Brontekst bekijken van Moira Dunbar

[[Bestand:Isobel Moira Dunbar.jpg|miniatuur|Moira Dunbar]]
'''Isobel Moira Dunbar''' ([[Edinburgh]], [[3 februari]] [[1918]] — Nepean,<ref group="kleine-letter">Tot 2001 was Nepean in [[Ontario]] een zelfstandige stad; in 2001 ging zij deel uitmaken van de gemeente Ottawa–Carleton.</ref> [[Ottawa (stad) |Ottawa]], [[22 november]] [[1999]]) was een [[Schotland|Schots]]-[[Canada|Canadees]] [[Glaciologie|glacioloog]] en [[Noordpoolgebied|Arctisch]] [[zee-ijs]]onderzoeker.

== Jeugd ==
Moira Dunbar was de dochter van William John Dunbar. Haar vader was [[sheriff]] en advocaat van de ''Scottish Bar''.<ref group="kleine-letter">Deze ''Scottish Bar'' (''Faculty of Advocates'') is een onafhankelijk lichaam van advocaten verbonden aan de rechtbanken in Schotland (Courts of Scotland).</ref> Zij groeide op in [[Steòrnabhagh]], [[Strathpeffer]] en [[Kilmarnock (Schotland)|Kilmarnock]]. Dunbar volgde het basis- en middelbaar onderwijs aan de ''Cranley School for Girls'' in Edinburgh. Vervolgens ging zij studeren aan ''St.&nbsp;Anne’s College'' van de [[Universiteit van Oxford]]. In 1939 behaalde Dunbar daar haar [[Bachelor of Arts|BA]] in [[Aardrijkskunde|geografie]].<ref name="SCt">{{Citeer web|url=http://www.science.ca/scientists/scientistprofile.php?pID=346|auteur=Science Canada team|titel=Moira Isobel Dunbar|datum=22 juni 2015|werk=Science.ca|bezochtdatum=14 september 2022|taal=en}}</ref>

Tijdens haar studie was Moira Dunbar tevens amateur acteur bij het toneelgezelschap ''Oxford University Drama Society''. Na haar afstuderen werd zij professioneel acteur bij het ''English Theatre'', waarmee ze tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] voor Britse militairen optrad.<ref name="SCt" /><ref name="Rowley">{{Citeer web|voornaam=
Diana|achternaam=Rowley|titel=Moira Dunbar {{!}} The Canadian Encyclopedia|url=https://www.thecanadianencyclopedia.ca/en/article/isobel-moira-dunbar|werk=www.thecanadianencyclopedia.ca|datum=10 juni 2008|bezochtdatum=14 september 2022|taal=en}}</ref><ref>{{Citeer web|datum=20 mei 2020|titel=Moira’s legacy of land|url=https://www.qub.ac.uk/alumni/QueensUniversityofBelfastFoundation/LegacyGifts/LegacyNewsStories/Moiraslegacyofland.html|werk=www.qub.ac.uk|bezochtdatum=15 september 2022|taal=en}}</ref>

== Loopbaan ==
[[Bestand:Ice as far as the eye can see in the Gulf of St. Lawrence (39250866530).jpg|miniatuur|Zee-ijs op Saint Lawrencebaai]]
In 1947 emigreerde Dunbar naar Canada en kreeg een baan bij het ''Joint Intelligence Bureau of Canada''.<ref group="kleine-letter">Vergelijkbaar met de Britse situatie na de Tweede Wereldoorlog werd het departement topografie van het voormalige ''[[War Office]]'' ondergebracht bij de ''Joint Intelligence Bureau'', de gezamenlijke [[inlichtingendienst]]en.</ref> Haar taak — ten tijde van de [[Koude Oorlog]]&nbsp;— was informatie verzamelen over de beweging van Arctisch ijs.<ref name="SCt" /> Binnen twee jaar had zij 85&nbsp;% van het Canadese ijs boven de 75<sup>e</sup> [[breedtegraad]] NB in kaart gebracht, zo’n 1&nbsp;315&nbsp;000 vierkante [[mijl]] (≈3,4 miljoen&nbsp;km<sup>2</sup>). Mede op basis van deze materie ontving ze in 1948 haar [[Master of Arts|MA]] in geografie.<ref name="Hulbe">{{Citeer tijdschrift|achternaam=Hulbe|voornaam=Christina L.|medeauteurs=Wang, Weili; Ommanney, Simon|datum=2010|titel=Women in glaciology, a historical perspective|tijdschrift=Journal of Glaciology|jaargang=56|nummer=200|pp=944–964|doi=10.3189/002214311796406202|taal=en}}</ref>

Dunbar ging in 1952 voor de ''Defence Research Board''<ref group="kleine-letter">De ''Defence Research Board'' — tegenwoordig ''Defence Research and Development Canada'' — was een onderzoeksorganisatie of -agentschap van het Canadese Ministerie van Defensie.</ref> werken, hetgeen destijds binnen de [[Canadese strijdkrachten|krijgsmacht]] voor ophef zorgde, daar vrouwen er tot dan toe niet in deze rol hadden geacteerd. Dit pionierswerk hield onder meer in dat zij meevloog in vliegtuigen van de [[Koninklijke Canadese luchtmacht|luchtmacht]] en de [[Koninklijke Canadese marine|marine]], en meevoer op [[ijsbreker]]s.<ref name="SCt" /><ref name="Hulbe" /><ref>{{Citeer web|url=https://recherche-collection-search.bac-lac.gc.ca/eng/home/record?app=FilVidAndSou&IdNumber=257701&q=Moira%20Dunbar|voornaam=Raymond|achternaam=Stone|titel=Dunbar, Moira - Interview|werk=Bac-Lac.ca|datum=1985|bezochtdatum=14 september 2022|taal=en}}</ref> Ze werd uiteindelijk geaccepteerd en ontwikkelde zich tot een expert op het gebied van [[zee-ijs]] en [[navigatie]] in Arctisch water.<ref name="SCt" /><ref name="Hulbe" />

Daarnaast was zij een [[Innovatie|vernieuwer]]; zo introduceerde Dunbar nieuwe technieken in dit werkveld. Met Keith Greenaway verbeterde ze het gebruik van [[luchtfotografie]] in casu (1956)<ref group="kleine-letter">Dit resulteerde tevens in het door hen gezamenlijk gepubliceerde boek ''Arctic Canada from the Air'' (1956).</ref> en later paste ze [[radar]] toe.{{Refn|group=kleine-letter|In samenwerking met de Canadese marine bracht Dunbar in 1976 het ijs in kaart, zowel aan het oppervlak als onder water. Vanuit een vliegtuig gaf zij met een [[Laser (licht)|laser]] een profiel in de topografie van het ijsoppervlak aan, waarna de bemanning van de Swiftsure-klasse [[onderzeeër]] ''HMS&nbsp;Sovereign'' met radar de onderzijde van ditzelfde object vastlegde.<ref name="Herald">{{Citeer nieuws|url=http://www.heraldscotland.com/news/12202896.display/|titel=Moira Dunbar|datum=11 december 1999|werk=The Herald|bezochtdatum=14 september 2022|taal=en}}</ref>}} Eind jaren vijftig nam zij zelfs de moeite [[Russisch]] te leren om belangwekkende artikelen van [[Sovjet-Unie|sovjet]] wetenschappers te kunnen vertalen.<ref name="Hulbe" /> In de periode 1966–1969 adviseerde Dunbar bij experimenten van de ''Canadian Defence Research Board'' met [[hovercraft]]s in Arctisch gebied.<ref name="Rowley" /> In de loop der jaren droeg ze bij aan de zee-ijsterminologie. Verder gold zij als specialist voor winternavigatie in de [[Saint Lawrencebaai]].<ref name="Hulbe" />

Relativerend bracht Dunbar de zaken terug tot hun proporties, door er op te wijzen dat de [[Inuit]] degenen zijn die al eeuwen bekend zijn met ijs, hun leefomgeving.{{Refn|group=kleine-letter|Dunbar, M. (1986) ''Man and ice: experience with the frozen ocean.'' In: Milligan, S. en Kupsch, W.O. (red.) Living explorers of the Canadian Arctic: the historic symposium of Arctic scientists, explorers, and adventurers, Toronto, 1978. Yellowknife, N.W.T., Outcrop, The Northern Publishers. pp.168-182.<ref name="Hulbe" />}}

Na haar pensionering in 1978 had Dunbar een hobby-boerderij; bovendien deed ze vrijwilligerswerk als lokaal historicus.<ref name="SCt" />

== Publicaties ==
Naast tal van (wetenschappelijke) artikelen publiceerde Moira Dunbar vijf boeken.
* ''High Latitude Navigational Flights'' (1951);
* ''Ice Islands: Evidence from North Greenland'' (1953);
* ''Arctic Canada from the Air'' (1956), samen met Keith Greenaway;
* ''The Royal Arctic Theatre'' (1958);
* ''Thrust Structures in Young Sea Ice'' (1960).

== Eerbetoon ==
* ''Meteorological Service of Canada Centennial Award'' (1971);
* ''Massey Medal'' (1972) van het ''Royal Canadian Geographical Society'';
* ''Fellow of the Royal Society of Canada'' (1973);
* Officier in de [[Orde van Canada]] (1977).<ref>{{Citeer web|url=https://www.gg.ca/en/honours/recipients/146-14641|auteur=The Governor General of Canada|titel=Ms. Isobel Moira Dunbar|bezochtdatum=15 september 2022|taal=en}}</ref>

{{Appendix||2=
'''Bronnen'''
* {{Citeer web|url=http://www.science.ca/scientists/scientistprofile.php?pID=346|auteur=Science Canada team|titel=Moira Isobel Dunbar|datum=22 juni 2015|werk=Science.ca|bezochtdatum=14 september 2022|taal=en}}
* {{Citeer tijdschrift|achternaam=Hulbe|voornaam=Christina L.|medeauteurs=Wang, Weili; Ommanney, Simon|datum=2010|titel=Women in glaciology, a historical perspective|tijdschrift=Journal of Glaciology|jaargang=56|nummer=200|pp=944–964|doi=10.3189/002214311796406202|taal=en}}
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=en|titel=Moira Dunbar|oldid=1054368788|datum=20211109}}
'''Noten'''
{{References|group=kleine-letter}}
'''Referenties'''
{{References||30em}}
}}
{{Bibliografische informatie}}

{{DEFAULTSORT:Dunbar, Moira}}
[[Categorie:Brits geograaf]]
[[Categorie:Canadees wetenschapper]]
[[Categorie:Glaciologie]]