

<!-- INDIA -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{IN}}'''
| > 615
| 1.035

<!-- MEXICO -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{MX}}'''
| > 17.581
| 880

<!-- CHINA -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{CN}}'''
|
| 648

<!-- ARGENTINIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{AR}}'''
| > 5.710
| 617

<!-- CANADA -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{CA}}'''
| > 11.883
| 416

<!-- PERU -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{PE}}'''
| > 5.304
| 208

<!-- THAILAND -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{TH}}'''
| > 10.043
| 192

<!-- AUSTRALIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{AU}}'''
| > 32.799
| 191

<!-- COLOMBIA -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{CO}}'''
| > 275
| 196

<!-- EGYPTE -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{EG}}'''
|
| 172

<!-- ZUID-KOREA -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{KR}}'''
|
| 170

<!-- CHILI -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{CL}}'''
| > 12.104
| 150

<!-- IRAN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{IR}}'''
|
| 147

<!-- SYRIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{SY}}'''
|
| 127

<!-- VENEZUELA -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{VE}}'''
| > 476
| 121

<!-- SAOEDI-ARABIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{SA}}'''
|
| 124

<!-- JAPAN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{JP}}'''
|
| 107

<!-- ECUADOR -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{EC}}'''
| > 881
| 96

<!-- ZUID-AFRIKA -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{ZA}}'''
| > 6.751
| 93

<!-- MALEISIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{MY}}'''
| > 1.780
| 77

|-
| colspan="3" | <hr>

'''Europa (met meer dan 16 doden per land)'''

<!-- TURKIJE -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{TR}}'''
|
| 415

<!-- VERENIGD KONINKRIJK -->
|-
| style="text-align: left; white-space: nowrap;" | '''{{GB}}'''
| > 13.471
| 309<ref name="1edodeinEuropa">[http://www.nu.nl/algemeen/2022420/eerste-dode-in-europa-door-mexicaanse-griep.html Eerste dode in Europa door Mexicaanse griep], ''NU.nl'', 14 juni 2009</ref>

<!-- SPANJE -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{ES}}'''
| > 1.538
| 271

<!-- FRANKRIJK -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{FR}}'''
| > 1.125
| 256

<!-- OEKRAÏNE -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{UA}}'''
|
| 202

<!-- ITALIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{IT}}'''
| > 2.384
| 193

<!-- DUITSLAND -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{DE}}'''
| > 19.015
| 159

<!-- POLEN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{PL}}'''
| 
| 148

<!-- GRIEKENLAND -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{GR}}'''
| > 2.149
| 82

<!-- ROEMENIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{RO}}'''
|
| 82

<!-- ISRAËL -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{IL}}'''
| > 2.000
| 81

<!-- PORTUGAL -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{PT}}'''
| > 2.983
| 70

<!-- TSJECHIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{CZ}}'''
| > 281
| 67

<!-- SERVIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{RS}}'''
| 
| 61

<!-- HONGARIJE -->
|-
| style="text-align: left;"| '''{{HU}}'''
| > 206
| 57

<!-- NEDERLAND -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{NL}}'''
| > 1.474
| 54<ref name="nu.nl">[http://www.nu.nl/algemeen/2054341/eerste-dode-in-nederland-door-mexicaanse-griep.html Eerste dode in Nederland door Mexicaanse Griep (NU.nl)]</ref><ref>[http://static.nos.nl/nosjournaal/artikelen/2009/8/21/210809_tweededodedoormexicaansegriep.html (NOS)]</ref>

<!-- FINLAND -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{FI}}'''
| > 259
| 36

<!-- BULGARIJE -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{BG}}'''
|
| 35

<!-- LETLAND -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{LV}}'''
| 
| 31

<!-- DENEMARKEN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{DK}}'''
|
| 30

<!-- SLOWAKIJE -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{SK}}'''
| 
| 30

<!-- NOORWEGEN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{NO}}'''
| > 1.336
| 29

<!-- ZWEDEN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{SE}}'''
| > 1.274
| 25

<!-- IERLAND -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{IE}}'''
| > 885
| 22

<!-- LITOUWEN -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{LT}}'''
|
| 18

<!-- BELGIË -->
|-
| style="text-align: left;" | '''{{BE}}'''
| 20.875<ref name="redactie.be">[http://www.deredactie.be/permalink/1.637276 Aantal griepbesmettingen opnieuw gedaald (redactie.be)]</ref>
| 17<ref name="redactie.be" />

|-
| colspan="3" | <hr>
<!-- ??? opmerking zonder duiding:
(In totaal 59 landen)
??? -->
|-
| colspan="4" style="text-align: left; font-style: italic; font-size:85%; background-color: #eef;" | Laatst bijgewerkt: 8 jan 2010 18.45 [[Midden-Europese Zomertijd|MEZT]]
|-
| colspan="4" style="text-align: left; background-color: #eef;" | '''Noten'''<br /><references group="kleine-letter" />
|}
</div>

=== Uitbraak en verspreiding ===
De precieze herkomst van het nieuwe virus is onbekend. De eerste beschreven besmetting was van een vierjarige jongen uit [[La Gloria (Veracruz)|La Gloria]] in de omgeving van [[Perote]] in de Mexicaanse staat [[Veracruz de Ignacio de la Llave|Veracruz]].<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/life_and_style/health/article6182789.ece|titel=Mexico outbreak traced to 'manure lagoons' at pig farm|uitgever=Times Online|datum=28 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20110304022901/http://www.timesonline.co.uk/tol/life_and_style/health/article6182789.ece|archiefdatum=4 maart 2011}}</ref> Het jongetje overleefde de besmetting maar twee baby's uit hetzelfde dorp overleden.<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.guardian.co.uk/world/2009/apr/27/swine-flu-search-outbreak-source|titel=Four-year-old could hold key in search for source of swine flu outbreak|uitgever=Guardian|datum=27 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009}}</ref> De eerste dodelijke afloop van een besmettingsgeval vond plaats op 13 april bij een 39-jarige vrouw uit de Mexicaanse stad [[Oaxaca (stad)|Oaxaca]].<ref>{{es}} {{Citeer web|url=http://www.eluniversal.com.mx/nacion/167576.html|titel=El virus mutó en mujer de Oaxaca|uitgever=El Universal|datum=27 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009}}</ref> Dokters vermoedden aanvankelijk [[longontsteking]] versterkt door [[Diabetes mellitus|diabetes]]. Uit een Canadese test is later gebleken dat zij de nieuwe griepvariant had. Zij werkte als [[census]]onderzoekster voor de belastingen en is daarom bij veel mensen van deur tot deur langs geweest.<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/8024394.stm|titel=Five new UK flu cases confirmed|uitgever=[[British Broadcasting Corporation|BBC]]|datum=29 april 2009|bezochttdatum=29 april 2009}}</ref>

De uitbraak van het virus werd voor het eerst ontdekt in [[Mexico-Stad]] vanaf 18 maart. De Mexicaanse autoriteiten namen in eerste instantie aan dat het ging om een 'normale' griep. Op 21 april ontdekten de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Amerikaanse]] [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC) dat het ging om een nieuwe vorm van varkensgriep, toen twee kinderen in de Amerikaanse staat [[Californië (hoofdbetekenis)|Californië]] het virus opliepen.<ref>{{en}}{{Citeer web|url=http://www.ubalert.com/3ab|titel=2 Children From California Infected with Unique Swine Flu|uitgever=UBAlert|datum=23 april 2009|bezochtdatum=8 april 2013}}</ref>

In maart en april 2009 werd een groot aantal waarschijnlijke besmettingsgevallen gevonden in Mexico en het zuidwesten van de [[Verenigde Staten (hoofdbetekenis)|Verenigde Staten]]. In het weekend van 25 april werd bekend dat het virus zich heeft verspreid naar andere landen, waaronder [[Canada (hoofdbetekenis)|Canada]] en [[Nieuw-Zeeland]]. Op 27 april bleek dat ook het eerste geval van verspreiding in [[Europa (werelddeel)|Europa]] was vastgesteld, in [[Spanje]]. Op dezelfde dag werd het virus ook vastgesteld in [[Schotland]].

Op 29 april werd door de CDC het eerste overlijdensgeval in de VS als gevolg van de varkensgriep bekendgemaakt. Een peuter, van 23 maanden, uit de staat Texas bleek het eerste slachtoffer van de griep buiten Mexico.<ref name="nos_2904_VS">{{Citeer web|url=http://static.nos.nl/nos/artikelen/2009/04/art000001C9C8B788320FE5.html|titel=Eerste varkensgriepdode in VS|datum=29 april 2009 |uitgever=NOS|bezochtdatum=29 april 2009}}</ref> Later werd duidelijk dat de overleden peuter uit Mexico afkomstig was. De ouders waren juist naar de Verenigde Staten gekomen voor de behandeling van het virus.<ref>{{Citeer web|url=http://static.nos.nl/nos/artikelen/2009/04/art000001C9C8D707162D2C.html|titel=Griepdode in de VS was Mexicaans|uitgever=NOS|datum=29 april 2009|bezochtdatum=1 mei 2009}}</ref>

[[Bestand:2009 Mexican military giving out swine flu masks.jpg|miniatuur|links|Een Mexicaanse militair deelt mondkapjes uit]]

==== Maatregelen en gevolgen in Mexico ====
Op 24 april 2009 besloten de overheden van [[Mexico-Stad]] en de [[Mexico (staat)|staat Mexico]] tot het sluiten van scholen, musea, bibliotheken, theaters en andere openbare gebouwen om de verdere verspreiding van het virus tegen te gaan. Een dag later werd bekend dat de scholen in Mexico-Stad en de staten Mexico en [[San Luis Potosí (staat)|San Luis Potosí]] in ieder geval tot 6 mei gesloten zouden blijven.<ref>{{en}}{{Citeer web|url=http://www.ipsnews.net/2009/04/mexico-schools-closed-nationwide-due-to-flu-epidemic/|titel=MEXICO: Schools Closed Nationwide Due to Flu Epidemic|uitgever=Inter Press Service|datum=27 april 2009|bezochtdatum=8 april 2013}}</ref>

Op 25 april riep president [[Felipe Calderón]] de noodtoestand uit. De inwoners van de hoofdstad werd aanbevolen elk lichamelijk contact, zoals handen schudden en zoenen, te vermijden, mondkapjes te dragen en niet in grote groepen samen te komen. In vliegvelden en busterminals in het hele land werden passagiers gecontroleerd op het griepvirus, niet-urgente rechtszaken en missen van de katholieke kerk werden opgeschort, voetbalwedstrijden werden zonder publiek gespeeld en restaurants mochten uitsluitend nog meeneemmaaltijden verzorgen.

Op 27 april besloot de Mexicaanse minister van Onderwijs dat de scholen in het hele land tot 6 mei gesloten zullen blijven. Burgemeester van Mexico-Stad [[Marcelo Ebrard]] verklaarde indien het aantal nieuwe besmettingen niet afneemt desnoods het hele openbaarvervoersysteem van de stad stil te zullen leggen. President Calderón riep de Mexicanen op 29 april op van 1 april tot 5 mei zo veel mogelijk binnen te blijven en schortte voor die periode alle niet-essentiële overheidsdiensten op. Transportfaciliteiten, waaronder vliegvelden, havens en busstations, bleven wel open.<ref name="Calderon">{{es}} {{Citeer web|url=http://www.milenio.com/node/207244|titel=Quédense en su casa: Calderón|uitgever=[[Milenio]]|datum=29 april 2009|bezochtdatum=30 april 2009|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20090503215725/http://www.milenio.com/node/207244|archiefdatum=3 mei 2009}}</ref> Vanaf 7 mei kwam het openbare leven langzaam weer op gang.

Op 25 mei maakte de deelstaat [[Veracruz de Ignacio de la Llave|Veracruz]] bekend een standbeeld te willen oprichten voor '[[Index case|Patiënt nul]]', de 4-jarige Edgar Hernández, die als het eerste slachtoffer van het virus wordt gezien. De hoop is dat het beeld het toerisme zal stimuleren.<ref>{{Citeer web|url=http://www.telegraaf.nl/buitenland/3998976/__Standbeeld_voor__patient_nul___.html?p=32%2C2|titel=Standbeeld voor 'patiënt nul' Mexicaanse griep|uitgever=[[De Telegraaf]]|datum=25 mei 2009|bezocht=25 mei 2009|dodeurl=ja|archiefurl=https://archive.today/20120530181125/http://www.telegraaf.nl/buitenland/3998976/__Standbeeld_voor__patient_nul___.html?p=32,2|archiefdatum=30 mei 2012}}</ref>

=== Verder verloop van de uitbraak ===
Op 25 april werd het virus voor het eerst vastgesteld bij een persoon die niet naar Mexico was gereisd. Het ging om een getrouwde vrouw uit [[Kansas (staat)|Kansas]], wier man wel naar Mexico was geweest. De twee werden niet opgenomen in het ziekenhuis, hun toestand werd omschreven als mild.<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.huffingtonpost.com/2009/04/25/2-swine-flu-cases-confirm_n_191415.html|titel=2 swine flus in Kan., US total 11; 8 likely in NYC|uitgever=Verena Dobnik, [[The Huffington Post]]|datum=25 april 2009|bezochtdatum=29 april 2009}}</ref> Een persoon in Spanje van wie op 29 april bekend werd gemaakt dat hij het virus heeft opgelopen, wordt echter door veel bronnen genoemd als eerste door griep getroffen persoon die niet naar Mexico is geweest.<ref name="NU.nl Mexicaanse griep treft meer Europeanen">{{Citeer web|url=
http://www.nu.nl/algemeen/1956910/mexicaanse-griep-treft-meer-europeanen.html|titel=Mexicaanse griep treft meer Europeanen|uitgever=[[NU.nl]]|datum=29 april 2009|bezochtdatum=29 april 2009}}</ref>

De griepvariant is op 2 mei 2009 ook aangetroffen bij een kudde varkens in de provincie Alberta, volgens de Canadian Food Inspection Agency.<ref name="NRC naamgeving">[https://web.archive.org/web/20090430054557/http://www.nrc.nl/wetenschap/article2225043.ece/Mexicaans_griepvirus_heet_ten_onrechte_varkensgriep Mexicaans griepvirus heet ten onrechte varkensgriep], [[NRC Handelsblad]], 27 april 2009</ref> De dieren waren besmet door een medewerker van de boerderij, die de maand tevoren in Mexico was. Dit voorval is voor zover bekend de eerste keer dat de ziekte van mens op dier wordt overgedragen.

Op 11 juni 2009 kondigde de Wereldgezondheidsorganisatie "''Fase 6''" af, wat de hoogste fase is. Dit betekent dat het virus zich over meerdere continenten verspreid heeft.

=== Verspreiding in Europa ===
{{Zie hoofdartikel|Influenza A (H1N1) in Europa}}
Op 27 april maakte het Spaanse ministerie van Volksgezondheid bekend dat een 23-jarige man uit [[Almansa]] varkensgriep heeft opgelopen. De man was op 22 april teruggekeerd uit Mexico en op 25 april in [[quarantaine]] geplaatst. Dit was het eerste bevestigde geval van varkensgriep in Europa.<ref>{{Citeer web|url=http://www.nu.nl/algemeen/1955344/spanje-bevestigt-geval-van-varkensgriep.html|titel=Spanje bevestigt geval van varkensgriep|uitgever=Nu.nl|datum=27 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009}}</ref> Op dezelfde dag werden door de Schotse minister van Volksgezondheid Nicola Sturgeon twee gevallen van Mexicaanse griep in [[Schotland]] bevestigd.<ref name="NU.nl - Ook varkensgriep in GB">{{Citeer web|url=http://www.nu.nl/algemeen/1955344/|titel=Ook varkensgriep in Groot Brittannië|uitgever=[[NU.nl]]|datum=27 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009}}</ref> Op 14 juni 2009 werd bekendgemaakt dat in Schotland de eerste Europese dode is gevallen ten gevolge van Influenza A (H1N1). Het betrof een persoon in een ziekenhuis in [[Glasgow (hoofdbetekenis)|Glasgow]] die samen met negen anderen behandeld werd voor de griep.<ref>[http://www.nu.nl/algemeen/2022420/eerste-dode-in-europa-door-mexicaanse-griep.html Eerste dode in Europa door Influenza A (H1N1)], nu.nl, 14 juni 2009.</ref>

Eind juli 2009 waren er in Europa 26.446 griepgevallen, waaronder 40 sterfgevallen. Eind augustus 2009 waren er 46.016 gevallen, waarvan 104 overlijdens. Eind september waren er meer dan 56.000 griepgevallen en 138 sterfgevallen.

== Situatie in België en Nederland ==
=== België ===
Op 26 april gaf interministerieel commissaris [[Marc Van Ranst]] aan dat er nog geen maatregelen genomen worden maar dat waakzaamheid geboden is en ingrijpen indien nodig.<ref>{{Citeer web |url=http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=VP29GPCF&subsection=2 |titel='Varkensgriep kan wereldwijde epidemie worden' |uitgever=De Standaard Online |datum=26 april 2009 |bezochtdatum=26 april 2009}}</ref> Op [[Brussels Airport]] werden informatiebrochures uitgedeeld met informatie over de Mexicaanse griep.<ref>{{Citeer web |url=http://www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_technologie/Reizigers_worden_geinformeerd_over_varkensgriep.8175301-436.art | titel=Reizigers worden geïnformeerd over varkensgriep | uitgever=De Tijd |datum=26 april 2009 |bezochtdatum=26 april 2009}}</ref> Op 27 april werd het reisadvies van [[Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken|Buitenlandse Zaken]] aangepast tot "''Niet-essentiële reizen worden afgeraden''". Op die manier konden mensen die een reis naar Mexico gepland hebben, deze kosteloos annuleren. Op 2 mei maakte de overheid bekend een optie te nemen op 20 miljoen doses vaccin, wat neerkomt op twee doses per inwoner, voor een bedrag van ongeveer 150 miljoen euro.

Op 13 mei werd een eerste geval van een besmet persoon bekendgemaakt, een 28-jarige man uit de omgeving van [[Gent]].<ref>{{Citeer web|url=http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.527443|titel=Eerste geval van Mexicaanse griep in België|uitgever=[[deredactie.be]]|datum=13 mei 2009|bezochtdatum=13 mei 2009}}</ref> De eerste patiënten werden in het Sint-Pietersziekenhuis in [[quarantaine]] geplaatst en behandeld met virusremmers, latere patiënten werden thuis geïsoleerd. Personen die nauw contact hadden met hen werden eveneens geïsoleerd en behandeld met virusremmers om verdere verspreiding van de ziekte te voorkomen. Vanwege de toename van patiënten stopte men vanaf 14 juli met deze maatregelen. Enkel personen uit risicogroepen en zwaar zieke personen krijgen nog virusremmers. Op 30 juli viel de eerste griepdode in België, het betreft een jonge vrouw uit [[Meerle]] bij [[Hoogstraten]]. Zij werd opgenomen in het ziekenhuis van [[Turnhout]] waar ze overleed.

Het aantal gevallen bereikte einde oktober zijn hoogtepunt. Vanaf november 2009 konden personen uit risicogroepen zich laten vaccineren tegen de A/H1N1-griep.

Op 11 februari 2010 werden sinds april 2009 213.212 gevallen geteld van de H1N1-griep waarvan 19 sterfgevallen.<ref>[https://archive.today/20120321061353/http://www.influenza.be/nl/H1N1_nl.asp influenza.be]</ref> Ook blijkt dat het virus de seizoensgriep heeft verdrongen.

=== Nederland ===
==== 2009 ====
Het [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu]] (RIVM) adviseerde op 25 april mensen die binnen zeven dagen na terugkomst uit Mexico hoge koorts krijgen zich te melden bij de huisarts.<ref>{{Citeer web |url=http://www.rivm.nl/persberichten/2009/varkensgriep.jsp |titel=Voorlopig advies Mexicaanse varkensgriep |uitgever=RIVM |datum=25 april 2009 |bezochtdatum=26 april 2009 |dodeurl=ja |archiefurl=https://web.archive.org/web/20090429084726/http://www.rivm.nl/persberichten/2009/varkensgriep.jsp |archiefdatum=29 april 2009}}</ref> Direct meldden zich mensen bij het RIVM die terugkwamen uit Mexico met koorts en griepachtige verschijnselen, maar uit onderzoek bleek dat deze mensen het virus niet hadden.<ref>{{Citeer web |url=http://www.rivm.nl/persberichten/2009/varkensgriep_in_nederland.jsp |titel=Geen bevestigde gevallen van varkensgriep in Nederland |uitgever=RIVM |datum=27 april 2009 |bezochtdatum=27 april 2009 |dodeurl=ja |archiefurl=https://web.archive.org/web/20090430134245/http://www.rivm.nl/persberichten/2009/varkensgriep_in_nederland.jsp |archiefdatum=30 april 2009}}</ref> [[Luchthaven Schiphol]] zag op 26 april nog geen redenen om extra veiligheidsmaatregelen te treffen.<ref>{{Citeer web |url=http://www.telegraaf.nl/binnenland/3786986/__Geen_extra_maatregelen_Schiphol__.html |titel=Nog geen extra maatregelen Schiphol |uitgever=De Telegraaf |datum=26 april 2009 |bezochtdatum=26 april 2009}}</ref> Luchtvaartmaatschappij [[Koninklijke Luchtvaart Maatschappij|KLM]], die dagelijks vliegt naar Mexico, laat vertrekkende passagiers een vragenlijst invullen over hun gezondheid.<ref>{{Citeer web |url=http://www.wereldomroep.nl/actua/regio/amerikas/090424-varkensgriep-mexico |titel=Varkensgriep: in Nederland nog niets aan de hand |uitgever=Wereldomroep |datum=27 april 2009 |bezochtdatum=27 april 2009 |dodeurl=ja |archiefurl=https://web.archive.org/web/20090430045233/http://www.wereldomroep.nl/actua/regio/amerikas/090424-varkensgriep-mexico |archiefdatum=30 april 2009}}</ref> In eerste instantie zag het [[Ministerie van Buitenlandse Zaken (Nederland)|ministerie van Buitenlandse Zaken]] geen reden om een negatief reisadvies voor Mexico af te geven. Op 28 april werd besloten om het reisadvies toch te veranderen in "niet-essentiële reizen naar Mexico worden ontraden".<ref>{{Citeer web|url=http://www.minbuza.nl/nl/Reizen_en_Landen/Landenoverzicht/M/Mexico|titel=Reisadvies Mexico|uitgever=Ministerie van Buitenlandse Zaken (NL)|datum=28 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20100206183810/http://www.minbuza.nl/nl/Reizen_en_Landen/Landenoverzicht/M/Mexico|archiefdatum=6 februari 2010}}</ref> Op 29 april kwam het [[Outbreak Management Team]] bijeen.<ref>RTL.nl: Outbreak Management Team komt bijeen</ref> Het RIVM waardeerde Influenza A (H1N1) op naar categorie A van de meldingsplichtige ziekten.<ref>[https://web.archive.org/web/20090801091345/http://www.minvws.nl/nieuwsberichten/pg/2009/klink-nederland-superalert.asp Persbericht ministerie van VWS; Klink: Nederland superalert op Mexicaanse griep]</ref> Dit houdt in dat artsen bij het vermoeden of vaststellen van de ziekte verplicht zijn de naam van de patiënt door te geven. Hierbij telt de bescherming van de volksgezondheid zwaarder dan de privacy van de patiënt.<ref>[http://www.nrc.nl/buitenland/varkensgriep/article2227980.ece/Alarmfase_5_voor_Mexicaanse_griep NRC.nl: Alarmfase 5 voor Mexicaanse griep]{{Dode link|datum=september 2018 |bot=InternetArchiveBot}}</ref>

Op 30 april werd bekend dat ook in Nederland een geval van Influenza A (H1N1) was gesignaleerd, bij een driejarig kind. Het kind was op 27 april met zijn ouders teruggekomen van een familiefeest in Mexico.<ref>[http://www.rivm.nl/Onderwerpen/I/Infectieziekte_informatie_voor_professionals RIVM, 30 april 2009]</ref> Het RIVM begon daarom, samen met de luchtvaartmaatschappij, de passagiers op te sporen die tijdens de vlucht vlak voor, vlak achter en naast het gezin hadden gezeten. Deze passagiers kregen ook uit voorzorg de virusremmer [[Oseltamivir|Tamiflu]] toegediend. Het besmette kind en zijn familie werden behandeld. Alle dertig passagiers die in de buurt van het kind in het vliegtuig hadden gezeten, werden opgespoord, onder andere door [[Gemeentelijke gezondheidsdienst|GGD]] [[Kennemerland]].

Op 4 augustus meldde het [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]] dat een 17-jarige jongen was overleden aan de griep. Hij was al ernstig ziek en kreeg ook nog eens deze griep erbij, dat werd hem fataal.<ref name="nu.nl" /> [[Ab Klink]], minister van [[Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|Volksgezondheid]], meldde naar aanleiding hiervan dat de ziekte in verreweg de meeste gevallen mild verloopt. "Helaas is bij de nieuwe influenza A, net zoals bij de reguliere griep, in incidentele gevallen toch sprake van slachtoffers. Maar we doen er alles aan dat aantal zo veel als mogelijk te beperken."<ref name="Eerste griepdode in Nederland">[http://static.nos.nl/nosjournaal/artikelen/2009/8/4/040809_griepdode_nederland.html Eerste griepdode in Nederland], nos.nl, 4 augustus 2009.</ref> Een plan van Klink om de schoolvakanties te verlengen als de Mexicaanse griep heviger en eerder uit zou breken dan verwacht was een dag later alweer van de baan.

[[Roel Coutinho]], directeur [[infectieziektebestrijding]] en voorzitter van het OMT, gaat ervan uit dat één op de duizend patiënten overlijdt. Het gaat dan vrijwel altijd om mensen die al ernstig ziek waren.<ref name="Eerste griepdode in Nederland" /> Op 7 augustus maakt het [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]] bekend dat de Mexicaanse griep (Nieuwe Influenza A (H1N1)) voortaan als '[[griep|gewone griep]]' wordt beschouwd, vanwege het relatief milde verloop. Alleen [[risico]][[Groep (sociologie)|groepen]] komen nog in aanmerking voor speciale behandeling, zoals met [[Antivirale middelen|antiviraal middel]] ([[Oseltamivir]]).<ref>[http://www.rivm.nl/ Beleid Nieuwe Influenza A (H1N1) aangepast], RIVM, 7 augustus 2009.</ref> Midden augustus maakt het RIVM bekend dat er inmiddels 1473 bevestigde infecties van Mexicaanse griep bekend waren. Op 17 augustus adviseren de [[Gezondheidsraad]] en het RIVM om in Nederland alleen medisch kwetsbare groepen, [[gezondheidszorg|gezondheidswerkers]] en [[mantelzorg]]ers die met patiënten in contact komen te vaccineren tegen Nieuwe Influenza A (H1N1). Minister [[Ab Klink]] van [[Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport|VWS]] heeft dit advies overgenomen.<ref>[http://www.rivm.nl/cib/actueel/nieuws/advies-grieppandemievaccinatie.jsp Advies grieppandemievaccinatie aangeboden aan minister], RIVM, 17 augustus 2009.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090818170323/http://www.nrc.nl/binnenland/article2331451.ece/Griepprik_niet_voor_iedereen Griepprik niet voor iedereen], NRC Handelsblad, 17 augustus 2009.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20090818021957/http://www.nrc.nl/achtergrond/griepvirus/article2329733.ece/Griepgolf_kost_staat_circa_700_mln_euro Griepgolf kost staat circa 700 mln euro], NRC Handelsblad, 15 augustus 2009.</ref>

Op 21 augustus en 18 september werden nog eens een respectievelijk twee gevallen bekendgemaakt: in alle drie de gevallen betrof het personen van ten minste 50 jaar oud die al verzwakt waren door andere ernstige ziektes. Op 23 oktober was er volgens het RIVM officieel sprake van een epidemie in Nederland. Ook werd er gemeld dat er nog twee personen zijn overleden: een 40-jarige man die al enige tijd ernstig ziek was en een 14-jarig meisje dat kerngezond was.<ref>[http://www.nu.nl/algemeen/2107801/meisje-van-14-met-mexicaanse-griep-overleden-.html Meisje van 14 met Mexicaanse griep overleden], NU.nl, 23 oktober 2009</ref> In totaal zijn er nu in Nederland 6 personen overleden aan deze griep. De aanvankelijke melding dat een 16-jarig meisje uit het Zeeuwse [[Sint Philipsland (dorp)|Sint Philipsland]] vermoedelijk ook aan het virus was overleden, bleek later onterecht.<ref>Meisje overleden aan griep, PZC</ref>

Minister Klink bestelde 34 miljoen vaccins, maar toen die in de herfst gereed waren, was de epidemie over haar hoogtepunt heen. Volgens schatting van Roel Coutinho zijn zeker 20 miljoen vaccins ongebruikt gebleven.<ref>Han Lips, [https://www.parool.nl/kunst-media/omdat-de-mexicaanse-griep-meeviel-werd-het-p-woord-taboe~b62aa4df/ "Omdat de Mexicaanse griep meeviel, werd het p-woord taboe"], ''Het Parool'', 18 februari 2021</ref> Op 24 december meldde het Nederlands Instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg ([[NIVEL]]) dat de epidemie van de Mexicaanse griep voorbij was. Het aantal mensen met griep daalde tot onder de 51 per 100.000 inwoners.<ref>[https://www.nivel.nl/nl/nieuws/epidemie-mexicaanse-griep-voorbij "Epidemie Mexicaanse griep voorbij"], NIVEL, 24 december 2009</ref>

Achteraf gezien was het ondanks de aanwezigheid van het Mexicaansegriepvirus een zeer mild griepseizoen met het laagste aantal griepdoden in jaren.

==== 2010–2011 ====
In het najaar van 2010 stak de Mexicaanse griep weer de kop op.

In de tweede week van 2011 waren er 148 mensen in Nederlandse ziekenhuizen opgenomen met de Mexicaanse griep. Tussen eind oktober 2010 en 13 januari 2011 zijn er 7 mensen in Nederland overleden aan de Mexicaanse griep.<ref>{{Citeer web|url=
http://nos.nl/artikel/211328-vier-nieuwe-doden-door-mexicaanse-griep.html|titel=Vier nieuwe doden door Mexicaanse griep|datum=13 januari 2011|bezochtdatum=22 januari 2011|uitgever=[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]}}</ref> Op 27 januari was het aantal doden gestegen tot 20 en het aantal ziekenhuisopnamen tot 399.<ref>{{Citeer web|url=
http://www.nu.nl/binnenland/2432943/negen-nieuwe-doden-mexicaanse-griep.html|titel=Negen nieuwe doden door Mexicaanse griep|datum=27 januari 2011|bezochtdatum=28 januari 2011|werk=[[NU.nl]]}}</ref> Op 3 februari stond het dodental op 25 en was het aantal ziekenhuisopnamen verder opgelopen tot 476.<ref>{{Citeer web|url=http://www.trouw.nl/nieuws/nederland/article3408033.ece/Aantal_doden_Mexicaanse_Griep_stijgt_naar_25.html|titel=Aantal doden Mexicaanse griep stijgt naar 25|datum=3 februari 2011|bezochtdatum=9 februari 2011|werk=[[Trouw (krant)|Trouw]]|dodeurl=ja|archiefurl=https://archive.today/20110206085322/http://www.trouw.nl/nieuws/nederland/article3408033.ece/Aantal_doden_Mexicaanse_Griep_stijgt_naar_25.html|archiefdatum=6 februari 2011}}</ref>

In de derde week van januari werd de griepgolf op basis van statistieken tot epidemie verklaard. Bij 60 procent van de mensen bij wie griep werd vastgesteld bleek sprake te zijn van het Mexicaansegriepvirus.<ref>{{Citeer web|url=
http://nos.nl/artikel/212889-milde-griepepidemie-in-nederland.html|titel=Milde griepepidemie in Nederland|datum=20 januari 2011|bezochtdatum=22 januari 2011|uitgever=[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]}}</ref>

== Internationale reactie ==
=== Wereldbank ===
Op zondag 26 april 2009 maakte de Mexicaanse minister [[Agustín Carstens]] in [[Washington D.C.|Washington]] bekend dat de [[Wereldbank]] per direct een lening van 205 miljoen [[Amerikaanse dollar|dollar]] verstrekt aan Mexico voor het bestrijden van de varkensgriep. 25 miljoen dollar is bedoeld voor primaire doeleinden, onder andere medicijnen. De overige 180 miljoen dollar is bestemd voor langetermijndoelen zoals het gereedmaken van autoriteiten en instellingen voor een grootschalige epidemie.<ref>{{Citeer web|url=http://www.bndestem.nl/algemeen/buitenland/4879027/Wereldbank-geeft-Mexico-lening-wegens-varkensgriep.ece|titel=Wereldbank geeft Mexico lening wegens varkensgriep|uitgever=BN De Stem|datum=26 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009}}</ref>

<div class="floatright tright">
{| cellpadding="2" style="width: {{Infobox/breedte}}px; text-align: center; font-size: 85%; border: 1px solid #aaaaaa;"
|-
! colspan="2" style="background-color: #ddddff;" | Pandemie-alarmfases van de WHO<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.who.int/csr/disease/avian_influenza/phase/en/index.html|titel=Epidemic and Pandemic Alert and Response (EPR)|uitgever=WHO|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20091223230407/http://www.who.int/csr/disease/avian_influenza/phase/en/index.html|archiefdatum=2009-12-23}}</ref>
|- style="background-color: #ddddff;"
! style="width: calc(3.2em - 8px);" | Fase
! Beschrijving
|- style="background-color: #66FF33;"
| style="font-size: 20pt; font-weight: bold;" | 1
| style="text-align:left" | Er circuleren geen dierlijke griepvirussen waarvan bekend is dat ze infecties veroorzaken bij mensen.
|- style="background-color: #99FF66;"
| style="font-size: 20pt; font-weight: bold;" | 2
| style="text-align:left" | Van een dierlijk griepvirus is bekend dat deze een infectie heeft veroorzaakt bij een mens. Het virus wordt daarom als een mogelijke veroorzaker van een pandemie beschouwd.
|- style="background-color: #CCFF66;"
| style="font-size: 20pt; font-weight: bold;" | 3
| style="text-align:left" | Een dierlijk of menselijk-dierlijk griepvirus heeft enkele gevallen of kleine clusters van besmetting veroorzaakt bij mensen. Er is geen sprake van grootschalige overdracht van het virus van mens op mens.
|- style="background-color: #FFFF33;"
| style="font-size: 20pt; font-weight: bold;" | 4
| style="text-align:left" | Van het dierlijke of menselijk-dierlijke griepvirus is bevestigd dat er sprake is van overdracht van mens op mens, wat betekent dat de kans op een uitbraak zeer aanwezig is. Fase 4 betekent een significante verhoging van het risico op een pandemie, maar een pandemie is nog niet onvermijdelijk.
|- style="background-color: #FF6633; color: white;"
| style="font-size: 20pt; font-weight: bold;" | 5
| style="text-align:left" | Hetzelfde griepvirus heeft uitbraken veroorzaakt in twee of meer landen in dezelfde WHO-regio.<ref name="WHOregio">De WHO onderscheidt een zestal regio's: de Afrikaanse regio, de regio van het oostelijke Middellandse Zeegebied, de regio van de Amerika's, de Europese regio, de regio van Zuidoost-Azië en de West-Pacifische regio.</ref> Deze fase geeft aan dat een pandemie waarschijnlijk is.
|- style="background-color: #990000; color: white;"
| style="font-size: 20pt; font-weight: bold;" | ''6''
| style="text-align:left" | ''Naast de criteria van fase 5 heeft het griepvirus een uitbraak veroorzaakt in minstens een ander land in een andere WHO-regio.''<ref name="WHOregio" />
|- style="background-color: #F7F8FA;"
| colspan="2" style="text-align: left;" | '''Post-piekperiode'''
::Het aantal ziektegevallen daalt in de meeste landen. Aangezien pandemieën vaak in golven optreden is het niet ondenkbaar dat het aantal ziektegevallen vervolgens weer gaat stijgen.
|- style="background-color: #F7F8FA;"
| colspan="2" style="text-align: left;" | '''Post-pandemische periode'''
::De activiteit van griepvirussen is terug op het normale niveau.
|}
</div>

=== Wereldgezondheidsorganisatie ===
De [[Wereldgezondheidsorganisatie]] (WHO) gaf op 25 april 2009 aan dat het griepvirus een "[[pandemie|pandemisch]] potentieel" had.<ref>{{en}} [http://www.reuters.com/article/marketsNews/idUSLP31018720090425 UPDATE 2-WHO chief says swine flu has pandemic potential], ''Reuters'', 25 april 2009</ref> De WHO, onderdeel van de [[Verenigde Naties]], stuurde deskundigen naar Mexico om de lokale gezondheidsautoriteiten te helpen. Tevens werd door de organisatie een noodcomité samengesteld om te onderzoeken of deze varkensgriep een gevaar kan opleveren voor de internationale [[volksgezondheid]].<ref name="nos">[http://static.nos.nl/nos/artikelen/2009/04/art000001C9C4E4F9C24CD8.html WHO bezorgd over griep in N-Amerika], NOS.nl, 24 april 2009</ref> De eerste bijeenkomst van dit comité vond plaats op 25 april in [[Genève (stad)|Genève]].<ref name="WHO Statement 25Apr">{{en}} [http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2009/h1n1_20090425/en/index.html Swine Influenza], WHO, 25 april 2009</ref>

Voorafgaand aan deze bijeenkomst had [[Margaret Chan]], [[directeur-generaal]] van de Wereldgezondheidsorganisatie, aangegeven dat onder meer een aanpassing van het ''pandemic alert level'' ([[Pandemie#De zes pandemische fases.2C zoals gehanteerd door de WHO|Pandemie-waarschuwingsschaal]]) mogelijk was.<ref name="Reuters 24Apr">{{en}} [http://www.reuters.com/article/latestCrisis/idUSLO332728 WHO ready with antivirals to combat swine flu], [[Reuters]], 24 april 2009</ref> Dit alertheidsniveau bevond zich op niveau 3 op een schaal van 6, hetgeen inhoudt dat het bestaan van een nieuw virus weliswaar is bevestigd, maar dat er geen tot weinig bewijs is voor een grote uitbraak. Het comité kwam tot de conclusie dat er meer informatie nodig was om een verhoging van het alertheidsniveau te overwegen.<ref name="WHO Statement 25Apr" /> Een dag eerder was door WHO-woordvoerder Gregory Hartl gezegd, dat, gezien de omstandigheden van deze uitbraak, er geen sprake was van een vorm van een normale 'seizoensgriep'. "Omdat deze gevallen zich niet voordoen bij de allerjongsten en de alleroudsten, wat normaal is bij seizoensgriep, is dit een ongebruikelijke gebeurtenis en een reden voor verhoogde oplettendheid," aldus Hartl.<ref name="Reuters 24Apr" />

WHO-epidemioloog Keiji Fukuda zei op 26 april in een persconferentie dat de wereld beter dan ooit voorbereid zou zijn op een mogelijke grieppandemie door de voorbereidingen die getroffen zijn naar aanleiding van de [[vogelpest]] in de voorgaande jaren.<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/8019566.stm|titel=World 'well prepared' for virus|uitgever=BBC News|bezochtdatum=28 april 2009}}</ref> In de persconferentie zei Fukuda verder dat de WHO bezig is met het ontwikkelen van een varkensgriepvaccin.<ref>{{Citeer web|url=http://www.telegraaf.nl/buitenland/3790900/__Mogelijk_86_doden_door_varkensgriep__.html|titel=WHO: Wereld is goed voorbereid|uitgever=De Telegraaf|datum=26 april 2009|bezochtdatum=26 april 2009}}</ref> De productie van een dergelijk [[vaccin]] duurt 10 tot 12 weken. De WHO heeft geen negatief reisadvies voor Mexico of andere getroffen landen geadviseerd.<ref>{{en}} {{Citeer web |url=http://www.who.int/csr/don/2009_04_26/en/index.html | titel=Swine flu illness in the United States and Mexico - update 2 | uitgever=WHO |datum=26 april 2009 |bezochtdatum=26 april 2009}}</ref>

Naar aanleiding van een tweede bijeenkomst van het noodcomité op 27 april werd het alarmniveau verhoogd naar fase 4. Het comité had dit geadviseerd en dat advies werd door directeur-generaal Chan overgenomen. De beslissing was gebaseerd op epidemiologische gegevens waaruit bleek dat het virus mens-op-mens overdraagbaar is en dat het virus zich makkelijk snel kan verspreiden. Volgens Chan betekende deze verhoging dat de waarschijnlijkheid van een pandemie was toegenomen, maar dat een pandemie niet onvermijdelijk was.<ref name="WHO Statement 27Apr">{{en}} [http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2009/h1n1_20090427/en/index.html Swine Influenza], ''Statement by WHO Director-General, Dr Margaret Chan'', 27 april 2009</ref> Het nieuwe alertheidsniveau houdt in dat de landen intensievere maatregelen moeten nemen tegen verspreiding van besmetting.<ref>{{Citeer web|url=http://www.nu.nl/algemeen/1955736/alarmfase-vier-wegens-varkensgriep.html|titel=Alarmfase vier wegens varkensgriep|uitgever=[[NU.nl]]|datum=27 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009}}</ref>

Op de avond van 29 april 2009 werd de alarmfase door de Wereldgezondheidsorganisatie opgeschaald naar niveau 5.<ref>[http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2009/h1n1_20090429/en/index.html Statement by WHO Director-General on raising the level from phase 4 to phase 5]</ref><ref>[http://www.nu.nl/algemeen/1956987/who-verhoogt-alarmfase-naar-5.html ''WHO verhoogt alarmfase naar 5''], Nu.nl, 29 april 2009</ref> Op 11 juni werd het alarmfaseniveau verhoogd naar niveau 6, het hoogste niveau. De uitbraak was hiermee door de organisatie tot pandemie uitgeroepen. Op 16 juli 2009 meldde de WHO dat het aantal gevallen niet meer is te tellen.<ref name="NOS1607" />

Op 10 augustus 2010 verklaarde de WHO dat het H1N1-virus in een ''post-pandemieperiode'' was terechtgekomen.<ref>{{en}}{{Citeer web |url=https://www.who.int/csr/disease/swineflu/en/ |archiefurl = https://web.archive.org/web/20200724143426/https://www.who.int/csr/disease/swineflu/en/ | archiefdatum = 24 juli 2020|titel= Pandemic (H1N1) 2009|auteur= |uitgever= WHO|datum= |bezochtdatum=27 juli 2020 }}</ref>

=== Europese Unie ===
Commissaris [[Androulla Vassiliou]] van de [[Europese Unie]] zei op maandag 27 april 2009 dat zij persoonlijk het reizen naar de varkensgriepgebieden afraadt.<ref>{{Citeer web|url=http://www.telegraaf.nl/reiskrant/3794299/__EU_raadt_reizen_naar_varkensgriepgebieden_af__.html?p=8,1|titel=EU raadt reizen naar varkensgriepgebieden af|uitgever=De Telegraaf|datum=27 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20090506185352/http://www.telegraaf.nl/reiskrant/3794299/__EU_raadt_reizen_naar_varkensgriepgebieden_af__.html?p=8,1|archiefdatum=6 mei 2009}}</ref> Ook maakte ze bekend dat de ministers van Volksgezondheid van de EU-landen op donderdag 30 april 2009 bijeenkomen in een spoedoverleg.<ref>{{Citeer web|url=http://www.telegraaf.nl/binnenland/3794701/__Spoedoverleg_EU_over_varkensgriep__.html|titel=Spoedoverleg EU over varkensgriep|uitgever=De Telegraaf|datum=27 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009}}</ref> Na de bijeenkomst maakte de Nederlandse minister [[Ab Klink]] bekend dat Europa klaar is voor een eventuele grieppandemie. Ook gaf hij aan dat de EU geen [[vliegverbod]] voor Mexico instelt.<ref>{{Citeer web|url=http://www.nu.nl/algemeen/1957460/eu-klaar-voor-eventuele-grieppandemie.html|titel=EU klaar voor eventuele grieppandemie|uitgever=Nu.nl|datum=30 april 2009|bezochtdatum=30 april 2009}}</ref>

== Benaming ==
Voor de uitbraak van het virus wordt geen eenduidige term gehanteerd. In het begin van de uitbraak werd vooral de naam 'varkensgriep' gehanteerd. Redenen om een andere naam te gebruiken waren imagoschade voor varkensvlees of geloofsovertuiging. Er zijn door verschillende landen en organisatie alternatieve namen voorgesteld, waarvan 'Influenza A (H1N1)' de in Nederland en België meest gebruikte en geaccepteerde variant is.

Op 27 april maakte [[Yakov Litzman]], de ultrareligieuze minister van Gezondheid van Israël, bekend dat voortaan in Israël gesproken zal worden van 'Influenza A (H1N1)' in plaats van varkensgriep. Dit vanwege het niet-koosjer zijn van varkens.<ref name="Haaretz 27Apr">{{en}} {{Citeer web|url=
http://www.haaretz.com/hasen/spages/1081515.html|titel='Israel must call new disease Mexico Flu, as swine unkosher'|uitgever=Haaretz|datum=27 april 2009|bezochtdatum=27 april 2009}}</ref> Later, onder andere na klachten van de Mexicaanse ambassadeur in Israël, werd deze uitlating door de Israëlische regering herroepen en afgedaan als een grapje of verspreking van de betreffende minister.<ref name="swineflu-controversy">{{Citeer web|url=http://www.huliq.com/3257/80330/h1n1-swine-flu-what-does-it-really-mean|titel='H1N1 Swine Flu, What Does It Really Mean?'|uitgever=Huliq News|datum=29 april 2009|bezochtdatum=29 april 2009}}</ref><ref name="What's in a name">{{Citeer web|url=http://www.guardian.co.uk/world/2009/apr/28/mexican-swine-flu-pork-name|titel=What's in a name? Governments debate 'swine flu' versus 'Mexican' flu|uitgever=[[The Guardian (krant)|The Guardian]]|datum=28 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009}}</ref>

De Europese Unie heeft de naam 'varkensgriep' eveneens in de ban gedaan. De naam zou varkensvlees imagoschade toebrengen, waar varkensboeren weer de dupe van zouden kunnen worden. In plaats daarvan hanteert de EU de naam ''nieuwe griep'' (Novel Flu).<ref name="NOS - Veel onbekend over nieuw virus">{{Citeer web|url=http://static.nos.nl/nosjournaal/artikelen/2009/4/26/260409_varkensgriep_vijf_vragen.html|titel=Veel onbekend over nieuw virus|uitgever=[[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]]|datum=28 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009}}</ref>

De [[Wereldorganisatie voor diergezondheid]] (OIE) meldde op 28 april eveneens dat het de naam varkensgriep niet correct vond. Gezien de opbouw van het virus, dat naast stammen van varkensgriep ook stammen van menselijke en vogelgriep bevatte, was de naam volgens de organisatie niet juist. De OIE stelde de naam ''North American influenza'' ("Noord-Amerikaanse griep") voor, verwijzend naar de herkomst en op dezelfde manier benaderd als de [[Aziatische griep]] en de [[Spaanse griep]].<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.oie.int/eng/press/en_090428.htm|titel=OIE position on safety of international trade of pigs and products of pig origin|uitgever=[[Wereldorganisatie voor diergezondheid|OIE]]|datum=28 april 2009|bezochtdatum=28 april 2009|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20090501134026/http://www.oie.int/eng/press/en_090428.htm|archiefdatum=1 mei 2009}}</ref> Overigens geldt voor de Spaanse griep dat deze niet verwees naar de herkomst, maar naar het land waar voor het eerst uitgebreid over de griepuitbraak werd bericht.

De Amerikaanse minister van Landbouw [[Tom Vilsack]] pleitte er op 28 april samen met [[United States Department of Homeland Security|minister van Binnenlandse Veiligheid]] [[Janet Napolitano]] eveneens voor dat het virus niet meer als 'varkensgriep' werd aangeduid. Net als de EU, oordeelden zij dat varkensvlees door de benaming imagoschade op zou lopen. Vilsack en Napolitano stelden als alternatief de naam ''H1N1 Flu'' voor.<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.foxnews.com/politics/first100days/2009/04/28/officials-offer-new-swine-flu/100days/|titel=U.S. Officials Offer New Name for Swine Flu|uitgever=[[FOX News]]|datum=28 april 2009|bezochtdatum=8 april 2013|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20090505034531/http://www.foxnews.com/politics/first100days/2009/04/28/officials-offer-new-swine-flu/100days/|archiefdatum=5 mei 2009}}</ref>

Op 29 april zei ook het Nederlandse [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]] in het vervolg niet meer over varkensgriep te spreken, maar over Influenza A (H1N1).<ref>{{Citeer web|url=http://www.nd.nl/artikelen/2009/april/29/varkensgriep-heet-voortaan-mexicaanse-griep|titel=Varkensgriep heet voortaan Mexicaanse griep|uitgever=Nederlands Dagblad|datum=29 april 2009|bezochtdatum=29 april 2009}}</ref> Ook het Zuid-Koreaanse ministerie van Voedselvoorziening, Landbouw, Bosbouw en Visserij en de Taiwanese autoriteiten riepen op tot nieuwe benamingen: in Zuid-Korea werd de pers gevraagd de naam ''Mexicaans virus'' te gebruiken, Taiwan stelde als alternatief "H1N1 flu" of "new flu" voor.<ref>{{zh}} {{Citeer nieuws|titel=南韓將豬流感改稱「墨西哥病毒」|uitgever=BCC (Taiwan)|datum=29 april|bezochtdatum=30 april 2009}}</ref><ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.chinapost.com.tw/health/infectious-diseases/2009/04/29/206057/p2/Renamed-swine.htm|titel=Renamed swine flu certain to hit Taiwan|uitgever=The China Post|datum=29 april|bezochtdatum=30 april 2009}}</ref>

De Wereldgezondheidsorganisatie weigerde in de beginperiode een nieuwe naam te gebruiken om het virus en de uitbraak aan te duiden, omdat dit vanaf het begin de gangbare term zou zijn geweest.<ref>{{en}} {{Citeer web|url=http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=ayIhbDS7yLOc&refer=home|titel=Stick to Name ‘Swine Flu,’ WHO Says as Industry Moans (Update1)|uitgever=Bloomberg|datum=28 april|bezochtdatum=30 april|dodeurl=ja|archiefurl=https://web.archive.org/web/20090429183430/http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=ayIhbDS7yLOc&refer=home|archiefdatum=2009-04-29}}</ref> Op 30 april maakte de organisatie bekend alsnog een andere naam te kiezen: sindsdien hanteert de WHO de naam ''influenza A (H1N1)''. Toen Nederlandse nieuwsorganisaties van de Mexicaanse griep bleven spreken, werd begin juni druk vanuit de Mexicaanse ambassade op hoofdredacteuren uitgeoefend om alsnog de naam te wijzigen.<ref>{{Citeer web|url=http://www.volkskrant.nl/wetenschap/article1207697.ece/DE_CLAIM_Mexicaanse_griep-verbod|titel=DE CLAIM: Mexicaanse griepverbod|uitgever=de Volkskrant|datum=2 juni 2009|bezochtdatum=2 juni 2009}}</ref> Inmiddels spreekt het RIVM over ''Nieuwe Influenza A'', in lijn met veel andere Europese landen.

De [[nomenclatuur|medische benaming]] voor het virus is ''Influenza A (H1N1) virus, human'',<ref name="What's in a name" /> hoewel die naam geldt voor meerdere griepvarianten, zoals de Spaanse griep van 1918, de Russische griep van 1977–1978 en een groot aantal uitbraken van de gewone wintergriep.<ref>{{Citeer web|url=http://noorderlicht.vpro.nl/noorderlog/bericht/42054662/|titel=Mexicaanse griep bestaat (niet meer)|uitgever=Noorderlicht|datum=2 juni 2009|bezochtdatum=2 juni 2009}}</ref>

== Zie ook ==
* [[Infectieziekte]]

== Externe links ==
{{Commonscatklein|2009 swine flu outbreak|Varkensgriepuitbraak in 2009}}
{{Wikinews klein|Varkensgriep breekt uit in Mexico}}
;Internationaal en algemeen
* {{en}} [http://www.who.int/csr/disease/swineflu/en/index.html 'Swine influenza' op de website van de Wereldgezondheidsorganisatie]
* {{en}} [http://www.ecdc.europa.eu/ European Centre for Disease Prevention and Control]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20110615005459/http://www.theairdb.com/swine-flu/heatmap.html Overzicht van geïnfecteerde landen]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20120306081700/http://flutracker.rhizalabs.com/ Verspreiding en meldingen van het virus op ''Flu Tracker''] (gearchiveerd)
* {{en}} [http://trancy.net/ Tijdlijn van de varkensgriep], Trancy.net

;België
* [https://web.archive.org/web/20120321061353/http://www.influenza.be/nl/H1N1_nl.asp Interministerieel Commissariaat Influenza]
* [https://web.archive.org/web/20140428111323/http://huis.vub.ac.be/griep/ Registratienetwerk Mexicaanse Griep]
* [https://web.archive.org/web/20140427234051/http://huis.vub.ac.be/grieptest/Nindex.php Grieptest]

;Nederland
* [https://web.archive.org/web/20110711003951/http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/mexicaanse-griep Mexicaanse griep], Website Rijksoverheid
* [https://web.archive.org/web/20100405131018/http://www.rivm.nl/cib/themas/nieuwe-influenza/index.jsp Dossier Mexicaanse griep], [[Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu|RIVM]]

{{Appendix|1=ref|2=
{{References|2=2}}
}}
{{Navigatie influenza}}

[[Categorie:Geschiedenis van Mexico in de 21e eeuw]]
[[Categorie:Influenza-epidemie]]
[[Categorie:Pandemie]]