Brontekst bekijken van Turkse volkeren

{{Infobox volk
| groep          = Turkse volkeren<br />Turkische volkeren
| afbeelding     = Carte peuples turcs.png
| onderschrift   = Verspreiding van de Turkse volken
| bevolking      = 180-200 miljoen
| verspreiding   = 
| taal           = [[Turkse talen]], [[Russisch]] (in [[Gemenebest van Onafhankelijke Staten|GOS]]-landen)
| geloof         = [[soennisme]], [[alevitisme]], [[Oosters-orthodoxe kerken|orthodox christendom]], [[agnosticisme]]
}}
[[Bestand:Türk Tarihi 800yılı.jpg|thumb|300px|De geopolitieke situatie van de Turkse volkeren in de wereld aan het begin 9e eeuw, enkele eeuwen na de eerste 'Turkse expansie'. De Turkse kanaten op deze kaart bevinden zich in een lijn over de Euraziatische steppe. De volkeren op deze kaart zijn, van west naar oost, aangegeven als: de [[Avaren (Europa)|Avaren]] (in huidig [[Hongarije]]), [[Bulgaren]], [[Rijk der Chazaren|Chazaren]], [[Karluken]], [[Kimakken]], [[Kirgiezen]] en de [[Oeigoeren]]]]
'''Turkse volkeren''' of '''Turkische volkeren''' is een aanduiding voor volken die [[Turkse talen|Turkse of Turkische talen]] spreken en binnen Noord- en Centraal-[[Eurazië]], in verschillende gradaties, sommige culturele en historische eigenschappen gemeenschappelijk hebben. De term "Turks" wordt in het Nederlands meestal gebruikt voor de inwoners van de [[natie]] [[Turkije]] en voor de [[Turken|Turkse etniciteit]]. In bredere zin wordt er een brede taalkundige karakterisering mee aangeduid, die niet noodzakelijk etnisch hoeft te zijn.

Vanwege de grammaticale overeenkomsten tussen onder andere de Turkse, Mongoolse en Japanse talen worden deze door linguïsten wel beschouwd als behorend tot de [[Altaïsche talen|Altaïsche]] taalfamilie, maar deze familie is nog omstreden en de overeenkomsten zouden volgens tegenstanders ook goed te verklaren zijn door intens contact, een zogenaamde [[Taalbond|Sprachbund]]. Over de hele wereld zijn ongeveer 200 miljoen mensen die een Turkse taal spreken, geconcentreerd in Europa en Centraal-Azië. De meeste van deze talen zijn onderling redelijk goed verstaanbaar.

== Geografische spreiding ==
De Turkse volkeren behoren tot de meest wijdverspreide volkeren in de wereld. Vanuit [[Siberië]] hebben zij zich in de afgelopen tweeduizend jaar verspreid over een groot deel van Eurazië. Van de [[Balkan (schiereiland)|Balkan]] tot midden in [[China]], en van de [[Laptevzee]] ten noorden van Siberië tot in [[Iran]] en [[Irak]], komen tientallen Turkse volkeren voor. Verreweg de meeste Turken wonen in een van de zeven Turkse [[republiek]]en: [[Turkije]], [[Azerbeidzjan]], [[Turkmenistan]], [[Oezbekistan]], [[Kazachstan]], [[Kirgizië]] en [[Noord-Cyprus|Turks Cyprus]]; daarnaast wonen nog grote populaties (elk met meer dan 10 miljoen) Turkstaligen in [[Rusland]], [[China]], [[Iran]] en de [[Europese Unie]].
{{Zie ook|Zie ook [[Turken in Europa]].}}

== Geschiedenis ==
=== Oorsprong ===
De oorsprong van de Turkse volkeren ligt volgens de huidige geschiedkundigen waarschijnlijk ten noordoosten van het [[Altaj (gebergte)|Altaj-gebergte]] in het zuiden van Siberië, vlak bij het huidige Mongolië. De Turkse nomadische volkeren leefden in dit gebied samen met andere etnische groepen [[Altaïsche talen|Altaïsche]], [[Oeraalse taalfamilie|Oeraalse]] en [[Indo-Europeanen|Indo-Europese volkeren]]. Turkse volkeren maakten waarschijnlijk een belangrijk deel uit van alle vroege Centraal- en Noord-Aziatische nomadische [[Multiculturalisme|multi-etnische]] confederaties zoals de [[Xiongnu]] en de [[Hunnen]].

=== Migraties ===
[[Bestand:Dīwān Lughāt al-Turk (original).jpg|miniatuur|Kaart van [[Mahmud al-Kashgari]] (11e eeuw), waarop de verspreiding van de verschillende Turkse stammen is weergegeven]]
In meerdere migratiegolven verspreidden de Turkse volkeren zich over Eurazië. Te paard konden de Turkse nomaden in korte tijd grote afstanden afleggen over de vlakke steppen. Ook hun militaire tactieken en diplomatie versnelden hun verspreiding. Met de komst van de Hunnen naar Europa in de 5e eeuw vestigden zich ook voor het eerst permanent Turkse volkeren zoals de [[Avaren (Europa)|Avaren]], [[Bulgaren|Proto-Bulgaren]] (прабългари) en [[Rijk der Chazaren|Chazaren]] in Europa.

Gelijktijdig begonnen Turkse volkeren zich vanuit Siberië ook naar het zuiden te verplaatsen, waar zij onder de [[Oeigoeren]] verschillende rijken stichtten in het huidige westen van China en in Centraal-Azië. Toen in de 9e eeuw nog meer Turkse stammen naar Centraal-Azië kwamen, voornamelijk de [[Kirgiezen]], trokken de stammen die in Centraal-Azië woonden, de [[Oğuzen]] en Kipchaken, verder naar het westen.

Aan het eind van de 10e eeuw waren grote groepen Turkse soldaten in dienst van Arabische en Perzische islamitische legers. Dit is de periode waarin voor het eerst grote delen van de Turken zich bekeerden tot de islam. Al gauw wierpen zij echter hun meesters omver en stichtten verscheidene dynastieën waarvan de meest belangrijke de [[Seltsjoeken]] en de [[Mammelukken]] waren. Uit deze dynastieën zou later het [[Ottomaanse Rijk]] ontstaan.

=== Dzjengis Khan ===
De belangrijkste migratiegolf in de Turkse geschiedenis is misschien wel die van het Mongoolse rijk van [[Dzjengis Khan]]. Turkse volkeren maakten een belangrijk deel uit van dit rijk; zo vormden de [[Oeigoeren]] de ambtenarij, omdat zij in hun eigen rijk succesvolle wetgeving en een eigen schrift hadden ingevoerd. Het Oeigoerse schrift werd vrijwel letterlijk overgenomen voor het [[Mongools]], en is later ook door de [[Mantsjoe (taal)|Mantsjoe]] gebruikt, waardoor het tegenwoordig nog terug te vinden is op Chinees geld en in de [[Verboden Stad]]. Hoewel de legers van Dzjengis Khan veel Turkse dynastieën in Centraal-Azië en het Midden-Oosten ten val brachten, konden de Turkse volkeren de macht weer snel toe-eigenen omdat het merendeel van de soldaten van Dzjengis Khan Turkse talen sprak. Turkse dynastieën die ontstonden uit het Mongoolse rijk waren onder andere de [[Timoeriden]] en de [[Gouden Horde]].

=== Het Ottomaanse Rijk ===
Na de val van het Mongoolse [[Il-khanaat]] in [[Anatolië]] en Perzië kwamen enkele Turkse clans op, waarvan de Ottomanen het sterkst bleken. Zij veroverden in snel tempo grote delen van Anatolië, de Balkan, de Kaukasus, het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Hiermee verenigden ze de verschillende Turkse volkeren die enkele honderden jaren in de Balkan en Oost-Europa woonden met de Turkse volkeren die nog niet zo lang in Anatolië en het Midden-Oosten woonden. Tijdens de val van het Ottomaanse rijk vluchtten veel Turken uit de Balkan, de Krim en de Kaukasus naar Anatolië, maar men vindt hier nog steeds kleine groepen Turkstaligen.

In het Midden-Oosten hebben de volgende landen aanzienlijke minderheden Turkmenen (mensen die van Turkse volkeren afstammen), veelal afstammelingen van emigranten tijdens de Ottomaanse periode:
*{{IR}}: 18 miljoen : de [[Turkmenen]] en [[Azerbeidzjanen|Azeri]] van Iran wonen met name in het noordwesten, noorden en zuiden van Iran.
*{{IQ}}: 3 miljoen: de [[Turkmenen]] van Irak wonen met name in het noorden van Irak. [[Kirkoek (plaats)|Kirkoek]] is een stad waar een grote minderheid [[Turkmenen]] wonen naast de Koerden en Arabieren.<ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/news/middleeast/2007/02/200852514452482276.html |titel=Kirkuk Arabs face relocation |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=20 september 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140920121224/https://www.aljazeera.com/news/middleeast/2007/02/200852514452482276.html |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/archive/2003/11/20084915450426469.html |titel=Al-Qaida threat in Iraq 'tiny' |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=28 augustus 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140828201634/https://www.aljazeera.com/archive/2003/11/20084915450426469.html |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/video/middleeast/2011/04/2011418194514456402.html |titel=Turkmen fight for identity in Kirkuk : Iraq’s third largest ethnic group complain of cultural erosion in disputed city. |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=20 september 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140920121227/https://www.aljazeera.com/video/middleeast/2011/04/2011418194514456402.html |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/archive/2005/01/200849152414344526.html |titel=Iraqi Turkmen head to the polls : Iraqis living in Turkey have begun voting in elections that will decide the future of Iraq. |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=28 augustus 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140828224253/https://www.aljazeera.com/archive/2005/01/200849152414344526.html |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/archive/2005/01/2008410162928377628.html |titel=Turkey eyes Iraq poll with concern : Turkey’s leaders have been voicing fears this week that Sunday’s Iraqi elections may have dire consequences for stability across their southern border. |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=28 augustus 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140828231050/https://www.aljazeera.com/archive/2005/01/2008410162928377628.html |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/archive/2004/01/200841014514757877.html |titel=Ethnic violence threatens northern Iraq : Two Kurds have been found stabbed to death in Kirkuk while another Iraqi was killed in Mosul as tensions boiled over in the northern Iraqi cities. |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=28 augustus 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140828201643/https://www.aljazeera.com/archive/2004/01/200841014514757877.html |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/archive/2005/07/2008410135843791912.html |titel=Iraq minister warns Turkey : Iraqi Foreign Minister Hoshyar Zibari has warned Turkey not to let its troops cross into northern Iraq to search for Kurdistan Workers’ Party rebels. |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=28 augustus 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140828231101/https://www.aljazeera.com/archive/2005/07/2008410135843791912.html |dodeurl=no }}</ref>
*{{SY}}: 1,5 miljoen : de [[Syrische Turkmenen]] wonen met name in de steden [[Latakia (stad)|Latakia]], [[Aleppo (stad)|Aleppo]], [[Homs]] en [[Hama (stad)|Hama]] in de [[Golanhoogten|Golanhoogvlakte]]. De Syrische Turkmenen bevinden zich in een moeilijke situatie: salafisten/wahabisten, de Syrische regering en Syrische [[koerden]] strijden tegen hen. Turkije leverde aan het begin van de [[Syrische Burgeroorlog]] humanitaire hulp aan de Turkmenen maar bezette in 2016 het noorden van Syrië, waar ook Turkmenen wonen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2011/09/2011912135213927196.html |titel=For Syria’s minorities, Assad is security : In order for minority groups, including Alawites, to join Syria’s uprising, they need assurance of post-Assad protection |bezochtdatum=23 oktober 2012 |archiefdatum=23 juli 2012 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20120723014235/https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2011/09/2011912135213927196.html |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://worldbulletin.dunyabulteni.net/middle-east/syrian-turkmen-under-fire-from-three-different-groups-h128368.html |titel=Syrian Turkmen under fire from three different groups |bezochtdatum=12 februari 2014 |archiefdatum=22 februari 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140222140012/https://www.worldbulletin.net/world/128368/syrian-turkmen-under-fire-from-three-different-groups |dodeurl=no }}</ref><ref>{{Citeer web |url=https://worldbulletin.dunyabulteni.net/middle-east/new-clashes-force-syrian-turkmens-to-flee-to-turkey-h128609.html |titel=New clashes force Syrian Turkmens to flee to Turkey |bezochtdatum=12 februari 2014 |archiefdatum=22 februari 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140222140009/https://www.worldbulletin.net/world/128609/new-clashes-force-syrian-turkmens-to-flee-to-turkey |dodeurl=no }}</ref>

=== Arbeidsmigratie ===
In de jaren 60 tot '80 van de 20e eeuw komen grote groepen Turken naar [[West-Europa]] als gastarbeider. Hieruit is in vooral Duitsland een grote Turkse bevolkingsgroep ontstaan, maar ook in [[Nederland]], [[België]], [[Oostenrijk]], [[Zwitserland]], [[Frankrijk]] en [[Verenigd Koninkrijk|Groot-Brittannië]] vindt men veel Turkstaligen.

=== Geopolitiek ===
Na het [[uiteenvallen van de Sovjet-Unie]] werden meerdere Turkstalige republieken onafhankelijk en werd er contact gezocht met elkaar. In 2009 werd in [[Nachitsjevan (stad)|Nachitsjevan]] de [[Organisatie van Turkse Staten]] opgericht.

== Cultuur ==
=== Taal ===
{{Zie hoofdartikel|Turkse talen}}
De talen vormen de belangrijkste en grootste overeenkomst tussen alle verschillende Turkse volkeren. De Turkse talen liggen zo dicht bij elkaar dat linguïsten ze niet als verschillende talen beschouwen, maar als dialecten. Dat de Turkse talen zo veel op elkaar lijken, hoewel geografisch gezien zo enorm wijdverspreid, op allerlei plekken onderbroken door honderden kilometers onherbergzaam terrein, en vaak al voor honderden jaren zonder onderling contact, is te danken aan de grote invloed van de grammatica in [[Agglutinatie (taalkunde)|agglutinerende talen]]. In die zin is het vergelijkbaar met andere [[Altaïsche talen]].

=== Schriftsysteem ===
{{Zie ook|Zie [[Turks alfabet#Turkse schriftsystemen|Turkse schriftsystemen]] voor het hoofdartikel over dit onderwerp.}}
De Turkse talen worden in verschillende schriftsystemen geschreven, voornamelijk het [[Latijns alfabet]], maar ook in het [[Arabisch alfabet|Arabisch schrift]] en het [[cyrillisch alfabet]]. De oudste bekende Turkse geschriften zijn de [[Orchoninscripties]] uit de vroege 8e eeuw. In 1993 is er een soort Turkse [[taalunie]] opgericht, [[TÜRKSOY]], waar alle onafhankelijke Turkse staten, de Moldavische autonome regio [[Gagaoezië]] en enkele deelrepublieken van Rusland lid van zijn geworden. TÜRKSOY tracht de Turkse volkeren naar elkaar toe te brengen met één enkel schrift en houdt zich naast taal ook bezig met cultuur en politiek.

=== Religie ===
Het traditionele geloof van de Turkse volkeren is het [[Tengriisme]]. Dit [[monotheïsme|monotheïstische]] geloof, dat ook beleden werd door andere Euraziatische volkeren zoals de [[Hongaren]] en [[Mongolen (volk)|Mongolen]], verbeeldt de ''Blauwe hemel'' (''Gok'' in het Turks, ''Kok'' in het Mongools) als de god Tanri. Het Tengriisme bevat ook kenmerken van [[Sjamanisme]], [[Animisme (religie)|Animisme]], en het toekennen van krachten aan objecten en natuurlijke elementen.
Omdat de religie monotheïstisch is, gingen de verschillende Turkse volkeren relatief snel over tot andere monotheïstische geloven, zoals het [[Nestorianisme]], [[Jodendom]] ([[Rijk der Chazaren|Chazaren]]), [[Islam]], [[Boeddhisme]] ([[Toeva]]) en het Orthodox Christendom ([[Gagaoezen]], [[Jakoeten]]).
Het merendeel van de Turkse volkeren is tegenwoordig moslim.

== Demografie ==
{| class="wikitable sortable"
!Naam
!Aantal
!Vlag
!Republiek
!Minderheid in
|-
| [[Turken]]
| 70.000.000
|{{TR-VLAG}}
|[[Turkije]]
|{{XK-VLAG}} [[Turken in Kosovo|Kosovo]]

{{AL-VLAG}} [[Albanië]]

{{MK-VLAG}} [[Turken in Noord-Macedonië|Noord-Macedonië]]

{{GR-VLAG}} [[Griekenland]]

{{BG-VLAG}} [[Bulgaarse Turken|Bulgarije]]

{{RO-VLAG}} [[Turken in Roemenië|Roemenië]]

{{RS-VLAG}} [[Servië]]
|-
| [[Azerbeidzjanen]]|| 31.300.000
|{{AZ-VLAG}}
|[[Azerbeidzjan]]
|{{RU-VLAG}} [[Bestand:Flag_of_Dagestan.svg|rand|22x22px]] [[Dagestan]]
{{IR-VLAG}} [[Iran]]
|-
|[[Oezbeken]]
|30.700.000
|{{UZ-VLAG}}
|[[Oezbekistan]]
|{{AF-VLAG}} [[Afghanistan]]
|-
|[[Kazachen]]
|15.193.000
|{{KZ-VLAG}}
|[[Kazachstan]]
|{{MN-VLAG}} [[Bestand:mn_flag_bayan_olgiy_aymag.svg|rand|22x22px]] [[Bajan-Ölgi]]

{{CN-VLAG}} [[Autonome Kazachse Prefectuur Ili]]

{{CN-VLAG}} [[Autonoom Kazachs District Barköl]]

{{CN-VLAG}} [[Autonoom Kazachs District Mori]]

{{RU-VLAG}} [[Bestand:Flag_of_Altai_Republic.svg|rand|22x22px]] [[Altaj (deelrepubliek)|Altaj]]
|-
|[[Oeigoeren]]
|11.900.000
|[[Bestand:kokbayraq_flag.svg|rand|22x22px]]
|
|{{CN-VLAG}} [[Volksrepubliek China|Xinjiang]] ([[Oost-Turkestan]])
|-
| [[Turkmenen]]|| 8.000.000
|{{TM-VLAG}}
|[[Turkmenistan]]
|{{AF-VLAG}} [[Afghanistan]]
|-
|[[Tataren]]
|6.200.000
|[[Bestand:Flag_of_Tatarstan.svg|rand|22x22px]] [[Bestand:Tatar_Nationalist_Flag.svg|rand|22x22px]]
|[[Tatarije]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Kirgiezen]]
|6.000.000
|{{KG-VLAG}}
|[[Kirgizië]]
|{{CN-VLAG}} [[Autonome Kirgizische Prefectuur Kizilsu]]
|-
|[[Iraakse Turkmenen]]
|3.000.000
|[[Bestand:Flag_of_the_Iraqi_Turkmen_Front.svg|rand|22x22px]]
|
|{{IQ-VLAG}} [[Irak]]
|-
|[[Syrische Turkmenen]]
|> 1.500.000
|[[Bestand:Flag_of_Syrian_Turkmens.svg|rand|22x22px]]
|
|{{SY-VLAG}} [[Syrië]]
|-
|[[Basjkieren]]|| 1.700.000
|[[Bestand:Flag_of_Bashkortostan.svg|rand|22x22px]] [[Bestand:Flag_of_Bashkortostan_(1918).svg|rand|22x22px]]
|[[Basjkirië]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
| [[Tsjoevasjen]]|| 1.500.000
|[[Bestand:Flag_of_Chuvashia.svg|rand|22x22px]] [[Bestand:Flag_of_the_Chuvash_Republic_of_1918_year_v.1.jpg|rand|22x22px]]
|[[Tsjoevasjië]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Khorasan Turken]]
|1.000.000
|[[Bestand:Flag of Khorosan Turks.svg|rand|22x22px]]
|
|{{IR-VLAG}} [[Iran]]
|-
|[[Qashqai (volk)|Qashqai]]
|949.000
|[[Bestand:Qashqai_flag.svg|rand|22x22px]]
|
|{{IR-VLAG}} [[Iran]]
|-
|[[Karakalpakken]]
|796.000
|[[Bestand:Flag_of_Karakalpakstan.svg|rand|22x22px]]
|[[Karakalpakië]]
|{{UZ-VLAG}} [[Oezbekistan]]
|-
|[[Koemukken]]
|520.000
|[[Bestand:Flag_of_the_Kumukh_people.png|rand|22x22px]]
|
|{{RU-VLAG}} [[Bestand:Flag_of_Dagestan.svg|rand|22x22px]] [[Dagestan]]
|-
|[[Jakoeten]]
|500.000
|[[Bestand:Flag_of_Sakha.svg|rand|22x22px]]
|[[Jakoetië]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Krim-Tataren]]
|< 500.000
|[[Bestand:Flag_of_Crimea.svg|rand|22x22px]] [[Bestand:Flag_of_the_Crimean_Tatar_people.svg|rand|22x22px]]
|[[Republiek van de Krim|Krim]]
|''Betwist tussen {{RU-VLAG}} [[Rusland]] en {{UA-VLAG}} [[Oekraïne]]''
|-
|[[Karatsjajers]]
|346.000
|[[Bestand:Flag_of_Karachay-Cherkessia.svg|rand|22x22px]] [[Bestand:Karachay_Flag.jpg|rand|22x22px]]
|[[Karatsjaj-Tsjerkessië]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Toevanen]]
|273.000
|[[Bestand:Flag_of_Tuva.svg|rand|22x22px]]
|[[Toeva]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Turks-Cyprioten]]
|~ 150.000
|[[Bestand:Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg|20x20px|Vlag van Noord-Cyprus]]
|[[Noord-Cyprus]]
|
|-
|[[Gagaoezen]]
|126.000
|[[Bestand:Flag_of_Gagauzia.svg|rand|22x22px]] [[Bestand:Flag_of_the_Gagauz_people.svg|rand|22x22px]]
|[[Gagaoezië]]
|{{MD-VLAG}} [[Moldavië (land)|Moldavië]]
|-
|[[Balkaren]]
|112.000
|[[Bestand:Flag_of_Kabardino-Balkaria.svg|rand|22x22px]] 
|[[Kabardië-Balkarië]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Nogai]]
|110.000
|[[Bestand:Nogai_flag.svg|rand|22x22px]]
|
|{{RU-VLAG}} {{RU-vlag|Dagestan}}
|-
|[[Salar (volk)|Salar]]
|104.000
|
|
|{{CN-VLAG}} [[Gansu]]
|-
|[[Chakassen]]
|75.000
|[[Bestand:Flag_of_Khakassia.svg|rand|22x22px]] [[Bestand:Khakas_ethnic_flag.svg|22x22px]]
|[[Chakassië]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Altaj (volk)|Altaj]]
|70.000
|[[Bestand:Flag_of_Altai_Republic.svg|rand|22x22px]]
|[[Altaj (deelrepubliek)|Altaj]]
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Äynu]]
|60.000
|
|
|{{CN-VLAG}} [[China]]
|-
|[[Khalaj]]
|42.000
|
|
|{{IR-VLAG}} [[Iran]]
|-
|[[Joegoeren]]
|42.000
|
|
|{{CN-VLAG}} [[Volksrepubliek China]]
|-
|[[Dolganen]]
|13.000
|
|
|{{RU-VLAG}} [[Bestand:Flag of Taymyr Autonomous Okrug.svg|rand|22x22px]] [[District Tajmyrski|Tajmyrski]]
|-
|[[Khotonen]]
|10.000
|
|
|{{MN-VLAG}} [[Bestand:Uvs_Aimag_Flag.svg|rand|22x22px]] [[Uvs (provincie)|Uvs]]
|-
|[[Sjoren]]
|8.000
|[[Bestand:Флаг Шорцев.svg|rand|22x22px]]
|
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Siberische Tataren]]
|6.000
|[[Bestand:Siberian_Tatar_Flag.svg|rand|22x22px]]
|
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Sojoten]]
|3.600
|
|
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Koemandiërs]]
|2.900
|
|
|{{RU-VLAG}} [[Russische federatie|Russische Federatie]]
|-
|[[Teleoeten]]
|2.700
|
|
|{{RU-VLAG}} [[Bestand:Flag_of_Kemerovo_oblast.gif|rand|22x22px]] [[Oblast Kemerovo|Kemerovo]]
|-
|[[Karaïm]]
|2.000
|[[Bestand:Flag_of_Crimean_Karaites.png|rand|22x22px]]
|
|{{LT-VLAG}} [[Litouwen]]
|-
|[[Fuyu Kirgiziërs]]
|1.400
|
|
|{{CN-VLAG}} [[Volksrepubliek China]]
|-
|[[Krimtjakken]]
|1.000
|
|
|{{IL-VLAG}} [[Israël]]
|-
|[[Tofalaren]]
|800
|
|
|{{RU-VLAG}} [[Bestand:Flag_of_Irkutsk_(Irkutsk_oblast).png|rand|22x22px]] [[Oblast Irkoetsk|Irkoetsk]]
|-
|[[Tsjoelymen]]
|355
|[[Bestand:Flag_of_the_Chulym_people.png|rand|22x22px]]
|
|{{RU-VLAG}} [[Bestand:Flag_of_Tomsk_Oblast.svg|rand|22x22px]] [[Oblast Tomsk|Tomsk]]
|-
|[[Dukha]]
|282
|
|
|{{MN-VLAG}} [[Mongolië]]
|-
|[[Ili Turken]]
|177
|
|
|{{CN-VLAG}} [[Volksrepubliek China]]
|}

=== Classificering van Turkse volkeren ===
Sommigen delen de Turkse volkeren op in zes takken; de [[Oğuzen|Oğuz]], [[Kyptsjaken]] (o.a. [[Koemanen]]), [[Qarluq]], Siberisch, Tsjoevasj, en Sacha/Jakoet. Een ander classificatiesysteem beschouwt de Oguz als "Westelijke Turken", de Kyptsjaken als "Noordelijke Turken" waarbij de andere vier als "Oostelijke Turken" worden geclassificeerd.

Een van de grootste moeilijkheden die worden ondervonden door degenen die pogen om de verschillende Turkse talen en dialecten te classificeren, is de invloed van de [[Sovjet-Unie|Sovjetperiode]] door het stalinistische nationaliteitenbeleid: nieuwe nationalistische grenzen werden getrokken, talen en alfabetten onderdrukt (vervangen door Turkse vormen van het [[cyrillisch alfabet]]) en massadeportaties (door Stalin halverwege de [[Tweede Wereldoorlog]]). Dit had een grote impact op de etnische mix binnen daarvoor multiculturele gebieden zoals [[Khorasan (historische regio)|Khorasan]] (Chwarezmië)/[[Kanaat Xiva|Xiva]], de [[Vallei van Fergana]] (die bestaat uit vele [[enclave]]s) en [[Kaukasus (gebied)|Kaukasië]]. Classificaties zoals hierboven vermeld, worden daarom in geen geval universeel geaccepteerd, noch in detail noch in het algemeen. Een ander aspect waar veel over wordt gediscussieerd, is de invloed van [[panturkisme]] en het opkomende [[nationalisme]] op de percepties met betrekking tot etnische onderscheiding binnen de Centraal-Aziatische republieken, die ontstonden na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.

== Galerij ==
<gallery widths="150" heights="150">
Bestand:Kyrgyz Musicians in Karakol.jpg|Kirgizische muzikanten in [[Karakol]], [[Kirgizië]]
Bestand:Tuvans Horse riding.jpg|Toevanische [[Ruiter (persoon)|ruiters]] in de Russische deelrepubliek [[Toeva]]
Bestand:Feeding the fire.jpg|Sakha(Jakoets) in [[Jakoetië]], [[Rusland]]
Bestand:Azerigirls.JPG|Azerbeidzjaanse volksdansers, [[Azerbeidzjan]]
Bestand:Kashgar Scene.jpg|Oeigoeren in [[Kaxgar (stad)|Kashgar]], [[China]]
Bestand:Gagauz-children.jpg|Gagauz in [[Moldavië (land)|Moldavië]]
Bestand:Dolgan with reindeer.jpg|Dolganse rendierhoeder in Jakoetië
Bestand:Turkmen man with camel.jpg|Turkmeen met kameel, [[Turkmenistan]]
</gallery>

== Externe link ==
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20220927181533/http://turkicworld.org/ www.turkicworld.org]

{{Appendix}}
{{Navigatie Turkse volkeren}}

[[Categorie:Turks volk| ]]
[[Categorie:Volk in Turkije]]
[[Categorie:Volk in Europa]]
[[Categorie:Volk in Azië]]