Masai (volk)

Masaï-strijder

Masaï-onthaal

Masaï-vrouwen

Huis van Masai

Het spring-ritueel van de Masai

Masai-kind

De Masaï, Massai of Maasai is de naam die wordt gegeven aan een grotendeels nomadisch volk in Oost-Afrika, voornamelijk woonachtig in Kenia en Tanzania. De Masaï slaagden er in om, ondanks de groeiende moderne civilisatie, hun eeuwenoude tradities te bewaren. Door verschillende oorzaken, zoals de afname van weidegrond voor hun vee en droogte, staat deze traditionele leefwijze sterk onder druk. De totale populatie van de Masaï wordt geschat op 900.000, zo'n 350.000 tot 453.000 hiervan levend in Kenia. Exacte gegevens kunnen niet verstrekt worden aangezien er geen accurate volkstellingen plaatsvinden.

Wie zijn de Masaï?

De Masaï is een nomadenstam. Ze trekken dus rond. Ze leven vooral in Kenia en Tanzania, maar ze kennen geen landsgrenzen. Het is niet bekend hoeveel Masaï er zijn. Vee is voor de Masaï het allerbelangrijkste op de hele wereld. Ze kunnen niet leven zonder hun vee. Ze drinken hun bloed en hun melk, eten hun vlees, gebruiken hun huiden voor huizen, hun botten voor bijvoorbeeld kammen en kralen en dat soort dingen… Echt alles gebruiken ze.

Geschiedenis

Voordat er Europeanen kwamen waren de Masaï een groot en sterk volk. Een groot gedeelte van Kenia was van hen. Een hele tijd dachten ze dat al het vee op aarde van hen was, omdat de god Engaï het aan hen had gegeven. Omdat ze dat dachten pikten ze vaak het vee van andere stammen in. Daar waren de andere stammen natuurlijk niet zo blij mee, en dus kwamen er weer oorlogen. Toen in 1840 voor het eerst blanken naar Kenia kwamen, ging het mis voor de Masaï. Het was ontzettend droog, door de blanken kwamen er allemaal westerse ziekten naar de Masaï en er kwam runderpest. Heel veel Masaï en hun vee gaan dood. Omdat de Masaï niet erg sterk meer zijn vallen de andere stammen hen aan. En vaak winnen de andere stammen. Daardoor krijgen de Masaï steeds minder grond. Als de blanken dan ook nog bedenken dat het land in stukken gaan verdelen, krijgen de Masaï een heel klein stuk. Protesteren helpt niet. Ook nu krijgen ze steeds minder grond. De regering wil veel land bij de nationale parken doen (Serengeti en Masaï Mara). Daar komen toeristen op af en dan verdienen ze weer geld. Maar daardoor kunnen de Masaï wel steeds minder goed leven.

Geloof

De Masaï geloven in de god Engaï. Over het allereerste begin geloven ze dit:

'De god Engaï had drie kinderen. Aan die kinderen gaf hij drie verschillende cadeaus. Het eerste kind kreeg pijl en boog. Van hem stammen de jagers af. Het tweede kind kreeg een ploeg. Zijn nakomelingen zijn de landbouwers. Het derde kind kreeg een stok. Met deze stok kon hij herder van het vee zijn. Van dit derde kind stammen de Masai af'

Ze geloven dat Engaï hen al het vee gaf en daarom dachten ze dat al het vee op de hele wereld van hen is. Ze hebben heel erg veel verhalen. Ze geloven dit over de dood:

“Lang geleden zei de god Engaï tegen een Masaï krijger: ‘jullie zullen nooit dood hoeven. Als er iemand dood gaat hoef je alleen maar te zeggen: ‘mens, sterf en word weer levend. Maan, sterf en blijf dood.” De Masaï krijger onthield dat. Toen ging er iemand dood. Het was alleen een vijand van de Masaï krijger. De Masaï krijger zei: ‘maan, sterf en word weer levend. Mens, sterf en blijf dood.’ De mens ging dood en kwam nooit meer terug. De maan kwam elke nacht weer terug. Toen ging een van de krijger zijn eigen zonen dood. Toen zei hij: ‘mens, sterf en word weer levend. Maan, sterf en blijf dood.’ Toen kwam Engaï. Hij zei: ‘je hebt je kans gehad. Toen dat andere mens dood ging, zei je dit niet. Je kunt niet meer terug.’ Zo komt het dat mensen dood gaan en de maan elke nacht weer levend word.

Natuurlijk zijn alle verhalen een beetje anders, want ze worden steeds maar door en door verteld. Het zijn wel mooie verhalen. Soms spreken de verhalen elkaar een beetje tegen. Misschien deden ze dat ooit niet, maar komt dat omdat ze telkens een beetje veranderen. Misschien komt het omdat ze zó ontzettend veel verhalen hebben, dat het bijna onmogelijk is om met allemaal rekening te houden. Hoe dan ook. Geen elke godsdienst klopt helemaal. Adam en Eva bijvoorbeeld kregen twee zonen…

Eten

Masaï eten bijna alleen maar vlees. Ze eten vlees van koeien, geiten en schapen. Ze eten geen wilde dieren, vis of kip. Vroeger aten ze nauwelijks eten van de landbouw, zoals maïs. Nu eten ze ’s ochtends pap van maïsmeel. Ze eten niet veel groente en fruit. Toch zijn ze gezond. In de droge tijd, als de koeien weinig melk geven, drinken ze ook wel eens bloed van koeien. Het ‘laten bloeden van een koe’ doen ze volgens traditie. Niet echt een prettig verhaal om te horen maar hier komt het: ze zoeken een gezonde koe uit de kudde. Ze binden haar hals af met een riem. Dan schiet de eigenaar van de koe met pijl en boog in haar hals. Ze vangen het bloed op in een kalebas. Als er ongeveer een halve liter in zit knijpen ze de wond even dicht, om het bloeden te laten stoppen en dan mag de koe weer bij de kudde. Een koe heeft er geen last van als ze een halve liter bloed verliest. Ze letten er wel op dat die koe niet nog een keer hoeft te bloeden in ongeveer vier weken. Ze doen melk bij het bloed en drinken het op. Masaï houden heel erg van zoete dingen. Zoete thee betekent: welkom, en: het gaat mij goed. Ze verzamelen ook honing van grondbijen. Die zijn veel kleiner dan gewone bijen en: ze steken niet. Hun honing zit ongeveer een meter diep in de grond. De honing wordt heel voorzichtig door de mannen opgegraven.

Sieraden en kleding

De Masaï dragen als kleding één tot twee doeken die ze over hun schouders knopen en meestal een riem. Dichter bij de steden wordt (daarbij tegenwoordig) ook wel een (korte) broek gedragen. Over hun schouders dragen ze een grote doek die ze kanga noemen en die hen beschermt tegen de zon overdag en de kou ’s ochtends en ’s avonds. Ze dragen bijna alleen maar rood. Ze vinden dat namelijk de kleur van het leven en van het bloed. En bovendien is er een verhaal dat rood wilde dieren afschrikt. Ik heb in Afrika gehoord de wilde dieren aan het rood de Masaï herkennen. Klopt volgens mij niet, want sommige dieren zien zwart-wit. Maar dat geloven zij nou eenmaal.

Masaï houden ook nogal van versieringen. Zowel mannen als vrouwen dragen oorbellen in hun oorlel én aan de bovenkant van hun oor. Soms rekken ze hun oren uit door er oorbellen met gewichtjes aan te hangen en die gewichtjes steeds zwaarder te maken. Ze rekken ook wel nekken uit door er een soort ketting van allemaal ringen boven elkaar te maken. Dan komen er steeds ringen bij. Uiteindelijk kunnen die ringen er niet meer af, want dan zou hun nek gewoon breken. Zo breekbaar word hun nek dan. Ze slaan ook wel eens de twee onderste voortanden uit. Wat ik net heb genoemd zijn allemaal tekenen van schoonheid. Maar het uitslaan van de twee onderste voortanden heeft ook nog wel iets handigs: als die persoon ziek is kunnen ze gemakkelijk water in hun mond gieten.

Masaï dragen ook veel kettingen. Die zijn gemaakt van kleine kraaltjes en elke kleur betekent iets. Je kunt bijvoorbeeld aan iemand zijn sieraden zien of diegene getrouwd is. Ze dragen armbanden en ook wel enkelbandjes.

--82.92.194.76 12 okt 2007 14:59 (CEST){| class="prettytable" |- ! kop 1[[[Afbeelding:http://nl.wikipedia.org WikipediaNL]][[Afbeelding:

plaatje.png

[[Media:$Voorbeeld.ogg$]]]]] ! kop 2 ! kop 3 |- | rij 1, cel 1 | rij 1, cel 2cursieve tekst | rij 1, cel 3 |- | rij 2, cel 1 | rij 2, cel 2 | rij 2, cel 3 |}==Kinderen== Kinderen bij de Masaï blijven tot ze ongeveer zes zijn bij hun moeder. Daarna gaan ze naar een soort school. Die stelt overigens niet erg veel voor, ik heb hem gezien in Afrika. Er zit een stelletje kinderen gewoon buiten, op de grond en ze dreunen het alfabet op en daarvoor staat een ‘meester’ die een beetje helpt. Het schoolbord is een stuk leisteen ofzo. Maar ja, ze leren in elk geval iets. Als de kinderen ouder worden gaan ze lopend of met de schoolbus naar school. Maar het is vaak heel ver, en niet erg makkelijk om er te komen. Het is wel goed dat de kinderen van de Masaï iets leren. Zo kunnen ze later tenminste nog een beetje kiezen of ze bij de Masaï willen blijven. Soms volgt een kind automatisch zijn vader op: het kind van de medicijnman bijvoorbeeld wordt ook medicijnman.

Een besnijdenis is het allerbelangrijkste in het leven van een Masaï. Het betekent dat ze volwassen worden. Er is wel een heel groot verschil tussen jongens en meisjes over hun leven na de besnijdenis. Jongens worden veel vrijer, maar meisjes juist veel minder. Meestal trouwen ze niet zo lang na de besnijdenis. Bijna altijd trouwen ze een veel oudere man (tien tot vijftien jaar ouder) en krijgen ze kinderen. Ze moeten dan echt voor een huishouden gaan zorgen.

Dorpen en huizen

Masaï wonen in een dorp die ze ‘kraal’ noemen. Ik denk vanwege de vorm maar dat word nergens vermeld. Om het dorp heen staat een schutting van dorentakken om de wilde dieren op afstand te houden. In de kraal staan hun huizen en een soort wei (maar dan zonder gras) voor het vee. Hun huizen zijn gemaakt van gevlochten takken, waarvan de gaten zijn opgevuld met poep van hun vee en modder. Ze zijn ongeveer 5 vierkante meter groot. Er zijn vier gedeeltes:

• slaapkamer voor de man
• slaapkamer voor de vrouw en kinderen
• kleine, soort huiskamer met vuur
• iets grotere kamer voor hun vee

De vrouw en de kinderen slapen samen op een koeienhuid. Bij speciale gelegenheden slapen de man en de vrouw samen. Op het vuur koken ze eten. ’s Nachts komt het vee in huis, zodat er niks mee kan gebeuren. Hun vee is namelijk het allerbelangrijkste voor de Masaï. Het vee heeft dan ook de grootste kamer.

Huisvesting

Hun huizen bestaan uit gevlochten takken waarvan de gaten opgevuld zijn met ontlasting van de dieren en modder, en zijn zon 5 vierkante meter groot. De huizen zijn verdeeld in 4 gedeeltes.

• Slaapkamer voor vrouw en kinderen,
• Slaapkamer voor de man,
• Kleine kamer met houtvuur,
• Ruimere kamer voor het vee

De vrouw en kinderen slapen samen op een koeienhuid. Bij "speciale gelegenheden" slapen de vrouw en de man samen. De man heeft een iets ruimere kamer waarin wordt geslapen. Op het houtvuur wordt eten gekookt. 's Nachts komt het vee in het huis, omdat het van grote waarde is voor de Masaï. Het vee heeft dan ook de grootste kamer.

Onderwijs

De kinderen van de Masaï gaan naar school. De eerste levensjaren blijven de kinderen bij de moeder. Op een leeftijd van 6 gaan ze naar een school die bij de betreffende stam hoort. Daar leren ze het alfabet, en de basis van het rekenen. Als de kinderen ouder worden gaan ze wandelend of met een schoolbus naar school. Afstanden zijn vaak heel groot, en zijn moeilijk te overbruggen.

Het kind van de medicijnman wordt opgeleid tot medicijnman, en kan de taak van zijn vader overnemen.

Toerisme

Bezoek aan een Masaï stam is mogelijk, maar stammen langs de veelbezochte routes zijn erg toeristisch ingesteld. De bezoeker pleegt onthaald te worden op een kleurige en rumoerige dans. Vervolgens demonstreren de mannen het bekende springen en wordt men rondgeleid in de huizen en het plaatselijke schooltje. Verkopers, die meestal als opdringerig worden ervaren, bieden Masaï sieraden aan.

Hoge prijzen van 25 Euro per persoon voor een bezoek van maar een half uur zijn niet ongewoon.

Ga voor de meest authentieke groepen (diegenen die nog geen broek dragen) zo ver mogelijk van de moderne bewoonde wereld weg.

Ontbijtkoek

Beelden van Masaï die het springritueel uitvoeren dat geldt als initiatie van Masaï-jongens, werden in 2004 gebruikt in een reclamespot voor ontbijtkoek van Peijnenburg. Toen vertegenwoordigers van de Masaï in juni 2005 te Den Haag een congres van de Verenigde Naties bijwoonden zagen ze de spot voor het eerst. Delegatieleider Joseph Ole Simel voelde zich gekwetst en kondigde juridische stappen tegen de koekfabrikant aan. De Masaï eisten excuses van de fabrikant en riepen het Nederlandse volk op tot een boycot.