Brontekst bekijken van Wembley Stadium (1923)

{{Infobox stadion
| naam stadion      = Wembley Stadium
| afbeelding        = Wembley_Stadium_Twin_Towers.jpg
| onderschrift      = 
| UEFA-sterren      = 
| bijnaam           = 
| plaats            = [[Londen]] (Engeland)<ref name="Stadium Database">{{en}} [http://stadiumdb.com/historical/eng/wembley_stadium_2000 Wembley Stadium – until 2000], Stadium Database (14 mei 2024).</ref>
| capaciteit        = 75.000<ref name="Stadium Database"/>
| bouwjaar          = 1922–23<ref name="Stadium Database"/>
| geopend           = 28 april 1923<ref name="Stadium Database"/>
| kosten            = £ 750.000<ref name="Stadium Database"/>
| architect         = Sir John Simpson, Maxwell Ayrton, Sir Owen Williams<ref name="Stadium Database"/>
| eigenaar          = 
| beheerder         = 
| bespelers         = 
| eerste wedstrijd  = 28 april 1923:<br />Bolton Wanderers – West Ham United
| laatste wedstrijd = 7 oktober 2000:<br />Chelsea – Manchester U.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://news.google.com/newspapers?id=oExWAAAAIBAJ&pg=4801%2C1925120|titel=A fitting conclusion for soccer shrine|uitgever=Eugene Register-Guard. (Oregon, U.S.). Associated Press|archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref>
| gerenoveerd       = 1962–63<ref name="Stadium Database"/>
| gesloten          = 7 oktober 2000<ref name="Stadium Database"/>
| afgebroken        = 2002–2003
| vorigenamen       = British Empire Exhibition Stadium<br />Empire Stadium<ref name="Stadium Database"/>
| naamtribunes      = 
| veldafmetingen    = 
| oppervlak         = 
| mapname           = Greater London
| lat_deg           = 51
| lat_min           = 33
| lat_sec           = 20
| lat_dir           = N
| lon_deg           = 0
| lon_min           = 16
| lon_sec           = 47
| lon_dir           = E
| afbeelding2       = BritishEmpireExhibition.jpg
| onderschrift2     = 
}}
Het '''Wembley Stadium''' was een multifunctioneel [[stadion]] in [[Londen]], de hoofdstad van [[Engeland]]. Het stadion stond er vanaf 1923 totdat het in 2000 gesloten werd. Het stadion werd afgebroken en er kwam op dezelfde plek een [[Wembley Stadium|nieuw stadion]] met dezelfde naam. 

==Geschiedenis==
In 1924 werd in Londen het [[British Empire Exhibition]] gehouden, een wereldtentoonstelling. Er wordt een plan gemaakt om hiervoor een stadion te bouwen in het Wembley Park. Het stadion wordt ontworpen door Sir John Simpson, Maxwell Ayrton en Sir Owen Williams. Bouwwerkzaamheden werd geleid door Sir Robert McAlpine. De kosten voor de bouw worden geschat op £ 750.000. Het stadion werd geopend op 28 april 1923 en werd op dat moment 'Empire Stadium' genoemd, verwijzend naar de tentoonstelling. De opening werd gedaan door Koning George V. Op de openingsdag werd in dit stadion de finale van [[FA Cup]] gespeeld tussen Bolton Wanderers FC en West Ham United FC. Officieel waren er bij die wedstrijd 126.047 toeschouwers, maar dit aantal lag vermoedelijk veel hoger.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=http://stadiumdb.com/historical/eng/wembley_stadium_2000|titel=Wembley Stadium – until 2000/Wembley Stadium – historical stadium description|uitgever=Stadium Database|archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref>

De wereldtentoonstelling in het stadion duurde van 23 april tot 1 november 1924 en daarna van 9 mei tot 31 oktober 1925. Het idee was dat het stadion direct na de wereldtentoonstelling weer zou worden afgebroken, omdat het onvoldoende geld zou opleveren om bestaansrecht te hebben. Op de plek waar het stadion was gebouwd werd echter al vanaf de jaren 1880 voetbal gespeeld, namelijk op Wembley Park. Zakenman Arthur Elvin wist echter de financiering rond te krijgen met enkele aandeelhouders die wilden investeren. Daarom wordt besloten dat het stadion gebruikt kan worden voor voetbalwedstrijden.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.wembleystadium.com/about/Our-story|titel=OUR STORY/There’s only one Wembley|uitgever=www.wembleystadium.com|archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref><ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://stories.wembleystadium.com/100-history-making-moments-part-one/|titel=History Introduction|uitgever=stories.wembleystadium.com|archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref><ref>{{Citeer web|taal=en|url=http://www.wembleystadium.com/StadiumHistory/historyIntroduction/|titel=PART ONE: 1923-1949|uitgever=www.wembleystadium.com|archiefurl=https://web.archive.org/web/20090502015057/http://www.wembleystadium.com/StadiumHistory/historyIntroduction/|datum=12 mei 2024|bezochtdatum=2024-05-17|archiefdatum=2009-05-02|dodeurl=ja}}</ref>

De laatste wedstrijd werd gespeeld op 7 oktober 2000. Het was de [[FA Charity Shield 2000]]. Een wedstrijd die jaarlijks wordt gespeeld tussen de winnaar van de Premier League en de FA Cup van het vorige seizoen. De wedstrijd ging tussen [[Chelsea FC|Chelsea]] en [[Manchester United FC|Manchester United]] en eindigde in 2–0.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/879061.stm |titel=Keane sees red as Chelsea triumph |uitgever=BBC |archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref> Vanaf december 2002 werd het stadion afgebroken om plaats te maken voor het nieuwe stadion.

== Voetbalinterlands ==
{{Afbeelding combi
| afb1 = The Queen presents the 1966 World Cup to England Captain, Bobby Moore. (7936243534).jpg
| caption1 = Uitreiking van de Wereldbeker aan het Engelse team.
| afb2 = Wembley Stadium interior 1956.jpg
| caption2 = Tijdens de Rugby League Cup Finale in 1956.
| afb3 = The_XIV_Olympic_Games_opens_in_London,_1948.jpg
| caption3 = Openingsceremonie Olympische Spelen 1948.
}}

Er werden in totaal tussen 1924 en 2000 234 voetbalinterlands gespeeld.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://eu-football.info/_venue.php?id=1420 |titel=Football venue British Empire Exhibition Stadium (Wembley), London|uitgever=European Football|archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref> Het stadion is gebruikt op twee grote internationale voetbaltoernooien. In 1966 werd het gebruikt op het [[Wereldkampioenschap voetbal 1966|wereldkampioenschap voetbal]], dat in juli van dat jaar in Engeland werd gehouden. In het stadion werden negen wedstrijden gespeeld.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://fbref.com/en/comps/1/1966/schedule/1966-World-Cup-Scores-and-Fixtures|titel=Scores & Fixtures 1966 World Cup|uitgever=FBref.com|archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref> Ook de finale werd hier gespeeld en wel op 30 juli 1966. 96.924 toeschouwers waren aanwezig bij de wedstrijd waarin Engeland en West-Duitsland won met 4–2. 30 jaar later was er wederom een internationaal voetbaltoernooi. Dit keer het Europees kampioenschap voetbal. Er werden zes wedstrijden gespeeld en ook ditmaal was de finale van het toernooi in dit stadion.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.uefa.com/uefaeuro/history/seasons/1996/matches/|titel=Bierhoff gives Germany third title|uitgever=UEFA.com|archiefurl=|datum=12 mei 2024}}</ref>

{| class="wikitable collapsible collapsed" style=" text-align:center; font-size:90%;" width="70%"
!colspan=6| <big>Voetbalinterlands WK 1966</big>
|-
! № !! Datum !! Wedstrijd !! Uitslag !! Competitie !! Toeschouwers
|-
| '''1''' || 11 juli 1966 || {{ENGf}} – {{URUf}} || 0–0 || Groepsfase || 87.148
|-
| '''2''' || 13 juli 1966 || {{FRAf}} – {{MEXf}} || 1–1 || Groepsfase || 69.237
|-
| '''3''' || 16 juli 1966 || {{ENGf}} – {{MEXf}} || 2–0 || Groepsfase || 92.570
|-
| '''4''' || 19 juli 1966 || {{MEXf}} – {{URUf}} || 0–0 || Groepsfase || 61.112
|-
| '''5''' || 20 juli 1966 || {{ENGf}} – {{FRAf}} || 2–0 || Groepsfase || 98.270
|-
| '''6''' || 23 juli 1966 || {{ENGf}} – {{ARGf}} || 1–0 || Kwartfinale || 90.000
|-
| '''7''' || 26 juli 1966 || {{ENGf}} – {{PORf}} || 2–1 || Halve finale || 95.000
|-
| '''8''' || 28 juli 1966 || {{PORf}} – {{URSf}} || 2–1 || Troostfinale || 88.000
|-
| '''9''' || 30 juli 1966 || {{ENGf}} – {{FRGf}} || 4–2 || [[Finale wereldkampioenschap voetbal 1966|Finale]] || 98.000
|-
!colspan=6| <big>Voetbalinterlands EK 1996</big>
|-
! № !! Datum !! Wedstrijd !! Uitslag !! Competitie !! Toeschouwers
|-
| '''1''' || 8 juni 1996 || {{ENGf}} – {{SUIf}} || 1–1 || Groepsfase || 76.567
|-
| '''2''' || 15 juni 1996 || {{SCOf}} – {{ENGf}} || 0–2 || Groepsfase || 76.864
|-
| '''3''' || 18 juni 1996 || {{NEDf}} – {{ENGf}} || 1–4 || Groepsfase || 76.798
|-
| '''4''' || 22 juni 1996 || {{ESPf}} – {{ENGf}} || 0–0 || Kwartfinale  || 75.440
|-
| '''5''' || 26 juni 1996 || {{GERf}} – {{ENGf}} || 1–1 || Halve finale || 75.862
|-
| '''6''' || 30 juni 1996 || {{CZEf}} – {{GERf}} || 1–2 || [[Europees kampioenschap voetbal 1996|Finale]] || 73.611
|}

==Rugby==
De [[Rugby Football League]] liet de finale van de Challenge Cup vanaf 1929 in dit stadion houden.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.bettingsites.co/sports/rugby/super-league/|titel=Super League: Past Winners, Stats & History|uitgever=www.bettingsites.co|archiefurl=|datum=13 mei 2024}}</ref> Ook vonden er internationale rugbywedstrijden plaats, met name door de nationale teams van Australië en Groot-Brittannië. Zowel in 1992 als in 1995 werd de finale van het [[Wereldkampioenschap rugby league]] in dit stadion gespeeld. In 1992 ging het om de finale tussen Groot-Brittannië en Australië, de wedstrijd werd een overwinning voor Australië en eindigde in 6–10.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.rugbyleagueproject.org/matches/world-cup-1989/final/great-britain-vs-australia.html|titel=World Cup 1989/Final|uitgever=www.rugbyleagueproject.org|archiefurl=|datum=13 mei 2024}}</ref> Die finale in 1995 ging tussen Engeland en Australië en eindigde in 8–16.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.rugbyleagueproject.org/matches/world-cup-1995/final/australia-vs-england.html|titel=World Cup 1995/Final|uitgever=www.rugbyleagueproject.org|archiefurl=|datum=13 mei 2024}}</ref>

==Olympische Spelen 1948==
Wembley was een van de stadions die werden gebruikt op de [[Olympische Zomerspelen 1948|Olympische Zomerspelen van 1948]]. De opening van het toernooi was op 29 juli in dit stadion.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=http://www.olympic-museum.de/torches/torch1948.htm|titel=Torch Relay 1948|uitgever=www.olympic-museum.de|archiefurl=https://web.archive.org/web/20131030114901/http://www.olympic-museum.de/torches/torch1948.htm|datum=15 mei 2024|bezochtdatum=2024-05-17|archiefdatum=2013-10-30|dodeurl=ja}}</ref> Het stadion werd gebruikt voor [[Atletiek op de Olympische Zomerspelen 1948|atletiekwedstrijden]], [[Hockey op de Olympische Zomerspelen 1948|hockey]], [[Voetbal op de Olympische Zomerspelen 1948|voetbal]] en [[Paardensport op de Olympische Zomerspelen 1948|Paardensport]].<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://digital.la84.org/digital/collection/p17103coll8/id/5717/rec/19|titel=Official Report of the Organising Committee for the XIV Olympiad.|uitgever=digital.la84.org|archiefurl=|datum=16 mei 2024}}</ref>

==Concerten==
Er zijn regelmatig concerten geweest in dit stadion. Op 13 juli 1985 was hier [[Live Aid]], onder andere David Bowie , Queen en Dire Straits traden op. Michael Jackson trad het vaakst op, namelijk 15 keer. Zijn tour in 1988 ([[Bad (tour)|Bad]]) leverde hem een onderscheiding vanuit het Guinness Book of Records omdat dit hem 504.000 toeschouwers opleverde.<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://books.google.nl/books?id=yb_ghov9uEMC&dq=michael+jackson+wembley+guinness+world+record&pg=PA80&redir_esc=y#v=onepage&q=michael%20jackson%20wembley%20guinness%20world%20record&f=false|titel=Michael Jackson the Solo Years|uitgever=Authors On Line|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref> Verder traden Crosby, Stills, Nash en Young (1974), Elton John (7 keer)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.udiscovermusic.com/stories/beach-boys-steal-elton-john-wembley-show/|titel=California Stealin’: Beach Boys Conquer Elton John’s Wembley Extravaganza|uitgever=www.udiscovermusic.com|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, The Who (1979)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.ukrockfestivals.com/The-Who-wembley-1979.html|titel=The Who and Friends Roar In. The Who The Stranglers AC/DC Nils Lofgren Wembley Stadium, London. August 18th 1979|uitgever=|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, Simon en Garfunkel (1982), The Rolling Stones (1982, 1990, 1995 en 1999), Bruce Springsteen (3 keer)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://live.brucespringsteen.net/live-music/0,14113,199/Bruce-Springsteen---The-E-Street-Band-mp3-flac-download-6-5-2016-Wembley-Stadium-London-GB.html|titel=WEMBLEY STADIUM
LONDON, GB|uitgever=live.brucespringsteen.net|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, U2 (9 keer), Wham! (1986), Rod Stewart (1986, 1991 en 1995), Queen (1986)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.imdb.com/title/tt0158874/|titel=Queen Live at Wembley '86|uitgever=IMDB|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, David Bowie (1987), Genesis (1987)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=http://www.genesisfan.net/genesis/genesis-dvd/live-at-wembley-stadium|titel=Live at Wembley Stadium|uitgever=www.genesisfan.net|archiefurl=https://web.archive.org/web/20130523224644/http://www.genesisfan.net/genesis/genesis-dvd/live-at-wembley-stadium|datum=15 mei 2024|bezochtdatum=2024-05-17|archiefdatum=2013-05-23|dodeurl=unfit}}</ref>, Madonna (8 keer)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://todayinmadonnahistory.com/tag/wembley-stadium/|titel=Tag Archives: Wembley Stadium|uitgever=todayinmadonnahistory.com|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, Pink Floyd (1988), Cliff Richard (1989), Bros (1989), Simple Minds (1989), INXS (1991), Guns N' Roses (1991 en 1992), Simply Red (1992), Prince (1993), Jean-Michel Jarre (1993), 
Bon Jovi (1995)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.last.fm/event/237573+Bon+Jovi+at+Wembley+Stadium+on+23+June+1995?setlang=en|titel=Bon Jovi With Thunder, Ugly Kid Joe and Van Halen at Wembley Stadium|uitgever=www.last.fm|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, Tina Turner (4 keer)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.radiotimes.com/programme/b-cyf1vy/tina-turner-one-last-time-live-at-wembley-stadium/|titel=Tina Turner: One Last Time - Live at Wembley Stadium|uitgever=www.radiotimes.com|archiefurl=https://web.archive.org/web/20220414221914/https://www.radiotimes.com/programme/b-cyf1vy/tina-turner-one-last-time-live-at-wembley-stadium/|datum=15 mei 2024|bezochtdatum=2024-05-17|archiefdatum=2022-04-14|dodeurl=ja}}</ref>, Eagles (1996)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://thisdayineagleshistory.blogspot.com/2011/07/1996-eagles-play-wembley-stadium-in.html|titel=1996: Eagles play Wembley Stadium in London, England for the Hell Freezes Over tour|uitgever=thisdayineagleshistory.blogspot.com|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, Bryan Adams (1996), The Spice Girls (1998)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.imdb.com/title/tt0182443/|titel=Spice Girls Live at Wembley Stadium|uitgever=IMDB|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, The Bee Gees (1998)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://myvintagerock.com/2012/04/04/bee-gees-wembley-stadium-london-1998/|titel=Bee Gees Wembley Stadium London 1998|uitgever=myvintagerock.com|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>, Aerosmith (1999), Celine Dion (1999)<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.gettyimages.nl/detail/nieuwsfoto%27s/celine-dion-performing-on-stage-at-wembley-stadium-in-nieuwsfotos/540682756|titel=Celine Dion in Concert at Wembley Stadium|uitgever=www.gettyimages.nl|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref> en Oasis (2000).<ref>{{Citeer web|taal=en|url=https://www.nme.com/news/music/oasis-962-1396548|titel=OASIS KICK OFF AT WEMBLEY|uitgever=www.nme.com|archiefurl=|datum=15 mei 2024}}</ref>

{{Commonscat}}
{{Appendix}}
{{Navigatie stadions WK voetbal 1966}}
{{Coor title dms|51|33|20|N|0|16|47|W|type:landmark_scale:6250_region:EN}}

[[Categorie:Voormalig voetbalstadion]]
[[Categorie:Voetbalstadion in Engeland]]
[[Categorie:Voetbalstadion tijdens het Wereldkampioenschap voetbal 1966]]
[[Categorie:Voetbalstadion tijdens het Europees kampioenschap voetbal 1996]]