Brontekst bekijken van Toerit

[[Bestand:Toerit ASW.jpg|thumb|Toerit naar de A13 bij <br /> [[Rotterdam The Hague Airport]]]]
Een '''toerit''' is benoemd in het woordenboek als '''oprit''' of '''invoeging''' en is een [[rijstrook]] die naar de hoofd[[rijbaan]] leidt. 

== Ontwerp ==
Vanaf het [[puntstuk (weg)|puntstuk]] wordt er gesproken van ''invoegstrook''<ref> [https://www.wegenwiki.nl/Invoegstrook Invoegstrook] Wegenwiki, geraadpleegd op 27 september 2024</ref>, een strook met beperkte lengte (in Nederland meestal 180 meter) waarop bestuurders snelheid kunnen maken om in te voegen op de hoofdrijbaan. Op sommige toeritten zijn [[toeritdosering|doseerinstallaties]] aangebracht om de doorstroming te bevorderen in drukke periodes. Deze zijn te vinden in Australië, Duitsland, Oostenrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten.<ref> [https://www.wegenwiki.nl/Toeritdoseerinstallatie Toeritdoseerinstallatie] Wegenwiki, geraadpleegd op 29 september 2024</ref>

De benodigde lengte van een invoegstrook kan worden berekend met de volgende formule:

<math>L_{a}=\frac{(0,75v_{0})^{2}-v_{e}^{2}}{256(\frac{a}{g}-\frac{p}{100})}</math>

Hierin is:
* <math>L_{a}</math> de acceleratielengte [m]
* <math>v_{0}</math> de ontwerpsnelheid van de doorgaande rijbaan [km/h]
* <math>v_{e}</math> de ontwerpsnelheid van de toeleidende rijbaan [km/h]
* a de [[Versnelling (natuurkunde)|versnelling]] van het voertuig [m/s<sup>2</sup>] (op de horizontale weg; bij een personenauto is dit 2,3 m/s<sup>2</sup>)
* g [[gravitatieconstante]]
* p helling van de weg [%] (stijgend is positief, dalend is negatief)
Er wordt aangenomen dat invoegen mogelijk is als 86,5&nbsp;% van de ontwerpsnelheid bereikt is.

Als er kort na de toerit een [[afrit]] volgt, dan worden de in- en uitvoegstrook soms gecombineerd tot een [[weefvak]].

== Nederland ==
Het Nederlandse [[Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen]] (CBR) heeft duidelijk omschreven wat zij bij het autorijexamen van kandidaten verwacht. Het CBR instrueert dat wordt ingevoegd met een snelheid die nagenoeg gelijk is aan die van het verkeer op de doorgaande rijbaan, zodat men veilig in kan voegen.{{Efn|''Bij het invoegen is het belangrijk dat de snelheid van het verkeer dat van de invoegstrook de doorgaande rijbaan oprijdt nagenoeg gelijk is aan de snelheid van het verkeer op die doorgaande rijbaan.''<ref name=":0"> [https://www.cbr.nl/nl/service/nl/artikel/rijprocedure-b-printversie Rijprocedure B, versie 1 januari 2024]</ref>{{Rp|pag. 34, §3,4}}}} Het CBR schrijft verder voor dat wordt ingevoegd in de volgorde van oprijden van de snelweg, zodat geen gaten worden dichtgereden die voorliggers nodig hebben om veilig in te kunnen voegen.<ref name=":0" />{{Rp|pag. 34, §3.4}}

Een weggebruiker kan eventueel uitwijken naar een naastgelegen rijstrook om de invoeger gelegenheid te geven om in te voegen. Een weggebruiker op de hoofdrijbaan is daar niet toe verplicht. Wanneer uitwijken niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat de verder gelegen rijstrook bezet is, moet de invoegende automobilist voorrang verlenen aan de auto's op de snelweg. Invoegen is een [[Bijzondere verrichting|bijzondere manoeuvre]].{{Efn|''§ 24. Bijzondere manoeuvres''
''Artikel 54''
''Bestuurders die een bijzondere manoeuvre uitvoeren, zoals wegrijden, achteruitrijden, uit een uitrit de weg oprijden, van een weg een inrit oprijden, keren, van de invoegstrook de doorgaande rijbaan oprijden, van de doorgaande rijbaan de uitrijstrook oprijden en van rijstrook wisselen, moeten het overige verkeer voor laten gaan.''<ref>{{Citeer web|url=https://wetten.overheid.nl/BWBR0004825/2020-01-01|titel=Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990|werk=Wetten.overheid.nl}}, artikel 54: (citaat)</ref>}} Het wisselen van rijstrook is een bijzondere manoeuvre, waarbij aan sneller rijdend verkeer wat van achteren nadert voorrang verleend dient te worden. Bij een lagere snelheid een rijstrook naar links opschuiven om ruimte te maken voor één enkele invoegende auto op de invoegstrook, zonder rekening te houden met verkeer wat met hogere snelheid van achteren nadert, geldt als hinderlijk verkeersgedrag. Het CBR instrueert in de beoordelingscriteria voor het autorijexamen dat invoegend verkeer alleen geholpen moet worden als het gaat om zware vrachtwagens die moeilijk snelheid kunnen maken, of er een hele file aan auto's wil invoegen.{{Efn|''Voorts moet de bestuurder, ook op het gedrag van andere weggebruikers, zódanig reageren dat er een zo veilig mogelijke situatie ontstaat en een goede verkeersdoorstroming wordt bevorderd.''
''Rijdend op een auto(snel)weg worden onder bepaalde omstandigheden de op een invoegstrook rijdende bestuurders die moeten invoegen, geholpen.''
''Dit geldt bij een invoegstrook met daarop:''
− ''zwaar verkeer dat niet voldoende snelheid kan maken''
− ''meerdere bestuurders, die in verband met grote verkeersdrukte op de doorgaande rijbaan
niet kunnen invoegen.''<ref name=":0"/>{{Rp|pag. 23, §3.2}}}}

Sommige bestuurders vinden invoegen op de snelweg lastig, omdat er snel een beslissing genomen moet worden. Met het juiste kijkgedrag wordt het makkelijker om snel te zien waar in de verkeersstroom ruimte is om in te voegen. Het CBR omschrijft heel precies welk kijkgedrag wordt verwacht van kandidaten voor het autorijexamen.{{Efn|''Invoegen''
''Het is belangrijk al in een zo vroeg mogelijk stadium op de toeleidende weg naar de invoegstrook het verkeer op de doorgaande rijbaan te observeren. Zo kan worden vastgesteld of er invoegmogelijkheden zijn. Tijdens het rijden op de invoegstrook (al dan niet gecombineerd met een uitrijstrook) regelmatig de situatie achter de auto observeren, door te kijken in de spiegels.''
''Juist vóór het oprijden van de doorgaande rijbaan bovendien over de linkerschouder kijken om te controleren of er geen voertuig is in de zgn. 'dode hoek'.''<ref name=":0"/>{{Rp|pag. 35, §3.4}}}} Wanneer er op de snelweg (wegens bijvoorbeeld drukte) geen ruimte tot invoegen is, schrijft het CBR voor dat men voor het begin van de invoegstrook wacht.{{Efn|''Als in verband met verkeersdrukte op de doorgaande rijbaan moet worden gestopt op de invoegstrook wordt bij voorkeur op het eerste gedeelte van die strook gestopt. Het resterende deel kan dan alsnog gebruikt worden om op juist wijze in te voegen.''<ref name=":0" />{{Rp|pag. 35, §3.4}}}} In de praktijk gebeurt dit niet en probeert men toch een plaats in de rij op de snelweg te krijgen. Soms verloopt het verkeer vanwege filevorming traag en invoegen wordt dan makkelijker.

Wanneer men (op volle snelheid) het eind van de invoegstrook bereikt zonder in te (kunnen) voegen, dient men de auto tot stilstand te brengen voor het einde van de invoegstrook en te wachten tot er ruimte is. Soms komt het voor dat weggebruikers doorrijden over de [[vluchtstrook]] totdat er wel plaats is. Dit is verboden, aangezien de vluchtstrook uitsluitend bedoeld is voor noodgevallen, zoals gestrande voertuigen met pech. Niet stoppen en met brute dwang alsnog invoegen in een te krappe ruimte is eveneens verboden en gevaarlijk. Anderzijds kan stoppen op het einde van de invoegstrook en daarna vanuit stilstand invoegen levensgevaarlijke situaties opleveren.

Over wat correct invoegen is zijn de meningen verdeeld. Wat gebruikelijk is wordt verward met wat de wet voorschrijft, waardoor discussies kunnen ontstaan waarin bestuurders die graag vlot doorrijden, of de wet naar de letter interpreteren, lijnrecht tegenover onzekere en/of trage bestuurders komen te staan.<ref> [https://www.forum.infopolitie.nl/viewtopic.php?t=12889 invoegen snelweg] Forum InfoPolitie, geraadpleegd op 27 september 2024</ref><ref> [https://www.wegenforum.nl/viewtopic.php?p=1323539#p1323539 Verkeersmisformatie / Fouten in de media] Wegenforum, met kritiek op eerdere versie van dit Wikipedia-artikel, geraadpleegd op 27 september 2024</ref><ref> [https://www.wegenforum.nl/viewtopic.php?p=1318702 Sinds wanneer rechts inhalen in/uitvoegstrook?] Wegenforum, geraadpleegd op 27 september 2024</ref><ref> [https://www.wegenforum.nl/viewtopic.php?p=1309699#p1309699 Verkeersveiligheid in Vlaanderen] Wegenforum, geraadpleegd op 27 september 2024</ref><ref> [https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1805647/0 Invoegen een hels karwei] Tweakers-forum, geraadpleegd op 27 september 2024</ref>

== Duitsland ==
[[Bestand:Aufderzeg.jpg|thumb|Toerit zonder invoegstrook in Duitsland]]
Er zijn in Duitsland nog toeritten zonder invoegstrook, waar vanuit stilstand ingevoegd moet worden, tussen verkeer wat op relatief hoge snelheid rijdt. Dit komt vooral voor op ''Autobahnen'' die vlak voor de [[Tweede Wereldoorlog]] zijn gebouwd.<ref> [https://www.google.com/maps/@48.5465315,9.6428689,3a,75y,148.56h,89.01t/data=!3m6!1e1!3m4!1sawzjWD8Dn1uV-PFDiDs2Mw!2e0!7i16384!8i8192!5m1!1e1?coh=205409&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkyOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D A8, van Stuttgart richting München] Parkeerplaats ''Wiesensteig Süd'', langs ''Albabstieg'', Google Streetview-foto van september 2023, geraadpleegd op 1 oktober 2024</ref><ref> [https://www.google.de/maps/@53.3887898,10.0209563,3a,73.1y,163.75h,83.98t/data=!3m7!1e1!3m5!1sZKu1ePwIC1STQNJAN2PHrA!2e0!6shttps:%2F%2Fstreetviewpixels-pa.googleapis.com%2Fv1%2Fthumbnail%3Fpanoid%3DZKu1ePwIC1STQNJAN2PHrA%26cb_client%3Dmaps_sv.tactile.gps%26w%3D203%26h%3D100%26yaw%3D42.01171%26pitch%3D0%26thumbfov%3D100!7i16384!8i8192?coh=205409&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkyOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D A39 ten zuiden van Hamburg] Maschener Kreuz, Google Streetview-foto van juni 2022, geraadpleegd op 1 oktober 2024</ref> Op de eerste generatie ''[[autovía]]''-wegen in Spanje waren ook toeritten zonder invoegstrook<ref> [https://www.google.com/maps/@40.6976926,-3.5874054,3a,75y,6.22h,90.27t/data=!3m7!1e1!3m5!1snvbKjKrqL-D1VMO0ttD0LA!2e0!6shttps:%2F%2Fstreetviewpixels-pa.googleapis.com%2Fv1%2Fthumbnail%3Fpanoid%3DnvbKjKrqL-D1VMO0ttD0LA%26cb_client%3Dmaps_sv.tactile.gps%26w%3D203%26h%3D100%26yaw%3D61.278687%26pitch%3D0%26thumbfov%3D100!7i13312!8i6656?coh=205409&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkyOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D  A1/E5, van Madrid richting Burgos, km 37] Arroyo Cardenas, Google Streetview-foto van augustus 2016, geraadpleegd op 2 oktober 2024 </ref><ref> [https://www.google.com/maps/@40.7312638,-3.5835946,3a,31.8y,140.13h,87.34t/data=!3m6!1e1!3m4!1sRq0Kt-S7r8NaPBoUo06Axg!2e0!7i16384!8i8192?coh=205409&entry=ttu&g_ep=EgoyMDI0MDkyOS4wIKXMDSoASAFQAw%3D%3D  A1-A/voormalige E5 ten noorden van Madrid] El Molar, Google Streetview-foto van mei 2023, geraadpleegd op 1 oktober 2024 </ref>, maar bij latere wegwerkzaamheden werden deze vaak alsnog aangelegd. Het ontbreken van invoegstroken kan gevaarlijk zijn, als ter plaatse onbekende bestuurders met hoge snelheid een toerit afrijden, in de verwachting dat er vast wel een invoegstrook zal liggen, omdat men immers een snelweg wil oprijden.

{{Appendix||2=
== Noten ==
{{Notelist}}
== Referenties ==
{{References}}
}}
{{Navigatie rijstroken}}

[[Categorie:Weginfrastructuur]]