Overleg:Prehistorie

Prehistorie kan ook worden gedefinieerd als de periode waarvoor men enkel archeologische bronnen heeft. Evil berry 11 jul 2006 12:40 (CEST)

In de zin van gebruiksvoorwerpen en (resten van) gebouwen e.d. Dat is juist, maar is het ook gebruikelijk? Ik ben daar niet goed in thuis. Floris V 11 jul 2006 12:49 (CEST)

Ik meen dat het een opkomende beweging is onder historici (zie hier). Of het algemeen aanvaard wordt weet ik niet, maar we kunnen het alleszins vermelden in het artikel.

Interessante werken ivm. prehistorie zijn misschien:

• C. Chippindale, The invention of words for the idea of prehistory, in Proceedings of the Prehistoric Society 54 (1989), pp. 303—314.
• G. Daniel - C. Renfrew, The idea of prehistory, Edinburg, 1988. ISBN 0852245327
• J. Garanger (ed.), La Préhistoire dans le monde, Parijs, 1992. ISBN 2130444636
• C. Mamani Condori, Metodología de la historia oral, Chukiyawu, 1989.
• K. Greene, Archaeology: An Introduction, Philadelphia - Londen, 2002⁴. ISBN 0812218280
• N. Richard, L'invention de la Préhistoire: une anthologie, Parijs, 1992.

Evil berry 11 jul 2006 13:28 (CEST)

Ziet er goed uit. Ik zou zeggen: ga je gang. Floris V 11 jul 2006 14:18 (CEST)

Ik zou eerst een kladversie willen maken. Ik zal ze anders Prehistorie/herschrijven aanmaken voor een herschreven artikel. Evil berry 11 jul 2006 19:47 (CEST)

Lijkt me geen verkeerd idee. Ik ben benieuwd. Kleuske 11 jul 2006 20:14 (CEST)

Voel je vrij om zelf ook mijn poging tot herschrijven aan te vullen. Evil berry 13 jul 2006 20:54 (CEST)

Je noemt het ontbreken van historische bronnen als criterium. Maar bij het artikel historische bronnen worden ook materiële voorwerpen genoemd zoals kunstvoorwerpen. Ik neem aan dat archeologische vondsten daar ook onder vallen en dan heb je een probleem. Floris V 15 jul 2006 01:18 (CEST)

bronnen en voetnoten zijn schaars

Bronnen en voetnoten zijn schaars in dit artikel. Mag bij een encyclopedisch artikel eigenlijk niet ontbreken. --J.G.G.. 8 okt 2009 15:33 (CEST)

Bronstijd

Onder Chronologische indelingen van de prehistorie / Huidige systeem / Bronstijd / wordt er een onderverdeling gedaan in tijdsperiode. Ik stel voor dit te schrappen. De Bronstijd wordt eerder geografisch benaderd dan per tijdsperiode. (Peluba (overleg) 1 dec 2014 10:02 (CET))

Prehistorie als deel van de geschiedenis?

De inleiding van dit artikel bevreemdt mij en toen ik toch de rest doornam, viel me op dat de inleiding in vergelijking daarmee nogal knullig geformuleerd is.

Meestal wordt de geschiedenis gedefinieerd als het deel van het verleden waarover verhalende of schriftelijke bronnen bekend zijn. De prehistorie is dan de voorafgaande tijd waarover zulke bronnen er níet zijn. Zo staat het niet alleen in de schoolboeken, ook is het zo dat historici zich niet of nauwelijks met de prehistorie bezighouden, dat laten ze grotendeels over aan archeologen.

Het woord geschiedenis wordt natuurlijk ook wel als synoniem gebruikt van verleden, zodat er boeken kunnen worden geschreven over bijv. 'de geschiedenis van het heelal'. Ook wordt overlevering tegenwoordig erkend als informatiebron (oral history) – maar wat de prehistorie betreft bieden deze vooral soelaas in landen waar de prehistorie pas kort geleden eindigde, zoals Australië. Daarnaast natuurlijk maken historici naast geschreven bronnen ook gebruik van andere informatie, vaak verzameld door specialisten uit wat – voor historici – hulpwetenschappen zijn, zoals archeologen. Dit zijn allemaal nuanceringen die niet per se af doen aan de rol van het schrift als onderscheidend kenmerk tussen prehistorie en geschiedenis.

Deze nuanceringen komen allemaal aan bod in de paragraaf "Problemen bij de bestudering van de prehistorie" en sommige latere paragrafen. In de inleiding staat echter plompverloren: "Prehistorie (...) is een periode in de menselijke geschiedenis". Daarbij wordt dus precies het omgekeerde van de traditionele tweedeling van het verleden als uitgangspunt genomen. Dat is dus een hele sprong verder dan alleen een nuancering. Als er 'verleden' zou staan i.p.v. 'geschiedenis', zou het wel kloppen, ongeacht welk standpunt men verder inneemt.

Een voorbeeld van een knullige formulering vind ik: "geschiedenis die héél erg lang geleden is, alhoewel dat een vaag begrip is" (3e zin). Hoe de prehistorie "de gehele geschiedenis van de aarde sinds haar ontstaan" (4e zin) kan zijn, ontgaat mij: om te beginnen is de prehistorie in de 1e zin gedefinieerd als iets wat met de mens te maken heeft (misschien bedoelde de schrijver hier 'oertijd'?) en bovendien zou het dan tot nu doorlopen, maar dan kun je 'pre-' weglaten. De rest van de eerste alinea ontspoort helemaal, zo zouden het begin van de mens of de geboorte van Christus volgens sommigen het einde van de prehistorie zijn (???). Zulke fringe-ideeën horen niet in een intro thuis. Bever (overleg) 18 jun 2018 00:02 (CEST)

Bij terugbladeren zie ik dat in de tijd dat deze overlegpagina begon (in 2006, zie boven), deze versie van Floris V en diens voorgangers heel goed de traditionele opvatting van het begrip omschrijft, met al een hint naar de discussie over of je het moet hebben over 'schriftelijke' of 'verhalende' bronnen (die passage was kennelijk door Evil berry begin 2006 ingevoegd). Als je kiest voor 'geen verhalende bronnen' (schriftelijk dan wel mondeling) als onderscheidend kenmerk, dan komt dat overeen met de 'alternatieve' definitie "de periode waarvoor men enkel archeologische bronnen heeft".

In het boek waar Evil berry hierboven (2006) naar verwees, wordt de Boliviaanse archeloog Condori geciteerd die in 1989 het begrip prehistorie' bekritiseerde als een westers concept dat suggereert dat schriftloze volken geen 'geschiedenis' kennen. De Roemeen Eliade en de Fransman Lévi-Strauss hadden eerder al soortgelijke kritiek op de traditionele geschiedfilosofie (zie het lemma 'Geschiedenis' in de Winkler Prins). Wat de prehistorie betreft, is dit probleem op te lossen door 'schriftelijk' te vervangen door 'verhalend'. Dit betekent echter nog niet dat de prehistorie van Europa of het Nabije Oosten bij de geschiedenis gaat horen: de volken die een paar duizend jaar geleden leefden, zullen net als de aboriginals en andere (tot voor kort) schriftloze volkeren wel een soort geschiedenis hebben gehad in de vorm van overlevering, maar die overlevering is al zeer lang geleden uitgestorven (of alsnog vastgelegd), zodat we er geen toegang meer toe hebben.

Bij iets vooruitbladeren in dit artikel vanaf die oude versie die ik net noemde, zag ik dat Evil berry in 2007 het grootste deel van het huidige artikel heeft geschreven incl. de eerste twee zinnen van de intro. Maar de rest van de beginalinea is dus later bij gekomen, bij deze wijziging uit 2010, en dat lijkt me dus een verslechtering. Bever (overleg) 18 jun 2018 00:32 (CEST)