Brontekst bekijken van Zichem

{{Infobox deelgemeente België
| naam = Zichem
| kaart1 = 
| kaart2 = 
| kaart3 = 
| wapen = 
| provincie = Vlaams-Brabant
| gemeente = [[Scherpenheuvel-Zichem]]
| latitudeGraden = 51
| latitudeMinuten = 00
| latitudeSeconden = 05
| longitudeGraden = 4
| longitudeMinuten = 59
| longitudeSeconden = 02
| hoogte = 
| opp = 15,95
| inw = 6.504
| datum = 1/1/2020
| dichtheid = 408
| mannen = 
| vrouwen = 
| postcode = 3271
| niscode = 24134
| nisletter = B
| fusie = 1977
| netn = 013
}}
[[Bestand:Marktplein Zichem 4 mei 2006 001 (64).jpg|thumb|250px|Het marktplein in Zichem (4 mei 2006)]]
'''Zichem''' is een [[deelgemeente (België)|deelgemeente]] van de stad [[Scherpenheuvel-Zichem]] in de [[België|Belgische]] provincie [[Vlaams-Brabant]]. Zichem was een zelfstandige gemeente tot aan de [[fusie van Belgische gemeenten|gemeentelijke herindeling]] van [[1977]]. Zichem staat in de lijst van [[Het mooiste dorp van Vlaanderen]] op nummer 1 in Vlaams-Brabant.

==Geschiedenis==
Zichem behoorde toe aan [[Maria van Loon-Heinsberg]], die afstamde van de [[graafschap Loon|graven van Loon]]. Na haar huwelijk in 1440 met [[Jan IV van Nassau]] werd Zichem deel van het graafschap [[Nassau-Dillenburg]].

Voor het uitbreken van de [[Tachtigjarige Oorlog]] was Zichem een bloeiende stad. Tijdens [[beleg van Zichem]] in [[1578]] door [[Alexander Farnese]] kwam bijna het hele garnizoen van de opstandelingen die de stad bezetten, om het leven. In 1580 werd Zichem getroffen door een [[Aardbeving Nauw van Calais 1580|aardbeving]] waarbij de [[donjon]] van het kasteel omviel, op 8 oktober namen de [[Staatsen]] Zichem weer in. In 1599 maakte een grote aangestoken [[stadsbrand]] een definitief einde aan de stad.<ref name="Havermans">{{aut|Havermans}}, ''Bydragen tot de geschiedenis van Diest en omstreken'' P.22, uitgave: Havermans, 1845</ref>

==Geografie==

De [[Demer (rivier)|Demer]] die door de stad stroomt vormt de grens tussen de [[Kempen (streek)|Kempen]] in het noorden en het [[Hageland]] in het zuiden.

==Bezienswaardigheden==
* Het Marktplein, een kopie van de dorpspleinen in de [[Provence (Frankrijk)|Provence]]
* De [[Sint-Eustachiuskerk (Zichem)|Sint-Eustachiuskerk]]
* De [[Maagdentoren in Zichem|Maagdentoren]]
* Het [[Elzenklooster]]
* Het geboortehuis van [[Ernest Claes]], ingericht als Ernest Claesmuseum
* De [[Onze-Lieve-Vrouw van 't Zandkapel]]
* Het [[Oranjekasteel]]
* De [[Grote Molen (Zichem)|Grote Molen]]
* Het Witpeerd - een tolhuis uit 1617 om [[tolgeld]] te innen op het scheepvaartverkeer op de Demer <ref>[https://nl.pinterest.com/pin/643662971713771113/ Pinterest]</ref>.

==Natuur en landschap==
Zichem ligt op de grens van de [[Zuiderkempen]] en het [[Hageland]]. De bodem is zandlemig. In het noorden stroomt de [[Demer (rivier)|Demer]]. De [[Vinkenberg (Diest)|Vinkenberg]] vormt met 50 meter hoogte het hoogste punt.

==Demografische ontwikkeling==

<timeline>
Colors=
 id:a value:gray(0.9)
 id:b value:gray(0.7)
 id:c value:rgb(1,1,1)
 id:d value:rgb(0.7,0.8,0.9)
 id:e value:rgb(0.6,0.7,0.8)

ImageSize = width:550 height:373
PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:30
DateFormat = x.y
Period = from:0 till:6000
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
ScaleMajor = gridcolor:b increment:500 start:0
ScaleMinor = gridcolor:a increment:250 start:0
BackgroundColors = canvas:c

BarData=
 bar:1831 text:1831
 bar:1846 text:1846
 bar:1856 text:1856
 bar:1866 text:1866
 bar:1880 text:1880
 bar:1890 text:1890
 bar:1900 text:1900
 bar:1910 text:1910
 bar:1920 text:1920
 bar:1930 text:1930*
 bar:1947 text:1947
 bar:1961 text:1961
 bar:1970 text:1970
 bar:1976 text:1976

PlotData=
 color:d width:20 align:left

 bar:1831 from:0 till: 2009
 bar:1846 from:0 till: 2171
 bar:1856 from:0 till: 2315
 bar:1866 from:0 till: 2308
 bar:1880 from:0 till: 2515
 bar:1890 from:0 till: 2807
 bar:1900 from:0 till: 3189
 bar:1910 from:0 till: 3914
 bar:1920 from:0 till: 4201
 bar:1930 from:0 till: 3676
 bar:1947 from:0 till: 4136
 bar:1961 from:0 till: 5062
 bar:1970 from:0 till: 5435
 bar:1976 from:0 till: 5754

PlotData=

 bar:1831 at: 2009 fontsize:S text: 2.009 shift:(-10,5)
 bar:1846 at: 2171 fontsize:S text: 2.171 shift:(-10,5)
 bar:1856 at: 2315 fontsize:S text: 2.315 shift:(-10,5)
 bar:1866 at: 2308 fontsize:S text: 2.308 shift:(-10,5)
 bar:1880 at: 2515 fontsize:S text: 2.515 shift:(-10,5)
 bar:1890 at: 2807 fontsize:S text: 2.807 shift:(-10,5)
 bar:1900 at: 3189 fontsize:S text: 3.189 shift:(-10,5)
 bar:1910 at: 3914 fontsize:S text: 3.914 shift:(-10,5)
 bar:1920 at: 4201 fontsize:S text: 4.201 shift:(-10,5)
 bar:1930 at: 3676 fontsize:S text: 3.676 shift:(-10,5)
 bar:1947 at: 4136 fontsize:S text: 4.136 shift:(-10,5)
 bar:1961 at: 5062 fontsize:S text: 5.062 shift:(-10,5)
 bar:1970 at: 5435 fontsize:S text: 5.435 shift:(-10,5)
 bar:1976 at: 5754 fontsize:S text: 5.754 shift:(-10,5)

</timeline>
{{Clearleft}}
*<small>Bronnen:NIS, Opm:1831 tot en met 1970=volkstellingen; 1976 = inwoneraantal op 31 december</small>
*<small>1930: Afsplitsing van Averbode in 1928</small>

==Anekdote==
In 1769 vroeg de toenmalige secretaris van de gemeente toelating aan de [[Staten van Brabant]] om een markt te houden. Bewust van het belang dat Zichem vroeger had schreef hij:

''Wij, Heeren van Sichem, wij richten u lieden der Brabantsche Staeten 't versoeck ons toe te laten een jaermerckt te stighten.''

Zichem ontving dadelijk het volgende antwoord:

''Als ghij heeren sijt, wij lieden, zal die jaermerckt niet geschieden.''

==Zichem en Ernest Claes==
Zichem is de geboorteplaats van [[Ernest Claes]], een van [[Vlaanderen|Vlaanderens]] meest gelezen schrijvers in de tweede helft van de 20e eeuw. Zijn geboortehuis is ingericht als museum.

Zichem is tevens zeer bekend van het boek [[De Witte (roman)|De Witte]] van Ernest Claes, dat later meermaals verfilmd werd.

===Televisieserie===
De televisieserie [[Wij, Heren van Zichem]] was gebaseerd op verschillende samengevoegde verhalen van Claes. De opnames voor de serie gebeurden gedeeltelijk in de stad.

Er zijn ook twee films gemaakt "[[De Witte (film)|De Witte]]" (1934) van Jan Vanderheyden met o.a Jef Bruyninckx, en "[[De Witte van Sichem]]" van Robbe De Hert (1980).

==Eveneens geboren in Zichem==
Behalve Ernest Claes ook nog [[Peter Jan Beckx]], overste van de [[Jezuïeten]].

<gallery>
Bestand:Sint_Eustachius_Zichem.jpg|De Sint-Eustachiuskerk in Zichem
Bestand:Maagdentoren zichem.jpg|De Maagdentoren (foto van 4 mei 2006) die op 1 juni 2006 gedeeltelijk instortte
Bestand:Maagdentoren 2016.jpg |De Maagdentoren in 2016, na de restauratie
Bestand:Geboortehuis_ernest_claes.jpg|Het geboortehuis van Ernest Claes
Bestand:Het_witpeerd_--_tolhuis_uit_1617.jpg|Het Witpeerd - Zichems oudste gebouw
File:Claes en de witte.jpg|Ernest Claes en de Witte aan de kerk te Zichem
</gallery>

==Nabijgelegen kernen==
[[Scherpenheuvel (plaats)|Scherpenheuvel]], [[Messelbroek]], [[Averbode]], [[Diest]]

==Externe links==
* [http://home.scarlet.be/~pp991548/geschiedenis.htm De geschiedenis van Zichem]
* [http://www.opzenzichems.be/zichem.html Website over Zichem en Ernest Claes]
* [https://inventaris.onroerenderfgoed.be/themas/13633 Inventaris Onroerend Erfgoed]

{{Appendix|2=
{{References}}
}}
{{Coor title dms|51|0|1|N|4|59|7|E|type:city_scale:12500_region:BE}}

[[Categorie:Plaats in Vlaams-Brabant]]
[[Categorie:Zichem| ]]