Overleg:Aanhalingsteken

Over dit artikel en dan met namen of leestekens als komma's en punten altijd voor de aanhalingstekens moeten kwam ik het volgende tegen op de site van de Nederlandse Taalunie:

Volgorde komma - aanhalingsteken Vraag

Behoort bij een onderbroken citaat (zoals in 'Ik vrees(,)'(,) zei Rob, 'dat de brug zal instorten') de eerste komma altijd vóór het aanhalingsteken geplaatst te worden? Antwoord

Nee, dat is niet altijd het geval. Het hangt ervan af of de komma tot het citaat behoort. Als dat het geval is, komt de komma binnen de aanhalingstekens te staan; als dat niet het geval is, zetten we het leesteken buiten de aanhalingstekens. Toelichting

In de zin 'Ik vrees', zei Rob, 'dat de brug zal instorten' staat de eerste komma terecht na het aanhalingsteken. Als het citaat niet onderbroken zou worden ('Ik vrees dat de brug zal instorten'), zou er immers geen komma in voorkomen; de komma behoort niet tot het citaat. In de zin 'Zeg Rob,' vroeg Jolanda, 'denk jij dat de brug zal instorten?' is de volgorde komma - aanhalingsteken goed. De komma zou immers ook in het citaat staan als het niet onderbroken werd door vroeg Jolanda: 'Zeg Rob, denk jij dat de brug zal instorten?'

Velen hebben ooit de zogenoemde ELDA-regel geleerd (Eerst Leesteken, Dan Aanhalingsteken). Volgens dit ezelsbruggetje zouden leestekens nooit buiten de aanhalingstekens geplaatst worden. Dat is niet altijd terecht. De ELDA-regel kan daarom beter niet toegepast worden.

Bronnen

Onze Taal 56 (1987), p. 165; 60 (1991), nr. 11, p. 19; 61 (1992), p. 17-18; 62 (1993), p. 135

Naslagwerken

Alles over leestekens (1997) , p. 32-33, 106; Redactiewijzer (1997) , p. 133; Taalbaak 33.1; Interpunctiewijzer (1995)

Hetzelfde geldt voor punten overigens. M.a.w., volgens mijn klopt dit artkel niet. Nou ben ik echter geen taaldeskundige, kan iemand hier uitsluitsel over geven?

„Hallo” vs. “Hallo” vs. ”Hallo”[brontekst bewerken]

Aangezien zelfs de Nederlandse Taalunie de lage beginaanhalingstekens niet meer gebruikt (of zelfs noemt!) lijkt het mij erg archaïsch dat dit artikel ze nog op een manier gebruikt alsof de rest van Nederland dat nog net zo doet.

In Duitsland gebruikt men de lage aanhalingstekens nog altijd, in Nederland valt het hopeloos buiten gebruik (NRC Handelsblad daar gelaten). Thomas

Zelf gebruik ik wel nog steeds „deze stijl”, kom je wel nog regelmatig tegen. Door de computers worden normaal "hoge rechte aanhalingstekens" gebruikt, en tekstverwerkers doen het “op z'n Amerikaans”. Ik denk dat het in het Nederlands negentjes moeten zijn en geen zesjes, op ”deze manier” dus. In drukwerk worden ook vaak ’enkele aanhalingstekens’ gebruikt als primair, en de dubbele voor aanhaling in aanhaling. —DasRakel 15 jan 2009 16:13 (CET)[reageer]

Ik snap het ook niet. Ik heb altijd laag/hoog geleerd, de alleen hoog vorm is mij alleen bekend als engels. Wel was dat een beetje probleem op een schrijfmachine, en natuurlijk ook met eerdere computers vanwege het feit dat die helemaal op engels gericht waren, maar toch, is er een autoriteit die geciteerd kan worden voor die hoge aanhalingstekens? De Taalunie-artikelen zeggen dat niet; ik zie alleen maar schrijfmachine-achtige aanhalingstekens daarin. Paul Koning (overleg) 13 apr 2012 22:36 (CEST)[reageer]

Op wiens gezag?[brontekst bewerken]

Op school zal kinderen wel een bepaalde volgorde worden geleerd (ik verliet de lagere school in 1960), en uitgevers zullen ook wel hun regels stellen. Maar wie maakt uit welke regel ik toepas in een eigen geschrift? Ik heb zelfs de vrijheid om een andere spelling te gebruiken dan die van het Spellingsbesluit als ik geen ambtenaar, scholier of student ben, of daar niet contractueel toe verplicht word door een uitgever. Over aanhalingstekens bestaat zelfs in het geheel geen wettelijke regelgeving. Natuurlijk, wie zich niet aan het spellingsbesluit en de gangbare grammaticaregels houdt staat al gauw te kijk omdat hij "taalfouten" maakt. Maar bijv. kranten wijken soms bewust af van het spellingbesluit, als dat hun onlogisch voorkomt.

En zoals hierboven wordt aangegeven, zijn de gegeven regels met betrekking tot aanhalingstekens allerminst logisch. Strikt genomen lijkt het mij zelfs onfatsoenlijk om leestekens binnen aanhalingstekens op te nemen die daar oorspronkelijk niet stonden: wat tussen aanhalingstekens staat, pretendeert een getrouwe weergave te zijn van wat iemand anders zegt of schrijft, en die getrouwheid wordt aangetast door leestekens toe te voegen. Dit raakt het morele recht van de auteur! (Voer voor juristen: strekt het morele recht van een auteur zich ook uit tot citaten die auteursrechtelijk zijn toegestaan op grond van het citaatrecht?)

Het lijkt mij dat - conform wat hier boven geschreven werd - de regel moet zijn dat je moet kijken of een leesteken een rol vervult binnen de tekst van het citaat, of in de citerende zin. Een zin kan volgens mij zo zelfs twee afsluitende leestekens hebben: Hij zei "houd nu eens op!".

De Engelse versie van dit WikiPedia lemma legt het overigens fraai uit: er is een typografische benadering (leestekens binnen de aanhalingstekens, "ELDA"), een een logische ("grammaticale"), die overeenkomt met de benadering die ik hierboven voorstel. Laatstgenoemde benadering zou in het Verenigd Koninkrijk (meer) gangbaar zijn, en ook in de Verenigde Staten wel gebruikt worden in wetenschappelijke publicaties, "omdat deze nauwkeuriger is". Rbakels 26 sep 2008 14:25 (CEST)[reageer]

Op school leer ik 100% niks over aanhalingstekens, dus ik leer het mezelf aan(met dank aan wikipedia), maar ik gebruik meestal: Willem zei: 'ik heb zin in een appel'. dus met maar een aanhalingsteken – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 80.126.183.83 (overleg · bijdragen)

Klopt niet helemaal ...[brontekst bewerken]

Er staat: "Dit komt meestal omdat dit teken direct op het toetsenbord te vinden is en je de aanhalingstekens alleen d.m.v. een toetscombinatie kunt laten verschijnen." Dat is misschien wel zo bij een qwertyklavier, maar bij een azertyklavier dat in België (ook in het Nederlandstalige deel) meestal gebruikt wordt, kan je door op een toets te drukken de " laten verschijnen. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door KB72 (overleg · bijdragen)

” of “ ?[brontekst bewerken]

Voor alle duidelijkheid: in het Duits wordt „zo“ aangehaald: de sluitende aanhalingstekens zijn die, die in het Engels de openende zijn (evenzo bij ‚enkele‘ aanhalingstekens), zie de:Anführungszeichen (truukje: 9966). Dit ziet er ook logisch uit. Het verbaast me dan ook dat hier beweerd wordt, dat het sluitende aanhalingsteken ” moet zijn. (Eventueel inzoomen om het verschil te zien.) H. _overleg 27 aug 2010 14:36 (CEST)[reageer]

Wat je zegt klopt voor het Duits. Maar „dit” zijn wel degelijk de traditionele Nederlandse aanhalingstekens, die nu bijna niet meer worden gebruikt. --Flinus 27 aug 2010 14:44 (CEST)[reageer]

Inderdaad lijkt mij Flinus' bewering juist. Zo heb ik het namelijk op de basisschool geleerd. In het lemma wordt echter gedaan alsof "deze" manier van aanhalen een (zeer) geaccepteerde variant is, die zijn grondslag vindt in het ontbreken van het „-karakter op schrijfmachines en toetsenborden. Volgens mij echter, is het „-karakter inmiddels volkomen achterhaald. Ik zie het ook niemand meer schrijven (schrijven is hier: niet typen). Van mij mag het artikel vermelden dat voor het pc-tijdperk de geschreven openingsvariant afweek van de huidige, die nu geheel standaard is. — „Jaspər Kloekmoed” ^[ ! ? ] 27 aug 2010 15:25 (CEST)[reageer]

BTW: Algemeen Dagblad onderaan de klassieke openingsaanhalingstekens. Blijkbaar toch niet helemaal verouderd. Kwam dit zojuist tegen na Cees B. opgezocht te hebben. Vr. gr. — „Jaspər Kloekmoed” ^[ ! ? ] 27 aug 2010 20:35 (CEST)[reageer]

Dat kan wel zo zijn in Nederland, maar de meerderheid van de Vlaamse kranten gebruikt nog steeds „aanhaling” ... Ik typ ze via ALT + 0132 en ALT + 0148. Heb het altijd zo gedaan. Gebruiker:Dandy (quondam Lord P) 28 aug 2010 18:02 (CEST)[reageer]

Externe links aangepast[brontekst bewerken]

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Aanhalingsteken. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

Archief https://web.archive.org/web/20100122062024/http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/12/aanhalingstekens_bij_ironie toegevoegd aan http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/12/aanhalingstekens_bij_ironie/

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 2 sep 2017 23:54 (CEST)[reageer]

Indeling[brontekst bewerken]

De indeling van dit artikel is een beetje inconsequent. Er worden drie toepassingen van aanhalingstekens besproken: voor citaten ('spraak'), voor ironie en om aan te geven dat men het over een woord of letter zelf heeft. Je zou verwachten dat deze drie toepassingen na elkaar worden beschreven in de paragraaf '1. Gebruik'. In plaats daarvan staan in paragraaf 1.1 allerlei uitweidingen over de vorm en volgorde van aanhalingstekens, gevolgd door een subparagraaf over het Frans. De andere twee toepassingen staan in aparte paragrafen 2 en 3 (dus niet onder het kopje 'Gebruik').

Ik stel voor om de indeling om te gooien, met enerzijds een paragraaf over de de drie genoemde toepassingen, anderzijds een paragraaf over de vorm en volgorde in diverse talen. Bever (overleg) 18 jun 2018 00:55 (CEST)[reageer]