Stegomastodon
| Stegomastodon Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Pleistoceen | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
| |||||||||||
| Geslacht | |||||||||||
| Stegomastodon Pohlig, 1912 | |||||||||||
| |||||||||||
| Stegomastodon arizonae | |||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||
| |||||||||||
Stegomastodon is een geslacht van uitgestorven slurfdieren uit de familie Gomphotheriidae. Het kwam voor in heel Noord-Amerika van het Vroeg-Blancan, 4 miljoen jaar geleden, tot het vroege Irvingtonian (1,2 miljoen jaar geleden). De Zuid-Amerikaanse soorten zijn synoniem gemaakt met Notiomastodon platensis.
Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]
Stegomastodon mirificus is bekend van NMNH 10707, een ongeveer 30 jaar oud mannetje, waarvan het grootste deel van het skelet is gevonden. Levend was hij ongeveer 2,6 meter lang, met een gewicht van ongeveer 4,7 ton. Net als de huidige olifanten, maar in tegenstelling tot de meeste van zijn naaste verwanten, had hij slechts twee slagtanden, die naar boven bogen en ongeveer 3,5 meter lang waren. De grote kop en robuuste onderkaak duidden op een sterke verticale beet. De kiezen van Stegomastodon waren bedekt met glazuur en hadden een complex patroon van ribbels en knobbelige uitsteeksels, waardoor het dier een groot kauwoppervlak had dat aangeeft dat het een grazer was. Tijdens het Vroeg-Irvingtonian werd Stegomastodon vervangen door Mammuthus, die vermoedelijk een efficiëntere grazer was. Zijn hersenen wogen ongeveer 5 kilogram.
Het geslacht leefde in Noord-Amerika in het Zanclean van het Plioceen tot het Laat-Pleistoceen. De meest recente exemplaren in het fossielenbestand zijn afkomstig uit Jalisco, Mexico en dateren van 28.000 BP, maar deze late datum is meer dan 1 miljoen jaar na de laatste bevestigde exemplaren.
Oorsprong en evolutie[bewerken | brontekst bewerken]
Stegomastodon wordt door sommigen beschouwd als afgeleid van Gomphotherium-populaties in de Nieuwe Wereld. Het aantal soorten binnen het geslacht varieerde van S. mirificus als de enige geldige soort tot Osborns zeven soorten 'oplopende mutaties' (S. primitivus, S. successor, S. mirificus, S. chapmani, S. texanus, S. arizonae en S. aftoniae). Lucas et al., 2013 accepteerden de drie overlappende chronosoorten S. primitivus, S. mirificus en S. aftoniae.
Soorten[bewerken | brontekst bewerken]
De volgende definitieve soorten zijn beschreven:
- S. aftoniae
- S. mirificus
- S. nebrascensis
- S. primitivus
S. waringi wordt beschouwd als synoniem met S. platensis. Er bestaat nu een geschil over de vraag of S. platensis binnen het Noord- en Midden-Amerikaanse geslacht Stegomastodon moet blijven of moet worden verplaatst naar het uitsluitend Zuid-Amerikaanse geslacht Notiomastodon. Het geslacht Haplomastodon wordt beschouwd als synoniem met de Zuid-Amerikaanse Stegomastodon-soort.
Fylogenie[bewerken | brontekst bewerken]
De Zuid-Amerikaanse Stegomastodon-fossielen werden opnieuw toegewezen aan Notiomastodon, hoewel in de literatuur de verouderde geslachts- en soortnamen tot 2016 werden gebruikt.
| Gomphotheriidae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||