Brontekst bekijken van Regensburg (stad)

{{Infobox Duitse plaats plus
| Name               = Regensburg
| Art                = Kreisfreie Stadt
| flag               = Flagge Regensburg.svg
| Wappen             = Wappen Regensburg.svg
| Wappengröße        = 130
| lat_deg            = 49
| lat_min            = 1
| lon_deg            = 12
| lon_min            = 5
| Lageplan           = Bavaria R (town).svg
| Bundesland         = Beieren
| Regierungsbezirk   = Oberpfalz
| Landkreis          = 
| Höhe               = 343
| Fläche             = 80.76
| Einwohner          = 148.638
| Stand              = 2016-12-31
| PLZ                = 93047–93059
| Vorwahl            = 0941
| Kfz                = R
| Gemeindeschlüssel  = 09 3 62 000
| NUTS               = DE232
| LOCODE             = DE REG
| Gliederung         = 18 [[Stadtbezirk]]e
| Adresse            = Rathausplatz 1<br />93047 Regensburg
| Website            = [http://www.regensburg.de/ regensburg.de]
| Bürgermeister      = Gertrud Maltz-Schwarzfischer
| Bürgermeistertitel = Oberbürgermeister
| Partei             = SPD
| image              = Regensburg aus der Flugzeugperspektive .jpg
| caption            = ''Innenstadt'' van Regensburg van boven gezien
}}
{{Infobox werelderfgoed
| soort          = cultuur
| afbeelding     = Regensburg_08_2006_2.jpg
| naam           = Historisch centrum van Regensburg met ''Stadtamhof''
| land           = {{DE}}
| regio          = Europa en Noord-Amerika
| criteria       = ii,iii,iv
| UNESCO volgnr. = 1155
| inschrijving   = 2006
}}

'''Regensburg''' ([[Beiers]]: ''Rèngschburg'') is een [[kreisfreie Stadt]] in [[Duitsland]], gelegen in het oosten van de deelstaat [[Beieren]]. De stad is gelegen aan de [[Donau]], bij de monding van de [[Naab (rivier)|Naab]] en de [[Regen (rivier)|Regen]]. Regensburg is een havenstad. De binnenstad van Regensburg kwam ongeschonden door de [[Tweede Wereldoorlog]] en is daarmee een van de beter bewaarde [[Middeleeuwen|middeleeuwse]] steden in Duitsland. De stad telt {{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|09 3 62 000|Beieren|}} inwoners ({{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|09 3 62 000|Beieren|TXT=jaar}})<ref name="inw_statistiek" /> op een oppervlakte van 80,76 [[Vierkante kilometer|km²]]. De stad is de hoofdstad van de regio [[Oberpfalz]] en de grootste stad van de [[Oberpfälzer Jura]], ook wel Bayerischer Jura genoemd. De stad ligt op de grens van de [[Fränkische Alb]] en het [[Beierse Woud]]. Verder is het de [[Bisschopsstad]] van het [[Bisdom Regensburg]].

== Geschiedenis<ref>{{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=de|titel=Regensburg|oldid=195005912|datum=20192712}}</ref> ==
{{Zie ook|Zie ook: [[Rijksstad Regensburg]]}}

De stad gaat terug op een [[Romeinse Rijk|Romeins]] fort uit 79 n.Chr. waar omheen een [[vicus]] groeide. In het jaar 179 n.Chr. werd het door [[Marcus Aurelius]] gebouwde legioensfort Castra Regina in gebruik genomen. Een in steen gebeitelde oorkonde is als geboorteakte in het stedelijk museum te bewonderen. De naam van de stad is afkomstig van de Latijnse naam Castra Regina, maar de andere benamingen voor Regensburg zijn van Keltische oorsprong: het in 770 vermelde ''Radaspona'' gaat terug op de Keltische woorden ''ratis'' ('stadsmuur') en ''bona'' (nederzetting). Hiervan zijn de Frans en Italiaanse benamingen Ratisbonne en Ratisbona afgeleid.

In de 5e eeuw verliet het Romeinse leger het fort, dat vervolgens werd gebruikt als ommuurde nederzetting.

Al sinds de achtste eeuw is Regensburg een bisschopszetel: [[Bonifatius (heilige)|Bonifacius]] stichtte het bisdom in 739. De gotische [[Dom van Regensburg|Dom]] behoort tot de belangrijkste van Duitsland.

== Cultuur ==
=== Bezienswaardigheden ===
In 2006 werd het oude centrum van Regensburg samen met het stadsdeel [[Stadtamhof]] aan de overzijde van de Donau tot [[Werelderfgoed]] verklaard.

* [[Regensburger Dom]] (thuishaven van de [[Regensburger Domspatzen]])
* [[Slot Sankt Emmeram]], familieslot van het Huis [[Thurn und Taxis]]
* 12e-eeuwse oude stadhuis
* 12e-eeuwse ''Steinerne Brücke'' over de Donau,
* ''Goldene Turm'' (1260)
* Verschillende [[kerk (gebouw)|kerken]]
* [[Benedictijnen|Benedictijner]] [[abdij Sankt Emmeram]], die in [[739]] door Bonifatius werd gesticht
* [[Universiteit Regensburg]], sinds 1965
* ''[[Historisches Museum Regensburg]]''

Nabij de stad Regensburg bevindt zich de [[Walhalla (Donaustauf)|Walhalla-tempel]].

=== Sport ===
[[SSV Jahn Regensburg]] is de professionele voetbalclub van Regensburg en speelt in de ''[[Continental Arena]]''.

== Stedenband ==
* {{CZ-VLAG}} [[Pilsen]] (Tsjechië)
* {{UK-VLAG}} [[Aberdeen]] (Schotland)
* {{FR-VLAG}} [[Clermont-Ferrand]] (Frankrijk)
* {{IT-VLAG}} [[Bressanone]] (Zuid-Tirol)
* {{US-VLAG}} [[Tempe (Arizona)|Tempe]] (Arizona)
* {{UA-VLAG}} [[Odessa (stad)|Odessa]] (Oekraïne)
* {{HU-VLAG}} Budavár (Hongarije), wijk van [[Boedapest]]
* {{CN-VLAG}} [[Qingdao]] (China)

== Bekende inwoners van Regensburg ==
=== Geboren ===
<!-- RANGSCHIKKING NAAR GEBOORTEJAAR; GEBOORTEJAAR VOLSTAAT -->
* [[Barbara Blomberg]] (1527-1597), kortstondig de maîtresse van [[keizer Karel V]]
* [[Juan van Oostenrijk]] (1547-1578), Spaans legerleider en landvoogd van de Nederlanden aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog
* [[Johann Georg Gichtel]] (1638-1710), theoloog
* [[Eleonora van Oostenrijk (1653-1697)|Eleonora van Oostenrijk]] (1653-1697), koningin van Polen
* [[Karel Alexander von Thurn und Taxis]] (1770-1827), vijfde vorst von Thurn und Taxis
* [[Johann Nepomuk Maelzel]] (1772-1838), uitvinder, ingenieur en artiest
* [[Louis-Philippe de Bombelles]] (1780-1843), militair en diplomaat in Oostenrijkse dienst
* [[Theresia Gerhardinger]] (1797-1879), non en ordestichtster van ‘de Arme Schoolzusters van Onze Lieve Vrouw’
* [[Gottlieb August Wilhelm Herrich-Schäffer]] (1799-1874), entomoloog en arts
* [[Maximilian Karl von Thurn und Taxis]] (1802-1871), zesde vorst van Thurn und Taxis
* [[Alexander Braun]] (1805-1877), botanicus
* [[Andrej Roller]] (1805-1891), Duits-Russisch schilder van lijnperspectieven en toneeldecors
* [[Friedrich Burgmüller]] (1806-1874), pianist en componist
* [[Ludwig Carl Christian Koch]] (1825-1908), entomoloog en arachnoloog
* [[Maximilian Anton Lamoral von Thurn und Taxis]] (1831-1867), prins
* [[Albert von Thurn und Taxis (1867-1953)|Albert von Thurn und Taxis]] (1867-1952), laatste regerende vorst von Thurn und Taxis
* [[Hugo Obermaier]] (1877-1946), Duits-Spaans prehistoricus, paleontoloog en hoogleraar
* [[Herman Sörgel]] (1885-1952), architect uit het expressionisme (Bauhaus) en cultuurfilosoof
* [[Frans Josef von Thurn und Taxis]] (1893-1971), prins
* [[Lodewijk Filips von Thurn und Taxis]] (1901-1933), prins
* [[Max Emanuel von Thurn und Taxis]] (1902-1994), prins en rooms-katholiek priester
* [[Elisabeth Helene von Thurn und Taxis]] (1903-1976), prinses
* [[Maria Emanuel van Saksen]] (1926-2012), markies van Meißen, prins en hertog van Saksen
*[[Wilhelm Schraml]] (1935-2021), bisschop
* [[Roelof Thijs]] (1946), Nederlands oud-coureur in de ijsspeedway
* [[Walter Röhrl]] (1947), rallyrijder
* [[Wolfgang Brunner]] (1958), klavecinist, pianofortespeler, dirigent en muziekpedagoog
* [[Jürgen Herrlein]] (1962), advocaat en historicus
* [[Albert von Thurn und Taxis (1983)|Albert Maria von Thurn und Taxis]] (1983), sinds 1990 hoofd van het Huis en 12e vorst von Thurn und Taxis

=== Overleden ===
<!-- RANGSCHIKKING NAAR JAAR OVERLIJDEN -->
* [[Johannes Kepler]] (1571-1630), astronoom, astroloog en wis- en natuurkundige

== Externe link ==
* {{de}}{{en}} [https://www.regensburg.de/ Website van de gemeente Regensburg]

== Panorama ==
{{Panorama|Regensburg Uferpanorama 08 2006.jpg|1200px|Panorama van Regensburg en de rivier de [[Donau]]}}

{{Commons|Regensburg}}
{{Appendix}}
{{Bibliografische informatie}}
{{Navigatie districten Beieren}}
{{Navigatie werelderfgoed Duitsland}}
{{Coor title dms|49|1|0|N|12|5|0|E|type:adm2nd_scale:50000_region:DE}}

[[Categorie:Werelderfgoed in Duitsland]]
[[Categorie:Regensburg| ]]