Gebruiker:Lacuna Leemte/Kladblok 2
Kunstenares palmt CC Binder in met kleurrijke solotentoonstelling ‘Pinky Promise’
PUURS-SINT-AMANDS‘Pinky Promise’ dat is de heel toepasselijke titel van de vijfde solotentoonstelling van Catharina Dhaen (30). De jonge kunstenares stelt tentoon in CC Binder in Puurs-Sint-Amands, en dompelt bezoekers met haar schilderijen en schetsboeken onder in een kleurrijk bad.”, zegt medewerker Liesbeth De Keersmaecker.
Els Dalemans 05-03-22, 13:56
“Catharina Dhaen koos ‘Pinky promise’ als titel voor deze tentoonstelling, omdat het begrip perfect haar tomeloze liefde voor het schilderen omschrijft. Schilderen en tekenen in haar schetsboeken zijn voor haar als een plechtige, onbreekbare belofte of een ‘pinky swear’ aan zichzelf. Pink betekent in het Engels natuurlijk ook ‘roze’, en die kleur krijgt een belangrijke plaats in het werk van Catharina.”
De jonge schilder Catharina Dhaen (°1992) opent in cc Binder met “Pinky promise” haar vijfde solotentoonstelling
De jonge schilder Catharina Dhaen (°1992) opent in cc Binder met “Pinky promise” haar vijfde solotentoonstelling © David Legreve
“Deze jonge kunstenares weet voor zichzelf een bijzondere schilderkundige vrijheid te creëren. Ze gaat aan de slag met verschillende onconventionele technieken, is niet bang om te herwerken, overschilderen en gelaagd op te bouwen. Sommige werken zijn autobiografisch, maar de symbolen en personages zijn steeds abstract en raadselachtig. Het geheel is zonder meer bijzonder, en we kunnen deze vrolijke lentekleuren goed gebruiken!”
Pinky Promise, van zondag 6 maart tot 1 mei 2022, elke dag van 11u tot 18u in cc Binder. De expo is gesloten op paaszondag 17 april.
https://kw.be/nieuws/cultuur/kunst/expo-catharina-dhaen-in-sint-annakasteel/
Expo Catharina Dhaen in Sint-Annakasteel
Redactie KW
Redactie KW
18 februari 2024, 14:30
In het Sint-Annakasteel loopt een tentoonstelling met werk van Catharina Dhaen. “De werken van deze kunstenares bevatten vaak veel felle kleuren en nonchalance”, klinkt het bij de Maldegemse kunstacademie, die Catharina Dhaen uitnodigde om haar werk te vertonen. “De werken zien er heel speels uit, maar er zit bedachtzaamheid achter.” De expo loopt nog tot en met 25 februari en is te bezoeken op zaterdag en zondag, telkens van 14 tot 17 uur. Langsgaan kan ook op afspraak. “Op woensdag 21 februari vindt om 19 uur in de kunstacademie ook een vraaggesprek en rondleiding met de kunstenares plaats.” Op de foto zien we hostess Lucie Putzeijs bij een werk. Meer info via 050 72 89 50. (MIWI/foto MIWI)
Stuur gratis een kaartje naar je kind op kamp!
Plan je kaartje
https://www.standaard.be/cnt/dmf20210414_93626482
Nieuws
Opinie
Inspiratie
Podcasts
18°
Als abonnee kan je dit Logo ds plusartikel lezen.
REPORTAGE DE LICHTE VERSLAVING VAN DE KUNSTVERZAMELAAR
Nooit meer lege muren
Kunst in je huis geeft je leven meer kleur en diepgang. En nee: je hoeft niet schatrijk te zijn om kunstwerken te kopen. Drie verzamelaars vertellen over hun passie.
Door Veerle Vanden Bosch Foto's Eva Donckers
Zaterdag 17 april 2021 om 3.25 uur
‘Kunst kopen, daar krijg je klamme handen van’
Ophelia Debisschop is lingerie-ontwerpster en woont in Antwerpen.
‘Ik heb drie jaar bij Gallery Sofie Van de Velde gewerkt. Door het contact met klanten en door in huizen te komen waar kunst vanzelfsprekend deel uitmaakt van de omgeving, begon het al snel te kriebelen om zelf een kleine verzameling te beginnen. Intussen zou ik niet meer terug in een huis met lege muren kunnen wonen. Ik heb een foto van Max Pinckers naast mijn koffiemachine staan, het is het eerste wat ik elke dag zie. Ik ken het verhaal erachter, ik weet wie de kunstenaar is. Kunst in huis hebben, maakt elke dag een beetje specialer.’
‘De enige rode draad in mijn collectie is dat ik met alle werken een soort van vonk heb. Ik ben nooit op zoek gegaan naar iets, het is telkens verliefd worden op een werk en dan kijken of het haalbaar is om het te kopen. Het eerste werk dat ik heb gekocht, is van Catharina Dhaen. Het heeft een jaar als screensaver op mijn computer gestaan voor ik de stap heb gezet om het te kopen, ik moest ervoor sparen. Gelukkig werkte ik in een galerie die het een jaar lang voor me kon reserveren. Het genot was dubbel zo groot toen het eindelijk van mij was.’
‘In de middelbare school hadden we een heel goede estheticaleraar. Hij probeerde ons eens een definitie van kunst te geven. Hij zei: als je in een trein zit en je kijkt in het raam naar de weerspiegeling van iemand anders en die kijkt terug en je voelt een vonk, dat is kunst. Toen ik het werk van Catharina Dhaen voor het eerst zag, begreep ik wat hij bedoelde.’
‘Sindsdien is er werk bij gekomen van onder meer Pieter Jennes en Bendt Eyckermans. Een werkje van Charline Tyberghein was mijn afscheidscadeau bij de galerie. Ze hangen verspreid in het huis.’
‘Ik ben heel realistisch met mijn budget. Het moet een aankoop zijn die je zonder schuldgevoel kunt doen. Als het niet gaat, dan gaat het niet. Dan doet het soms heel veel pijn als je iemand anders het werk ziet kopen waaraan je je hart verloren hebt, maar dat hoort erbij. Ik heb altijd genoeg vertrouwen in de kunstenaar om te denken dat hij of zij nog genoeg mooi werk gaat maken.’
‘Kunst kopen, daar krijg je klamme handen van. Het is zo’n niet-rationele beslissing. Van “oei, ik wil het” tot “oké, ik koop het”, is een grote stap. Het heeft altijd iets van een opwelling. Het is een aparte manier van geld uitgeven, maar je koopt wel iets heel bijzonders.’
‘Dat eerste schilderij ken ik door en door en toch ontdek ik er nog altijd nieuwe dingen in’
Hans Ruebens is projectcoördinator van ‘Kunst Aan Zet’, de renteloze kunstlening, Bram Vancompernolle is wetenschappelijk expert bij de FOD Volksgezondheid. Ze wonen in Gent.
Hans: ‘Twee jaar lang hebben we al onze vrije tijd en ons geld geïnvesteerd in de verbouwing van dit appartement. Toen we er elf jaar geleden in trokken, wilden we dat vieren met de aankoop van een kunstwerk. Toevallig zagen we in Amsterdam een tentoonstelling van jonge Britse kunstenaars, en we hadden een coup de foudre met een schilderij van Francesca Mollett. Het maakte deel uit van een reeks met winkeletalages, in het glas werd weerspiegeld wat erachter lag. Mollett studeerde nog, het gaf een extra goed gevoel dat we een beginnend kunstenaar steunden.’
‘We hebben altijd kunst willen hebben. Toen we in ons eerste huurappartement woonden, hadden we niet veel geld. Bram studeerde nog. Dus huurden we kunst via Kunst in Huis en dat doen we nog steeds. Ik had wel wat kleine werkjes van amateurkunstenaars en bevriende kunstenaars, gekocht of zelfs geruild. Ik was in die tijd nogal bezig met fotografie. We gingen wel naar tentoonstellingen, maar dachten nog niet aan kopen.’
Bram: ‘Die eerste aankoop was voor mij een grote stap. Ik ben daar wat rationeler in dan Hans. Hij is wat impulsiever. Voor mij is het ook belangrijk om de kunstenaar te ontmoeten, ik wil het verhaal achter het werk leren kennen. Iets mooi vinden, is voor mij niet genoeg. Een kunstwerk moet voor mij een observatie zijn, een reflectie van hoe een kunstenaar naar de wereld kijkt. En ambachtelijkheid is ook belangrijk: een kunstwerk moet goed gemaakt zijn.’
Hans: ‘We hebben schilderijen, maar ook sculpturen, tekeningen, foto’s. Een van onze lievelingswerken is een wandtapijt van Les Monseigneurs, dat was oorspronkelijk een duo dat textielkunst maakte, nu werkt alleen Thomas Renwart nog onder die naam. In hun textielkunst gebruiken ze hedendaagse naast eeuwenoude technieken en motieven. Een fantastisch werk.’
Bram: ‘We hebben een renteloze lening via Kunst aan Zet, waarmee je Belgische kunst op afbetaling kunt kopen voor een budget tussen de 500 en de 7.000 euro. We maken daar geregeld gebruik van, het verlaagt de drempel.’
Hans: ‘We hebben meer kunstwerken dan we ruimte hebben, dus soms wisselen we. Het is fijn om tussen kunst te wonen, ik word er blij van. Dat eerste schilderij ken ik door en door en toch ontdek ik er nog altijd nieuwe dingen in.’
Bram: ‘Het is een passie, en door de lockdown focussen we er nog meer op. Het blijft wel altijd spannend, een werk kopen. Maar na elf jaar zijn we wel wat zelfverzekerder, je moet er wat in groeien.’
‘Ik ben doorgaans heel eerlijk tegen mijn man, maar over kunst heb ik wel al eens gelogen’
Roxane Baeyens is directrice van kunstenruimte Emergent, ze is oprichtster van A touch of art, gespecialiseerd in consultancy voor kunstenaars, en woont in Wetteren.
‘Kunst kopen werkt een beetje verslavend. Ik werk in de kunstsector, dus ze hebben de kat wel bij de melk gezet. Het is begonnen toen ik na mijn afstuderen drie maanden bij Zeno X Gallery werkte. Toen heb ik mijn eerste werk gekocht, van Jan De Maesschalck. Omdat ik er werkte, kon ik met de kunstenaar afspreken om het op afbetaling te kopen – zo koop ik nog steeds de meeste werken.’
‘Na twee maanden viel mijn oog al op een ander werk: een “bloedroos” van Sofie Muller. Dat sprak me emotioneel erg aan. Toen ik dat werk ging ophalen op Art Brussels op de stand van galerie Geukens & De Vil, hing daar een werk van Ruben Bellinkx dat ik fantastisch vond, en ik was weer verkocht. Zo ben ik erin gerold.’
‘Op bepaalde momenten heb ik er letterlijk de kaas op mijn boterham voor gelaten. Maar ik heb van geen enkel werk spijt. Ik weet niet of ik vandaag nog alle werken opnieuw zou kopen, maar ze zeggen iets over hoe ik op dat moment in het leven stond. Dat moet zichtbaar zijn in een collectie, vind ik, dus ik zal nooit iets verkopen.’
‘Wat mijn lievelingswerk is, kan weleens wisselen. Op dit moment is het een stilleven van kleine sculpturen van Alice De Mont. Ze had me gevraagd een tekst voor haar te schrijven. Omdat een goede tekst best wat tijd kost, ik de kunstenaar niet op kosten wilde jagen én ik al lang werk van haar aan mijn collectie wou toevoegen, stelde ik voor om de vergoeding in natura te regelen. Ze heeft toen speciaal voor mijn vitrinekast het stilleven gemaakt.’
‘Ik neig naar conceptueel werk, maar wel met een bepaalde poëzie: kunst die toch iets vormelijks heeft dat je verleidt. En ik heb ook al gemerkt dat ik iets heb met kunst waar ook taal in zit. In huis staan de werken ver uit elkaar, ze hebben ruimte nodig. Ik verhuis soms kasten en planten als ze niet er niet bij passen.’
‘Alles bij elkaar heb ik een twintigtal kunstwerken, ik schrik ervan als ik ze zo optel. Mijn man weet niet altijd wat iets heeft gekost. Ik ben doorgaans heel eerlijk tegen hem, maar over kunst heb ik wel al eens gelogen.’
‘We wonen klein, maar werk stockeren zie ik me niet doen. Ik heb met verzamelaars gewerkt die niet meer wisten wat er in hun collectie zat, daar heb ik het moeilijk mee. Misschien moet ik aan buitensculpturen beginnen te denken.’
Meer info:
https://archief.glean.art/expo/tips-van-de-redactie-voor-tijdens-antwerp-art-weekend
De Kamers van Zé
Voorgevel van De Kamers van Zé in de Van Schoonbekestraat, Antwerpen
Een maand lang bezetten zes kunstenaars drie leegstaande herenhuizen in de Antwerpse Van Schoonbekestraat. Het gaat om Nel Bonte, Laure Fôret, Catharina Dhaen, Michel Vaerewijck, Henk Delabie en Koen Fillet.
Koen Fillet: ‘Een leegstaand gebouw is een onvervuld verlangen, het smeekt om weer deel uit te maken van het weefsel van de stad. Een huis verlangt ernaar bewoond te worden.’ Zelf woont hij om de hoek. Toen Michel Vaerewijck hem vertelde dat hij ter plaatse was geweest om foto’s te nemen en onder de indruk was van de gebouwen, groeide het idee om bevriende kunstenaars de ruimtes te tonen. Nel Bonte, Henk Delabie, Laure Forêt en Catharina Dhaen waren meteen enthousiast.
Met haar abstracte schilderijen laat Catharina Dhaen haar eigen vrijheid gelden. De speelse sensualiteit van haar werk kan misleidend zijn.
Henk Delabie maakt trans-objecten en trans-organismen, sculpturen die de aandacht vestigen op vloeibaarheid en ruimtelijk bewustzijn.
Nel Bonte transformeert het alledaagse tot een sculpturale wereld. In haar handen wordt het betekenisloze betekenisvol.
Michel Vaerewijck worstelt met de imperfectie van het bestaan en de vergankelijkheid van schoonheid. Zijn fotografische platen, installaties en performances drukken een diep verlangen naar verbondenheid uit.
Laure Forêt laat zich inspireren door structuren en systemen in het plantenrijk en creëert sculpturen die lijken te groeien en te stromen. Ze kruipen onder de huid van de toeschouwer.
Koen Fillet probeert in zijn worsteling met verf, pigment, olie en terpentijn een wereld te vatten die niet in woorden is uit te drukken.
Uit achtergelaten brieven in een van de leegstaande huizen bleek dat een van de voormalige bewoners Zé heet. Vandaar De kamers van Zé.
Marc Ruyters
De Kamers van Zé, van 18 mei tot 18 juni 2023, Van Schoonbekestraat 58-62
https://www.ccdeschakel.be/pQXjdho/gaverprijs-2024
Gaverprijs 2020:
William Ludwig Lutgens
Tweede prijs: Bert Huyghe
Derde prijs: Flexboj & L.A.
Eervolle vermelding: Catharina Dhaen
https://sofievandevelde.be/artists/catharina-dhaen
°1992, Antwerp, BE
Lives and works in Sint-Niklaas.
Catharina Dhaen's approach to painting is based on sensitivity.
Her works seem happy and colourful, they invoke a sense of free-spiritedness, of doing whatever she likes. It is exactly this radical way of claiming her freedom that provides her with a framework in which she can create precisely what she wants. It’s a liberty she has created quite carefully. And despite the surface’s playfulness, there lingers this interplay of seducing and betrayal and any questions that might arise.
Catharina Dhaen's works have been on view in institutions such as CC Binder in Puurs; De Witte Rook in Breda; Emergent in Veurne and the Citymuseum in Menen, amongst others.
Catharina Dhaen is represented by Gallery Sofie Van de Velde.
www.catharinadhaen.com
Selected Solo and Duo Exhibitions
2021
The Wunderwall, Brussels (BE)
2020
'L'heure bleue', Gallery Sofie Van de Velde & PLUS-ONE Gallery, Antwerp, BE
2019
'Identity Liquid', Witte Rook, Breda, NL
'Momentum', Galerie Zwart Huis, Brussels, BE
2018
'Pentimenti', Philippus Nijs, Temse, BE
2016
'40', BLEEK, Sint-Niklaas, BE
Group Exhibitions (selection)
2023
'Biënnale Aalter', Kasteel van Poeke, Aalter, BE
'De Kamers van Zé', Antwerp, BE
NAFT kunstenfestival STEM Zwijgershoek, Sint-Niklaas, BE
'Twee Huizen', collectie Das Dingenen, Duffel, BE
'Do re mi fa sol cafe do', CAS Contemporary Art Space, Zottegem, BE
'Call me by your meme', M HKA, Antwerpen, BE
Atelier in beeld, Sint-Niklaas, BE
Art Rotterdam, Gallery Sofie Van de Velde, Rotterdam, NL
2022
Art Antwerp, Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp BE
'All I want for Christmas', We Invite, Waregem, BE
Atelier in beeld, Sint-Niklaas, BE
'100', STEM Zwijgershoek, Sint-Niklaas, BE
'Vier maal vier', WARP, Sint-Niklaas, BE
2021
Art Antwerp, Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp, BE
'Art At Work', Domein De Cellen, Oostkamp, BE
'Das – Dingenen', CC Zwaneberg, Heist-Op-Den-Berg, BE
'Ex aequo, double takes', De Koolputten, Waasmunster, BE
Benefietveiling for Emergent, Thermae Palace and Léon Spiliaerthuis, Oostende, BE
'A possible future', Red Passion Gallery Powered by Campari, online exhibition
Ballroom Project, Borgerhub, Antwerp, BE
NAFT, STEM Zwijgershoek, Sint-Niklaas, BE
'Tarot Editions', 019, Ghent, BE
2019
'Tragoudia', Courthouse Oostende, Oostende, BE
'Scenarios of Desire II', Emergent, Veurne, BE
Art Brussels, Gallery Sofie Van de Velde, Brussels, BE
Art Rotterdam, Gallery Sofie Van de Velde, Rotterdam, NL
'Looking at the world through rose colored glasses', Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp, BE
'Salon de peinture', MUHKA, Antwerp, BE
98th annual exhibition, Vierkante Zaal, Sint-Niklaas, BE
2018
'Gebroed', CC De Steiger, Menen, BE
2017
'In the picture', Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp, BE
'Twins', De Wasserij, Lokeren, BE
'Input-output', De Bond, Brugge, BE
'Tuinfeest 2017', Museum Dhondt-Dhaenens, BE
Pop-up exhibition by Museum Dhondt-Dhaenens, Kerkstraat 61 Sint-Martens-Latem, BE
'4. vader/ dochter', De Wasserij, Lokeren, BE
'De Biënnale van België', In De Ruimte, Ghent, BE
Art Rotterdam, Gallery Sofie Van de Velde, Rotterdam, NL
2016
ArtContest, ADAM Museum, Brussels, BE
'More canvas please', Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp, BE
'Tumult', CAMPO, Ghent, BE
'Regards Partagés', Musée Marthe Donas, Ittre, BE
Art Rotterdam, Gallery Sofie Van de Velde, Rotterdam, NL
'The Saint, the Fox and their Dictionary', AP+, Rio de Janeiro, BR
2015
'Lucht', Vierkante Zaal, Sint-Niklaas, BE
'Fixatif', Zwarte Zaal, Ghent, BE
'Dialoog', Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp, BE
2014
'Don’t steal my moment', Zwarte Zaal, Gent, BE
'Une femme est une femme', PAK, Gistel, BE
'Tumultingent#2', KASK, Gent, BE
'5 squared', Bohunk Institute, Nottingham, UK
'Here’s looking at you, kid!', Kunstencentrum België, Hasselt, BE
'Vlak Land', Zwarte Zaal, Gent, BE
2013
'Winter has me in its grip', PAK, Gistel, Be
'Pop-up expo', Ateliers Bonnefanten, Hasselt, BE
'Mind the gap', WARP, Sint-Niklaas, BE
'Vuurdoop', Kunsttoren KASK, Gent, BE
'Singular surroundings', Voorkamer, Lier, BE
Artist in residence
2019
Witte Rook, Breda (NL)
2018
Stadsmuseum 't Schippershof, Menen, BE
2016
Marterproject "The Saint, the fox and their Dictionary", Rio de Janeiro, BR
2020
Through the looking-glass, Gallery Sofie Van de Velde, Antwerp, BE
2013
Bachelorproject "Singular Surroundings", Voorkamer, Lier (BE)
Bibliography
2019
“Onder de vrolijkheid wringt het. Over het werk van Catharina Dhaen” – The Art Couch Magazine
2019
“Catharina Dhaen at the Galerie Zwart Huis, Brussels” – Wall Street International Magazine
2017
“Auction catalogue Garden Party Museum Dhondt Dhaenens", catalogue
2017
“The best of both worlds“, The Word Magazine
2017
“Catharina Dhaen“, D!NG magazine (2017)
2017
“Art Rotterdam 2017”, catalogue
2016
“ArtContest”, catalogue
2016
“Catharina Dhaen, Graduation 2016”
2016
“School of Arts KASK - Graduation 2016”, catalogue
2016
“Seven Belgian-based artists to keep on your radar – Catharina Dhaen“, The Word Magazine
2016
“Regards partagés”, catalogue
2015
“Dialoog”, hART magazine
2014
“Une femme est une femme”, publication by PAK Gistel
2014
“Op een dag”, limited edition, privately printed
2014
“Catharina Dhaen", D!NG magazine
Posted By The ArtCouch
(Catharina Dhaen; foto: © Joost Joossen)
Catharina Dhaens benadert de schilderkunst vanuit het gevoel en deze aanpak is dan ook de drijvende kracht achter haar artistieke praktijk. Het creëren van werk gaat voor de kunstenaar steeds gepaard met onzekerheid. Daarom tonen de schilderijen van Catharina Dhaen diverse schilderlagen die beschouwd kunnen worden als picturale correcties. Tegelijk brengt haar zoektocht verschillende spanningen met zich mee zoals het spel van zichtbare en verborgen elementen. Het proces overstijgt de grens tussen abstractie en figuratie en evoceert uiteenlopende betekenislagen bij de kijker.
(vlnr: L’intimité | Een onmogelijk zelfportret | De universaliteit van het alledaagse)
Literatuur en poëzie zijn twee belangrijke inspiratiebronnen voor Catharina Dhaen. Geenzins heeft de kunstenaar de ambitie om talige componenten of een bepaald narratief op een schilderkundige manier te presenteren op het doek. Wel dienen ze om het creatieproces te starten en te intensiveren. Niet zelden dringt een beeld zich op als het resultaat van de strijd tussen de vormelijke aspecten van schilderkunst zoals compositie, kleur en gestiek. Voor de kunstenares bestaat er geen geldige reden om te ontkennen dat schilderkunst zich gedraagt als een zelfstandige taal. Ze heeft dan ook een groot respect voor de zogenaamde painters’ painters als Ilse D’Hollander en Raoul De Keyser.
‘Mijn werk oogt misschien vrolijk en kleurrijk, het roept eveneens een gevoel van vrijmoedigheid op. De attitude om mijn onafhankelijkheid op te eisen vormt het essentiële kader waarin ik kan creëren wat ik wil. Het is een vrijheid die ik heel zorgvuldig heb verworven. Ondanks de speelsheid van het oppervlak blijft het samenspel van verleiden en verraad voortduren. Net als de vele vragen die het werk zou kunnen oproepen.’
Het is niet direct zichtbaar, maar de kunstwerken van Catharina Dhaen zijn autobiografisch. Tijdens het schilderen flitsen persoonlijke gebeurtenissen vaak door haar hoofd. Uit een bepaalde herinnering vindt vaak een motief zijn weg naar het canvas. Ze verschijnen als symbolen en zijn geladen met persoonlijke connotaties. De beeldelementen zijn echter geen reproducties, maar reflecties die de ongrijpbaarheid van haar gedachten en gevoelens weerspiegelen.
Tot en met 4 juni is bij The Wunderwall in Brussel een twintigtal schilderijen van Catharina Dhaen te bewonderen. De selectie kunstwerken kunnen fysiek bekeken worden op het Sainctelettesquare 4, in de nabijheid van KANAL – Centre Pompidou. Of ontdek digitaal het werk van Catharina en vele andere kunstenaars op de website van The Wunderwall.
Onder de vrolijkheid wringt het. Over het werk van Catharina Dhaen
Home»kunstenaars in België»Onder de vrolijkheid wringt het. Over het werk van Catharina Dhaen
Posted By Annelies Vanbelle
Wie het werk van Catharina Dhaen slechts vluchtig onder ogen krijgt zou zich misschien laten vangen. Vrolijke, helle kleuren, nonchalante krassen en vlakken, ietwat kinderlijk-naïef, zo lijkt het wel. Onder dat schijnbaar argeloze speelvlak – dat zonder meer opbeurend werkt – schuilt echter meer bedachtzaamheid dan je zou denken. Als een schaakspel, zo ziet Catharina Dhaen haar praktijk.
“Maar dan schaken op mijn manier”, bekent ze, “ik ben nu ook niet de meest strategische speler. Twee stappen vooruitdenken, dat is ongeveer mijn limiet.” Zo vertrekt ze ook voor haar doek, met een “lichte strategie”. Vlagen van intuïtie worden afgewisseld met het aanwenden van technische bagage, een door de jaren heen aangescherpte blik, een aangescherpt gevoel ook. De zetten volgen elkaar op, tot ze het idee heeft dat het schilderij schaakmat staat. Maar dit gaat niet zonder slag of stoot: “Mijn proces verloopt gewoonlijk via ongeveer dezelfde stappen. Eerst is er een opzet van kleurvlakken, vormen, soms een collage. Het is een kwestie van actie en reactie, ik doe een zet en de verf doet een zet terug, waarop ik dan weer moet reageren. Meestal hou ik een pauze als het voor 90% goed is, maar weet ik niet wat er ontbreekt. Dan hang ik mijn ‘kindje’ een tijd opzij, en ga er af en toe naar kijken. Dat leidt geregeld tot slapeloze nachten.”
Waarom een werk niet 100% voldoet is moeilijk te benoemen. Toch doet Dhaen een poging: “Te veel herhaling, te systematisch, niet poëtisch genoeg. Dat zijn mogelijke struikelpunten. Redenen waarom het me blijft preoccuperen. Veelal neem ik dan – tijdens een soort adrenalinestoot – een hele radicale beslissing. Ik bewerk en overschilder het doek tot er nog slechts 20% van het oorspronkelijke werk zichtbaar is. In een kwartier tijd kan het compleet onherkenbaar zijn geworden.”
Hierdoor is het eindresultaat van Dhaens werk erg gelaagd. Aan de oppervlakte lijkt het mooi en poëtisch, maar daaronder wringt het. Haar werken zijn altijd op de een of andere manier uit balans – wie naar evenwicht en harmonie verlangt wordt door haar esthetiek niet bevredigd. Kleuren voeren een steekspel uit, contrasterende materie schuurt en schrijnt op het doek. Liever krast en snijdt ze, dan beroep te doen op een penseel. Soms wrijft ze met vodden de verf uit, soms mag spraypaint de ruwe verfvegen ondersteunen. Haar geliefkoosde materiaal is de oliestick, omwille van de grove korrel. Daarmee tekent ze vaak uitgelaten, een beetje wreed zelfs, omdat ze alles wil behalve dat haar doeken te lieflijk zouden zijn.
“Opbouwen en weer afbreken”, zegt ze, “daar hou ik van. De smeuïgheid van de verf doorbreken met iets scherps.” Haast geen doek toont zich ongehavend aan de kijker. Altijd ontwaar je wel ergens een schaafwonde, de verf her en der opgehoopt als geronnen bloed rond een schram. Hoe zacht en lieftallig Dhaen er ook uitziet, in haar atelier draagt ze geen fluwelen handschoenen. Doch haar werk is zo heerlijk vitalistisch, dat het wel wat destructie kan verdragen.
Voor Dhaen is het schilderen geen nine-to-fivejob. Ze werkt als ze daar de aandrang toe voelt. Vaak gaat dat in gebalde periodes van een paar weken, waarin ze weinig slaapt, en schildert van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Het verlangen naar het atelier is dan het grootst, de buitenwereld verstomt. Als er een reeks werken is geproduceerd komt alles weer tot rust. De vonk is bedwongen, het is tijd om te herbronnen.
Een van de weinigen die tijdens die intensieve werkperiodes mag indringen is haar vader, de kunstenaar Dan Dhaen, waarmee ze het atelier deelt. Rechts de bonte, uitbundige werken van de dochter, links van de scheidingsmuur van sofa’s en tafeltjes: de strakke werken van de vader in zwart en grijsnuances. Hoewel hun werk erg verschilt in bepaalde opzichten, zijn ze elkaars geprivilegieerde klankbord. Catharina toont me ellenlange sms-conversaties waarin ze elke stap in haar werkproces met haar vader deelt. Een compagnon de route waar menig kunstenaar jaloers op zou zijn.
Makkelijk heeft Dhaen het als kunstenaar niet steeds gehad. Reeds als student was ze een buitenbeentje, op de academie waar figuratieve en sociaal-politiek bewogen schilderkunst het meest werd geapprecieerd. Geen idee had ze hoe getalenteerd ze was, aangezien deze context toen haar enige referentiekader was. Een grote verrassing was het dan ook toen ze reeds in haar eerste masterjaar werd opgepikt door Galerie Sofie Van de Velde, voor een dialoog met Ilse D’Hollander, een van haar grote voorbeelden.
Heel vroeg al wist ze dat ze a painter’s painter was, vooral gebiologeerd door materie. In de beginjaren uitte zich dat in een radicaal formalisme, nu is ze gematigder geworden. Via kleine schetsboekjes die overal mee op pad gaan, vindt de buitenwereld nu meer en meer een weg naar haar werk. Soms is het aanrakingspunt met de waarneembare werkelijkheid minimaal en amper detecteerbaar, soms is de anekdotiek aperter leesbaar.
Altijd krijg je als kijker vrijheid, altijd is er dat fragiele evenwicht tussen zaken waar je je aan kunt vastgrijpen, en voldoende ruimte om weg te dromen. Maar wees op je qui-vive. In het bevallige kleurenpaleis van Catharina Dhaen is niets wat het lijkt. Een zonnig oord, een zomers strand misschien, waar je het gevoel bekruipt dat iets niet helemaal pluis is. Maar het is geen duister onbehagen, het zijn slechts kleine onderhuidse steekjes die de kijkervaring heterogener en des te attractiever maken. Catharina Dhaen is een rebel, maar van de minzame soort.
Huidige en komende tentoonstellingen
Salon de peinture, M HKA, tot 31 maart: https://www.muhka.be/programme/detail/1287-salon-de-peinture-
Looking at the world through rose colored glasses, Gallery Sofie Van de Velde, finissage 2 & 3 maart 2019: https://sofievandevelde.be/exhibitions/looking-at-the-world-through-rose-colored-glasses
Momentum (solo-expo) bij Galerie Zwart Huis, Rivoli Building Brussel, 17 maart tot 4 mei 2019: http://galeriezwarthuis.be/en/exhibitions/-
https://catharinadhaen.com
About Latest Posts
Annelies Vanbelle
Annelies Vanbelle
Art journalist & copywriter at Annelies A.A. Vanbelle
Catharina Dhaen (°1992) vergelijkt schilderen met een schaakspel: in een vooraf onmogelijk vast te leggen aantal zetten worden grenzen, vormen, kleuren, lagen, perspectief gezocht en onderzocht, aangezet, afgetast en weer aangepast. In het uiteindelijke doek verdwijnt het zoeken nooit: Catharina’s werk is visueel sterk en voelbaar fragiel tegelijkertijd. Haar schilderijen lijken, wars van elke boodschap, enkel het schilderen zelf communiceren. Tegelijkertijd echter vatten ze het verlangen onze eigen, soms vluchtige, kleine, soms ontastbare percepties tastbaar te maken.”
-Eline Jacobs, Collection Vanmoerkerke, Oostende
https://www.emergent.be/nl/Artistiek/Kunstenaar/Id/272/Catharina-Dhaen
CATHARINA DHAEN
EXPO #20 - SCENARIOS OF DESIRE II
De werken van Catharina Dhaen zijn altijd een bijzondere ontmoeting. Mooi? Absoluut! Naïef, nonchalant? Allerminst! Want een afwisseling van intuïtie, ervaring en een “lichte strategie,” aldus de kunstenaar. Poëtisch en wrang tegelijk, zijn ze opgewonden en wat onstuimig, nimmer harmonieus, want het resultaat van een niet te stuiten onderzoek. Een onderzoek naar kleuren, vormen en lagen, “als een schaakspel,” zo zegt ze zelf. Een onderzoeken en aftasten, ‘aftoetsen’ van het schilderkunstig vlak. Niet altijd met het penseel, maar ook krassend en snijdend en soms met vodden wrijvend in de verf. Een voortdurende kanteling van het beeldvlak blijft steeds opnieuw verrassen. Ze spreekt van een verlangen. “Het verlangen onze eigen, soms vluchtige, kleine, soms ontastbare
percepties tastbaar te maken,” licht Dhaen toe. In Scenarios of Desire II kregen Dhaens werken de nodige plaats. Opdat ze de ruimte in zouden kunnen vibreren en de toeschouwer raken. Belangrijk vonden we dat, want bevrijd van elke boodschap gaan haar werken over “de smeuïgheid van de verf”, over de schoonheid van het schilderen. Hoe schoon is dat!
https://www.xn--binnaleaalter-4hb.eu/catharinadhaen
Geselecteerde kunstenaars
Catharina Dhaen
Catharina Dhaens benadering van schilderen is gebaseerd op gevoeligheid.
Haar werken lijken vrolijk en kleurrijk, ze roepen een gevoel van vrijgevochtenheid op, van doen waar ze zin in heeft. Maar juist deze radicale manier om haar vrijheid op te eisen geeft haar een kader waarin ze precies kan creëren wat ze wil. Het is een vrijheid die ze heel zorgvuldig heeft gecreëerd. En ondanks de speelsheid van het oppervlak, blijft dit samenspel van verleiding en verraad en alle vragen die het kan rijzen, bestaan.
Werk van Catharina Dhaen was recentelijk te zien in groeps- en solotentoonstellingen in onder meer Emergent in Veurne, M HKA in Antwerpen, cc Binder in Puurs, Witte Rook in Breda, Musée Marthe Donas in Ittre.
Catharina Dhaen wordt vertegenwoordigd door Galerie Sofie Van de Velde.
Website
Mijn werk heeft een autobiografische grondslag, waarbij gebeurtenissen die mij bezighouden hun weg vinden naar het doek. Als nasleep van een beeldend dagboek zijn mijn recentste werken reflecties van afscheid, rouw, verandering en nieuwe nesten. Zo tonen mijn kamerzichten vooral dat de afwezigheid heel aanwezig is. Motieven en sporen keren picturaal terug als troostende elementen.”
— Catharina Dhae
https://www.school-of-arts.be/graduation2016/student/catharina_dhaenCatharina Dhaen
master vrije kunsten
Schilderen is een schaakspel. Volgens Catharina Dhaen vertelt een schilderij hoe dat spel verliep. Voor haar is dat het enige verhaal dat er echt toe doet en dat feitelijk staat neergeschreven.De rest is onderhevig aan veranderingen in tijd en ruimte. Eveneens belangrijk is de wetenschap dat niks wat over het schilderij beweerd wordt, helemaal juist of helemaal fout is.
Schilderen is spelen. De schilderijen van Dhaen uiten het verlangen om te begrijpen. Altijd gaat alles over perceptie. Een verhaal. Een blik. Het licht. De schilderijen uiten ook het verlangen om wat vluchtig is te grijpen, om het vergankelijke tastbaar te maken. Altijd in het achterhoofd houdend, deze zin uit “Een schilder is als Oedipus onderweg”: “Schilderen is geen heroïsch gevecht met het materiaal. De essentie van het kunstenaarschap is om van materie “geest” te maken. Om van verf, licht te maken.”
https://waterschoenen.blogspot.com/2020/10/catharina-dhaen-met-solo-en-boek-bij.html
29.10.20 - 22.11.20
Gallery Sofie Van de Velde proudly presents the first solo exhibition of Catharina Dhaen. On the occasion of the exhibition there will be a book published of the artist.
Gallery Sofie Van de Velde (South)
Vlaamsekaai 74-75
2000 Antwerp
The gallery is open:
Tuesday-Sunday
13:00-18:00
‘My approach to painting is based on sensitivity’, she says. 'The way I paint comes from an insecurity. Painting is a slow process, one where you make many mistakes along the way. I often wonder whether or not it’s too frivolous, or too polished. Even if the slightest detail is off, I will immediately cover it with another layer of paint, painting and ‘unpainting’. So, I guess there is an insecurity, but at the same time, a tension unfolds between what is seen and what remains hidden. And that is an integral part of my work, it shapes and molds all the different ways it can be read.’
Catharina is a woman of many interests. While describing her paintings, she often refers to literature and poetry. ‘There are many things at stake when I paint’ she says. ‘It’s never my intention to create a picture in the sense of portraying a specific subject. When I’m painting, I allow certain things to take shape. Sometimes, an image imposes itself. They are like characters coming on stage.’
‘My work may seem happy and colorful, it also invokes a sense of free-spiritedness, of doing whatever I like. But it’s exactly this radical way of claiming my freedom that provides me with a framework in which I can create exactly what I want. It’s a liberty I have created quite carefully. And despite the surface’s playfulness, there lingers this interplay of seducing and betrayal and any questions it might arise.'
'You may not see it at first sight, but my work is always linked with my autobiographical story. Many motifs or shapes recur: they are elements from my life and they figure in my paintings. While I’m working, they come forward and I acknowledge them. Or at least recognize their place on my canvas. They come in various symbols that all have personal connotations. But my paintings are not reproductions of them, but rather interpretations. They show the intangibility of my thoughts and feelings.’
‘Writing poetry and literature has laid the foundation of my painting practice. I’m very much drawn towards so called ‘painters’ painters’, like Raoul De Keyser and Ilse D’Hollander, to name a few, who have really created a voice and a language in paint. Language as an image, basically. I have always loved painters whose works you can read like a poem. The question of whether something is abstract or figurative is irrelevant to me, a painting moves on a spectrum.'
(Text: Sofie Van de Velde Gallery)
Catharina Dhaen, book launch
Thursday 28.10.2020
14-20h
Available at the gallery
or contact wendi@sharingart.be
Art Spotter / Waterschoenen
https://www.tubelight.nl/schrodingers-kat-en-alles-wat-er-tegelijkertijd-wel-en-niet-is-een-interview-met-catharina-dhaen/CHRÖDINGERS KAT EN ALLES WAT ER TEGELIJKERTIJD WEL EN NIET IS – EEN INTERVIEW MET CATHARINA DHAEN
Marjolein van de Ven
18-03-2021
TL #115
Marjolein van de Ven—Interviews, Vrijplaats
abstractie, figuratie, schilderijen, schilderkunst, Catharina Dhaen
Is it true that parallel universes exist? I (links) en II (rechts), courtesy Catharina Dhaen
De strenge lockdown in België is net voorbij als ik Catharina Dhaen half december vorig jaar via Zoom spreek. Eind oktober 2020 opende haar tentoonstelling Through the Looking-Glass in Galerie Sofie Van de Velde, maar dat was van korte duur. Door de lockdown was de presentatie slechts vier dagen zichtbaar. Dat was al de tweede keer in een jaar, want de in maart geplande presentatie Hide in plain sight ging door de eerste lockdown niet door.
Through the Looking-Glass kon uiteindelijk gelukkig worden verlengd. Bij Catharina kriebelde het, vertelt ze. Het voelde als een nieuwe tentoonstelling, die vroeg om nieuw werk. Ze ging als een bezetene aan het werk en maakte in een paar weken tijd een compleet nieuwe serie schilderijen voor de ‘verlengde’ show.
Deze energie en gedrevenheid is terug te zien in haar gelaagde schilderijen, collages en tekeningen. In ons gesprek omschrijft ze haar werk als ‘een explosie van kleur en materie’ en vertelt ze dat de toeschouwer het werk ‘afmaakt’. Als de toeschouwer het werk beschouwt en interpreteert, dat is het moment waarop de magie plaatsvindt, aldus de kunstenaar.
Zoom-gesprek met Catharina Dhaen december 2020
Marjolein van de Ven: Ik las in een interview met Philippe Vandenberg de quote ‘Ik weet dat het niet wij zijn die naar het schilderij kijken, neen het schilderij kijkt naar ons.’ Zie jij dat ook zo bij jouw eigen werk?
Catharina Dhaen: Wat Philippe Vandenberg voor mij enorm benadrukt is de zelfstandigheid van het schilderij. Vaak wordt een schilderij meer een afbeelding van iets. Ik geef les aan mensen die willen leren schilderen en zij streven in eerste instantie allemaal naar een foto, maar dan geschilderd. Ik vind een schilderij dan niet zelfstandig, maar eerder een vehikel om een boodschap door te geven, zoals een krant of een illustratie. Niet dat dit verkeerd is. Maar Vandenberg kon van verf licht maken, de materie laten leven. Dat ambieer ik ook.
Op de kunstacademie schilderde ik alleen maar vlakken. Zodra iets in het schilderij figuratief dreigde te worden, overschilderde ik dat helemaal. Het leverde schilderijen op met bijvoorbeeld twee vlakken of twee kleuren. Dat voelde radicaal, maar kwam deels voort uit angst. Ik wilde niet dat het zou lijken alsof ik een poging deed om een verhaal te vertellen, en dat mensen zouden zien hoe slecht ik dat deed.
Zonder titel (2013), courtesy Catharina Dhaen
MV: Ja, je werk uit de academietijd is veel formalistischer. Wanneer heb je dit losgelaten?
CD: Op het moment dat ik van de academie kwam. Ik denk dat ik daarvoor niet goed durfde om dicht bij mezelf te komen. Ik was bang om te falen. Op de academie dacht ik: ik ben nu zo radicaal, daar kunnen jullie niets tegenin brengen. Het was een soort zelfbescherming om die werken dicht toe te schilderen. De neiging tot ‘toeschilderen’ heb ik nog steeds weleens. Soms heb ik iets heel moois geschilderd, maar dan schilder ik het snel over of ik maak het vlakker om verder te kunnen met het werk.
MV: Je kleuren zijn altijd heel intens. Gebruik je bestaande pigmenten, of maak je je eigen verf?
CD: Ik ben geschoold als olieverfschilder. Mijn vader gaf les in klassiek olieverf schilderen en hij heeft mij alles geleerd over verf, vernissen en verschillende materialen die je kunt gebruiken. Ik ben van mening dat je beter niet je eigen verf kunt maken. Niet met olieverf. Er wordt al eeuwenlang onderzoek gedaan naar hoe je verf het best stabiel kunt maken. En daarbij, een aantal pigmenten zijn giftig. Als ik verf anders wil, dan pas ik het aan met medium, olie of vernis. Ik werk nu niet meer met olieverf. Op de academie ben ik overgestapt op muurverf, omdat ik de kleuren heel mat wilde maken. Daarna ben ik overgestapt op acrylverf. In eerste instantie uit noodzaak, omdat ik mijn atelier aan huis had en ik de olieverf niet kon verwerken op een milieubewuste manier. Bovendien was het werken met olieverf in huis niet goed voor mijn eigen gezondheid. Toen ben ik gaan zoeken welke acrylverf het meeste op olieverf lijkt.
Ik heb een alternatief moeten vinden voor de klassieke olieverfkleuren, waar ik eerder mee werkte. Mijn palet bestond uit tien kleuren met veel aardtinten. Ik houd van het aardse in de klassieke Franse schilderkunst. En van de kleuren van Cézanne: gele oker, gebrande Siena… Sinds anderhalf jaar ben ik in CMYK aan het schilderen. Eerst met een zeer beperkt palet, als reactie op de overweldigende hoeveelheid mogelijkheden door technologische ontwikkeling. Nu ben ik dat weer langzaam aan het uitbreiden naar kleuren die ik niet kan missen, zoals ultramarijn.
Zaaloverzicht ‘Through the Looking-Glass’, courtesy Galerie Sofie Van de Velde
MV: Je vergelijkt je werkproces met schaken. Je hebt het over actie en reactie, maar ook over het niet weten wat er precies gaat gebeuren als je een bepaalde zet doet. Heb je het gevoel dat je met (of tegen) iemand aan het schaken bent? En zo ja, wie of wat is dat dan?
CD: De tegenstander is de verf of het schilderij, maar op de een of andere manier moet ik het ook zelf zijn. Dat is iets waar ik nog niet uit ben. Vroeger schaakte ik veel, vooral tegen mijn vader. Toen dacht ik dat er maar een manier van schaken bestond. Nu schaak ik niet meer, maar ik vind het wel interessant om er over te lezen. Daardoor weet ik dat er heel veel verschillende schaakstijlen zijn. Sommige mensen denken een hele strategie uit in hun hoofd. Anderen schaken intuïtief. Die kennis over verschillende schaaktheorieën heeft mij ook meer geleerd over schilderkunst en de verschillende soorten schilders die er zijn. Ik dacht altijd dat ik het type schilder ben die schaakt, maar nu heb ik ontdekt dat elke schilder eigenlijk aan het schaken is. En ik ben van de intuïtieve schaak- en schilderstijl.
MV: Je hebt het vaak over het overschilderen. Ik las ergens: “vernietigen ligt dichtbij een creatie, het is noodzakelijk voor de ontwikkeling van een oeuvre”. Mooie uitspraak. Voelt dat ook zo voor jou?
CD: Kill your darlings is voor mij geen probleem. Het is zelfs een noodzaak. Als iets in een schilderij niet klopt, dan kan ik niet alleen dat deel verbeteren. Ik kan alleen maar radicaal het hele werk, of in ieder geval een groot gedeelte, volledig overschilderen. Die breuk, de stap nemen om het oude te vernietigen, biedt de mogelijkheid om iets nieuws te creëren. Het gevolg is wel dat ik heel lang aan iets kan werken en meestal met meerdere schilderijen tegelijkertijd bezig ben.
Catharina Dhaen in haar atelier
MV: Je schilderijen hebben vaak geen titel, alhoewel er in de publicatie die je naar aanleiding van je tentoonstelling bij Galerie Sofie Van de Velde maakte, wel een aantal beeldende titels staan. Hoe zie je het gebruik van een titel en hoe heeft dit zich ontwikkeld de afgelopen jaren?
CD: Zoals ik al zei wilde ik in mijn academieperiode zoveel mogelijk toedekken. Een titel zou het werk teveel openstellen. Bovendien geven mijn favoriete schilders, zoals Raoul De Keyser en Ilse D’Hollander, ook geen titels. Maar ik twijfelde daar wel over, omdat ik erg van taal houd. Ik schrijf veel in mijn schetsboeken.
Sinds de eerste lockdown ben ik mijn werken titels gaan geven. Ik denk dat het voortkomt uit een behoefte om toch iets te vertellen. In quarantaine greep ik alles aan om te communiceren. Nu zijn er twee soorten titels ontstaan. De eerste is autobiografisch. Zo heb ik een serie schilderijen gemaakt die verband houden met mijn oma die overleden is. Het werk Through the looking-glass is een herinnering aan de slaapkamer van mijn oma. Het toont een stukje van haar boudoir, die bestond uit een opmaaktafel met een grote spiegel er op. Daar stonden al haar mooie spulletjes uitgestald. Het was haar ritueel om elke ochtend en avond voor die spiegel haar toilet te maken. Dat fascineerde mij als kind enorm. Als ik aan mijn grootmoeder denk, dan zie ik haar voor die spiegel staan. Through the looking-glass verwijst natuurlijk ook naar Alice in Wonderland en het naar een andere wereld gaan. Dat schilderij laat mij teruggaan naar de wereld van mijn grootmoeder.
Through the looking-glass (2020), courtesy Catharina Dhaen
Het tweede soort titels wordt meer ingegeven door onderwerpen of toevalligheden die ik in mijn dagelijkse leven tegenkom: een stuk uit een gedicht of een grappige verspreking. Bijvoorbeeld: “ben je aan het schulderen?”. In plaats van schilderen. Schuld, schuldig… Dat soort talige verrassingen prikkelen mij. Ik heb nu een werk gemaakt waar een slangachtig figuur in voorkomt. Dat werkje heb ik The post-truth genoemd, omdat ik het maakte terwijl ik de verkiezingsuitslagen in de VS aan het volgen was.
MV: Voor de Vrijplaats van Tubelight maakte je een tweeluik getiteld ‘Is it true that parallel universes exist?’ Kan je iets meer vertellen over hoe dit werk tot stand is gekomen?
CD: Ik had al een eerste versie gemaakt voordat jullie mij vroegen om een bijdrage te leveren aan Tubelight. Het is gerelateerd aan iets waar ik op dat moment heel veel over aan het lezen was. Ik ben geïnteresseerd in wetenschap. Ik luister graag wetenschappelijke podcasts en op VRT kijk ik naar de reeks van de Universiteit van Vlaanderen. Elke keer geeft een professor binnen zijn vakgebied een soort TEDTalk. Dat is behapbaar en kan ik begrijpen met mijn beperkte wetenschappelijke kennis. Een van de lezingen ging over parallelle universa en over de vraag of deze bestaan. Ze hadden het over het gedachte-experiment, dat ‘Schrödingers kat’ wordt genoemd. Het experiment komt er op neer dat alles tegelijkertijd wel en niet is. Dus alles dat gebeurt, eigenlijk ook niet gebeurt. Heel abstract, maar ik vind het een interessant concept, dat verwijst naar mijn schilderijen – alles wat er wel en niet in te zien is – alsook naar een groter gegeven in de wereld. En misschien kunnen we dan wel een sprongetje maken naar de toekomst (het thema van deze Tubelight-editie, red.), en de waarheid en de niet-waarheid en het gegeven van de post-truth. Iets wat mij op dat moment enorm bezighield door de gelaagdheid ervan. Jullie verzoek zette mij ertoe aan om met deze tekening verder te gaan.
Is it true that parallel universes exist II, zoals geprint in Tubelight #115
MV: Je werk is altijd heel kleurrijk, maar voor Tubelight vroegen we je om in zwart-wit te werken. Hoe vond je dat?
CD: Ik heb het in kleur gemaakt, maar terwijl ik het aan het maken was heb ik het gefilmd met een zwart-wit filter. Zo kon ik zien hoe het er uit zou zien in grijswaarden. Ik heb geprobeerd niet alleen met zwart en wit te werken, maar met veel tussentonen en -waarden omdat ik denk dat je hersenen daar zelf een kleur op willen invullen. Ik vond het ook een heel goed idee om met metallic silver –kleurig papier te werken omdat het kleur uit de omgeving reflecteert. Zo krijgt het werk toch kleur.
MV: Ik las in een eerdere tekst dat je poëzie hebt geschreven. Doe je dat nog steeds? En, wie zijn je favoriete dichters?
CD: Als kind en puber was ik gepassioneerd door taal, ik studeerde Latijn met optie extra talen, dus dan moet je er wel van houden. Beeld en taal stonden voor mij toen los van elkaar. Pas later besefte ik dat ze juist heel erg verbonden zijn. Ik hield bijvoorbeeld heel er van Paul van Ostaijen, of van het werk van Marcel Broodthaers, Walter Swennen, Philippe Vandenberg. Hun werk gaat over taal, beeld en poëzie. Ik schrijf niet meer zoveel als vroeger, maar ik houd wel een boekje bij met woordspelingen, zinnen en korte teksten, van mezelf en van anderen.
Sinds de lockdown houd ik me weer wat meer bezig met poëzie. Door gedichten te lezen kom ik op titels voor mijn werken. Het helpt me ook om verbanden te zien, om te reflecteren. Er liggen nu bundels van Marina Tsvetajeva, Rainer Maria Rilke, Paul Snoek en Tom Lanoye in mijn atelier. Ik denk dat ik binnenkort op een punt ga komen waarop taal en beeld meer zullen samenkomen in mijn werk.
Marjolein van de Ven is conservator bij Stedelijk Museum Breda en redacteur bij Tubelight
Zie voor meer werk van Catharina Dhaen www.catharinadhaen.com of www.galeriesofievandevelde.be
https://www.naftfest.be/artiesten-mobile#catharina
Catharina Dhaen
Voor Catharina Dhaen is schilderen als een schaakspel. Schilder en doek tasten elkaar af, doen een zet, dagen elkaar uit. Dat doen ze met vorm, kleur, materie. Het resultaat is steeds verrassend, maar altijd: een stuk dat ontstaat vanuit het schilderen zelf. Voor NAFT maakte ze een nieuwe reeks van abstracte en gelaagde werken, waarin je complete dialogen tussen maker en materie kunt ontdekken.
@catharinadhaen
https://www.hildevancanneyt.be/2016/09/23/interview-met-catharina-dhaen_23/
Interview met Catharina Dhaen
Berichtauteur
Door Hilde
Berichtdatum
23 september 2016
Geen reactiesop Interview met Catharina Dhaen
Interview
met Catharina Dhaen (1992), mei 2014 voor de bundel ‘Une
femme es une femme’ (uitgegeven door PAK, Gistel)
September 2016: ondertussen is Dhaen net afgestudeerd aan het KASK te Gent
en wordt ze vertegenwoordigd door galerie Sofie Van de Velde in Antwerpen.
Ze had ondertussen al expo’s in galerie Sofie Van de Velde, CAMPO Gent,
Musée Marthe Donas, Brussel, Zwarte Zaal Gent, PAK Gistel, WARP Sint-Niklaas,
Voorkamer Lier en op de beurs van Art Rotterdam.
In
november 17 is ze geselecteerd voor de groepstentoonstelling in het ADAM Museum
te Brussel n.a.v. ArtContext. (24/11/16 – 09/01/17)
Hilde Van Canneyt:
Hallo Catharina, je vertelde me dat als je over de wereld rondom jou zou willen
schilderen, je niet zou weten waar te beginnen of te eindigen. Daarom trek je
voor je aan een schilderij begint, de wereld eerst vacuüm en vertrek je vanuit
het ‘niks’.
Catharina Dhaen: Ik hanteer deze strategie omdat
het in zekere zin duidelijkheid schept: een goed afgebakend kader waarbinnen er
nog steeds veel mogelijkheden zijn. In hoeverre ik radicaliseer, verschilt van
tijd tot tijd. Soms vertrek ik vanuit een of andere vlek of vorm die ik als
startpunt op het doek heb gezet. Maar nog veel vaker vertrek ik echt vanuit
niets. Dat is moeilijk omdat ik alle intenties volledig aan de kant schuif en
dus eigenlijk geen houvast heb. Het is heel dubbel, want enerzijds ben ik enorm
vrij, anderzijds beperk ik mezelf door qua onderwerp zeer bewuste keuzes te
maken en te elimineren. Ik werk trouwens het best als ik slecht geslapen heb.
Dan sta ik ‘in neutraal’ en vergeet ik mezelf volledig. Het gaat dan niet meer
om de schilder, maar om het schilderij.
HVC:
Je schilderijen zijn nog in volle ontwikkeling en zijn een deel van je
zoektocht. Het is
aan ons om het verhaal van je schilderijen te maken. Dit is een deel van de
kunst en elke hint, zoals de titel, zou ons teveel beïnvloeden. Je hekelt
daarom het narratieve in je eigen werk.
CD: Toen ik begon te schilderen, was
ik op zoek naar beelden. Op het internet zocht ik wazige foto’s van
bewakingscamera’s of homevideo’s. Ik koos stills
uit films als ‘Feed’. Met dit soort beelden heb ik een hele reeks schilderijen
gemaakt. Daarna ben ik begonnen met schilderen naar model en is mijn interesse
verschoven naar het vleselijke van het schilderij, de verfhuid van het doek. De
focus ligt daarom nu veel meer op het zoeken naar inhoud via de vorm, hoewel in
collages dat evenwicht soms wankel wordt en daar juist de inhoud aanzet om naar
de vorm te kijken. Ik vind het een interessante wisselwerking. Hoe dan ook, een
hedendaagse Géricault ben ik niet. Verhalen vertellen is mijn ding niet; dat
laat ik liever over aan kunstenaars die dat veel liever en waarschijnlijk ook
beter doen. Weet je, een werk kan op veel manieren politiek zijn. Het moeten
daarom geen grote, letterlijke uitspraken zijn. Ik wil dat mensen in eerste
instantie naar de verf kijken en niet naar een beeld. Als ik een beeld zou
willen schilderen, zou ik naar een doel toewerken, en het dat is juist wat ik
wil vermijden.
HVC:
Jouw tekeningen zijn voor jou een intiemer iets. Je houdt ze dan ook liever
voor jezelf.
CD: Ik voel me heel vrij tijdens het
tekenen. Ik werk zowel op grote bladen als in kleine boekjes. De tekeningen
staan in principe los van mijn schilderijen, maar de processen beïnvloeden
elkaar absoluut. Aangezien ik niet naar een doel toe werk, zijn mijn tekeningen
geen (voor)schetsen voor schilderijen. Ik zie ze als autonome werken. Het is
niet zo dat ik ze liever voor mezelf hou, wel heb ik het moeilijker met de
presentatiemogelijkheden. Daarom toon ik zelden tekeningen, want een tekening
perfect ophangen, is vreselijk moeilijk. Je moet ze bijna altijd inkaderen en
kaders zijn een heikel punt… Het zijn vaak ondingen die je tekening de mond
snoeren. Bij een schilderij daarentegen, eens de coördinaten zijn bepaald, klop
je twee nagels in de muur, hang je je schilderij eraan et voilà. Een tekenboekje – en daar heb ik er in de loop der jaren
veel van verzameld – is nog het moeilijkste van al om aan je publiek te tonen.
De handeling van het bladeren en de opeenvolging van de tekeningen is heel belangrijk.
Ik heb er altijd al van gedroomd om een uitgave te maken gebaseerd op mijn
teken- en notitieboeken: een boekje met goede reproducties van tekeningen,
collages en teksten. In eigen beheer heb ik al een publicatie gemaakt.
HVC:
Op het eerste gezicht vallen bij je schilderijen de kleuren en de geometrische
en organische vormen op. ‘Op het tweede gezicht’ zie je de structuur, materie
en verfstreek. Hoe ontstaan jouw vlak- en kleurideeën?
CD: Het is moeilijk om uit te leggen
hoe het denkproces precies verloopt. Heel weinig is op voorhand bepaald, en als
ik opmerk dat tijdens het schilderen een idee of verlangen ontstaat, doe ik
bewust iets anders. Ik ben bang om methodisch te werken. Het is cruciaal om de
problematiek te blijven opzoeken, anders stagneert de hele boel. Oplossingen
zijn niet half zo interessant als de vraagstelling. De schaakwedstrijd is
boeiender dan wie wint, en schilders zijn schakers. Schilders houden zich bezig
met de precaire balans tussen het intuïtieve/onbewuste en het rationele/bewuste,
en daarom schakel ik na de allereerste reactie vrij vlug over op een andere
manier van denken omdat ik niet wil vervallen in een soort van lyrische,
sentimentele abstractie. Elke verfstreek, vorm, structuur en kleur is een
reactie op een voorgaande handeling.
HVC:
Jezelf onverwachts tegenkomen in je werken, gebeurt dus niet?
CD: Ja, natuurlijk gebeurt dat. Elke
kunstenaar wordt vroeg of laat geconfronteerd met zichzelf, en ik denk dat dat
een goed ding is. Maar in mijn ogen gaat het over het kunstwerk, niet over de
kunstenaar, en moet de persoon achter het werk gemarginaliseerd worden.
HVC:
Je neemt ook de zijboorden van het doek mee in het schilderen. Een bewuste
keuze, vermoed ik.
CD: Absoluut. Ik schilder de
zijkanten mee omdat ik zo het schilderij als object – en niet als drager van
een beeld – beklemtoon. Een schilderij is een gevouwen oppervlakte met verf op:
in wezen niets meer en niets minder dan dat.
HVC:
Hebben je schilderijen ‘vrouwelijke trekjes’ of kunnen we als kijker ontwaren
dat je werken door een (jonge) vrouw getekend of geschilderd zijn?
CD: Ik heb zelf nog nooit kunnen
raden of het werk door een man of door een vrouw werd gemaakt.
HVC:
Denk je dat er een verschil in aanpak is wanneer een vrouw dan wel een man een
doek ‘bekladt’?
CD: Volgens de stereotypen, zeker!
Maar in werkelijkheid? Ik geloof niet in polarisatie en in generaliseren.
HVC:
Denk je dat later het moederschap ‘de verf’ in de weg zou kunnen staan?
CD: Mijn directe antwoord? Ja. Ik
zie het gezin als een obstakel, maar dat wil niet zeggen dat het niet een mooi
iets kan zijn. Ik ben nog maar eenentwintig jaar, nog niet eens afgestudeerd en
ik wil me er niet schuldig over voelen dat het idee van huisje-tuintje-boompje
me niet aanspreekt. Een gezin hebben betekent dat je aandacht verdeeld wordt,
en dat wil ik momenteel niet. Ik wil dat de volle focus op mijn werk ligt. Veel
kunstenaars hebben het al moeilijk om voor zichzelf te zorgen, maar als je
moeder wordt, moet je ook voor een ander zorgen, nog meer dan voor jezelf. Toch
bewijzen veel kunstenaars uit mijn omgeving dat het combineren van het
kunstenaarschap met het moeder of vader zijn niet onmogelijk is, en dat
kinderen je leven verrijken. Mijn vader is ook kunstenaar en we tekenden vaak
samen. Hij heeft daar veel inspiratie en energie uit geput.
HVC:
Uiteindelijk schilder je ook vanuit een innerlijke drang, denk ik. Of heb ik
het fout?
CD: Ik zou niet willen en niet kunnen
stoppen met schilderen, om welke reden dan ook. Mijn docente vertelde dat ze
haar baby meenam naar haar atelier omdat er geen oppas was, en dat haar
carrière ondertussen aan het boomen
was. Of kunstenaar Chuck Close, die vanuit zijn rolstoel en met behulp van zijn
assistenten werken realiseert… Zo zijn er nog veel voorbeelden. Als het echt
dát is wat je wil, dan doe je het toch, hoe zwaar ook. De moeilijke weg is óók
een weg.
HVC:
Verstandige (zware) uitspraken voor zo’n jonge meid!
Welke
ambities betracht je verder?
CD: Natuurlijk zou ik later graag
willen leven van mijn passie, maar hoeveel kunstenaars is dat gegeven? Het zou
fantastisch zijn moest ik niets hoeven te doen dat mijn werkproces hindert. Wat
ik hoop voor de toekomst is dat ik regelmatig met mijn werk naar buiten kan
komen, en dat ik het kan tonen in een interessante context.
www.catharinadhaen.com
www.sofievandevelde.be