Overleg:Johan Sickinghe (1576-1652)
Onderwerp toevoegenSickinghe's katholiek? Nee!
[brontekst bewerken]Mooie pagina. Maar Johan Sickinghe II te Warffum was echt niet katholiek, zijn tak van de familie was al een halve eeuw protestant. Er zijn meer kleuren dan wat de calvinistische of katholieke historici hebben beweerd. Ook Formsma dacht daar af en toe te zwart-wit over. De eerste reformatiegolf in Groningen was luthers (Melanchtoniaans), daarnaast waren er veel liberale katholieken die niet wilden kiezen en liever een multiconfessionele of ruimhartig katholieke oplossing, dan wel een ruimhartig gereformeerde (remonstrantse) oplossing kozen. Een deel daarvan was in de koningsgezind, maar dat wil niet zeggen dat ze katholiek waren of per se moesten zijn. Dat speelt al in 1568 als Lodewijks troepen wordt afgeraden de huizen van Sickinghe en Addinga te brandschatten, kennelijk omdat zij een tussenpositie innamen. De koningsgezinde Ripperda's waren fanatiek luthers en probeerden in hun 20 dorpen zoveel mogelijk lutherse geestelijken te benoemen; ze traineerden ook na 1594 de calvinisten; een tak schurkte tegen de remonstranten aan.
De Sickinghe's van Warffum gingen naar gereformeerde universiteiten en hadden nauwe relaties met de menisten, met name hun pachters in het Oldambt, die voorganger in een doopsgezinde gemeente waren en vermoedelijk diensten in hun huis hielden. Johan is een opvallende partijganger van de Oldambtsters (waar de luthers opgeleide landrichter Doede Tjarks alle machtswisselingen overleefde) tegen de stad. Hij verklaart later dat hij erbij was, toen ze in de jaren 1601/02 deelnamen aan de provinciale landdagen (Blécourt, Oldambt en Ommelanden, 118, 374f). En heel pikant: hij ondertekent in 1640 de oproerige onafhankelijkheidsverklaring van het Oldambt als Iohan Sickinga, ‘twarffum als geërfde. Geen wonder, gezien zijn goede relaties met wijlen Johan Huninga (net voor zijn dood afgezet als burgemeester), maar wel getuigend van veel durf.
Opa verkreeg omstreeks 1550 veel goederen van de Johannieter balije Steinfurt, met name in Finsterwolde. De balije lag in een protestants graafschap en stond sinds 1548 onder leiding van de protestantiserende commandeur Heinrich von Hövel.
In de Geschiedenis van Groningen (2008, in de hoofstukken van mijn hand): "Sommige edellieden gingen iedere confrontatie uit de weg,verlieten het land of keken eerst de kat uit de boom. De familie Ripperda is hiervan een goed voorbeeld. ... Joost Lewe van Peize keerde in 1583 met zijn beide zoons Jurjen en Johan en zijn schoonzoon Herman Sickinge terug naar Groningen. Zij hadden zich in 1578 aan de kant van de Opstand geschaard, maar raakten teleurgesteld toen hun bezit niet werd ontzien. In Oost-Friesland waren ze naar alle waarschijnlijkheid nog protestant; terug in Groningen wilden ze - ook na 1594 - niet meer toetreden tot de gereformeerde kerk, evenals hun familielid Johan Sickinge te Warffum, die van huis uit gereformeerd was. Zijn vader had in Heidelberg en Bazel gestudeerd."
En Johan studeerde in Genève! Strenger kun je het niet hebben. Al direct in 1596 werd de avondmaalsbeker omgesmolten, dat zegt ook wel genoeg (zie Pathuis). Maar het is wel goed te weten wie zijn voogden waren, want hij was nog piepjong.
Vergeet niet dat ook het grootste deel van de rijkste adelsfamilie Ewsum koningsgezind maar niet streng katholiek was; de kinderen van Johan hadden lutherse onderwijzers, maar gevlucht naar Münster kregen ze van hun vader de opdracht de sacramenten te ontlopen. Zelfs neef Herman Sickinghe werd in 1584 tijdelijk uit de stad uitgewezen vanwege ongeoorloofde contacten met de vijand. Ik heb uit de kronieken, het Diarium Alting en uit universiteitsmatrikels van iedere edelman gedetailleerde gegevens, waaruit je kunt hoe wisselend hun gedrag was.
P.S. Ik kan je de drukproeven van het hoofdstuk uit 2008 toesturen.