Overleg:Kapoen

Sinterklaas kapoentje

In het artikel wordt Sinterklaas kapoentje uitgelegd als een verwijzing naar Klaas kapoen en de gecastreerde haan. Ik betwijfel dit. Ik denk zelf dat kapoentje in Sinterklaas kapoentje verwijst naar het lieveheersbeestje. Beiden dragen immers een rode mantel. Maar ik kan mijn gelijk of ongelijk nergens staven. Ik wil het verband tussen kapoen als gecastreerde haan en Sinterklaas kapoen verwijderen. Bezwaar? Marco Roepers 3 dec 2004 10:19 (CET)

Niet mee eens. Zie http://www.volkscultuur.nl/kb.php?doc=44733 Bemoeial 3 dec 2004 13:25 (CET)

Ok, ik laat het staan, maar ik geloof er niets van. De mogelijkheid dat Sinterklaas kapoentje op lieverheersbeestje zou kunnen slaan wordt niet eens besproken. Marco Roepers 3 dec 2004 13:55 (CET)

Ik heb een mail gestuurd naar het Meertensinstituut enhun de vraag maar eens voorgelegd. Ik vind het zo contra intuïtief dat ik maar wat extra moeite doe. De verwijderde uitleg over Kapoentje als koosnaam voor Sinterklaas kwam uit de Van Dale. Elfde uitgave deel II, blz. 1287. Marco Roepers 3 dec 2004 14:20 (CET)

Het punt is natuurlijk dat Klaas Kapoen genoemd wordt in het Sinterklaaslied. Het is immer Sinterklaas kapoentje. Gewoon overheen gekeken omdat ik het maar zo'n raar idee vond en eigenlijk nog steeds vind. Maar ik ben in principe wel door de bocht. We wachten ook maar af wat het Meertensinstuut ervan vind, als ze antwoorden. Marco Roepers 3 dec 2004 17:31 (CET)

Het Meertensinstituut heeft geantwoord. Marie van Dijk van dit instituut schreef mij het volgende terug naar aanleiding van mijn vraag over Sinterklaas kapoentje:

"en kapoen is een gecastreerde haan, zoals je al wist. Sint Nicolaas is (was) een bisschop, een hoger soort priester in de R.K.-kerk. Priesters in die kerk mogen zich officieel al eeuwenlang niet lichamelijk met vrouwen bezighouden, kortom ze zijn figuurlijk gecastreerd. Maar zelfs als je dit niet zou weten zou je toch al in de war kunnen raken over de geslachtelijke identiteit van de sint omdat hij altijd lange jurken of nachtponnen draagt, een dracht die in de westerse maatschappij is voorbehouden aan vrouwen."

Kapoen en bisschop is ook een dubbele verwijzing, kleding celibaat maar duidt vooral op het gebruik bisschoppen en kanunniken met kerstmis een kapoen te schenken. Daarin ligt ook waarschijnlijk een linke met de kerstkalkoen en de associaties van sinterklaas met een kapoen.

Tsja, Sinterklaas kapoen verwijst dus wel degelijk naar een gecastreerde haan. Moet deze informatie (niet deze tekst) toegevoegd worden aan Sinterklaas kapoentje of aan kapoen? Marco Roepers 6 dec 2004 12:59 (CET)

Ik vind die door het Meertens Instituut gesuggereerde link tussen celibaat en castratie reeds dusdanig niet-NPOV dat ik, als we deze informatie gaan gebruiken, er veel voor zou voelen om het letterlijk te citeren, met bronvermelding... wat was ook alweer de emoticon voor "tongue in cheek"? MartinD 6 dec 2004 13:26 (CET)

Ik had het volgende in gedachten: De betiteling van Sinterklaas als kapoentje wordt doorgaans als volgt uitgelegd: Sinterklaas lijkt als bisschop op een gecastreerde haan omdat hij door het celibaat geen sexueel verkeer met vrouwen kan hebben. Mogelijk is ook zijn kledij bestaande uit lange gewaden aanleiding voor de betiteling als kapoen. Deze wordt immers doorgaans door vrouwen gedragen. Wat is daar niet NPOV aan? Dat het lied Sinterklaas kapoentje niet NPOV is, betekent toch nog niet dat het liedje geen uitleg mag krijgen? Of interpreteer ik je verkeerd? Marco Roepers 6 dec 2004 15:59 (CET)

Ik hoorde vanochtend op de radio dat kapoen hier vreemdeling zou betekenen, daar Sinterklaas uit het buitenland komt. Aanvankelijk was het een scheldnaam voor joden (castratie, besnijdenis, what's the difference), later ging het vreemdeling betekenen. Maar wat mij betreft schrappen we het hele stuk over Sinterklaas, aangezien er zoveel verhalen over de herkomst gaan. Känsterle 29 jan 2005 16:28 (CET)

Ik denk dat deze mogelijke verklaringen wel passend zouden zijn in het artikel Sinterklaas kapoentje. Dat artikel bestaat bijna alleen uit de tekst van het lied. Het noemen van een aantal verklaringen zou het encyclopedisch karakter ervan versterken. Marco Roepers 3 feb 2005 09:41 (CET)

Het artikel Sinterklaas kapoentje is ondertussen verwijderd, staat nu in Wikisource: Sinterklaas kapoentje

Zou Sinterklaas Kapoentje niet gewoon van lieveheersbeestje komen. De rode mantel lijkt op het rode dekschild.Jan Arkesteijn 18 okt 2007 12:17 (CEST)

Kleur is de enige overeenkomst. Ik kan mij niet voorstellen dat je enkel op kleur een naam overneemt. De Sint lijkt niet bepaald op een lieveheersbeestje. Je moet ook de tijdsgeest in het ook houden. Timelezz (overleg) 25 okt 2013 17:48 (CEST)

Zoals [hier] (in een verhaal uit 1912) werd Klaas Kapoen gebruikt als een 'scheldwoord', nadat er eerst spotprentenverhalen waren over Klaas Kapoen zoals [hier]. De etymologiebank zegt "De combinatie Sinterklaas kapoentje uit het 19e-eeuwse kinderlied [1893; van Benthem 1991, 69] lijkt geïnspireerd door moralistische volksprenten over Klaas Kapoen, het prototype van een schurk. Ook Klaaskapoentje komt in een variant van het lied voor [1900-04; WNT klaas]." Timelezz (overleg) 25 okt 2013 17:48 (CEST)

Scheldnaam

http://www.collignon.tv/kapoen.htm

De naam 'kapoen' werd in het verleden ook gebruikt als scheldnaam voor een jood. In de besnijdenis die bij joden gewoon is, zagen onze voorvaderen aanleiding tot de kwaadwillige vernoeming naar een gesneden haan. Maar, zoals het met veel scheldnamen gaat, verloor het zijn kracht en werd het uiteindelijk zelfs een koosnaampje. In België noemen de scoutingclubs hun leden tussen de zes en acht jaar 'kapoenen'. Vergelijkbare scheldwoorden die nu eerder uit vertedering dan in woede worden gebruikt, zijn 'deugniet', 'schavuit' en 'guit'. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 145.12.10.1 (overleg · bijdragen) 29 nov 2005 om 15:42

De naam kapoenen voor kwajongens heeft denk ik ook betrekking op het nog niet geslachtsrijp zijn. Er wordt gezocht naar een eenduidige verklaring, maar juist het dubbelzinnige van de naam, de schenking van een gecastreerde haan aan celibataire priesters geeft aanleiding ze ook naar de haan te noemen. Zo zijn ook de benamingen voor kwajongens en joden associaties met de primaire betekenis: "De gecastreerde haan". In vroeger tijden was het waarschijnlijk ook veel gebruikelijker om hanen te caponiseren en had bijna iedereen wel wat pluimvee op het erf. Hoe de associatie haantjes, kapoentjes en kevers precies is verlopen is wel wat onduidelijk, misschien vanwege de felle glimmende kleuren van hanen en sommige kevers.Viridiflavus 15 dec 2010 14:04 (CET)

sinterklaas kapoen

Een kapoen is inderdaad een gecastreerde haan. Heel vroeger was sinterklaas een oude man die zijn leerlingen, de zwarte pieten, leerde hoe je moest vrijen. (vraag mij ook niet hoe). Omdat je iets het beste kunt leren van iemand die het zelf niet meer doet, sinterklaas is er zelf te oud voor, is de link met een kapoen gelegd. Een kapoen doet het zelf namelijk ook niet meer. Op sinterklaasavond gingen de pieten langs de huizen om met de meisjes naar bed te gaan. Dit gebeurde willekeurig. Niet zo heel lang geleden werd dit in het zuiden van ons land ook nog gedaan, maar dan was er wel afgesproken wie bij wie kwam. Er zijn trouwens meerdere linken naar de seksualiteit. Een schoen staat namelijk symbool voor het vrouwelijk geslachtsdeel.

orde der haantjes?

"orde der haantjes", dat kan ik weer niet terugvinden bij het lemma lieveheersbeestje, blijkbaar wordt de orde van de kevers ook wel eens anders genoemd? Een verhelderende link en een toelichting zou van waarde kunnen zijn. --joep zander 8 aug 2006 12:56 (CEST)

Ja hier zat ik ook te kijken. Geen link, en lieveheersbeestjes horen tot de orde van de kevers. Wat ik echter wel vond, was het Populierenhaantje, dat heel veel op een lieveheersbeestje lijkt, en dat tot de familie der Bladhaantjes hoort. Nou zou het interessant zijn als iemand kan uitzoeken of kapoentje een streeknaam is voor het lieveheersbeestje, of voor een bladhaantje... -- Pbb 21 nov 2010 16:00 (CET)

Lieveheersbeestjes zijn geen haantjes. Bladhaantjes en haantjes zijn uitwisselbare termen voor kevers waarvan de larven en de kevers bladeren eten. Elzenhaantje, Populierenhaantje etc. toevallig horen de lieveheersbeestjes daar niet bij volgens de taxonomen, maar etymologisch ligt er wel een duidelijk verband lijkt me.Viridiflavus 15 dec 2010 14:04 (CET)

Het lijkt mij zinvol alles wat er gezegd wordt te relatieven vanwege het feit dat niemand de ware reden kan achterhalen waar Sint Nicolaas de bijnaam aan te danken heeft. Een oeverloze discussie derhalve. Laten we ons er dus bij neerleggen het nooit precies te weten maar te definiëren als een van de vele geheimen van de Sint zelf in de hoop dat Kapoentje wat in mijn schoentje doet. Pieter Spit 13 december 2006.

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 2 externe link(s) gewijzigd op Kapoen. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20090531051315/http://www.practicallyedible.com/edible.nsf/pages/capons toegevoegd aan http://www.practicallyedible.com/edible.nsf/pages/capons
• Archief https://web.archive.org/web/20070818203328/http://www.rhcl.nl/page.asp?id=1182 toegevoegd aan http://www.rhcl.nl/page.asp?id=1182

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 16 aug 2017 11:32 (CEST)