Naar inhoud springen

Portaal:Esperanto

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie


Welkom bij het portaal over de internationale taal Esperanto. U vindt hier een overzicht van artikelen over de geschiedenis en de cultuur van het Esperanto in Wikipedia.

Dit portaal is een subportaal van Portaal:Taal.

Artikelen over het Esperanto - Leer Esperanto
Overzicht van de Esperantocultuur
Esperantomuziek

Muzikanten die in het Esperanto zingen komen van over de hele wereld en de muziek bestaat in alle genres. Een aantal bekende groepen zijn


Het Franse Vinilkosmo is de belangrijkste uitgeverij van Esperantomuziek.

Multimedia
Zie artikel: Radio in het Esperanto

Dankzij het internet kun je nu makkelijk de Chinese of Poolse radio-uitzendingen volgen.



Manifesten en ideologie

Finvenkismo is een traditionele ideologische stroming binnen de Esperantobeweging. De naam is afgeleid van het begrip Fina Venko, "Eindoverwinning", het moment waarop alle wereldbewoners Esperanto als tweede taal spreken.

Aanhangers van het raumismo zijn van mening dat esperantisten zich niet moeten concentreren op de verspreiding van het Esperanto, maar op het beoefenen ervan.

Literatuur en schrijvers

Zie artikel: Esperantoliteratuur en Lijst van Esperanto-auteurs


Er bestaat relatief veel vertaalde en ook originele literatuur in het Esperanto; meer dan over het algemeen wordt verwacht. Daarnaast zijn er o.a. ook gedichten in deze taal, literaire scholen en zelfs Esperantostrips.

Romanschrijvers: Julio Baghy - Raymond Schwartz 
Poëten: William Auld - Antoni Grabowski - Kálmán Kalocsay
Ideologen: Claude Piron (essaies, pedagogie) - Eugène Lanti -
Andere: Gaston Waringhien (taalkundige) - Marjorie Boulton 

Esperantobijeenkomsten
Zie artikel: Esperantobijeenkomst

Het Universeel Esperantocongres wordt jaarlijks georganiseerd in een ander land en dit sinds 1905. Tegelijkertijd wordt, reeds een 40-tal jaar, ook een apart kindercongresje georganiseerd: het Internacia Infana Kongreseto. Ook het Internacia Junulara Kongreso (sinds 1938) en het REF worden steeds in een ander land georganiseerd. Andere bijeenkomsten worden, op een uitzondering na, steeds in hetzelfde land of dezelfde streek georganiseerd. Een aantal bekende Esperantobijeenkomsten zijn:

Esperantotijdschriften
Zie artikel: Esperantotijdschrift

Monato is het bekendste Esperantotijdschrift. Het verschijnt maandelijks in het Esperanto sinds 1979 en heeft lezers in 65 landen. Andere bekende tijdschriften zijn:

Opmerkelijk is dat van Le Monde diplomatique wel een (internet)uitgave bestaat in het Esperanto, maar niet in het Nederlands.

bewerk

Achtergrond
Taalkundige aspecten van het Esperanto

Het Fundamento de Esperanto beschrijft de 16 basisregels van de grammatica van het Esperanto. De Akademio de Esperanto is een onafhankelijk instituut, dat tot doel heeft deze grammatica in stand te houden en de ontwikkeling van de taal te controleren.

Het belangrijkste Esperanto-woordenboek is de Plena Ilustrita Vortaro, dat 1265 pagina's telt en in 2005 nog werd heruitgebracht. In datzelfde jaar werd ook een nieuw woordenboek Nederlands-Esperanto-Nederlands voorgesteld.

Zie ook: Kunsttaal - Interlinguïstiek - Esperantologie - Esperanto-alfabet - Tabelwoord in Esperanto

Esperantoverenigingen
Zie artikel: Esperantovereniging

Internationale verenigingen

Vakverenigingen

Verenigingen in Nederland en Vlaanderen


Andere bekende plantalen

Volapük (1879) was de belangrijkste voorloper van het Esperanto, terwijl Ido (1907) een initiatief was om de internationale taal te verbeteren. Andere bekende plantalen zijn o.a. het Interlingua (1951), het Novial en het Lojban, dat meer op filosofische grondslagen berust. Tegenwoordig zijn vooral zonale hulptalen als het Interslavisch en artistieke kunsttalen als het Klingon, het Quenya en het Toki Pona populair.

Geschiedenis van het Esperanto
Zie artikel: Geschiedenis van het Esperanto

Ludwik Lejzer Zamenhof is de grondlegger van de taal "Esperanto".

Lees verder: Tijdslijn van Esperanto

Spreekwoorden in het Esperanto
Zie Wikiquote

Kiu demandas, tiu ne eraras. (Wie vragen stelt maakt geen fouten)
Kiu diras la veron, havas suferon. (Wie de waarheid zegt draagt er de (negatieve) gevolgen van)
Ne ŝovu vian nazon en fremdan vazon. ("Steek je neus niet in andermans zaken.")
Oni ne povas kontentigi kaj la katon kaj la raton. (Men kan niet tegelijkertijd kat en rat tevreden stellen.)
Kiu tro certas pri sia vero kreas inferon sur la tero. ("Wie te zeker is van zijn gelijk schept alleen maar haat en nijd.")

Symbolen van Esperanto Zie artikel: Symbolen van Esperanto

Het traditionele Esperantosymbool is een groene vijfpuntige ster. Ter gelegenheid van het 100-jarig jubileum van het Esperanto lanceerde de Universala Esperanto-Asocio een eigentijds logo in de vorm van twee naar elkaar toegekeerde E's die een ronde (wereld-)vorm hebben.

  • La Espero, het "volkslied" van de esperantisten
  • Stelo, de munt van de esperantisten

bewerk


Meewerken
Gewenste artikelen



Propedeutische waarde - Felix Zamenhof - Hendrik Zamenhof - Universala Ligo - Eugène Lanti (stichter van SAT) - Amikeca Reto - Esperanto-fonologie (en) - Esperanto woordenschat - Esperanto Encyclopedie - Internacia Esperanto-Muzeo - Koffi Gbeglo - Ivo Lepenna - Atilio Orellana Rojas - Lidia Zamenhof - Edmond Privat - Ronald Bijtenhoorn - Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj - Ligo internacia de Blindaj Esperantistoj - Internacia Fervojista Esperanto-Federacio - Tutmonda Esperntista Ĵurnalista Asocio - Internacia Naturkuraca Asocio

(vul aan↓)


Projectvoorstellen


bewerk

Wist je dat...
Neutraal Moresnet

bewerk


Subportalen van Taal

Engels · Esperanto · Frans · Latijn · Nederlands · Scandinavische talen · Spaans · West-Slavische talen