Brontekst bekijken van Stralsund

{{Infobox Duitse plaats plus
| Art                = Stad
| flag = Flag of Stralsund.svg
| Wappen             = Wappen Stralsund.svg
| lat_deg            = 54
| lat_min            = 18
| lat_sec            = 0
| lon_deg            = 13
| lon_min            = 05
| lon_sec            = 0
| Bundesland         = Mecklenburg-Voor-Pommeren
| Landkreis          = Vorpommern-Rügen
| Lageplan           = Stralsund in VR.svg
| Höhe               = 9
| Fläche             = 38.97
| PLZ                = 18435, 18437, 18439
| Vorwahl            = 03831
| Kfz                = HST
| Gemeindeschlüssel  = 13 0 73 088
| Adresse            = Alter Markt<br />18439 Stralsund
| Website            = [http://www.stralsund.de/ stralsund.de]
| Bürgermeister      = Alexander Badrow
| Bürgermeistertitel = Oberbürgermeister
| Partei             = CDU
| LOCODE             = DE STL
| NUTS               = DE805
}}
{{Infobox werelderfgoed
| soort              = cultuur
| afbeelding         = Stralsund St Nikolai St Jakobi.jpg
| naam               = Historisch centrum van Stralsund en Wismar
| land               = {{DE}}
| regio              = Europa en Noord-Amerika
| criteria           = ii, iv
| UNESCO volgnr.     = 1067
| inschrijving       = 2002
}}

'''Stralsund''', (verouderd [[Nederlands]]: ''Straalsond''), is een stad in [[Duitsland]]. De [[Duitse gemeente|gemeente]] ligt in de [[Deelstaten van Duitsland|deelstaat]] Mecklenburg-Voor-Pommeren. Tot 2011 was het een [[kreisfreie Stadt]], sindsdien is de stad [[Kreisstadt]] van de [[Landkreis Vorpommern-Rügen]]. Stralsund ligt aan de [[Oostzee]], maar wordt daar door het eiland [[Rügen]] van afgeschermd. Het water tussen Stralsund en Rügen heet het [[Strelasund]]. Over het Strelasund ligt in Stralsund een brug naar Rügen.

== Geschiedenis ==
De plaats werd gesticht door [[Wizlaw I van Rügen]] in 1234 die Stralsund stadsrecht verleende. In 1293 werd Stralsund lid van de [[Hanze]] en het werd een van de voornaamste steden in het Wendische Kwartier binnen de Hanze. In 1370 werd hier de [[Vrede van Stralsund]] gesloten tussen de hanzesteden en [[Denemarken]]. Tussen 1648 en 1815 was Stralsund behoudens enkele korte onderbrekingen een deel van het [[Koninkrijk Zweden (1523-1814)|koninkrijk Zweden]].<ref>{{Aut|Arnout van Cruyningen}} (2019): ''De Hanze: De eerste Europese handelsmacht'', Uitgeverij Omniboek, Utrecht. ISBN 9789401915786, p. 138</ref>

== Bezienswaardigheden ==
De stad was een van de eerste leden van de Hanze. Van de Hanzetijd getuigt een groot aantal historische bouwwerken in [[baksteengotiek]], waaronder het stadhuis en drie grote kerken: de [[Marienkirche (Stralsund)|Marienkirche of Mariakerk]], de [[Sint-Nicolaaskerk (Stralsund)|Nicolaaskerk]] en de [[Sint-Jacobikerk (Stralsund)|Jakobikerk]]. De binnenstad staat sinds 2002 op de [[Werelderfgoedlijst]] van de [[UNESCO]] en wordt sinds de [[Duitse hereniging]] grondig gerestaureerd. Een andere bezienswaardigheid is het [[Ozeaneum]].

<gallery mode="packed" widths=150px heights=150px>
Stralsund, Altstadt (2011-05-21) 4.JPG|Stralsund
Stralsund stadspoort.jpg|stadspoort
Stralsund gevels.jpg|Stralsund gevels
Stralsund maquette voor blinden en zienden Egbert Broerken.jpg|Maquette voor blinden en zienden Egbert Broerken
Stralsund Rathaus1.jpg|Rathaus
Western portal of St Nikolai in Stralsund-2612.jpg|Sankt Nikolai Kirche ingang
</gallery>

== Partnersteden ==
Stralsund heeft met zeven steden een stedenband:
* {{FI-VLAG}} [[Pori]], [[Finland]], sinds 1968
* {{PL-VLAG}} [[Stargard (stad)|Stargard Szczeciński]], [[Polen]], sinds 1987
* {{LV-VLAG}} [[Ventspils (stad)|Ventspils]], [[Letland]], sinds 1987
* {{DE-VLAG}} [[Kiel (Duitsland)|Kiel]], [[Sleeswijk-Holstein]], Duitsland, sinds 1987
* {{SE-VLAG}} [[Malmö (stad)|Malmö]], [[Zweden]], sinds 1991
* {{DK-VLAG}} [[Svendborg (gemeente)|Svendborg]], [[Denemarken]], sinds 1992
* {{SE-VLAG}} [[Trelleborg (stad)|Trelleborg]], Zweden, sinds 2000

== Geboren ==
<!-- RANGSCHIKKING NAAR GEBOORTEJAAR -->
* [[Carl Gustaf Rehnskiöld]] (1651-1722), Zweeds militair
* [[Carl Wilhelm Scheele]] (1742-1786), Zweeds apotheker en chemicus
* [[Henry Vahl]] (1897-1977), acteur
* [[Hans Jürgen Diedrich]] (1923-2012), acteur en cabaretier
* [[Silke Möller]] (1964), sprintster
* [[Jürgen Brähmer]] (1978), wereldkampioen boksen

[[Bestand:Stralsund Panorama.jpg|left|thumb|Panorama over Stralsund vanaf de Marienkirche|640px]]

{{Appendix}}
{{Bibliografische informatie}}
{{Commons|Stralsund}}
{{Wikivoyage|Stralsund}}
{{Navigatie werelderfgoed Duitsland}}
{{Navigatie districten Mecklenburg-Voor-Pommeren (1994 - 2011)}}
{{Navigatie Bezirk Rostock}}
{{Navigatie Hanze}}
{{Navigatie Landkreis Vorpommern-Rügen}}
{{Coor title dms|54|18|0|N|13|05|0|E|type:city_scale:50000_region:DE}}

[[Categorie:Stralsund| ]]
[[Categorie:Werelderfgoed in Duitsland]]