Overleg:Petis

Vertaling artikel "Petis" van de Indonesische wikipedia

Hele snelle (en dus vrij ruwe!) vertaling van het artikel Petis op de Indonesische wikipedia, per alinea:

Petis is een condiment uit de Indonesische keuken dat gemaakt wordt van het bijprodukt van "natte" voedselbereidingen (normaalgesproken van pindang, mosselen of garnalen) die verwarmd worden tot ze ingedikt zijn (als een saus). Daarna wordt karamel van rietsuiker toegevoegd waardoor het een bruine kleur krijgt en zoet wordt.

(andere varianten uit Boyolali met koeiehuid en -vlees, die heel anders van smaak is)

Petis verschilt van soortgelijke produkten als trassie hierin dat petis alleen in Indonesië bekend is, terwijl trassie in heel Zuidoost-Azië voorkomt. (...voortborduren op trassie, hier niet zo interessant, behalve dat er melding wordt gemaakt van de diverse verschijningsvormen van trassie in ZO-Azië, nl. droog, nat of "halfnat").

Petis wordt normaalgesproken gebruikt als smaakmaker (condiment?) in diverse gerechten, zoals roedjak, [enz.]. Telur Petis is een favoriet gerecht in Surabaya.

Petis wordt dus schijnbaar gemaakt van een bijprodukt van andere bereidingen. Het vocht wordt (als ik het goed begrijp) ingekookt met rietsuiker. Er zijn varianten van (het kookvocht van?) garnalen, mosselen en pindang (een vis?). Er is ook een Midden-Javaanse variant waarbij koeiehuid of -vlees in het spel is.

Petis is dus blijkbaar geen garnalenpasta, zoals ik het lees in het artikel op de Indonesische wikipedia. Maar ik moet dat nog wel checken bij Indonesiërs met enige kennis van zaken.

Voorgaande vertaling en commentaar van gebruiker Martijn; hier geplaatst door gebruiker Takeaway.

Beste Martijn, Ik heb "Pengolahan makanan" opgezocht en ik meen dat wat jij hebt vertaald als "bijprodukt van "natte" voedselbereidingen" hier eigenlijk "het resultaat van fermentatie" betekent. De "Pindang" lijkt een soort haring of makreel te zijn (opgezocht met Google Image Search). Petis uit Bayolali klinkt erg interessant! We wachten wel jouw verdere onderzoeken af! Groeten. Takeaway 31 mrt 2009 04:53 (CEST)

PS "Petis udang" heet in de Chinese Zuidelijk Min talen "heh koh" wat letterlijk vertaald "garnalenpasta" betekent. Ik spreek weliswaar geen Maleis (slechts een woordje hier en daar) maar wel Teochew, wat één van de Zuidelijke Min talen is. =) Takeaway 31 mrt 2009 08:51 (CEST)

Beste Takeaway, goed dat je het verplaatst hebt, zo is het veel beter. Ik heb niet goed nagedacht.

Maar er staat: ... yang dibuat dari produk sampingan pengolahan makanan berkuah: "... die gemaakt wordt van (het) bijprodukt(en) van "natte" voedselbereiding". Ik kom later nog wel op terug. Ik heb nu even geen tijd ;-)

Ik weet niet of ik veel te weten kom over die Midden-Javaanse variant maar ik zal m'n best doen. Ik zie als het goed is komend weekend weer een aantal Javanen, dus wellicht dat er iemand wat weet. Ik zal dan ook gelijk het algemenere petis in de groep proberen te gooien. Misschien komt daar nog iets uit. Groeten, Martijn ^→!?← 31 mrt 2009 17:44 (CEST)

Okee, nog even over die eerste zin:
... yang dibuat dari produk sampingan pengolahan makanan berkuah

yang dibuat dari: "dat/die gemaakt wordt van"

produk sampingan: "bijprodukt(en)"

pengolahan makanan: "voedselbereiding"

berkuah: kuah is "vocht", "nat" of "saus", m.n. van etenswaar; berkuah is dus "vochtig", "met vocht", "nat" of zelfs "met saus".

Zo kwam ik tot mijn vertaling. Ik wil alleen niet aan de hand van het artikel op id: beweren dat dit dan ook meteen de goede of enig juiste definitie is van Petis. Nader onderzoek is nodig, lijkt me. Groeten, Martijn ^→!?← 31 mrt 2009 21:06 (CEST)

Ik heb ook even naar pindang gekeken. Dat is geen vis maar een naam voor een soort gerecht, genoemd naar de bereidingswijze: pemindangan. Pemindangan is het zouten en vervolgens koken (of stomen) van bijvoorbeeld vis maar ook vlees. Een ikan pindang is dus een op een bepaalde traditionele manier gezouten en gekookte vis. Ik vond er een heel artikel over (eigenlijk een soort van docentenhandleiding of iets dergelijks): hier.

Wat interessant is, is dat er ook in staat dat het "afvalvocht" van het pemindangan-proces gebruikt kan worden om petis van te maken (Limbah cairan hasil proses pemindangan, bisa dimanfaatkan untuk bahan baku pembuatan petis atau kecap ikan: "het uit het pemindangan-proces overgehouden afvalvocht kan gebruikt worden als "grondstof" voor het maken van petis of kecap ikan", p. 9, maar ook op p. 14 en 22 in soortgelijke bewoordingen).

Het lijkt er dus toch op dat petis gemaakt wordt van het vocht dat overblijft uit andere kookprocessen.

Groeten, Martijn ^→!?← 31 mrt 2009 21:40 (CEST)

Nou, nog een keer dan (het wordt wel een lange monoloog):

Petis sapi is wellicht ook een bijprodukt, namelijk van het koken van abon en dendeng (en wellicht van bereidingen van andere delen van de koe, zoals de huid). Er werd elders op het internet ook beweerd dat het beste vlees voor dendeng gebruikt werd, het mindere vlees voor abon en de rest (incl. huid) voor petis. Ik zal dit alles nog eens navragen aan Javanen. We komen er wel ;-) Martijn ^→!?← 31 mrt 2009 21:53 (CEST)

Het ziet er naar uit dat het petis artikel zeer correct en volledig gaat worden!Takeaway 31 mrt 2009 23:32 (CEST)