Andrzej Załuski
| Andrzej Stanisław Kostka Załuski | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Bisschop van de Rooms-Katholieke Kerk | ||||
| ||||
| Geboren | 2 december 1695 | |||
| Overleden | 16 december 1758 | |||
| Plaats | Kielce | |||
| Kerkelijke loopbaan | ||||
| 1723–1736 | Bisschop van Płock | |||
| 1736–1739 | Bisschop van Łuck | |||
| 1739-1746 | Bisschop van Chełmno | |||
| 1746-1758 | Bisschop van Krakau | |||
| ? | Abt van Czerwińsk nad Wisłą | |||
| Voorganger | Jan Aleksander Lipski | |||
| Opvolger | Kajetan Sołtyk | |||
| ||||
Andrzej Stanisław Kostka Załuski (2 december 1695 - Kielce, 16 december 1758) was de 64e bisschop van Krakau, bisschop van Płock, Łuck en Chełmno. Hij was tevens ridder in de Orde van de Witte Adelaar en groot-kanselier van de Kroon.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Andrzej Załuski was een telg van het Poolse adellijke geslacht Junosza. Hij creëerde in 1732 de 'Mons Pietatis stichting' om arme burgers bij te staan en richtte in 1733 een armenhuis op.[1] Dat jaar was hij instrumenteel in de kroning van Stanislaus Leszczyński.[2] Załuski werd in 1738 benoemd tot Ridder in de Orde van de Witte Adelaar.[3]
De bisschop stichtte in 1747 samen met zijn broer Józef Andrzej Załuski de Załuski-bibliotheek; de eerste openbare bibliotheek van Polen.[4]
Załuski werd in 1754 aangesteld als president van de sejm en was in mei 1755 aanwezig bij de senaat-raad van Wschowa.[5]
Andrzej Załuski was een hervormer in veel opzichten. De bisschop vroeg de paus om hem bij te staan in zijn eis dat de Poolse adel en de diverse kloosterorden voldoen aan de verplichtingen van het canoniek recht.[6] Ook probeerde hij moderne wiskunde aan de Jagiellonische Universiteit door te voeren. Ondanks dat Załuski hier niet helemaal in slaagde was hij wel een aanstichter van een wetenschappelijk herleving in Polen in de tweede helft van de 18e eeuw.[7]
Hij was in zijn leven naast bisschop ook abt van Czerwińsk nad Wisłą.[8]
Bezittingen
[bewerken | brontekst bewerken]- Het Paleis van de Vier Winden (Pałac Pod Czterema Wiatrami) in Warschau.[9]
- Szwaciński, T., Walka "Familii o koadiutorię wileńską: 1754-1755 [w:] W cieniu wojen i rozbiorów. Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku (2014)
- Kolodziejczyk, D., The Crimean Khanate and Poland-Lithuania: International Diplomacy on the European Periphery (15th-18th Century). A Study of Peace Treaties Followed by Annotated Documents. (2011)
- Zamek Królewski w Warszawie, Za ojczyznę i naród: 300 lat Orderu Orła Białego : wystawa w Zamku Królewskim w Warszawie 9 listopada 2005 - 31 stycznia 2006 (2005)
- Hundert, G.D., Jews in Poland-Lithuania in the Eighteenth Century: A Genealogy of Modernity (2004)
- Wołosz, A.K.F. & Lewandowska, M., Pułtusk: miasto na wyspie (1989)
- Kwiatkowska, M.I. & Kwiatkowski, M., Pałac Pod Czterema Wiatrami (1984)
- Katolicki Uniwersytet Lubelski, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Volume 88 (1969)
- Folwarski, H., Poczet opatów kanoników regularnych w Czerwińsku, w: Nasza Przeszłość, t. VI (1957)
- Dunin-Borkowski, J. & Dunin-Wąsowicz, M., Elektorowie królów Władysława IV., Michała Korybuta, Stanisława Leszczyńskiego i spis stronników Augusta III. (1910)
- ↑ Wołosz & Lewandowska 1989, blz. 60
- ↑ Dunin-Borkowski 1910, blz. 268
- ↑ Zamek Królewski w Warszawie 2005, blz.272
- ↑ Kolodziejczyk 2011, blz. 263
- ↑ Szwaciński 2014, blz. 203
- ↑ Hundert 2004, blz. 62
- ↑ Katolicki Uniwersytet Lubelski 1969, blz. 56
- ↑ Folwarski 1957, blz. 81
- ↑ Kwiatkowska & Kwiatkowski 1984, blz. 127