Van De Velde (stokerij)
Stokerij Van De Velde ook Graanjeneverstokerij Betsberg genoemd, is een voormalige jeneverstokerij in het Belgische Landskouter (gemeente Oosterzele). De distilleerderij was ongeveer 175 jaar actief, maar werd kort na de Tweede Wereldoorlog gesloten.[1]
In 1770 kocht de familie Van de Velde een bestaande landbouwstokerij, deze ging in 1773 van het echtpaar Jacobus Franciscus Van de Velde en Isabella Jacoba Billiet over van vader op zoon. Burgemeester Jean Van De Velde was de laatste stoker, in het bedrijf dat gelegen was aan de Geraardsbergsesteenweg.[2]
De tentoonstellingscatalogus “In en om de alambiek, jenever en alcoholstokerijen” vermeldt dat er alle dagen van de week kon worden gestookt, wanneer de vraag groot was. De graanjenever die werd gebotteld bestond uit drie soorten: “Jan-ze klaaren” (30°), de “Pur seigle” (35°) en de “Pur sang” (40°). De stopzetting van de landbouwexploitatie en de jeneverproductie vond plaats in 1948.[3]
Familie[bewerken | brontekst bewerken]
De familie Van de Velde leverde in de 20e eeuw twee burgemeesters, die Landskouter bijna 70 jaar bestuurden. Een andere telg was pater oblaat Frans Van De Velde, die meer dan 50 jaar verbleef bij de Eskimo's in het noorden van Canada, waar hij werk verrichtte als missionaris en veelzijdige verpleegkundige. Zijn werk aldaar werd zo gewaardeerd dat de Nederlandse prinses Margriet - zelf geboren in Canada - in 1981 te Landskouter een monument kwam inhuldigen ter ere van pater Van De Velde. Op latere leeftijd kwam hij terug naar Landskouter waar hij overleed in 2002. Nu rust hij in het familiegraf in zijn geboortedorp.
Gebouw[bewerken | brontekst bewerken]
De 18de-eeuwse hoeve en landbouwstokerij Betsberg met omgeving zijn beschermd als dorpsgezicht en de stokerij zelf als beschermd monument in 1981.
De stookinstallaties uit 1924 zijn nog aanwezig, waaruit de koperen elementen tijdens de eerste wereldoorlog werden aangeslagen. Er is ook een Cornwall-stoomketel van Mahy Frères Wondelgem uit 1907 aanwezig; een horizontale monocylinder-stoommachine, geplaatst in 1925-1926 ter vervanging van een verticale stoommachine; drie pompen uit de 19de eeuw; een distillatiekolom van Ateliers de Construction Dufour Frères uit 1924; een overhaalbak van dezelfde constructeur; een waterbak; drie gistkuipen en een 19de-eeuws meetvat in het "local spécial" der accijnzen. Daarnaast zijn er twee koelvaten, een ronde gietijzeren mengbak en een grote watertank. Drie alcoholbewaarbakken in het bijzonder magazijn en een graanzolder boven. De gebouwen zijn na restauratie verdeeld in een aantal wooneenheden.[4]
Bronnen, noten en/of referenties
|