Coöperatieve Condensfabriek Friesland
Coöperatieve Condensfabriek Friesland (CCF), afgekort ccFriesland, was een Friese zuivelfabriek uit Leeuwarden. De fabriek is opgericht in 1913 en uiteindelijk opgegaan in Friesland Dairy Foods.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]De Coöperatieve Condensfabriek Friesland werd opgericht in Leeuwarden door 30 verschillende zuivelcoöperaties uit Friesland[1], met het specifieke doel om gecondenseerde melk te gaan produceren en verkopen. Het procedé van het indampen van melk tot gecondenseerde melk was in de tweede helft van de 19e eeuw uitgevonden en in 1856 gepatenteerd door de Amerikaan Gail Borden. Rond dezelfde tijd begonnen boeren zich te organiseren in veelal kleinere zuivelcoöperaties om het afzetgebied van de bederfelijke melk te vergroten.
De oprichting van de Coöperatieve Condensfabriek Friesland was een van de eerste vormen van samenwerking van de tot dan toe zelfstandig opererende zuivelcoöperaties. Deze samenwerking was het uitvloeisel van een onderzoekscommissie voor de agrarische sector, die had geconcludeerd dat er een inrichting tot condensatie van ondermelk opgericht diende te worden.[2] Deze zuivelfabriek was bedoeld voor de productie van gecondenseerde melk, de tijdelijke opslag van melk en als initiatief om het afzetgebied van melk nationaal en internationaal nog verder te vergroten. In de eerste jaren na de oprichting werden ze binnen Europa actief en vanaf de jaren 1920 ook buiten Europa, met name in het toenmalige Nederlands-Indië.
Het aantal zuivelcoöperaties dat bij de Coöperatieve Condensfabriek Friesland was aangesloten bleef met de jaren groeien. Zo ging het rond 1939 om zo'n 68 coöperatieve zuivelfabrieken. Hierbij werd 65 miljoen kg melk verwerkt.[3]
Markante initiatieven op internationaal niveau waren in het Verre Oosten de opening van een verkoopkantoor in Hongkong in 1936, de oprichting van Thailand Phranakorn Milk Industries in 1968 en in 1969 de samenwerking met het Vietnamese zuivelconcern Cosuvina. In Afrika werd in 1974 de West Africa Milk Company Ltd (WAMCO) opgericht, met een zuivelfabriek in Nigeria.[4]
Begin jaren 1960 werd de Groningse condensfabriek De Ommelanden gezamenlijk overgenomen door de Drentse zuivelcoöperatie DOMO en de Coöperatieve Condensfabriek Friesland.[5] DOMO werd rond 1980 lid van Coöperatieve Condensfabriek Friesland, en fuseerde daarnaast in 1983 met Frico tot de coöperatie Noord-Nederland ('Frico/Domo'). Deze fuseerde in 1990 op haar beurt met Coöperatieve Condensfabriek Friesland tot de Friesland Frico Domo Coöperatie BA. Sinds 1995 bestaat de houdstermaatschappij Friesland Dairy Foods nv waarvan de coöperatie enig aandeelhouder is.
- ↑ A.H. Peterse (1990). Onderneming en politiek in liberale democratieën. p.86
- ↑ Economisch-statistische Berichten, (1925) Volume 2, p.778.
- ↑ Tijdschrift voor economische en sociale geografie (1947) Volume 38. p.124.
- ↑ Korte historie Friesland Foods op www.zuivelhistorienederland.nl.
- ↑ Willem Jan Van den Bremen (1977). Verandering en continuiteit: Een studie over de dynamiek in en van de ruimtelijke organisatie van de bedrijvigheid met speciale aandacht voor het stelsel van melkverwerking in het ruraal-urbaan spanningsveld in Nederland. VRB drukkerijen, 1977. p.115.