Brontekst bekijken van Oost-Georgië

[[Bestand:Eastern Georgia.svg|miniatuur|260px|Oost-Georgië]]
'''Oost-Georgië''' ([[Georgisch]]: {{lang|ka|აღმოსავლეთ საქართველო}}, ''{{lang|ka-latn|Aghmosavlet Sakartvelo}}'') verwijst naar het [[Oosten|oostelijke]] deel van [[Georgië]] dat in de geschiedenis het [[koninkrijk Iberië]] omvatte. In geografische zin verwijst de term naar het grondgebied van Georgië ten oosten en zuiden van het [[Lichigebergte]]. Het gebied omvat de hedendaagse [[Bestuurlijke indeling van Georgië|regio's]] (''mchare'') [[Sjida Kartli]], [[Mtscheta-Mtianeti]] [[Kacheti]], [[Kvemo Kartli]], [[Samtsche-Dzjavacheti]] en de hoofdstad [[Tbilisi]]. 

== Historisch ==
[[Bestand:Georgian States Colchis and Iberia (600-150BC)-en.svg|miniatuur|260px|Het historische [[Koninkrijk Iberië|Iberië]]]]
Oost-Georgië is niet alleen geografisch maar ook cultuur-historisch bepaald. Het oosten van Georgië vormde in de oudheid het [[koninkrijk Iberië]], tegenover [[Colchis]] in het westen, en werd in latere eeuwen, na de [[Vrede van Amasya]] in 1555, door [[Perzen|Perziërs]] gedomineerd tegenover [[Ottomaanse Rijk|Ottomanen]] in het westen. De geografische begrenzing was ook bepalend voor verschillende Georgische machtscentra. Zo werd het oosten lang gedomineerd door [[koninkrijk Kartlië]] en [[koninkrijk Kachetië|Kachetië]], en het westen door [[Egrisi]] en [[Imereti]].

In het gebied liggen de historische regio's [[Kartli (regio)|Kartli]], [[Psjavi]], [[Mtioeleti]], [[Toesjeti]], [[Chevsoeretië]], [[Chevi]] en andere.

== Geografie ==
[[Bestand:Kurabasinmap.png|miniatuur|260px|Stroomgebied van de [[Koera (rivier in Transkaukasië)|Mtkvari]]]]
De grens van oost-Georgië wordt geografisch bepaald door de waterscheiding van de bekkens van de [[Koera (rivier in Transkaukasië)|Mtkvari]] (in het oosten) en [[Rioni]] (in het westen). Het water in Oost-Georgië vloeit af naar de [[Kaspische Zee]]. Deze waterscheiding wordt gevormd door [[bergkam]] van de [[Lichigebergte|Lichi-]], [[Meschetigebergte|Mescheti-]] en [[Arsianigebergte]]s. Het uiterste noorden van oost-Georgië, de gemeente [[Kazbegi (gemeente)|Kazbegi]] en de deelregio's [[Chevsoeretië]] en [[Toesjeti]], liggen niet in het bassin van de Mtkvari, maar vloeien wel af naar de Kaspische Zee.

Oost-Georgië bestaat uit de centrale vallei van de Mtkvari, die vanuit Turkije door de lengterichting van oost-Georgië via hoofdstad Tbilisi naar [[Azerbeidzjan]] stroomt. Een aantal [[Lijst van rivieren in Georgië|belangrijke rivieren]] stromen vanuit de bergen in het noorden en zuiden in de Mtkvari, waaronder de [[Alazani]], de langste rivier in Georgië. Andere belangrijke rivieren in het oosten van Georgië zijn de [[Aragvi]], [[Chrami]] en [[Iori]].

Ten noorden van de Mtkvari liggen de [[Grote Kaukasus]] en haar subgebergtes, waaronder de [[Goedamakarigebergte|Goedamakari-]] en [[Gomborigebergte]]s. Ten zuiden van de Mtkvari liggen de subgebergtes en (hoog)vlaktes van de [[Kleine Kaukasus]], waaronder het vulkanische [[Samsarigebergte]], het [[Trialetigebergte]] en het noordelijke deel van het [[Armeens Hoogland]]. Het uiterste oosten van Georgië, in het oosten van de regio [[Kacheti]], is een bergachtig steppelandschap gelegen, waar ook het laagste punt van oost-Georgië ligt, de Eldar-vlakte (90 meter boven zeeniveau).<ref>{{Citeer web |url=https://georgiantravelguide.com/en/kakheti |titel= Kakheti |werk=Georgian Travel Guide |bezochtdatum=2023-08-25 |taal=en}}</ref> De [[Kazbek]] is met 5047 meter boven zeeniveau de hoogste berg van oost-Georgië.

=== Klimaat ===
De geografische scheiding tussen oost en west zorgt ook voor een verschillend klimaat tussen de twee helften van Georgië. In het oosten is het voornamelijk droog subtropisch terwijl in het westen een meer nat-subtropisch klimaat heerst. In de vlakten van Oost-Georgië bedraagt de gemiddelde jaarlijkse temperatuur 11-13 °C en bedraagt de jaarlijkse neerslag ongeveer 400-600 mm, terwijl in de bergachtige gebieden de jaarlijkse neerslag 800-1200 millimeter bedraagt. In de laaglanden van West-Georgië en de kustzone van de [[Zwarte Zee]] bedraagt de gemiddelde jaartemperatuur ongeveer 14-15 °C met een jaarlijkse neerslag tussen de 1500 en 2700 millimeter.<ref>{{Citeer boek | titel=Runoff map of Georgia - Hydrological modelling of water balance | auteur=Beldring, Stein | paginas=Pag.6 | uitgever=Norwegian Water Resources and Energy Directorate | isbn=978-82-410-1579-3| datum=2017| bezochtdatum=2023-08-25 | taal=en | url=https://publikasjoner.nve.no/rapport/2017/rapport2017_27.pdf | formaat=pdf}}</ref> De klimatologische verschillen vertalen zich ook in de minimale hoogte waarop [[gletsjer]]s in de [[Grote Kaukasus]] bevinden. In Oost-Georgië liggen de [[gletsjertong]]en op minimaal 3200 meter boven zeeniveau, dat een stuk hoger is dan in West-Georgië.

== Zie ook ==
* [[Geografie van Georgië]]

== Referenties ==
{{Appendix}}

{{Navigatie deelgebieden Georgië}}
{{Navigatie historische regio's Georgië}}

[[Categorie:Geografie van Georgië]]