Brontekst bekijken van Australië (land)

{{Infobox land plus
| naaminlandstaal = Gemenebest van Australië<br />Commonwealth of Australia
| vlag            = [[Bestand:Flag of Australia.svg|125px|Vlag van Australië]]
| vlagartikel     = Vlag van Australië
| wapen           = [[Bestand:Coat of Arms of Australia.svg|100px|Wapen van Australië]]
| wapenartikel    = Wapen van Australië
| locatiekaart    = Australia with AAT (orthographic projection).svg
| talen           = [[Engels]] ([[de facto]])
| hoofdstad       = [[Canberra]]
| regeringsvorm   = [[Federalisme|Federatie]] <br /> [[Constitutionele monarchie]] met een [[parlementair systeem]] en een [[meerpartijenstelsel]] (democratie)
| staatsvorm      = 
| staatshoofd     = [[Charles III van het Verenigd Koninkrijk|Koning Charles III]]<br />(vertegenwoordigd door Gouverneur-generaal [[Sam Mostyn]])
| regeringsleider = [[Lijst van premiers van Australië|Premier]] [[Anthony Albanese]]
| religie         = [[Christendom|Christelijk]] (52,1%),<br />[[islam]]itisch (2,6%),<br />[[Boeddhisme|boeddhistisch]] (2,4%),<br />[[Hindoeïsme|hindoeïstisch]] (1,9%),<br />andere religies (1,3%),<br />geen religie (30,1%),<br />geen gegevens (9,6%) (2016)<ref name="census 2016"/>
| pctwater        = 1
| bijv.naamwoord  = Australisch
| inw.aanduiding  = Australiër (m./v.)<br />Australische (v.)
| motto           = 
| volkslied       = [[Advance Australia Fair]]
| munteenheid     = [[Australische dollar]]
| valutacode      = AUD
| tijdzone        = [[UTC+8|+8]] tot [[UTC+11|+11]]
| feestdag        = [[26 januari]]
| tld             = au
| landcode        = AUS
| tel             = 61
| Ontstaan        = '''1901'''
| Voor1           = New South Wales
| Vlag_Voor1      = Flag of New South Wales.svg
| Voor2           = Queensland
| Vlag_Voor2      = Flag of Queensland.svg
| Voor3           = Tasmanië
| Vlag_Voor3      = Flag of Tasmania.svg
| Voor4           = Victoria (Australië)
| Vlag_Voor4      = Flag of Victoria (Australia).svg
| Voor5           = West-Australië
| Vlag_Voor5      = Flag of Western Australia.svg
| Voor6           = Zuid-Australië
| Vlag_Voor6      = Flag of South Australia.svg
| CIAkaart        = As-map.png
| portaal         = Australië
| a-z             = Australië
}}

'''Australië''' ([[Engels]]: ''Australia''), officieel het '''Gemenebest van Australië''' (''Commonwealth of Australia''), is een land op het [[zuidelijk halfrond]] bestaande uit het [[Australië (continent)|Australische vasteland]] en een groot aantal [[Lijst van Australische eilanden|eilanden]] in de [[Indische Oceaan|Indische]] en [[Grote Oceaan]], waarvan [[Tasmanië]] (ten zuidoosten) het grootste is. Het land ligt ten noordwesten van [[Nieuw-Zeeland]] en ten zuiden van [[Indonesië]], [[Oost-Timor]] en [[Papoea-Nieuw-Guinea]]. Het heeft een oppervlakte van 7.692.000&nbsp;km² en is daarmee het [[Lijst van landen naar oppervlakte|op vijf na grootste land ter wereld]] naar oppervlakte. Van de circa 27 miljoen inwoners woont het grootste deel in en nabij de grote steden, zoals [[Sydney]], [[Melbourne]], [[Brisbane]], [[Perth (Australië)|Perth]] en [[Adelaide (Australië)|Adelaide]]. De hoofdstad is [[Canberra]].

De oorspronkelijke bewoners van Australië zijn de [[Aborigines (Australië)|Aboriginals]]. Het land werd door hen al enkele tienduizenden jaren bewoond voor de immigratie uit Europa begon. Nadat [[Willem Jansz]] Australië in 1606 opmerkte, duurde het nog tot 1770 voor de oostkust gekoloniseerd werd door de Britten, die het eiland in eerste instantie als [[strafkolonie]] gebruikten. Van 1650 tot 1817 heette het hele continent [[Nieuw-Holland (Australië)|Nieuw-Holland]]; de namen [[Arnhemland]], [[Nieuw-Zeeland]] en [[Tasmanië]] herinneren nu nog aan de Nederlandse ontdekkingsreizen in dit gebied. [[New South Wales]] was in 1788 de eerste kolonie en in de 19e eeuw volgden nog vijf andere koloniën, de voorlopers van de huidige Australische staten. Op 1 januari 1901 voegden de zes koloniën zich samen tot één [[Federalisme|federatie]] en werd het (hoewel nog niet volledig) onafhankelijk van het [[Verenigd Koninkrijk]]. Australië ontleent zijn soevereiniteit aan het zogenoemde [[settled colony principle]] dat bepaalt dat het land vreedzaam werd gekoloniseerd.

Het tegenwoordige Australië is een federale [[Parlementair systeem|parlementaire democratie]] en [[constitutionele monarchie]] (een [[Commonwealth realm]]) met als staatshoofd koning [[Charles III van het Verenigd Koninkrijk|Charles III]], vertegenwoordigd in Australië door de [[Gouverneur-generaal van Australië|gouverneur-generaal]]. Internationaal is Australië lid van de [[Verenigde Naties]], de [[Groep van 20|G20]], het [[Gemenebest van Naties]], de [[Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling|OESO]] en de [[Wereldhandelsorganisatie|WTO]].

== Geschiedenis ==
{{Zie hoofdartikel|Geschiedenis van Australië}}
[[Bestand:Captainjamescookportrait.jpg|miniatuur|rechtop=0.85|links|[[James Cook]] bereikte als eerste Europeaan de Australische oostkust.]]
De meest recente archeologische vondsten wijzen erop dat de eerste mensen ongeveer 65.000 jaar geleden naar Australië kwamen. Dit waren de [[Aborigines (Australië)|Aboriginals]].<ref>{{en}} [https://www.nma.gov.au/defining-moments/resources/evidence-of-first-peoples Evidence of first peoples], National Museum of Australia</ref> Doordat destijds het zeeniveau veel lager lag, bestonden er natuurlijke bruggen tussen [[Azië]] en Australië waardoor mensen waarschijnlijk maar een klein stukje hoefden te varen om Australië te bereiken. Toen de aarde later opwarmde, het ijs begon te smelten en het zeeniveau steeg, werd Australië een eiland. Rond het einde van de [[Weichselien|ijstijd]], zo'n 15.000 jaar geleden, ontstond de [[Aborigines (Australië)|Aboriginal]]-cultuur zoals wij die vandaag de dag kennen. Daarmee heeft Australië de langst doorlopende culturele geschiedenis ter wereld.<ref>[https://web.archive.org/web/20200129140702/https://www.australie.nl/australie/reisgids/geschiedenis-van-australie/eerste-bewoners-van-australie/ Eerste bewoners van Australië], www.australie.nl</ref>

De Nederlandse ontdekkingsreiziger [[Willem Jansz]]oon zag met zijn ''[[Duyfken (schip, 1601)|Duyfken]]'' Australië als eerste Europeaan in 1606, toen hij langs het [[Kaap York-schiereiland]] in het noorden van Australië voer. De westkant van Australië werd later ook verschillende malen door Nederlanders en andere Europeanen bezocht, maar dit [[Nieuw-Holland (Australië)|Nieuw-Holland]] groeide niet uit tot een kolonie. In 1770 ging de Engelse ontdekkingsreiziger [[James Cook]] bij de oostkust van Australië aan land. Het gebied werd [[New South Wales]] genoemd en later gebruikt als strafkolonie voor Engelse gevangenen. Daarna werd het land ook populair onder vrije burgers. In 1849 werd er voor het eerst goud gevonden in Australië en daarna nam de bevolking snel toe.

In 1901 keurde Australië een federale grondwet goed en werd een zelfregerend deel ([[Dominion (Britse Rijk)|dominion]]) van het [[Britse Rijk]]. Australische troepen namen aan beide wereldoorlogen deel. In de [[Tweede Wereldoorlog]] vochten Australische eenheden onder meer op Ambon, in Egypte, op Kreta en in de Pacific.

[[Melbourne]] werd de eerste hoofdstad, maar in 1911 schreef de regering een prijsvraag uit voor het ontwerp van een nieuwe hoofdstad. Het winnende ontwerp van de Amerikaanse architect [[Walter Burley Griffin]] werd uitgevoerd vanaf 1913 en in 1927 werd het aldus ontstane [[Canberra]] de nieuwe hoofdstad.

== Bestuurlijke indeling ==
{{Zie hoofdartikel|Bestuurlijke indeling van Australië}}
Australië kent naast de centrale overheid ook andere [[bestuurslagen per land|bestuurslagen]], territoriale onderdelen waar regels vastgesteld en beslissingen worden genomen over bepaalde gebieden en hun bewoners. Het betreft de volgende bestuurslagen:
{| class="wikitable vatop" style="width:100%;"
!colspan=5|Bestuurslagen<ref>Bronnen over bestuurslagen:
*{{en}}[https://www.aph.gov.au/About_Parliament/Senate/Powers_practice_n_procedures/Constitution.aspx Commonwealth of Australia Constitution Act] (staatsinrichting, hoofdstuk 5 over de staten, artikel 122 over territoria)
*{{en}}[https://web.archive.org/web/20211019040452/https://www.sng-wofi.org/country-profiles/Fiche%20Australia.pdf Report of the World Observatory on Subnational Government Finance and Investment: Australia, ''OECD/UCLG, 2019'']
*{{en}}[https://www.regional.gov.au/territories/ Territories of Australia, ''Government of Australia''] (territoria, inclusief overzeese territoria)
*{{en}}[http://www.clgf.org.uk/default/assets/File/Country_profiles/Australia.pdf Commonwealth Local Government Handbook: Australia, ''Commonwealth Local Government Forum, 2018'']
*{{en}}[https://www.regional.gov.au/territories/christmas/governanceadministration.aspx Christmas Island, Legal framework and administration, ''Government of Australia'']
*{{en}}[https://www.regional.gov.au/territories/Cocos_Keeling/governanceadministration.aspx Cocos (Keeling) Islands, Legal framework and administration, ''Government of Australia'']
*{{en}}[https://www.regional.gov.au/territories/norfolk_island/ Norfolk Island, ''Government of Australia'']
*{{en}}''[[:en:Local government in Australia|Local Government in Australia]]''. [https://web.archive.org/web/20211019040452/https://www.sng-wofi.org/country-profiles/Fiche%20Australia.pdf Gearchiveerd] op 19 oktober 2021.</ref><ref group=kleine-letter>De aanduidingen zijn in de ambtstaal [[Engels]].</ref>
|-
|width=34% style="background:lightcyan;"|'''federaal niveau'''
|width=33% style="background:aqua;"|'''staatsniveau'''
|width=33% style="background:lemonchiffon;"|'''lokaal niveau'''
|-
|rowspan=6 style="border-right:none;background:lightcyan;"|Gemenebest van Australië<ref group=kleine-letter>Australië is een [[Commonwealth Realm]] en deelt het staatshoofd met de andere commonwealth realms. Australië is een [[federalisme|federale monarchie]] met staten als deelstaten en territoria als speciale entiteiten. De territoria met een aparte indeling zijn apart vermeld.</ref>
*''Commonwealth of Australia''
|style="border-right:none;background:aqua;"| [[Bestuurlijke indeling van Australië|staten]]
*''state''
|style="background:lemonchiffon;"|[[Local Government Area|lokaal bestuursgebieden]]<ref group=kleine-letter name=auslok>De lokale bestuursgebieden hebben verschillende aanduidingen. Een deel van het gebied van de staten en het Noordelijk territorium is niet ingedeeld.</ref>
*''local government area''
|-
|colspan=2 style="border-right:none;background:aqua;"|[[Bestuurlijke indeling van Australië|territorium]]<ref group=kleine-letter>[[Canberra]] heeft als [[Australisch Hoofdstedelijk Territorium]] de status van territorium.</ref>
*''territory''
|-
|style="border-right:none;;background:aqua;"|[[Bestuurlijke indeling van Australië|territorium]]<ref group=kleine-letter>Dit is de bestuursindeling van het [[Noordelijk Territorium]]</ref>
*''territory''
|style="background:lemonchiffon;"|[[Local Government Area|lokaal bestuursgebieden]]<ref group=kleine-letter name=auslok/>
*''local government area''
|-
|colspan=2 style="border-right:none;background:lightcyan;"|''[[Bestuurlijke indeling van Australië|territorium]]''<ref group=kleine-letter>Het [[Jervisbaaiterritorium]] wordt direct door de federale overheid bestuurd.</ref>
*''territory''
|-
|style="border-right:none;background:gainsboro;"|{{anker|aus-terr}}''[[Bestuurlijke indeling van Australië|externe territoria]]''<ref group=kleine-letter>De externe territoria met als lokaal bestuursgebied een eigen bestuur zijn [[Christmaseiland]], [[Cocoseilanden]] en [[#Norfolkeiland|Norfolkeiland]].</ref>
*''external territory''
|style="border-left:none;background:lemonchiffon;"|[[Local Government Area|lokaal bestuursgebieden]]<ref group=kleine-letter name=auslok/>
*''local government area''
|-
|style="background:lightcyan;" colspan=2|{{anker|aus-terr}}''[[Bestuurlijke indeling van Australië|externe territoria]]''<ref group=kleine-letter>De externe territoria zonder eigen bestuur zijn [[Ashmore- en Cartiereilanden]], ''[[Australisch Antarctisch Territorium]]'', de [[Heard en McDonaldeilanden]] en de [[Koraalzee-eilanden]]. De Australische overheid bestuurt de Ashmore- en Cartiereilanden, de Heard en McDonaldeilanden en de Koraalzee-eilanden direct. Het Australisch Antarctisch Territorium is de niet-algemeen erkende claim van Australië op een deel van [[Antarctica]].</ref>
*''external territory''
|-
|colspan=3|{{references|group=kleine-letter}}
|}

{| class="wikitable"
! Staat
! Afkorting
! Inwoners
! Hoofdstad
|-
| [[New South Wales]] || NSW || class="ta-right" | 7.272.800 || [[Sydney]]
|-
| [[Victoria (Australië)|Victoria]] || Vic || class="ta-right" | 5.603.100 || [[Melbourne]]
|-
| [[Queensland]] || Qld || class="ta-right" | 4.560.059 || [[Brisbane]]
|-
| [[West-Australië]] || WA || class="ta-right" | 2.451.400 || [[Perth (Australië)|Perth]]
|-
| [[Zuid-Australië]] || SA || class="ta-right" | 1.650.600 || [[Adelaide (Australië)|Adelaide]]
|-
| [[Tasmanië]] || Tas || class="ta-right" | 512.100 || [[Hobart (Australië)|Hobart]]
|-
! Territoria
!
!
!
|-
| [[Australian Capital Territory]] || ACT || class="ta-right" | 373.100 || [[Canberra]]
|-
| [[Noordelijk Territorium]] || NT || class="ta-right" | 233.300 || [[Darwin (Australië)|Darwin]]
|-
| [[Jervisbaaiterritorium]] || JBT || class="ta-right" | 760 || (Jervis Bay Village)
|}
Daarnaast beslaat het Australische Gemenebest nog 7 externe territoria. [[Norfolk (eiland)|Norfolk]] had een zekere mate van zelfbestuur, maar sinds 2015 valt het, net als de andere territoria, onder het bestuur van de Australische overheid.

{| class="wikitable"
! Territoria
! Afkorting
! Inwoners
! Hoofdstad
|-
| [[Norfolk (eiland)|Norfolk]] || NF || class="ta-right" | 2.302 || [[Kingston (Norfolk)]]
|-
| [[Christmaseiland]] || CX || class="ta-right" | 2.072 || [[Flying Fish Cove]]
|-
| [[Cocoseilanden]] || CC || class="ta-right" | 596 || [[West Island]]
|-
| [[Ashmore- en Cartiereilanden]] || || class="ta-right" | geen permanente bevolking || 
|-
| [[Australisch Antarctisch Territorium]] || AAT || class="ta-right" | geen permanente bevolking || [[Davis Station]]
|-
| [[Heard en McDonaldeilanden]] || HIMI || class="ta-right" | geen permanente bevolking || ([[Atlas Cove]])
|-
| [[Koraalzee-eilanden]] || || class="ta-right" | geen permanente bevolking<ref>Op [[Willis Island (Australië)|Willis Island]] is een weerstation gevestigd waar sinds 1921 te allen tijde vier mensen verblijven die ieder halfjaar afgelost worden. Zie: ABC News, [https://www.abc.net.au/news/2018-03-29/willis-island-bom-weather-observers-survive-life-remote-outpost/9577688 'How Willis Island weather observers survive life working at the remote outpost off Queensland'], 29 maart 2018. Geraadpleegd op 10 november 2019. [https://web.archive.org/web/20191031210550/https://www.abc.net.au/news/2018-03-29/willis-island-bom-weather-observers-survive-life-remote-outpost/9577688 Gearchiveerd] op 31 oktober 2019.</ref>|| ([[Willis Island (Australië)|Willis Island]])
|}

== Geografie ==
=== Fysieke kenmerken ===
[[Bestand:Topography of australia.jpg|220px|miniatuur|Reliëfkaart van Australië]]
[[Bestand:Petermann Ranges (AU), Uluru-Kata Tjuta National Park, Uluru -- 2019 -- 3679-83.jpg|220px|miniatuur|[[Uluṟu]]]]
[[Bestand:Purling Brook Falls, looking down from lookout (25507790750).jpg|220px|miniatuur|[[Gondwanaregenwouden]]]]
[[Bestand:Whitsunday Island - Whitehaven Beach 02.jpg|220px|miniatuur|[[Whitsundayeiland]]]]
Australië, het kleinste continent en door sommigen ook beschouwd als het grootste eiland, wordt in het noorden door de [[Timorzee]], de [[Arafurazee]], de [[Golf van Carpentaria]] en de [[Straat Torres]] begrensd, in het oosten door de [[Koraalzee]] en de [[Tasmanzee]] en ten zuiden door de [[Straat Bass]] en de [[Grote Australische Bocht]]. De [[Indische Oceaan]] ligt ten zuiden en westen van Australië. Het land heeft een totale kustlijn van 25&nbsp;760&nbsp;km en het is tevens het grootste land dat in zijn geheel op het [[zuidelijk halfrond]] ligt. Hierbij moet opgemerkt worden dat [[Brazilië]] groter is, maar ook nog een gedeelte op het [[noordelijk halfrond]] heeft liggen.

Een groot deel van Australië bestaat uit [[woestijn]]. Enkel in het noordoosten zijn er [[regenwoud]]en, die verder naar het zuiden vaak meer [[subtropisch klimaat|subtropisch]] dan [[tropisch klimaat|tropisch]] zijn. In de dorre, hete binnenlanden zijn er naast woestijnen ook [[steppe]]- en [[savanne (landschap)|savanneachtige]] gebieden, de [[scrubland]]s.

Australië is het laagste en vlakste [[werelddeel|continent]]. Een groot deel van het woestijngebied ligt net boven de [[zeeniveau|zeespiegel]], met in het westen het Centrale Laagland en het Westelijk Plateau. Aan de oostkust liggen [[bergketen]]s en bevindt zich ook de hoogste berg, [[Mount Kosciuszko]], met een hoogte van 2228 meter. Andere bekende bergen en rotsen zijn: [[Uluṟu]] (Ayers Rock), [[Kata Tjuṯa]] (de Olga's), [[Mount Augustus]], de [[Devils Marbles Conservation Reserve|Devils Marbles]] en [[Wave Rock]].

Door het droge klimaat kent Australië rivieren waarvan vele een deel van het jaar helemaal droogstaan. Het land heeft twee belangrijke rivieren die het hele jaar door water bevatten: de [[Murray (rivier)|Murray]] en de [[Darling (rivier)|Darling]]. Er bevinden zich in het land ook meren zoals het [[Eyremeer]], het [[Torrensmeer]] en het [[Gairdnermeer]] die meestal droog liggen. Grote baaien zijn de [[Grote Australische Bocht]], [[Golf van Carpentaria]] en de [[Spencergolf]].

=== Steden ===
{{Zie ook|Zie ook de [[Lijst van steden in Australië]], [[Lijst van grote Australische steden]] en de [[Lijst van grootste metropolen van Oceanië]].}}
[[Bestand:Sydney Opera House and Harbour Bridge Dusk (3) 2019-06-21.jpg|220px|miniatuur|[[Sydney]], grootste stad van zowel Australië als Oceanië.]]
De tien grootste verstedelijkte gebieden (''urban centres'') van Australië waren volgens de volkstelling van 2013:<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20191017082333/https://www.abs.gov.au/websitedbs/censushome.nsf/home/cowsredirect Australian Bureau of Statistics]</ref>
{| class="wikitable"
! Plaats
! Staat
! Inwoners
|-
| [[Sydney]] || [[New South Wales]] || class="ta-right" | 5.312.000
|-
| [[Melbourne]] || [[Victoria (Australië)|Victoria]] || class="ta-right" | 4.347.955
|-
| [[Brisbane]] || [[Queensland]] || class="ta-right" | 2.238.394
|-
| [[Perth (Australië)|Perth]] || [[West-Australië|Western Australia]] || class="ta-right" | 1.972.358
|-
| [[Adelaide (Australië)|Adelaide]] || [[Zuid-Australië|South Australia]] || class="ta-right" | 1.291.666
|-
| [[Gold Coast]] || [[Queensland]] || class="ta-right" | 591.473
|-
| [[Newcastle (Australië)|Newcastle]] || [[New South Wales]] || class="ta-right" | 540.796
|-
| [[Canberra]] || [[Australian Capital Territory]] || class="ta-right" | 411.609
|-
| [[Wollongong]] || [[New South Wales]] || class="ta-right" | 292.190
|-
| [[Sunshine Coast]] || [[Queensland]] || class="ta-right" | 251.081
|}

=== Flora en fauna ===
{{Zie ook|Zie ook: [[Fauna van Australië]]}}
[[Bestand:Koala climbing tree.jpg|220px|miniatuur|Een [[koala]]]]
[[Bestand:Flying-kangaroo.jpg|220px|miniatuur|Een [[Grijze reuzenkangoeroe|kangoeroe]]]]
[[Bestand:Quokka at rottnest (cropped).jpg|220px|miniatuur|Een [[quokka]]]]
In de [[regenwoud]]en komen de meeste diersoorten voor. Ook in de dorre, hete binnenlanden komen vele soorten voor. In de binnenlandse [[scrubland]]s leven onder meer de [[kangoeroes]]. Een groot deel van de Australische fauna, en dat geldt vooral voor de [[buideldieren]], is uniek. Deze zijn een voorbeeld van [[adaptieve radiatie]] en nog vrij primitief. Vermoedelijk hadden de Australische buideldieren ooit maar een beperkt aantal voorouders. Ook bestaan er in Australië [[grootpoothoenders]] die hun eieren in hopen rottend plantenmateriaal uitbroeden en de temperatuur daarvan controleren ([[thermometervogel]]s); zodra de kuikens geboren zijn, laten ze die aan hun lot over.

Australië wordt regelmatig geteisterd door [[Natuurbrand|bosbranden]]. Droogte en harde wind zorgen voor een snelle verspreiding van het vuur. Hoewel het gevaarlijk is voor de bewoonde [[Aarde (planeet)|wereld]], zijn de bosbranden een noodzakelijk onderdeel voor de vernieuwing van de bossen. De [[Zaaddoos|zaaddozen]] van de [[eucalyptus]] hebben grote hitte nodig om open te springen. Ook de geblakerde moederboom loopt meestal weer uit.

=== Klimaat ===
De seizoenen in Australië zijn tegengesteld aan die van het noordelijk halfrond. De lente duurt van september tot november, de zomer van december tot februari, de herfst van maart tot mei en de winter van juni tot augustus.
Australië heeft voor het grootste gedeelte een subtropisch klimaat, in het uiterste noorden heerst een tropisch klimaat.

Van oktober tot eind november is het 'vroege stormseizoen'. December en januari vormen het 'vroege regenseizoen', soms heel nat. Het 'late regenseizoen' valt in februari en maart, met zeer zware regenval. Het 'late stormseizoen' van april en mei heeft zware stormen. In juni en juli is het klimaat zeer aangenaam. Heet en droog is het in augustus. In de regentijd komen er regelmatig zware stormen voor, gemiddeld vijf per jaar. Gemiddeld valt hier circa 1470&nbsp;mm neerslag.

Midden-Australië heeft een echt [[woestijnklimaat]]. In de zomer kunnen de temperaturen zeer hoog oplopen. In de winterperiode kan het 's nachts flink afkoelen. Hier valt minder dan 250&nbsp;mm neerslag per jaar en het droge seizoen duurt meer dan acht maanden.

Het noorden van New South Wales en het zuiden van Queensland hebben een subtropisch klimaat met het hele jaar door aangenaam weer, hoewel het in de zomer behoorlijk warm kan worden. Grote steden als [[Sydney]], [[Perth (Australië)|Perth]] en [[Adelaide (Australië)|Adelaide]] hebben een [[mediterraan klimaat]] met warme zomers en milde winters.

Victoria en Tasmanië in het zuiden hebben een gematigd klimaat. In de winter kan het vrij koud worden met sneeuwval in de hogere gebieden. De rest van het jaar is het zonnig en warm met kans op hittegolven in Victoria.

===== Opwarming =====
Vanaf 1910 tot 2020 is de gemiddelde oppervlaktetemperatuur een graad gestegen.
Klimaatverandering en [[opwarming van de Aarde]] zijn in Australië te merken aan een verminderde hoeveelheid regen, hetgeen lokaal tot forse [[droogte]] leidt. Voor zoet water wordt men steeds meer afhankelijk van [[ontziltingsinstallatie]]s. Tevens neemt het aantal [[Natuurbrand|bosbranden]] toe. Het klimaatrapport voor 2016 voorspelt dat deze trend zal toenemen.<ref>[https://www.nytimes.com/2016/10/27/world/australia/extreme-weather-global-warming.html?mabReward=A1&recp=1&moduleDetail=recommendations-1&action=click&contentCollection=Politics&region=Footer&module=WhatsNext&version=WhatsNext&contentID=WhatsNext&src=recg&pgtype=article Australië verwacht meer extreem weer, meer droogte]</ref>

De opwarming van de aarde heeft geleid tot een toename van de risico's van bosbranden.<ref name="ipcc2019">IPCC (2019). https://www.ipcc.ch/report/srccl/. [https://web.archive.org/web/20200723062128/https://www.ipcc.ch/report/SRCCL/ Gearchiveerd] op 23 juli 2020.</ref> Al onder 1 graad opwarming breidt het bosbrandseizoen "met veel vertrouwen" uit.<ref name="ipcc2019" /> Dit effect kan worden waargenomen in Australië. Het klimaatrapport van het Australian Bureau of Meteorology en de onderzoeksorganisatie CSIRO toont de afgelopen decennia een significante toename van het risico op brand.<ref name="bom2018">http://www.bom.gov.au/state-of-the-climate/State-of-the-Climate-2018.pdf. [https://web.archive.org/web/20211228181435/http://www.bom.gov.au/state-of-the-climate/State-of-the-Climate-2018.pdf Gearchiveerd] op 28 december 2021.</ref> Het rapport vat dit als volgt samen: "Klimaatverandering, inclusief stijgende temperaturen, draagt bij aan deze veranderingen."<ref name="bom2018" /> De grote [[Natuurbranden in Australië 2019-2020|bosbranden in Australië in 2019 en 2020]] verbrandden een recordoppervlakte van ongeveer anderhalf miljoen hectare. Dit komt overeen met een kwart van het gebied van Zwitserland. Enkele honderden huizen waren het slachtoffer van de vlammen.

Uit het [[State of the Environment-rappport]] uit 2022 blijkt dat klimaatverandering, maar ook habitatverlies, invasieve soorten, vervuiling en de winning van energiebronnen zoals mijnbouw een grote negatieve invloed hebben op het milieu van het land.<ref>{{Citeer web |url=https://soe.dcceew.gov.au/ |titel=State of the Environment}}</ref>

== Politiek ==
{{Afbeelding combi horizontaal
 | align = 
 | koptekst = 
 | koptekst_align = 
 | onderschrift = 
 | onderschrift_align = 
 | breedte = 
 | onder = 
 | bestand1 = Prince Charles in Aotearoa (cropped).jpg
 | breedte1 = 145
 | onderschrift1 = Koning [[Charles III van het Verenigd Koninkrijk|Charles III]]
 | bestand2 = Sam Mostyn 2024.jpg
 | breedte2 = 141
 | onderschrift2 = Gouverneur-generaal [[Sam Mostyn]]
 | bestand3 = Anthony Albanese Portrait 2022.jpg
 | breedte3 = 151
 | onderschrift3 = Premier [[Anthony Albanese]]
}}
Zes toenmalige [[Britse koloniën]], [[New South Wales]], [[Tasmanië]], [[Queensland]], [[Victoria (Australië)|Victoria]], [[Zuid-Australië]] en [[West-Australië]] werden in een [[Federalisme|federale staat]] verenigd. Iedere [[deelstaat]] heeft een eigen [[regering]], [[rechterlijke macht]], [[grondwet]] en [[overheid]] met een eigen gekozen [[Premier (regeringsleider)|premier]]. Federaal zijn de [[Senaat (Australië)|Australische Senaat]] en het [[Huis van Afgevaardigden (Australië)|Australische Huis van Afgevaardigden]] die het [[Parlement van Australië|Australische Parlement]] vormen.

Regeringsleider is de [[Lijst van premiers van Australië|premier van Australië]]. Het gemenebest heeft bovendien twee zelfregerende gebieden: het [[Australian Capital Territory|Australisch Hoofdstedelijk Territorium]] (het gebied van de federale hoofdstad [[Canberra]]) en het [[Noordelijk Territorium]] met [[Darwin (Australië)|Darwin]] als hoofdstad. Tot het gemenebest behoren ook: [[Jervisbaaiterritorium]] aan de Australische oostkust, [[Christmaseiland]] in de [[Indische Oceaan]], [[Norfolk (eiland)|Norfolk]] in de [[Grote Oceaan|Stille Oceaan]] en [[Heard en McDonaldeilanden]] in de [[Zuidelijke Oceaan]].

Het Gemenebest van Australië is naast een federale [[parlementaire democratie]] ook een [[Constitutionele monarchie|constitutioneel koninkrijk]] (een [[Commonwealth realm]]) met als staatshoofd [[Charles III van het Verenigd Koninkrijk|Charles III]] met de titel ''King of Australia'' (koning van Australië). Parlementsleden vertegenwoordigen een kiesdistrict volgens het systeem van de ''[[alternative vote]]''. In iedere deelstaat wordt het staatshoofd vertegenwoordigd door een [[gouverneur]] en in de federale overheid door de [[gouverneur-generaal van Australië]]. Het staatshoofd wordt in het gemenebest algemeen vertegenwoordigd door de gouverneur-generaal, die door de Kroon wordt aangesteld voor 5 jaar op advies van de [[Lijst van premiers van Australië|Australische premier]]. Hoewel de meeste taken door de gouverneur-generaal en stedelijke gouverneurs worden uitgevoerd, zijn er enkele die het staatshoofd zelf uitvoert door persoonlijke aanwezigheid. In een referendum in [[1999]] is uitgesproken dat de bevolking van Australië een overgang naar een republiek afwees.

{{Zie ook|Zie ook: [[Lijst van gouverneurs-generaal van Australië]]}}

Binnen de grenzen van Australië ligt sinds [[2013]] de zelf uitgeroepen [[Murrawarrirepubliek]], die door geen enkel land erkend wordt.

== Economie ==
{{Zie hoofdartikel|Economie van Australië}}
[[Bestand:Super Pit Gold Mine, Kalgoorlie, WA, 2023, 01.jpg|miniatuur|220px|rechts|[[Dagbouw]] in de [[Super Pit goudmijn]] in [[Kalgoorlie]]]]
Australië heeft een [[Vrije markt|vrijemarkteconomie]], die wordt gedomineerd door de dienstensector. Deze beslaat 68% van het Australische [[bruto binnenlands product]]. De landbouw- en de mijnbouwsector (samen 10% van het bbp) zijn samen verantwoordelijk voor 57% van de export van Australië.

De Australische economie is, gemeten naar maatstaven voor economische vrijheid, een van de meest [[laissez-faire]] [[kapitalisme|kapitalistische]] economieën ter wereld. Het bruto binnenlands product van Australië is qua [[koopkrachtpariteit]] iets hoger dan dat van het Verenigd Koninkrijk, [[Duitsland]] en [[Frankrijk]]. In de [[Index van de menselijke ontwikkeling]] van de [[Verenigde Naties]] 2009 stond het land op de tweede plaats.

=== Toerisme ===
Australië is een populaire vakantiebestemming en de toerismesector, waarin circa 500.000 Australiërs werkzaam zijn, vormt een belangrijk deel van de economie. Behalve de grote steden [[Sydney]] en [[Melbourne]] is vooral de uitgestrekte natuur populair. Bekend zijn onder meer het [[Nationaal park Uluṟu–Kata Tjuṯa]] met de iconische berg [[Uluṟu]] (Ayers Rock) en [[Kata Tjuṯa]] (The Olgas), het [[nationaal park Kakadu]] in het noorden, de [[koraalrif]]fen van het [[Groot Barrièrerif]], de wildernis van het eiland [[Tasmanië]], het [[Willandramerengebied]] in New South Wales en [[Great Ocean Road]] langs de zuidkust. Australië telt een aantal [[Werelderfgoedlijst#Australië|monumenten op de Werelderfgoedlijst]]. Jongeren tot 30 jaar uit onder andere West-Europa, Canada en Oost-Azië kunnen werk (vaak [[seizoenswerk]] op het platteland) en reizen combineren met behulp van een speciaal [[visum]] gericht op [[Rugzaktoerisme|backpackers]].

== Religie ==
De census van 2011 en 2016 brachten de volgende uitkomsten:<ref name="census 2016">[http://www.censusdata.abs.gov.au/CensusOutput/copsub2016.NSF/All%20docs%20by%20catNo/2016~Community%20Profile~036/$File/GCP_036.zip?OpenElement 2016 Census of Population and General Community (Sheet G14)] Australian Bureau of Statistics. [https://web.archive.org/web/20220105150711/https://www.censusdata.abs.gov.au/CensusOutput/copsub2016.NSF/All%20docs%20by%20catNo/2016~Community%20Profile~036/$File/GCP_036.zip?OpenElement Gearchiveerd] op 5 januari 2022.</ref><ref>[https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/Lookup/2071.0main+features902012-2013 Cultural diversity in Australia: Reflecting a Nation: Stories from the 2011 Census] Australian Bureau of Statistics 21.06.2012. [https://web.archive.org/web/20170923063342/http://www.abs.gov.au:80/ausstats/abs@.nsf/Lookup/2071.0main%20features902012-2013 Gearchiveerd] op 23 september 2017.</ref>

{| class="wikitable ta-right"
|+ Religie in Australië, 2011-2016
|-
! rowspan=2|
! colspan=2|2011
! colspan=2|2016
! rowspan=2|absoluut<br>verschil<br>[<nowiki/>[[procentpunt|pp]]]
! rowspan=2|relatief<br>verschil<br>[%]
|-
! Aantal!! %!!Aantal!! %
|-
| class="ta-left" | [[Rooms-Katholieke Kerk|Katholiek]] || 5.439.200 || 25,3 || 5.291.800 || 22,6 || −2,7 || −2,7
|-
| class="ta-left" | [[Anglicaanse Kerk van Australië|Anglicaans]] || 3.680.000 || 17,1 || 3.191.200 || 13,3 || −3,8 || −13,3
|-
| class="ta-left" | [[Uniting Church in Australia|Uniting Church]] || 1.065.800 || 5,0 || 870.200 || 3,7 || −1,3 || −18,4
|-
| class="ta-left" | [[Presbyterianisme|Presbyteriaan]] || 599.500 || 2,8 || 526.700 || 2,3 || −0,5 || −12,1
|-
| class="ta-left" | [[Orthodox]] || 563.100 || 2,6 || 502.800 || 2,1 || −0,5 || −10,7
|-
| class="ta-left" | [[Baptisme|Baptist]] || 352.500 || 1,6 || 345.100 || 1,5 || −0,1 || −2,1
|-
| class="ta-left" | [[Pinksterbeweging|Pentecostal]] || 238.000 || 1,1 || 260.600 || 1,1 || 0 || +9,5
|-
| class="ta-left" | [[Lutheranisme|Lutheraan]] || 251.900 || 1,2 || 174.000 || 0,7 || −0,5 || −30,9
|-
| class="ta-left" | Overige christenen || 960.700 || 4,5 || 1.039.200 || 4,4 || −0,1 || +8,2
|- style="background-color:#EEEEEE"
| class="ta-left" | '''Christenen'''|| '''13.150.600''' || '''61,1''' || '''12.201.600''' || '''52,1''' || '''−9,0''' || '''−7,2'''
|-
| class="ta-left" | [[Islam|Moslim]] || 476.300 || 2,2 || 604.200 || 2,6 || +0,4 || +26,9
|-
| class="ta-left" | [[Boeddhisme|Boeddhist]] || 529.000 || 2,5 || 563.700 || 2,4 || −0,1 || +6,6
|-
| class="ta-left" | [[Hindoeïsme|Hindoe]] || 275.500 || 1,3 || 440.300 || 1,9 || +0,6 || +59,8
|-
| class="ta-left" | [[Jodendom|Joods]] || 97.300 || 0,5 || 91.000 || 0,4 || −0,1 || −6,5
|- style="background-color:#EEEEEE"
| class="ta-left" | Andere religie || 168.200 || 0,8 || 221.600 || 0,9 || +0,1 || +31,7
|- style="background-color:#EEEEEE"
| class="ta-left" | Geen religie || 4.796.800 || 22,3 || 7.040.700 || 30,1 || +7,8 || +46,8
|- style="background-color:#EEEEEE"
| class="ta-left" | Weigerde te antwoorden of gaf geen duidelijk antwoord || 2.014.000 || 9,4 || 2.238.300 || 9,6 || +0,2 || +11,3
|- style="background-color:#EEEEEE"
| class="ta-left" |'''Totaal bevolking''' || '''21.507.700''' || ''100'' || '''23.401.400''' || ''100'' || ''n.v.t.'' || ''n.v.t.''
|}

=== Katholieken ===
Onder de christenen vormen de [[Katholieke Kerk in Australië|katholieken]] qua aantal de grootste geloofsgemeenschap van Australië. Van de Australiërs ging in 2006 bijna 4% naar een katholieke kerk gedurende het weekend. Alhoewel absoluut het aantal katholieken in de laatste 5 jaar toenam (vooral door immigratie), nam het relatieve aantal katholieken lichtjes af: van 26,7% in 2001 naar 26% in 2006.

Het aantal kerkbezoekers daalde van 864.000 in 1996 naar 763.276 in 2001, en naar 708.618 in 2006. Een afname van het aantal kerkbezoekers met bijna 20% in 10 jaar.<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20090913091049/http://www.ppo.catholic.org.au/pdf/SummaryReport_MassAttendanceInAustralia.pdf Australische Katholieke Kerk]</ref>

== Cultuur ==
[[Bestand:Royal exhibition building tulips straight.jpg|thumb|Het [[Royal Exhibition Building]] in [[Melbourne]] was in 2004 het eerste gebouw in Australië dat werd opgenomen op de [[UNESCO]] [[werelderfgoedlijst]].<ref>{{Citeer web|url=http://www.dfat.gov.au/facts/world_heritage.html|title=About Australia: World Heritage properties|publisher=Department of Foreign Affairs and Trade|date=|accessdate=4 december 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100725033040/http://www.dfat.gov.au/facts/world_heritage.html|archivedate=25 juli 2010|deadurl=yes}}</ref>]]
Sinds 1788 is de basis van de Australische cultuur sterk beïnvloed door de [[Anglo-Keltisch]]e [[westerse cultuur]].<ref>Jupp, blz. 796–802.</ref><ref>Teo and White, blz. 118–20.</ref> Een aantal opvallende culturele kenmerken zijn ook ontstaan uit de natuurlijke omgeving van Australië en uit inheemse culturen.<ref name=bush>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 98–99.</ref><ref>Teo and White, blz. 125–27.</ref> Sinds het midden van de 20e eeuw heeft de Amerikaanse cultuur die van Australië sterk beïnvloed, in het bijzonder door middel van televisie en film.<ref name=tw>Teo and White, blz. 121–23.</ref> Andere culturele invloeden komen uit naburige Aziatische landen en via grootschalige immigratie uit niet-Engels sprekende landen.<ref name=tw/><ref>Jupp, blz. 808–12, 74–77.</ref>

=== Kunst ===
[[Bestand:Tom Roberts - Bailed up - Google Art Project.jpg|thumb|''Bailed up'' door [[Tom Roberts]] toont het beroven van een koets door [[bushranger]]s.]]
Van de Australische beeldende kunst wordt verondersteld dat die is begonnen met de [[grotschildering]]en, [[rotstekening]]en en [[bodypainting]] van de inheemse volkeren. De tradities van inheemse Australiërs worden grotendeels mondeling overgeleverd, via ceremonie en door het vertellen van de [[Droomtijd]]verhalen.<ref>{{Citeer web |url=http://journal.oraltradition.org/files/articles/1ii/3_ross.pdf |title=Australian Aboriginal Oral Traditions |last=Ross |first=Margaret Clunies |year=1986 |publisher=Center for Study in Oral Tradition |accessdate=4 december 2012|archiefurl=https://web.archive.org/web/20120905192506/http://journal.oraltradition.org/files/articles/1ii/3_ross.pdf|archiefdatum=2012-09-05|dodeurl=nee}}</ref> Vanaf het begin van de Europese kolonisatie is een belangrijk thema in de Australische kunst het natuurlijke landschap,<ref name=bush/> dat bijvoorbeeld te zien is in de werken van [[Albert Namatjira]],<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 452.</ref> [[Arthur Streeton]] en anderen die zijn geassocieerd aan de [[Heidelberg School]]<ref name=bush/> en [[Arthur Boyd]].<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 85.</ref>

Het landschap is een blijvende bron van inspiratie voor de Australische modernistische kunstenaars. Het wordt afgebeeld in de geprezen werken van [[Sidney Nolan]],<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 469–70.</ref> [[Fred Williams (Australisch kunstenaar)|Fred Williams]],<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 686–87.</ref> [[Sydney Lange]],<ref>Smith and Smith, blz. 97–103.</ref> en [[Clifton Pugh]].<ref>Smith and Smith, blz. 323–28, 407–08.</ref>

De [[Australische literatuur]] is ook beïnvloed door het landschap. De werken van schrijvers als [[Banjo Paterson]], [[Henry Lawson]] en [[Dorothea Mackellar]] vangen de ervaring van de Australische [[Bush (landschap)|bush]].<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 381–82, 393–94, 404, 496–497.</ref> Het karakter van het nationale koloniale verleden van het land, zoals weergegeven in de vroege literatuur, is populair bij de moderne Australiërs.<ref name=bush /> In 1973 werd [[Patrick White]] de eerste Australiër die werd bekroond met de [[Nobelprijs voor de Literatuur]],<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blzp. 683.</ref><ref>{{Citeer web|title=Patrick White&nbsp;– Existential Explorer|url=http://nobelprize.virtual.museum/nobel_prizes/literature/articles/hansson/index.html|date=29 August 2001|accessdate=4 december 2012|last=Hansson|first=Karin|publisher=The Nobel Foundation|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071213052008/http://nobelprize.virtual.museum/nobel_prizes/literature/articles/hansson/index.html|archivedate=13 december 2007|deadurl=yes}}</ref> Australische winnaars van de [[Booker Prize|Man Booker Prize for Fiction]] zijn [[Peter Carey]] en [[Thomas Keneally]].<ref>{{Citeer web|url=http://www.themanbookerprize.com/|title=The Man Booker Prize|year=|publisher=The Booker Prize Foundation|accessdate=4 december 2012|archiefurl=https://web.archive.org/web/20120814232645/http://www.themanbookerprize.com/|archiefdatum=2012-08-14|dodeurl=nee}}</ref> [[David Williamson]], [[David Malouf]] en [[John Maxwell Coetzee]], die onlangs pas een Australische burger is geworden, zijn ook bekende schrijvers,<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 394.</ref> en [[Les Murray]] wordt beschouwd als "een van de belangrijkste dichters van zijn generatie".<ref name="JT77">{{Citeer web|url=http://johntranter.com/reviewer/1977-murray.shtml |title=Tranter, John (1977) A warrior poet living still at Anzac Cove: Review of ''The Vernacular Republic: Selected Poems'' |publisher=Johntranter.com |date=29 January 1977 |accessdate=4 december 2012|archiefurl=https://web.archive.org/web/20120829142409/http://johntranter.com/reviewer/1977-murray.shtml|archiefdatum=2012-08-29|dodeurl=nee}}</ref>

=== Media ===
De [[Australische filmindustrie]] begon in 1906 met ''[[The Story of the Kelly Gang]]'', die wordt beschouwd als 's werelds eerste [[lange speelfilm]].<ref>{{Citeer web |url=http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=37899&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html |title=Return of the Kelly Gang |work=[[UNESCO Courier]] |author=Chichester, Jo |publisher=[[UNESCO]] |year=2007 |accessdate=5 december 2012|archiefurl=https://web.archive.org/web/20100204220758/http://portal.unesco.org:80/en/ev.php-URL_ID=37899&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html|archiefdatum=2010-02-04|dodeurl=nee}}</ref> Zowel de Australische speelfilmproductie als de distributie van de Britse films daalde dramatisch na de [[Eerste Wereldoorlog]] als Amerikaanse studio's en distributeurs de filmindustrie monopoliseren.<ref>{{Citeer web |url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:a0bny9r0rpkJ:www.afc.gov.au/downloads/policies/early%2520history_final1.pdf+australian+film+production+%2B+hollywood+%2B+1920s&hl=en&gl=au&pid=bl&srcid=ADGEESgSRefiOTOyLQEmeKt6CgCdo2vNSCscav9DLNNt0yc9iUfLnuc0S02qForlyo3T0wLCj_8Hnw2kRlN8jZxyZer_9QXlngel05Rr8NDnAsZWP-8UqmzB0kWW9T4yVDlWQYmhsm7-&sig=AHIEtbRziGrWdip9B8rYLyNLrH02b8IYuQ |title=The first wave of Australian feature film production |publisher=Docs.google.com |accessdate=5 december 201}}</ref> Tegen de jaren 1930 is ongeveer 95 procent van de in Australië vertoonde speelfilms geproduceerd in [[Hollywood]]. Tegen de late jaren 1950 houdt de speelfilmproductie in Australië feitelijk op te bestaan en worden er geen volledig Australische speelfilms meer gemaakt in de tien jaar tussen 1959 en 1969.<ref>{{Citeer web |work=Australian Government: Culture Portal |url=https://australia.gov.au/about-australia/australian-story/film-in-australia |title=Culture.gov.au&nbsp;– "Film in Australia" |publisher=Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Commonwealth of Australia |date=22 November 2007 |accessdate=5 december 2012|archiefurl=https://web.archive.org/web/20121021090652/https://australia.gov.au/about-australia/australian-story/film-in-australia|archiefdatum=2012-10-21|dodeurl=nee}}</ref>

Australië heeft twee publieke omroepen (de [[Australian Broadcasting Corporation]] en de multiculturele [[Special Broadcasting Service]]), drie commerciële televisiezenders, verschillende betaal-tv-diensten en talrijke openbare, non-profit televisie- en radiostations. Elke grote stad heeft minstens één dagelijkse krant en er zijn twee landelijke dagbladen, ''[[The Australian]]'' en ''[[The Australian Financial Review]]''

=== Keuken ===
[[Bestand:Pavlova cake 2.jpg|thumb|De [[Pavlovataart|Pavlova]] wordt in Australië gegeten sinds de 20e eeuw.]]
Het eten van [[Aborigines (Australië)|inheemse Australiërs]] werd grotendeels beïnvloed door de omgeving waarin ze leefden. De meeste stammen leefden van een eenvoudig [[Paleodieet|jager-verzamelaardieet]]. Ze jaagden op inheems wild en vis en verzamelden inheemse planten en fruit. De algemene term voor de inheemse [[Australische flora]] en [[Australische fauna|fauna]] die wordt gebruikt als voedselbron is [[bush tucker]].<ref>{{Citeer web |url=http://www.teachers.ash.org.au/bushtucker/ |title=Bush Tucker Plants, or Bush Food |publisher=Teachers.ash.org.au |date= |accessdate=5 december 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511094258/http://www.teachers.ash.org.au/bushtucker/ |archivedate=11 mei 2011 |deadurl=yes }}</ref><ref>{{Citeer web |url=http://www.theepicentre.com/Australia/aufood2.html |title=Bush Tucker |publisher=Theepicentre.com |date= |accessdate=5 december 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110513084614/http://www.theepicentre.com/Australia/aufood2.html |archivedate=13 mei 2011 |deadurl=yes }}</ref> De eerste kolonisten introduceerden gerechten op het continent,<ref name=food/> die voor een groot deel bepaalden wat nu beschouwd wordt als typisch Australisch eten. Sinds het begin van de 20e eeuw is het eten in Australië in toenemende mate beïnvloed door immigranten uit diverse landen, met name uit Zuid-Europese en Aziatische culturen.<ref name=food>{{Citeer web|url=http://www.cultureandrecreation.gov.au/articles/foodanddrink/|title=Australian food and drink|publisher=Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts |date=23 September 2008|accessdate=5 december 2012|archiefurl=https://web.archive.org/web/20110408175604/http://www.cultureandrecreation.gov.au/articles/foodanddrink/|archiefdatum=2011-04-08|dodeurl=nee}}</ref><ref name=f2>{{Citeer web|url=http://www.sbs.com.au/food/cuisineindex/RecipeByCuisineMain/383|title=Modern Australian recipes and Modern Australian cuisine|publisher=[[Special Broadcasting Service]]|accessdate=5 december 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100503111747/http://www.sbs.com.au/food/cuisineindex/RecipeByCuisineMain/383|archivedate=3 mei 2010|deadurl=yes}}</ref> De Australische wijn wordt geproduceerd in 60 verschillende productiegebieden van in totaal ongeveer 160.000 hectare. Ze liggen voornamelijk in het zuidelijke, koelere delen van het land. De wijnregio's in elk van deze staten produceren verschillende druivenrassen en stijlen die gebruikmaken van de lokale klimaten en grondsoorten. De overheersende wijnrassen zijn [[Syrah|Shiraz]], [[Cabernet Sauvignon]], [[Chardonnay]], [[Merlot]], [[Sémillon]], [[Pinot Noir]], [[Riesling]] en [[Sauvignon Blanc]].<ref>{{Cite news |publisher=Winebiz&nbsp;– Wine Industry Statistics |url=http://www.winebiz.com.au/statistics/domestic.asp |title=Australian Wine Industry Statistics |accessdate=22 October 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20100821185432/http://www.winebiz.com.au:80/statistics/domestic.asp|archiefdatum=2010-08-21|dodeurl=nee}}</ref><ref name="Wine for Dummies">{{Cite book |title= Wine For Dummies |last= Ed |first= McCarthy |coauthors= Mary Ewing-Mulligan |year= 2006 |publisher= For Dummies |isbn= 0-470-04579-5 |url= http://au.dummies.com/how-to/content/the-wine-regions-of-australia.html |accessdate= 3 december 2012 |archiefurl= https://web.archive.org/web/20191017082335/https://www.dummies.com/food-drink/drinks/wine/the-wine-regions-of-australia/ |dodeurl= ja }}</ref><ref name="Sotheby">T. Stevenson ''The Sotheby's Wine Encyclopedia'' Dorling Kindersley 2005 {{ISBN|0-7566-1324-8}}</ref><ref>{{Cite book |title= The World Atlas of Wine |publisher= Mitchell Beazley; 6th Revised edition |year=2007 |isbn=978-1-84533-414-7 |author=Hugh Johnson & Jancis Robinson}}</ref><ref>{{Cite book |title=Oz Clarke's New Wine Atlas: Wines and Wine Regions of the World |url=https://archive.org/details/ozclarkesnewwine0000clar |publisher=Harcourt; 6th Revised edition |year= 2002 |isbn=978-0-15-100913-8 |author=Oz Clarke}}</ref>

=== Sport ===
[[Bestand:4th Test Woodfull.jpg|thumb|[[Cricket]] is een belangrijk onderdeel van sportcultuur van Australië sinds de 19e eeuw.<ref>Davison, Hirst and Macintyre, blz. 162–163</ref>]]
Ongeveer 24 procent Australiërs boven de leeftijd van 15 jaar neemt regelmatig deel aan georganiseerde sportactiviteiten in Australië.<ref>Australian Bureau of Statistics. [https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1a79e7ae231704f8ca256f720082feb9!OpenDocument Year Book Australia 2005]. [https://web.archive.org/web/20211220115306/https://www.abs.gov.au/ausstats/abs@.nsf/94713ad445ff1425ca25682000192af2/1a79e7ae231704f8ca256f720082feb9!OpenDocument Gearchiveerd] op 20 december 2021.</ref> Australië heeft sterke internationale teams in [[cricket]], [[hockey]], [[korfbal]], [[rugby League]] en [[rugby union]]. In elk van deze sporten zijn ze de afgelopen 25 jaar ten minste tweemaal olympisch of wereldkampioen geworden bij zowel de mannen als de vrouwen (voor zover van toepassing).<ref>{{Citeer web|url=http://www.cricinfo.com/wc2007/content/story/264535.html|title=A brief history|publisher=[[Cricinfo]]|accessdate=23 April 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20090816195405/http://www.cricinfo.com:80/wc2007/content/story/264535.html|archiefdatum=2009-08-16|dodeurl=nee}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/cricket/womens_cricket/4237521.stm|title=Women's World Cup history|publisher=BBC News|date=15 March 2005|accessdate=23 April 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20101202061947/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/cricket/womens_cricket/4237521.stm|archiefdatum=2010-12-02|dodeurl=nee}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/cricket/womens_cricket/4421651.stm|title=Australia lift Women's World Cup|publisher=BBC News|date=10 April 2005|accessdate=23 April 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20101202060144/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/cricket/womens_cricket/4421651.stm|archiefdatum=2010-12-02|dodeurl=nee}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.fihockey.org/vsite/vnavsite/page/directory/0,10853,1181-193815-211038-nav-list,00.html|title=Results Archive|publisher=International Hockey Federation|accessdate=23 April 2010|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100917175714/http://www.fihockey.org/vsite/vnavsite/page/directory/0%2C10853%2C1181-193815-211038-nav-list%2C00.html|archivedate=17 september 2010}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.wnc2011.com/home/index.php?option=com_content&view=article&id=160&Itemid=213|publisher=World Netball Championships 2011 |title=History|accessdate=23 April 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20110314064619/http://www.wnc2011.com:80/home/index.php?option=com_content&view=article&id=160&Itemid=213|archiefdatum=2011-03-14|dodeurl=nee}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://www.rlwc08.com/about/history.aspx|title=History|publisher=Rugby League World Cup 2008|accessdate=23 April 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20081017122813/http://www.rlwc08.com/about/history.aspx|archiefdatum=17 oktober 2008|dodeurl=ja}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/cbbcnews/hi/find_out/guides/sport/rugby_world_cup_history/newsid_3171000/3171524.stm|title=Rugby World Cup History &#124; 1999|publisher=BBC News|accessdate=23 April 2010 | date=7 October 2003|archiefurl=https://web.archive.org/web/20101202060403/http://news.bbc.co.uk/cbbcnews/hi/find_out/guides/sport/rugby_world_cup_history/newsid_3171000/3171524.stm|archiefdatum=2010-12-02|dodeurl=nee}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/cbbcnews/hi/find_out/guides/sport/rugby_world_cup_history/newsid_3171000/3171520.stm|title=Rugby World Cup History &#124; 1991|publisher=BBC News|accessdate=23 April 2010 | date=7 October 2003|archiefurl=https://web.archive.org/web/20101202062550/http://news.bbc.co.uk/cbbcnews/hi/find_out/guides/sport/rugby_world_cup_history/newsid_3171000/3171520.stm|archiefdatum=2010-12-02|dodeurl=nee}}</ref> Australië is ook sterk in [[baanwielrennen]], [[Roeien (sport)|roeien]] en [[zwemsport|zwemmen]] en eindigt consequent in de top vijf van medaillewinnaars op de Olympische of WK niveau sinds 2000.<ref>{{Citeer web|url=http://cyclingworld.dk/cph2010/index.php?p=nyheder/profil.php&id=157|title=Track World Championships 2010&nbsp;– Bane VM 2010|publisher=Cyclingworld.dk|date=28 March 2010|accessdate=23 April 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100331013429/http://www.cyclingworld.dk/cph2010/index.php?p=nyheder%2Fprofil.php&id=157|archivedate=31 maart 2010|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Citeer web|url=http://track-pruszkow2009.com/news/2009_pruszkow_wch_are_a_history_now-s648.html|title=2009 Pruszkow WCH are a history now!|publisher=track-pruszkow2009.com|date=29 March 2009|accessdate=23 April 2010|archiefurl=https://web.archive.org/web/20110514131421/http://track-pruszkow2009.com/news/2009_pruszkow_wch_are_a_history_now-s648.html|archiefdatum=2011-05-14|dodeurl=nee}}</ref> Zwemmen is de sterkste van deze sporten. Australië is de op een na meest productieve medaillewinnaar in deze sport in de Olympische geschiedenis.<ref>{{Cite news|title=Swimming's big splash
| url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/olympics_2004/swimming/history/3477381.stm|publisher=BBC Sports|date=5 July 2004|accessdate=8 November 2006|archiefurl=https://web.archive.org/web/20101202062010/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/olympics_2004/swimming/history/3477381.stm|archiefdatum=2010-12-02|dodeurl=nee}}</ref><ref>{{Cite news|title=Phelps causes biggest splash
| url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/olympics_2004/swimming/3587554.stm|publisher=BBC Sports|date=21 August 2004|accessdate=19 November 2006 | first=Phil | last=Gordos|archiefurl=https://web.archive.org/web/20060821184240/http://news.bbc.co.uk:80/sport2/hi/olympics_2004/swimming/3587554.stm|archiefdatum=2006-08-21|dodeurl=nee}}</ref><ref name="aoc50">{{Citeer web|url=http://corporate.olympics.com.au/index.cfm?p=25|title=100 of our Finest|accessdate=31 January 2009|publisher=[[Australian Olympic Committee]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090118022144/http://corporate.olympics.com.au/index.cfm?p=25|archivedate=18 januari 2009|deadurl=yes}}</ref>

In juni 2022 wonnen [[Simon Whitlock]] en [[Damon Heta]] de [[World Cup of Darts 2022|World Cup of Darts]] voor Australië.<ref>{{Citeer web|url=https://www.dartsactueel.nl/australie-eert-anderson-met-winnen-world-cup-of-darts/|titel=Australië eert Anderson met winnen World Cup of Darts|bezochtdatum=2022-06-21|auteur=Jetze Jan Idsardi|datum=2022-06-19|uitgever=DartsActueel.nl}}</ref> Het was voor het eerst dat het [[World Cup of Darts|wereldkampioenschap voor landenteams]] werd gewonnen door een niet-Europees land.<ref>{{Citeer web|url=https://www.ad.nl/darts/australie-draagt-stunt-in-world-cup-op-aan-overleden-kyle-anderson-dacht-de-hele-tijd-aan-hem~a53b80cf/|titel=Australië draagt stunt in World Cup op aan overleden Kyle Anderson: ‘Dacht de hele tijd aan hem’|bezochtdatum=2022-06-21|datum=2022-06-20|uitgever=[[Algemeen Dagblad]]}}</ref>

== Zie ook ==
{{Zusterproject klein
| commons          = Category:Australia
| wiktionary       = Australië
| wikiversity      = 
| wikibooks        = 
| wikisource       = 
| wikiquote        = 
| wikinews         = 
| wikidata         = 
| wikivoyage       = Australië
| wikiatlas        = Australia
}}
* [[Australië (continent)|Het werelddeel Australië]]
* [[Aborigines (Australië)|Aboriginals]]
* [[Asia-Pacific Economic Cooperation]]
* [[Vlag van Australië]]
** [[Lijst van vlaggen van Australië]]
* [[Settled colony principle|Settled colony principle (principe van vreedzame kolonisatie)]]
* [[Australië van A tot Z]]

== Externe links ==
* {{en}} [http://www.gov.au/ Officiële overheidswebsite]
* [https://web.archive.org/web/20120111173210/http://australie.nlambassade.org/ Nederlandse Ambassade in Australië]

{{Appendix||2=
=== Bronnen ===
* {{Cite book|title=The Oxford Companion to Australian History|url=https://archive.org/details/oxfordcompaniont0000unse_t3i0|publisher=Oxford University Press|location=Melbourne, Vic.|year=1999|isbn=0-19-553597-9|author=Davison, Graeme; Hirst, John; [[Stuart Macintyre|Macintyre, Stuart]]}}
<!--
* {{Ts.|Denoon, Donald, et al.}} (2000) ''A History of Australia, New Zealand, and the Pacific''. Oxford: Blackwell. {{ISBN|0-631-17962-3}}
* ''Emily Kngwarreye&nbsp;– Paintings'' (no editor given) (1996). North Ryde NSW: Craftsman House / G + B Arts International. {{ISBN|90-5703-681-9}}
* {{Cite book|title=Artists & Galleries of Australia|url=https://archive.org/details/artistsgalleries0000germ|publisher=Craftsman House|location=Roseville, Vic.|year=1990|isbn=976-8097-02-7|author=Germaine, Max}}
* {{Ts.|Goad, Philip and Julie Willis (eds)}} (2011) ''The Encyclopedia of Australian Architecture'' Cambridge University Press, Port Melbourne, Victoria. {{ISBN|9780521888578}}
* {{Ts.|Hughes, Robert}} (1986) ''The Fatal Shore: The Epic of Australia's Founding''. Knopf. {{ISBN|0-394-50668-5}}.
* {{Cite book|last=Johnson|first=Vivien|year=2007|url=http://www.nma.gov.au/exhibitions/papunya_painting/catalogue/|title=Papunya Painting: Out of the Desert|location=Canberra|publisher=National Museum of Australia|isbn=978-1-876944-58-2|archiefurl=https://web.archive.org/web/20180913151443/http://www.nma.gov.au:80/exhibitions/papunya_painting/catalogue|archiefdatum=2018-09-13|dodeurl=nee}}
-->
* {{Cite book|first=James|last=Jupp|year=2001|title=The Australian people: an encyclopedia of the nation, its people, and their origins|publisher=[[Cambridge University Press]]|isbn=0-521-80789-1}}
<!--
* {{Ts.|Macintyre, Stuart}} (2000) ''A Concise History of Australia''. Cambridge, U.K.: [[Cambridge University Press]] {{ISBN|0-521-62359-6}}
* {{Ts.|McCulloch, Alan; Susan McCulloch, Emily McCulloch Childs}} (2006) ''McCulloch's Encyclopedia of Australian Art''. Fitzroy, VIC: Aus Art Editions in association with The Miegunyah Press. {{ISBN|0-522-85317-X}}
* {{Ts.|Powell JM}} (1988) ''An Historical Geography of Modern Australia: The Restive Fringe''. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-25619-4}}
* {{Ts.|Robinson GM, Loughran RJ, and Tranter PJ}} (2000) ''Australia and New Zealand: economy, society and environment''. London: Arnold; NY: OUP; 0340720336 paper 0-340720328 hard.
-->
* {{Cite book|title=Australian painting 1788–1990|url=https://archive.org/details/australianpainti0000smit_t9s9|publisher=Oxford University Press|location=Melbourne, Vic.|year=1991|isbn=0-19-554901-5|author=Smith, Bernard; Smith, Terry}}
* {{Cite book|author=Teo, Hsu-Ming; White, Richard|year=2003|title=Cultural history in Australia|url=https://archive.org/details/culturalhistoryi0000unse|publisher=[[University of New South Wales Press]]|isbn=0-86840-589-2}}
=== Voetnoten ===
{{References}}
}}
{{Navigatie bestuurlijke indeling Australië}}
{{Navigatie landen en gebieden Oceanië}}
{{Navigatie Gemenebest van Naties}}
{{Gesproken Wikipedia klein|Nl-Australië (land)-article.ogg|24082900}}
{{Coor title dms|25|0|0|S|135|0|0|E|type:country_region:AU}}

[[Categorie:Australië| ]]
[[Categorie:Gemenebest van Naties]]
[[Categorie:Britse koloniale geschiedenis]]