Overleg gebruiker:Cornelius van duin
Onderwerp toevoegen[Broederschappen] in Rome
Ongeveer tweehonderd Broederschappen – over een periode van zeven eeuwen – hebben de geschiedenis van Rome gekleurd en er onuitwisbare sporen achtergelaten van hun vrome,religieuze,sociaaleconomische en culturele toewijding. Volgens enkele Italiaanse historici gaat de oorsprong van de Broederschappen terug tot laat-keizerlijke tijden, misschien wel tot de tijd van [Constantijn de Grote] (begin IVde eeuw). [Gregorovius] noemt hun belang al in de 8ste eeuw.
Broederschappen (in het Italiaans [Confraternità] ev., Confraternite mv.) zijn verenigingen van leken-gelovigen, die naast het beoefenen van een bepaalde vorm van christelijke naastenliefde zich ook ten doel stellen het bevorderen van de openbare eredienst, bijv. van de H.Maria, of de aanbidding van het H. Sacrament. Ze zijn volgens het kerkelijk recht georganiseerd door een vertegenwoordiger van de lokale (katholieke) kerk rondom een kerk(~gebouw), oratorium of kapel. Aartsbroederschappen zijn Broederschappen die andere hebben opgericht, meestal buiten Rome, en die dezelfde naam dragen, en die daarmee een speciale band onderhouden. Alle hebben een statuut dat is goedgekeurd door de lokale kerk, plus regels en structuren die het meest geschikt zijn voor hun eigen doelstelling. Alle Broederschappen beoefenden en beoefenen werken van barmhartigheid vooral t.a.v. hun eigen Medebroeders, maar ook door het verlenen van hulp aan zieken en stervenden, het vervoer en het waardig begraven van overledenen, en het verlenen van concrete hulp aan noodlijdenden. De doelstellingen van het statuut konden van Broederschap tot Broederschap verschillen al naargelang de financiële en sociale situatie van de Medebroeders (Confratelli). Sommige Broederschappen werden opgericht voor de hulp aan armen, om arme meisjes te voorzien van een bruidschat of om hen veilig onderdak te verschaffen, om ziekenhuizen en kraamklinieken te onderhouden, om gevangenen en zieken bij te staan; of om rechtskundige bijstand aan armen of werknemers te verlenen.
In de loop van de 17de eeuw, na het ontstaan van de [Reformatie], vermenigvuldigen zich de devoties voor nieuwe heiligen, waarbij heel wat folkloristische vereringen zijn ontstaan. De reorganisatie binnen de rooms-katholieke kerk baseerde zich op de parochies, die eerst bevoorrecht worden en daarna het exclusieve recht kregen zich met de eredienst en de religieuze opvoeding te bemoeien. Dit proces van clericalisatie, van meer controle, neemt ook een decadentie met zich mee. In de 19de eeuw zijn de Broederschappen vaak van parochies afhankelijk. Op velerlei wijze begeleidden de Broederschappen en stonden iedereen bij tijdens heel zijn levensloop en in al zijn geestelijke en materiële noden. Men kan wel zeggen dat tot aan de 19de eeuw alle Romeinen wel deel uitmaakten van minstens één Broederschap. Een Koninklijke wet uit 1890 confiskeerde alle goederen van de Broederschappen, waardoor hun voortbestaan erg werd bemoeilijkt. Vele eigendommen kregen een andere bestemming. Nu bestaan er in Rome ca. 60 Broederschappen die zijn gerangschikt naar ‘naties’, ‘regionen’, ‘Arti e mestieri’ (vgl. [gilden]) en ‘devoties’. Er bestaan in heel Italië ongeveer 9000 Broederschappen met ongeveer 2 miljoen leden.
Geschiedenis van de Broederschappen
De oprichting van het eerste Broederschap in Rome gaat terug tot 1263, toen 18 leden zich “De aanbevolenen van de H.Maagd” (Genootschap van de: Raccomandati della Madonna) lieten noemen. Een jaar later fuseerden zij met andere Broederschappen en namen de naam Gonfalone aan (= ”kerkvaandel” of standaard ). Zij bezaten het kerkje van Santa Lucia del Gonfalone en verderop aan dezelfde Via dei Banchi Vecchi het Oratorium di Santa Lucia del Gonfalone. Aanvankelijk opgericht voor vrome eredienst door twee broers Jacomo en Agnolo, die juist waren teruggekeerd van een pelgrimsreis naar Santiago di Compostella. Zij kregen indertijd toestemming van de Fra Bonaventura uit Bagnoregio, bij Viterbo, die toe algemeen inquisiteur van het Sant’Ufficio was. Al gauw wijdden de Confratelli zich aan charitatieve werken en verzorging: het beheer van ziekenhuizen, en het vrijkopen van christelijke slaven van Moslims met daartoe georganiseerde expedities naar het Midden-Oosten en Noord-Afrika.
Tussen het eind van de 13de eeuw en de het begin van de 14de eeuw volgden de Broederschappen van de H.Redder ( Santissimo Salvatore ad Sancta Sanctorum ) en van de H.Geest ( [Santo Spirito in Sassia] ) die een belangrijke bijdrage leverden bij de oprichting van twee ziekenhuizen die nog beide operatief zijn: die van de San Giovanni (bij de kathedraal van Sint Jan van Lateranen ) en van de Santo Spirito (langs de Tiber). Veeltallige verzorgingstehuizen werden door Broederschappen opgericht, bijvoorbeeld S.Giacomo degli Incurabili (= ongeneeslijk zieken), ook nog steeds bestaand (tussen Tiber en Via del Corso). Het San Rocco ziekenhuis was gebonden aan de kerk van San Rocco van het schippersgilde langs de Tiber ( bij het huidige monument Ara Pacis), waar de schippersvrouwen van hun kind konden bevallen. Een kraamziekenhuis dus waar ook de ‘celate’ (celare = verborgen houden), moeders met alle nodige hulp hun kind ter wereld konden brengen zonder de verplichting hun eigen naam bekend te maken of hun eigen pasgeborene te accepteren. In 1548 werd door een Broederschap het ziekenhuis van Santa Maria della Pietà voor geesteszieken opgericht. Dat Broederschap van Santa Maria della Pietà dei poveri pazzi richtte toen ook de gelijknamige kerk op aan het Colonnaplein ( tegenover het huidige paleis van de Voorzitter van de Ministerraad, het Palazzo Chigi). Tegenwoordige huisvest deze kerk het Broederschap van de SS.Alessandro e Bartolomeo dei Bergamaschi.
Ook in het verleden zag Rome enorme massa’s buitenlanders: velen waren pelgrims, die na hun gelofte te hebben vervuld naar hun eigen land terugkeerden. Anderen bleven om te blijven werken of omdat zij in eigen land om één of andere politieke of godsdienstige reden werden vervolgd. Opvangtehuizen voor buitenlanders werden al gauw rondom de Sint Pieter in het Vaticaan opgericht. Maar de eerste ‘natie’ die zich in een eigen Broederschap verenigde, is waarschijnljk die van de Vlamingen, die in 1444 San Giuliano l’Ospitaliero (= gasthuis ) oprichtten, in de Via del Sudario. De leden waren voornamelijk handwerklieden die zich noemden: Meesters van de gastvrijheid van Sint Juliaan van Vlaanderen. Het bestaat nog steeds onder de naam van San Giuliano dei Fiamminghi - (Sint Juliaan van de Vlamingen, of Saint Julien des Belges) (zie ook: http://www.sangiuliano.org/index.html ).
In 1386, nadat de paus was teruggekeerd uit Avignon, kochten Johannes Peter en Catherina uit Dordrecht drie huizen op aan de straat die nu via di Santa Maria dell’Anima heet, op de hoek van de Vicolo della Pace. Aanvankelijk is het een stichting die al gauw een Broederschap met Statuten wordt. In 1406 komt het Broederschap rechtstreeks onder jurisdictie van de toenmalige paus Innocentius VII te staan. Er volgt een fusie met het in Avignon opgerichte Confraternità Alamannorum, waarvan de leden uit Nederduitsland afkomstig waren, dus ook Rijnland. Overigens betaalden de leden een contributie en deden giften aan het Broederschap. Er bevindt zich een Brabantse Santa Barbara~kapel, het graf van de enige Nederlandse paus Adrianus VI en van de (enige) kardinaal die hij creëerde, Willem van Enckenvoirt uit Mierlo.
In het Heilig jaar 1450 werd te Rome het Broederschap van O.L.Vrouw van Smarten opgericht. Dit nieuwe Broederschap richtte het kerkje van de H.Maria op, op een plek die Campus Francorum heette, vlak achter het huidige gebouw van de Congregatie van de Geloofsleer (‘Sant’Ufficio’). Daar vlak bij bevond zich ook nog de oude schola van de Franken, waarvan Godefridus de Waya (deken van de H.Maria in Utrecht) beheerder was. Willem van Enckevoirt was er vanaf 1506 lid van. Vanaf 1579 mag het Broederschap zich gaan noemen: “Arciconfraternità di Santa Maria della Pietà in Campo Santo dei Teutonici e Fiamminghi”.
Een schildergilde gilde waarvan Nederlanders lid waren.
De Academia Romana di San Luca, sinds 1588 gevestigd bij de kerk van San Luca e Santa Martina, maar na de aanleg van de Via dei Fori Imperiali door Mussolini verhuisd naar een gebouw bij de Trevifontein. Oorspronkelijk, in de 14de eeuw als gilde opgericht, kreeg het later meer het karakter van een Broederschap voor schilders en beeldhouwers.
De kerk van de Friezen In maart 1540 werd door enkele arbeiders die aan de Sint Pieter verbonden waren in navolging van andere genootschappen, het Broederschap van het Allerheiligst Sacrament opgericht. Het voornaamste doel ervan was de devotie van het HH.Sacrament en het bevorderen daarvan. Daarnaast bestond de charitatieve taak zoals het geven van een waardige begrafenis van doden die op het platteland werden gevonden en de hulpverlening aan armen en langdurig zieken. Michelangelo was er lid van tot aan zijn dood in 1564. Deze activiteiten duurden tot 1890, nadat hun bezittingen werden geconfiskeerd door het pas ontstane Italiaanse koninkrijk. In 1574 verleende paus Gregorius XIII het Broederschap de status van Aartsbroederschap. Hun oratorium was de kapel van het HH. Sacrament in de S. Pieter, maar na de verbouwing van de Sint Petersbasiliek in het begin vande 17de eeuw, werd hen eerst het kerkje van de H.Catherina toegewezen, en vervolgens, toen de Colonnade door Bernini werd gebouwd, de kerk van de HH.Michael en Magnus, als hun ‘oratorium’. Haar huidige taak bestaat vnl. uit de aanbidding van HH. Sacrament, de H.Maagd, gebeden voor de overledenen, het deelnemen aan aanbidding en processies in de basiliek van Sint Pieter in het Vaticaan en in de stad zelf (Sacramentsdag). Sinds 1989 deelt het Aartsbroederschap de kerk van de HH.Michele e Magno met de Nederlanders, die dankzij de speurzin en volharding van de toenmalige rector van het Nederlands Pauselijk College te Rome, Mgr.Martinus Muskens, de vergeten kerk weer konden gebruiken van een eigen ‘nationale’ kerk in Rome. (Zie site: http://www.friezenkerk.nl).
van Confratello del SS.Sacramento tot Diaken 29 sept. 2006 opname vóór de kerk van de Friezen --Cornelius van duin 31 jul 2007 00:26 (CEST) Cornelius van Duin - Rome 31-07-2007 0.23 uur