Office for Metropolitan Architecture

'OMA is de afkorting van het Rotterdamse Office for Metropolitan Architecture, officieel OMA Stedebouw BV. In 1975 richtte Koolhaas met de architect Elia Zenghelis en hun beide echtgenotes, de beeldend kunstenaars Madelon Vriesendorp en Zoe Zenghelis, het architectenbureau Office for Metropolitan Architecture (OMA) op, dat vanaf dat moment een belangrijke rol zou spelen in het wereldwijde architectuurdebat, zij het in het begin, vooral als "papieren architect"; dat wil zeggen dat OMA bekend was van lezingen, prijsvragen, discussies en publicaties, maar niet van gebouwen. Vooral het opzienbarende prijsvraagontwerp voor de uitbreiding van de Tweede Kamer in Den Haag uit 1978 trekt wereldwijd de aandacht.

Nederlandse ambassade, Berlijn.

Als bouwende architect breekt OMA in 1992 internationaal door met de bouw van de Kunsthal in Rotterdam. Andere in Nederland gerealiseerde ontwerpen waarmee het bureau zich in die beginjaren profileerde waren het Nederlands Danstheater in Den Haag en de Rotterdamse busterminal (gesloopt in 2004). Meervoudige opdrachten voor het stadhuis in Den Haag (1986) en het Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam (1988), gingen ondanks lovende juryrapporten en handtekeningenacties uit de architectenwereld niet naar OMA. Vanaf de jaren '90 is het bureau vooral internationaal actief.

In 1995 verscheen OMA: S,M,L,XL een vuistdikke 'architectuurroman' waarin Rem Koolhaas samen met grafisch vormgever Bruce Mau in een autobiografische/encyclopedische stijl zijn werken en denken tot op dat moment uiteen zette.

Als het bureau in 1995 op de rand van een faillissement verkeert wordt samenwerking gezocht met de "De Weger"-adviesgroep te Rotterdam, die in 1997 opgaat in de "Royal Haskoning"-groep te Nijmegen. De samenwerking wordt in 2002 beëindigd.

OMA in Nederland

Het waren overigens wel Nederlandse steden waar OMA's eerste ontwerpen werden gerealiseerd: Amsterdam (het IJ-plein in Amsterdam-Noord; stedenbouwkundig plan en woongebouw); Den Haag (gebouw voor het Nederlands Dans Theater); en Groningen (een tweetal woongebouwen). Later volgden de Kunsthal in Rotterdam en het Educatorium in Utrecht, Het Paard van Troje en het Souterrain in Den Haag. In Nederland was het bureau verder verantwoordelijk voor masterplannen in o.a. De Uithof Utrecht (Universiteitscomplex), Groningen (Verbindingskanaalzone), Breda (Chassé-terrein) en Almere Centrum. Binnen dat laatste plan werd in 2006 de bioscoop Blok 6 naar ontwerp van OMA opgeleverd. Op dit moment werkt het bureau in Nederland aan een enorm gebouw op de Rotterdamse Wilhelminapier, waar 160.000 vierkante meter vertikale stad zullen verrijzen, compleet met bioscoop, fitness centrum, hotel, kantoren, winkels en woningen. Een soortgelijk project is in de maak op het Haagse Koningin Julianaplein, waar direct voor Centraal Station 100.000 vierkante meter winkels, woningen en kantoren worden gerealiseerd.

Globaal Bureau

Sinds de jaren 80 is OMA over de hele wereld actief, vroege buitenlandse projecten zijn ondermeer het zaken-, winkel- en infrastructuurcentrum Euralille in het Franse Lille, de Villa Dall'Ava in Parijs en wooncomplex Nexus in het Japanse Fukuoka. Voor het Maison a Bordeaux dat 1998 voor een gehandicapte klant werd gebouwd kreeg het kantoor in de architectuurwereld veel respect, in het zeer gecompliceerd in elkaar zittende woonhuis zit een platform dat de eigenaar toegang gaf tot alle drie verdiepingen van het gebouw. Vanaf de eeuwwisseling werd een reeks gebouwen afgeleverd die allen veel pers kregen. De Prada winkel in New York, de Prada winkel in Beverly Hills, Het Campus Center voor het Illinois Institute of Technology in Chicago, de nieuwe centrale bibliotheek van Seattle, de nieuwe Nederlandse Ambassade te Berlijn en het concertgebouw Casa da Musica in Porto, Portugal.

Zijn tot nu toe grootste opdracht verwirf OMA in 2001, toen het bureau opdracht kreeg het hoofdkantoor voor de Chinese staatstelevisie CCTV te bouwen: het 575.000 m2 grote hoofdkantoor voor China Central Television en het Television Cultural Centre die beiden in 2008 in gebruik worden genomen.

In 2005 heeft het bureau een ingrijpende reorganisatie doorgevoert en is in een partnerschap veranderd. Het bureau wordt geleid door zes partners: Rem Koolhaas, Ole Scheeren, Ellen van Loon, Reinier de Graaf, Floris Alkemade en algemeen directeur Victor van der Chijs. Voor de bedrijfsvoering heeft OMA in October 2007 de Jan Huygen van Linschoten Prijs ontvangen.

OMA heeft nu drie kantoren die in verschillende werelddelen actief zijn, in Rotterdam is het hoofdkantoor, er zijn verder kantoren in Peking en New York. Rotterdam werkt momenteel onder andere aan diverse projecten in Nederland, waaronder de verdere ontwikkeling van het stadscentrum van Almere, een multifunctionele toren in Den Haag, een uitbreiding van de Beurstraverse in Rotterdam en ‘De Rotterdam’ toren op de Kop van Zuid in Rotterdam. Verder in ontwikkeling zijn het nieuwe hoofdkantoor voor de Rothschild Bank in London, een winkelcentrum in Ostrava, Tsjechië, een kantoor- en een woontoren in Dubai, verschillende openbare gebouwen in Qatar, het nieuwe Science Centre in de Hamburgse Hafencity, het Cordoba Congrescentrum, en de herontwikkeling van de Mercati Generali in Rome. Lopende museaprojecten zijn een museum voor hedendaagse kunst in Riga, een historisch museum op Zeche Zollverein in Essen en een architectuurcentrum in Kopenhagen. Stedenbouwkundig werk omvat, naast verschillende opdrachten in Nederland, een masterplan voor het White City gebied in Londen, de herontwikkeling van havengebieden in Gent en Riga, verschillende masterplans in Dubai en twee masterplans in Ras-Al-Khaimah. OMA*AMO New York realiseert onder andere voor Cornell University in Ithaca, NY (VS) de nieuwe architectuurfaculteit Millstein Hall en een toren met een hotel en appartementen in het arts-district van Jersey City, NJ (VS). OMA Beijing werkt onder meer aan een woontoren in Singapore, een masterplan voor een woonwijk in Singapore, een campus voor een mediabedrijf in Shanghai en uiteraard het hoofdkantoor voor CCTV in China dat voor de Olympische spelen wordt gebouwd.