Brontekst bekijken van Turkmenistan

{{Infobox land plus
| naaminlandstaal = Türkmenistan Respublikasy
| vlag            = [[Bestand:Flag of Turkmenistan.svg|125px|Vlag van Turkmenistan]]
| vlagartikel     = Vlag van Turkmenistan
| wapen           = [[Bestand:Coat of Arms of Turkmenistan.svg|90px|Wapen van Turkmenistan]]
| wapenartikel    = Wapen van Turkmenistan
| locatiekaart    = LocationTurkmenistan.svg
| talen           = [[Turkmeens]]
| hoofdstad       = [[Asjchabad]]
| regeringsvorm   = [[Republiek]]
| staatsvorm      = 
| staatshoofd     = [[President]] [[Serdar Berdimuhamedow]]
| regeringsleider = 
| religie         = [[Islam]] (89%), [[christendom]] ([[Russisch-Orthodoxe Kerk|Russisch Orthodox]]) (9%)<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20070612214157/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/tx.html CIA World Fact Book]</ref>
| pctwater        = 0,49
| bijv.naamwoord  = Turkmeens
| inw.aanduiding  = Turkmeen (m./v.)<br />Turkmeense (v.)
| motto           = 
| volkslied       = ''[[Garaşsyz, bitarap, türkmenistanyň döwlet gimni]]''
| munteenheid     = [[Turkmeense manat]]
| valutacode      = TMT
| tijdzone        = [[UTC+5|+5]]
| feestdag        = 27 oktober (1991-2018)<br />27 september (2018-heden)
| tld             = tm
| landcode        = TKM
| tel             = 993
| Ontstaan        = '''1991''' (val Sovjet-Unie)
| Voor1           = Turkmeense Socialistische Sovjetrepubliek
| Vlag_Voor1      = Flag of Turkmen SSR.svg
| Voor2           = Sovjet-Unie
| Vlag_Voor2      = Flag of the Soviet Union.svg
| VNkaart         = Un-turkmenistan.png
}}
{{Afbeelding combi
| align = right
| width = 250px
| afb1 = Karakum Desert.jpg
| caption1 = De Karakumwoestijn breidt zich steeds verder uit
| afb2 = Dmitry Medvedev in Turkmenistan 13 September 2009-1.jpg
| caption2 = [[Dimitri Medvedev]], [[Gurbanguly Berdimuhamedow]] en [[Nursultan Nazarbayev]] bij de laatste halte van de [[Dakar-rally]] in Turkmenbashi
| afb3 = Turkmenbashi2.jpg
| caption3 = De [[Kaspische zee|Kaspische]] haven van [[Turkmenbashi]]
| afb4 = Ashgabat city park.jpg
| caption4 = Het stadspark van [[Asjchabad]]
| afb5 = TurabekHanymMausoleum.JPG
| caption5 = Het Mausoleum van Turabek-Khan in Kunyaurgench
| afb6 = Studfarm in Turkmenistan - Flickr - Kerri-Jo (2).jpg
| caption6 = Het paardenras de [[Akhal-Teke]] is een van de nationale symbolen van Turkmenistan
}}

'''Turkmenistan''' (uitspr.: [[Internationaal Fonetisch Alfabet|[tʏrkˈmeniˌstɑn]]]), ook als '''Toerkmenistan''' gespeld, officieel '''Republiek Turkmenistan''' ([[Turkmeens]]: ''Türkmenistan Respublikasy''), is een land in [[Centraal-Azië]] dat grenst aan [[Kazachstan]], [[Oezbekistan]], [[Afghanistan]], [[Iran]] en de [[Kaspische Zee]]. Het land heeft een oppervlakte van 488.100 km² en telde in 2020 ruim 5,5 miljoen inwoners. De hoofdstad is [[Asjchabad]].

Van 1924 tot 1991 was Turkmenistan een onderdeel van de [[Sovjet-Unie]] als een van de socialistische sovjetrepublieken (''Toerkmenskaja Sovjetskaja Sotsiallistitsjeskaja Respoeblika'').

== Geschiedenis ==
=== Vroege tot vroegmoderne geschiedenis ===
Tijdens de bronstijd ontwikkelde zich in Turkmenistan de [[Archeologisch complex Bactrië-Margiana|Oxuscultuur]] rond de rivier [[Amu Darja]]. Later werd het gebied onder de naam [[Margu|Margiana]] deel van het Perzische Rijk: eerst onder de dynastie der [[Achaemeniden]], later onder de [[Sassaniden]]. De [[Oğuzen]], een [[Turkse volkeren|Turkse stam]], migreerden in de achtste eeuw vanuit [[Mongolië]] naar Centraal-Azië en namen daar de naam Türkmen aan.

In de 11e eeuw trok een aantal Turkse [[nomaden]]stammen onder leiding van de [[Seldjoeken]] naar [[Perzische Rijk|Perzië]] en [[Klein-Azië]], waar ze zich vestigden op gronden die geschikt waren voor [[veeteelt]]nomadisme. Zij traden in Klein-Azië op als [[gazi (krijger)|ghazi's]] (strijders voor de islam), waarbij de christelijke buurlanden [[Georgië]], [[Armenië]] en het [[Byzantijnse Rijk]] werden aangevallen. Het [[Byzantijnse Rijk|Byzantijnse gebied]] (= het huidige [[Turkije]]) werd door hun toedoen veroverd, [[islamisering|geïslamiseerd]] en [[turkificatie|geturkificieerd]].

Van de 16e tot de 19e eeuw werden de oostelijke gebieden van [[Perzische Rijk|Perzië]] voortdurend geplaagd door Turkmeense roofovervallen. Hieraan kwam pas een einde door de inlijving van hun woongebieden bij het [[Russische Rijk]] in 1885.

=== Russische overheersing ===
{{Zie ook|Zie ook: [[Russische verovering van Centraal-Azië]]}}
[[Bestand:Wassilij Wassiljewitsch Wereschtschagin 002.jpg|thumb|''Plotselinge aanval'', een schilderij van [[Vasili Veresjtsjagin]] over de strijd in [[Generaal-gouvernement Turkestan|Turkestan]]]]
Het gebied viel in 1881 na de val van de Toerkmeense vesting [[Geok-Tepe|Gök Tépé]] aan het [[Keizerrijk Rusland|Russische Rijk]]. Het werd als [[Oblast Transkaspië]] deel van het [[Generaal-gouvernement Turkestan]].

In 1918 werd er een [[Transkaspië|Transkaspische]] regeringsraad opgericht. In 1922 werd [[Transkaspië]] onderdeel van de [[Turkestaanse Autonome Socialistische Sovjetrepubliek]].

In 1924 richtten Stalin en de [[communisme|communisten]] de [[Communistische Partij van Turkmenistan|Turkmeense Communistische Partij]] (SSR) en de [[Turkmeense Socialistische Sovjetrepubliek]] op, bestaande uit delen van [[Turkestan]] en van de chanaten Bochara en Chiva. Op 13 mei 1925 werd de Turkmeense Socialistische Sovjetrepubliek toegelaten tot de [[Sovjet-Unie|Unie van Socialistische Sovjetrepublieken]] (Sovjet-Unie). Gedurende de jaren twintig en dertig was de communist [[Nedirbaj Ajtakov]] (1894-1938) de sterke man. Deze kwam echter om tijdens de [[Jozef Stalin|stalinistische]] zuiveringen van de jaren dertig. Sindsdien hadden de [[stalinisme|stalinisten]] het in Turkmenistan voor het zeggen.

Op 5 oktober 1948 werd de staat getroffen door een zeer zware aardbeving. Het aantal slachtoffers was lang onduidelijk, maar in 2007 meldde een Turkmeense overheidsinstantie dat de aardbeving 176.000 mensen het leven kostte. Dit komt overeen met meer dan 10% van de toenmalige bevolking.

In 1969 werd [[Mohammed Nazar Gapoerov]] eerste secretaris van de TCP. Hij zou tot 1985 aan de macht blijven. Turkmenistan werd een van de belangrijkste katoenproducenten voor de USSR. De veeteelt werd (en wordt) gedomineerd door de schapenhouderij. In 1985 werd [[Saparmurat Niazov]], de voormalige Turkmeense premier, eerste secretaris van de TCP. Ondanks het feit dat de meeste Centraal-Aziatische partijleiders tijdens de [[glasnost]] van [[Michael Gorbatsjov]] het veld moesten ruimen, kon Niazov gewoon blijven zitten. Op 19 januari 1990 werd Niazov tevens voorzitter van de Opperste Sovjet van Turkmenistan (en daarmee ''de facto'' president).

=== Onafhankelijkheid (1991 - heden) ===
Tijdens de augustuscoup van 1991 waarbij Gorbatsjov het veld moest ruimen en die tijdelijk hardliners aan de macht bracht, zweeg Niazov. Toen Gorbatsjov 3 dagen na de coup weer de macht in handen kreeg, wist Niazov dat de USSR ophield te bestaan. Niazov werd op 27 oktober 1990 tot president van Turkmenistan gekozen en Niazov transformeerde van [[Stalinisme|stalinist]] tot [[Nationalisme|nationalist]]. Op 27 oktober 1991 verklaarde Turkmenistan zich onafhankelijk, wat op 8 december 1991 door Moskou werd erkend.

In 1992 schafte Niazov de TCP af en verving haar door de ''Democratische Partij van Turkmenistan'' (DPT). Daarnaast schafte hij het ambt van premier af en begon hij als autocraat te regeren. Oppositieleiders werden al in een vroeg stadium na de onafhankelijkheid gevangengezet en de pers werd gecensureerd. In 1993 schonk Niazov zichzelf de titel ''Turkmenbashi'' ('Leider der Turkmenen').

Niazov introduceerde allerlei buitenissige zaken in Turkmenistan: de ''[[Ruchnama]]'' ('Boek van de Ziel'), een boek waarin hij zijn filosofie uiteen heeft gezet (een mengeling van [[islamisme]], socialisme en nationalisme, met een hoog spiritueel gehalte), alsook het ''permanente presidentschap'' (sinds 1999 was Niazov 'president voor het leven') en het voor ieder huishouden verplicht stellen van het hijsen van de nationale vlag bij zonsopkomst en strijken van de nationale vlag bij zonsondergang (iedere dag opnieuw). Ook prijkt het gelaat van de president op alle bankbiljetten.

Hij voerde een feestdag in ter ere van zijn ouders en ook feestdagen voor de [[Suikermeloen|meloen]] en het [[tapijt]]. Schoolmeisjes werden verplicht een bontmutsje te dragen. Ook is het sinds augustus 2005 verboden te [[playback]]en, ook in besloten kring.

De persoonsverheerlijking van de ''Turkmenbashi'' nam ongewone vormen aan. Hij hernoemde steden, vliegvelden, de maand januari en zelfs een meteoriet naar zijn naam. Bezoekers worden geconfronteerd met verheerlijking van zijn persoon in teksten, opschriften en staatsieportretten.

Net als zijn Oezbeekse ambtgenoot [[Islom Karimov]] gaf Niazov blijk van afkeer van het [[moslimfundamentalisme|islamitisch fundamentalisme]]. Zo achtte hij bijvoorbeeld het laten staan van een baard verdacht en dit werd dan ook om 'hygiënische redenen' verboden. Het praktiseren van religie kwam ook onder druk te staan. Zo zijn onder Niazovs regering verschillende religieuze gebouwen, zoals moskeeën, kerkgebouwen en hindoetempels in beslag genomen en/of gesloopt. De grote [[Kiptsjakmoskee]] die door Niazov werd geopend in 2004 in Asjchabad bevat naast verzen uit de Koran ook teksten uit Niazovs Ruchnama. Verder moeten moskeeën kopieën van de Ruchnama hebben en worden imams geïnstrueerd om teksten uit dit boek te gebruiken in hun preken.

Op 21 december 2006 overleed Niazov. Zijn taken werden overgenomen door vicepremier [[Gurbanguly Berdimuhamedow]]. Parlementsvoorzitter [[Ovezgeldy Atayev]], die in principe waarnemend president zou moeten worden, werd buiten spel gezet door een strafzaak, die kort na de dood van Niazov tegen hem werd aangespannen. Op 11 februari 2007 werden presidentsverkiezingen gehouden, waarbij de bevolking kon kiezen uit zes kandidaten, die allemaal behoorden tot de naaste kennissenkring van Niazov. Berdimuhamedow was volgens de grondwet uitgesloten van deelname, maar de volksraad hief deze beperking op en riep - evenals de vijf andere presidentskandidaten - iedereen op om op Berdimuhamedow te stemmen, waarna hij met bijna 90% van de stemmen werd verkozen tot nieuwe president van Turkmenistan. Een van zijn beloften was het vrij toegankelijk maken van het internet, waarop kort daarna het eerste internetcafé in de hoofdstad Asjchabad opende.

Berdimuhamedow werd op 12 februari 2012 herkozen met 97% van de stemmen. Waarnemers uit voormalige Sovjetstaten bevestigden dat de verkiezingen democratisch waren verlopen, Europese waarnemers weigerden een delegatie te sturen.

Het Turkmeense parlement nam op 12 februari 2022 een resolutie aan waarin vervroegde verkiezingen werden aangekondigd, die op de daaropvolgende 12 maart werden gehouden. [[Serdar Berdimuhamedow]], zoon van de toenmalige president, werd met 72,97% van de stemmen verkozen tot zijn vaders opvolger. Turkmenistan werd daarmee, na [[Azerbeidzjan]], de tweede voormalige Sovjetstaat die een dynastieke opvolging kende.<ref>{{Citeer web|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20220315_92955044|titel=Serdar Berdimuhamedow volgt zijn vader op als president van Turkmenistan|bezochtdatum=2022-03-15|werk=Het Nieuwsblad|taal=nl-BE}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/turkmen-leaders-son-wins-presidency-snap-vote-2022-03-15/|titel=Reuters|bezochtdatum=2022-03-15}}</ref>

== Mensenrechten en godsdienstvrijheid ==
De [[islam]] en de [[Russisch-orthodoxe Kerk|Russische orthodoxie]] zijn de enige toegestane godsdiensten in Turkmenistan. In 1999 werden een kerk van de [[zevendedagsadventisten]] en een [[tempel]] van de [[Hare Krishna-beweging]] van overheidswege gesloten.

Volgens verscheidene groeperingen, waaronder [[Amnesty International]] en [[Human Rights Watch]], worden de [[Rechten van de mens|mensenrechten]] zoals de [[godsdienstvrijheid]] in Turkmenistan ernstig geschonden.

== Verkiezingen in 2008==
De eerste parlementaire verkiezingen voor de [[Majlis|Mejlis]] (Turkmeens parlement) werden gehouden op 14 december 2008, met een tweede ronde gepland op 28 december 2008. Verder was er een herverkiezing op 8 februari 2009. Het aantal senaatszetels nam toe van 65 tot 125 op 26 september 2008. Het waren de eerste verkiezingen sinds de Turkmenen onafhankelijkheid verwierven. In de grondwet werd ook opgenomen dat meerdere partijen, en dus andere partijen dan de Democratische Partij van Turkmenistan, mee mochten doen aan de verkiezingen. Toch werden verder geen andere oppositiepartijen opgestart, en aangezien slechts een deel van het land mag stemmen, verkleinde dat de kansen voor de oppositie aanzienlijk. In 2010 herhaalde president Gurbanguly Berdimuhamedow dat de Turkmeense grondwet het toestaat om meerdere partijen op te richten en hij spoorde de burgers aan hun initiatieven te melden. Het is onduidelijk of de partijen echt oppositie zullen mogen voeren, of dat zij net zoals de oppositie in de naburige Centraal-Aziatische staten enkel de macht van de president zullen gaan ondersteunen.<ref>{{en}}[http://www.rferl.org/content/Turkmenistan_Leader_Says_Open_To_Opposition_Party/1962572.html Turkmenistan Leader Says Open To Opposition Party] (Radio Free Europe)</ref>

=== Achtergrond ===
Ongeveer 90% van de 288 kandidaten voor de 125 zetels waren leden van de DPT, en 10% was lid van aanverwante belangengroepen. Verder lieten bijna alle kandidaten zich uit in het voordeel van toenmalig president [[Gurbanguly Berdimuhamedow]].

Etnische minderheden, zoals de Oezbeekse minderheid, kregen geen toestemming om kandidaten mee te laten doen aan de verkiezingen. [[Human Rights Watch]] zei over de verkiezingen: "[de] omstandigheden zijn niet in orde om een vrije en eerlijke verkiezing te houden dat een eerlijke reflectie zou moeten zijn van wat de mensen willen."

De verkiezingen waren ook de eerste waarbij Turkmenen in het buitenland konden stemmen. Stembussen werden geopend in 27 steden, waaronder Wenen, Brussel, Moskou, Berlijn, Londen en Parijs.

=== Uitslagen ===
Er waren 13 zetels te winnen in Asjchabad, 19 zetels in [[Ahal (provincie)|Ahal]], 11 in [[Balkan (provincie)|Balkan]], 26 in de [[Daşoguz (provincie)|Daşoguz]], 26 in de [[Lebap (provincie)|Lebap]] en 28 zetels in de [[Mary (provincie)|Mary]]. De centrale Turkmeense verkiezingscommissie heeft besloten om een tweede stemronde te houden voor de [[Majlis|Mejlis]].

Twee of meer kandidaten strijden in elk van de provincies om een zetel, en elke kandidaat heeft 50% van de stemmen nodig om een senaatszetel veilig te stellen. Een herverkiezing vindt plaats op 28 december 2008 en op 8 februari 2009. Op 22 december 2008 liet de Turkmeense stemcommissie weten dat in 1 gebied geen van de kandidaten de 50% kreeg en in een andere streek was de uitslag gelijk.

== Geografie ==
{{Zie hoofdartikel|Geografie van Turkmenistan}}
Turkmenistan grenst in het noordwesten aan [[Kazachstan]] (grens: 373&nbsp;km) in het noorden aan [[Oezbekistan]] (1506&nbsp;km), in het zuidoosten aan [[Afghanistan]] (697&nbsp;km), in het zuiden aan [[Iran]] (888&nbsp;km) en in het westen aan de [[Kaspische Zee]] (kustlijn: 669&nbsp;km). Het land omvat ook nog een aantal eilanden in de Kaspische Zee.

Turkmenistan behoort grotendeels tot de [[Toeranlaagvlakte]]. 90% van de oppervlakte bestaat uit [[zandwoestijn]]en. De [[Karakoem]] is de grootste woestijn. Het land vertoont vrij weinig reliëf, afgezien van de gebergten aan de zuid- en oostgrens en in het noordwesten. Het hoogste punt van Turkmenistan is de [[Aýrybaba]] in het uiterste oosten (3138 meter), die deel uitmaakt van de [[Pamir]].

In de woestijngebieden wisselen [[barchaan|barchanen]] en [[lengteduin]]en af met zoutbodems ([[solonchak|solontsjaks]] en [[takyr]]s). Op de hellingen van de gebergten hebben zich op [[löss]] de serozemi (grijze bodems) ontwikkeld (tot 1800 m), die bij irrigatie zeer vruchtbaar zijn. Boven de 1800 m bevinden zich donkere steppe- en weidebodems. De enige afwisseling in het landschap van woestijnen en bergsteppen vormen de [[oase]]n en [[rivierdal]]en: [[Tasjaoez]], [[Tsjardzjooe]], [[Mary (Turkmenistan)|Mary]], [[Asjchabad]] en enkele kleinere oasen tussen de [[Transkaspische spoorweg]] en de zuidgrens.

In het oosten van het land stroomt de [[Amoe Darja]]. De grote lagune in het noordwesten is [[Garabogazköl]], een depressie die in de zomer droog komt te liggen.

== Bevolking ==
* Inwoners: {{statsland-schattingkort}} ({{statsland-dichtheid}})
* Bevolkingsgroei: 1,56%.
* Kindersterfte: 73 sterfgevallen per 1000 levendgeborenen
* Verdeling: steden 45%, platteland 55%
* Levensverwachting: Vrouwen 64,7 jaar. Mannen 57,3 jaar. Totaal 60,9 jaar.
* Bevolkingsgroepen:
** 1970: [[Turkmenen]] 65.6%, [[Russen (volk)|Russen]] 14.5%, [[Oezbeken]] 8.3%, [[Kazachen]] 3.2%, [[Tataren]] 1.7%, [[Oekraïners]] 1.8%, [[Armenen]] 1.1%
** heden: Turkmenen 73%, Russen 10%, Oezbeken 9%, Kazachen 2%. Er zijn ook [[Wolga-Tataren]], Oekraïners en [[Armeniërs]].
* Alfabetisme: vrouwen 99,6%, mannen 99,8%, totaal 99,7%.

===Taal===
Driekwart van de bevolking spreekt [[Turkmeens]] dat behoort tot de [[Turkse taalfamilie]] en de officiële taal van Turkmenistan is.

===Religie===
De meerderheid van de bevolking (89%) hangt de [[soennisme|soennitische]] richting van de [[islam]] aan. 9% van de bevolking is [[Russisch-orthodoxe Kerk|Russisch-orthodox]]. De [[Rooms-katholieke Kerk]] heeft een [[Katholieke Kerk in Turkmenistan|missio sui iuris]] in Turkmenistan met zetel in Asjchabad.

== Bestuur ==
Turkmenistan is een [[republiek]]. Het land werd op [[27 oktober]] [[1991]] onafhankelijk van de [[Sovjet-Unie]]. Sinds  2022 is [[Serdar Berdimuhamedow]] de president. Turkmenistan is lid van de [[Verenigde Naties|VN]], het [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten|GOS]], de [[Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa|OVSE]], het [[Internationaal Monetair Fonds|IMF]] en de [[Wereldbank]] en is aangesloten bij het [[Partnerschap voor de Vrede]] van de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]].

=== Bestuurlijke indeling ===
{{Zie hoofdartikel|Provincies van Turkmenistan}}
[[Bestand:TurkmenistanNumbered.png|thumb|250px|Provincies van Turkmenistan]]
Turkmenistan is onderverdeeld in vijf [[Provincies van Turkmenistan|provincies]] (''velayat''):
# [[Ahal (provincie)|Ahal]]
# [[Balkan (provincie)|Balkan]]
# [[Daşoguz (provincie)|Daşoguz]]
# [[Lebap (provincie)|Lebap]]
# [[Mary (provincie)|Mary]]

De provincies zijn zelf verdeeld in districten (''etrap'') en steden (''şäher''). De districten zijn onderverdeeld in stadsdistricten, dorpen en plattelandsraden.

== Economie ==
* [[valuta|munteenheid]]: nieuwe Turkmeense [[turkmeense manat|manat]] (TMT)
* industrie: [[aardgas]], voedselverwerking, [[textiel]], [[Olieraffinage|aardolieproducten]] en [[aardolie|olie]].
* BBP per inwoner: US$ 6.479.<ref>[http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2016/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=44&pr.y=15&sy=2016&ey=2020&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=925&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= Website IMF]</ref>
* verdeling over sectoren: [[landbouw]] 24,6%, [[industrie]] 41,8%, [[diensten]] 33,6%
* [[landbouw]]: [[geit]]en, [[katoen]], [[Schaap (dier)|schapen]], [[tarwe]], [[rund]]vee, [[rijst]], [[fruit|vruchten]], [[gerst]], [[groente]]n, [[maïs]], [[Akhal-Teke|paarden]]
* natuurlijke hulpbronnen: [[keukenzout|zout]], [[aardolie]], [[zwavel]], [[aardgas]], [[steenkool]]
* exportproducten: [[tapijt]]en, [[aardgas]], [[elektriciteit]], [[katoen]], aardolieproducten.
* exportpartners: [[Verenigd Koninkrijk]], [[Rusland]], [[Verenigde Staten]], [[Zwitserland]], [[Kazachstan]], [[Hongkong]], [[Turkije]], [[China]]
* importproducten: Textiel, machines, duurzame consumptiegoederen, machineonderdelen, [[rubber]], [[graan]]soorten, [[plastic]], voedsel
* importpartners: [[Azerbeidzjan]], [[Verenigde Staten]], [[Iran]], [[Oekraïne]], [[Duitsland]], [[Turkije]], [[Cyprus]], [[Rusland]]
* [[Hoofdstad]]: [[Asjchabad]] (520.000 inwoners)
* Andere belangrijke steden: [[Daşoguz (stad)|Daşoguz]] 166.000, [[Türkmenbaşy]] 51.000, [[Serdar]] 45.500

Tot de [[Eerste Wereldoorlog]] waren de Turkmenen voornamelijk [[nomaden]] die van de [[veeteelt]] leefden. Thans zijn geïrrigeerde landbouw ([[katoen]]) en veehouderij ([[wol]], [[Astrachan-wol]]) de belangrijkste bestaansbronnen. Het land is rijk aan bodemschatten, waaronder [[ozokeriet]], [[aardolie]] (o.m. bij Nebit-Dag en Tsjeleken), [[aardgas]], [[steenkool]], [[zwavel]] en [[keukenzout|zout]]. In de Karakoem-woestijn zijn voorraden [[magnesium]], [[Mineraal (geologie)|mineralen]] en [[steenkool]] ontdekt, alsook ca. vijftig nieuwe zoutmijnen. De [[autosnelweg Asjchabad - Turkmenabad]] is in aanleg.

== Zie ook ==
* [[Werelderfgoedlijst#Turkmenistan|Monumenten op de Werelderfgoedlijst]]

{{Appendix}}
{{Commonscat|Turkmenistan}}
{{Navigatie Gemenebest van Onafhankelijke Staten}}
{{Navigatie landen Azië}}{{Navigatie Organisatie van Turkse Staten}}{{Navigatie Turkse landen}}
{{Coor title dms|39|20|0|N|59|39|0|E|type:country_region:TM}}

[[Categorie:Turkmenistan| ]]