Overleg:Marktfalen

"Externe effecten worden per definitie niet in de prijsvorming meegenomen"

Volgens mij is het de bedoeling die "externaliteiten" (positief of negatief) juist wel in de prijs door te berekenen, opdat de markt dan vervolgens wel tot een optimale oplossing leidt. Rbakels (overleg) 27 dec 2020 15:23 (CET)

Meer kritiekpunten

Naar mijn idee treedt marktfalen op als een gegeven markt (markt zonder overheidsingrijpen) tot een ongewenst resultaat leidt - wat uiteraard een subjectief criterium is.

• Ik noemde al de externaliteiten, met als typisch voorbeeld dat men geneigd zal zijn goedkope, vervuilende producten aan te schaffen als het nadeel de koper niet raakt. Dit veronderstelt een gewetenloze homo economicus, een abstractie ter wille van de theorievorming.
• De term "dynastieke neigingen" hoorde ik voor het eerst - ik denk dat bedoeld wordt dat dure privé-scholen een dominante elite kunnen creëren.
• Commercieel denkende ziekenhuizen zullen vooral patiënten weren waarvan ze denken dat die de rekening niet zullen betalen. Het is in Nederland trouwens verplicht om verzekerd te zijn, en ik dacht dat er ook voorzieningen zijn om (niettemin) onverzekerde armlastigen noodzakelijke medische behandelingen te geven.
• Een tolweg hoeft niet per se tot verkeershinder te leiden, als moderne technologie wordt gebruikt, zoals apparatuur die nummerborden van voorbij rijdende auto's scant.
• De opmerking over netwerken haalt twee dingen door elkaar: ten eerste bestaat er zoiets als een natuurlijk monopolie, bijv. doordat in Nederland geen plaats is voor een tweede spoorwegnet, parallel aan het huidige. Ten tweede rijst de vraag of het geen verspilling is als een tweede spoorwegnet zou worden aangelegd indien daar wel plaats voor zou zijn. Hier lopen we tegen een paradox van de markteconomie aan: die staat (in het algemeen) meerdere aanbieders toe, want concurrentie is goed, naar gangbare opvattingen. Maar het betekent ontegenzeggelijk een zekere verspilling als hier in de straat drie bakkers actief zijn.
• Het gevaar van adverse selection bestaat vooral op gereguleerde markten die de calculerende burger "perverse" prikkels geven.
• Spreek je alleen van een markt in der veronderstelling dat een markt een "volmaakte verdelingsapparaat" is?

Ik vind het overzichtelijker om van de "vrije markt" te spreken, als een markt zonder enig ingrijpen. De 18de eeuwse econoom Adam Smith postuleerde "de onzichtbare hand" die de markt automatisch in de richting van een optimum zou duwen. Maar om allerlei reden gaat dat mis, d.w.z. treedt marktfalen op, en dat vraagt om correctie (en niet per se om een radicale afwijzing van markten). De genoemde "internalisatie van externaliteiten" is daarvan een voorbeeld, maar bijv. ook "informatie-asymmetrie" (met gebrekkige kennis is het slecht onderhandelen), machtsvorming (monopolies), maar ook overmatige concurrentie (waartegen octrooien beschermen), de "tragedy of the commons", transactiekosten, enzovoorts. Rbakels (overleg) 27 dec 2020 15:54 (CET)