Arabische Socialistische Ba'ath-partij (Syrië)
De Ba'ath Partij is een Arabische politieke partij met zowel fascistische als socialistische kenmerken. De partij is een sterke aanhanger van het pan-Arabische gedachtegoed. Saddam Hussein was de leider van Ba'ath in Irak. De partij is momenteel alleen nog aan de macht in Syrië.
Geschiedenis
De Ba'ath-partij, officieel de Socialistische Partij van de Arabische Herrijzenis, werd in 1943 in Damascus (Syrië) opgericht door Michel Aflaq (een Grieks Orthodox-christen), Salah al-Din Bitar (een soenniet) en Saki Arsuzi (een sjiiet). De belangrijkste leider werd evenwel Aflaq. In 1947 werd de Ba'ath een gelegaliseerde politieke partij. De Ba'ath-partij streeft sinds haar oprichting naar een nationale Arabische Staat op seculiere en socialistische grondslag. In Damascus werd een zgn. Nationale Commando Raad opgericht om de al-Arabische Ba'ath te besturen, met Aflaq als secretaris-generaal. Vervolgens kregen de zelfstandige Arabische landen zgn. Regionale Commando Raden, die formeel onder het gezag van de Nationale Commando Raad valt. De Ba'ath trok/trekt vooral mensen uit de religieuze minderheden aan, omdat de partij seculier is.
Irak
Begin jaren vijftig werd er in Irak een Ba'ath-partij opgericht. De partij bleef tot aan de staatsgreep van 1963 bijzonder klein. Een van haar invloedrijke leden was de latere dictator Saddam Hoessein. Na de staatsgreep van 1963 namen Ba'athleden deel aan het bestuur van het land, maar werden spoedig op een zijspoor gezet. De staatsgreep van 1968 bracht de Ba'ath definitief aan de macht tot april 2003. De betrekkingen tussen de Iraakse Ba'ath en de Syrische Ba'ath waren van het begin af aan bijzonder slecht. De burgerlijke en rechtse Ba'ath in Irak lag voortdurend in conflict met de linkse, marxistisch georiënteerde en militaire Ba'ath in Syrië. Ba'ath secretaris-generaal Aflaq vestigde zich in 1971 na onenigheid met de Syrische Ba'ath definitief in Bagdad. De nationaliseringen die in Irak in de jaren zestig en zeventig door de Ba'ath werden doorgevoerd werden in in de jaren tachtig door Saddam Hoessein ongedaan gemaakt. In 1990 liet de Iraakse Ba'ath-partij het woord socialistische uit haar naam verwijderen. Vanaf de jaren negentig voerde de Iraakse Ba'ath een Iraaks-nationalistische koers. Leden van de Ba'ath partij in Irak, waaronder Saddam Hussein, maakten zich schuldig aan genocide op naar schatting honderdduizenden Koerden en sjiiten. Koerden en Iraniërs werden onder andere met chemische wapens bestookt.
Syrië
Syrië, de bakermat van de Ba'ath, werd na de staatsgreep van 1963 bestuurd door de Ba'ath-partij. De rechtervleugel van die partij werd spoedig door de linkse officieren onder leiding van generaal Assad buitenspel gezet en in 1966 moest Ba'ath secretaris-generaal Michel Aflaq naar Libanon (Beiroet) vluchtten. In 1971 vestigde hij zich in Irak. President Assad, een Alawitische moslim, volgde van het begin af aan een pro-Sovjet koers. In de jaren tachtig was hij een trouw bondgenoot van het Iraanse regime in haar oorlog tegen Saddam Hoessein. Vanaf het einde van de jaren tachtig ontdeed de Syrische Ba'ath-partij zich van haar marxistische imago en richtte Syrië zich meer op het Westen. Leden van de Syrische Ba'ath partij, en met name de voormalige leider Hafez al-Assad, maakte zich schuldig aan genocide op tienduizenden Soenni's, onder andere in de stad Hamma.
Overige landen
Tot de zesdaagse oorlog was de Jordaanse Ba'ath-partij vrij invloedrijk, maar daarna daalde haar invloed gestaag. In Libanon speelde de Ba'ath-partij, gesteund door de Syrische president Assad een rol van betekenis. Tot 1978 was de Zuid-Jemenitische Ba'ath-partij een legale partij. Van 1985 tot 1989 maakte de Soedanese Ba'ath-partij deel uit van de regering. De meeste andere Arabische landen hebben eveneens Ba'ath-partijen.
Ba'ath-politici in Irak
- Saddam Hoessein (ex-president Irak)
- Tariq Aziz (oud vice-premier en minister van BuZa)
- Michel Aflaq (stichter Ba'ath-partij)
- Adnan Khairallah (neef Saddam, onder verdachte omstandigheden om het leven gekomen)
- Ali Hassan al-Majid ('Ali Chemicali')
- Izzat Ibrahim ad-Duri (ex-legerleider)
- Taha Yassin Ramadan (oud vice-president)
- Watban Ibrahim al-Hassan (halfbroer Saddam)
- Muhammad as-Sahhaf (ex-minister van informatie)
- Aziz Salih an-Numan (oud gouverneur bezet Koeweit)
- Huda Salih Mahdi Ammash (microbiologe, in de nadagen van het regime lid van de Regionale Commando Raad)
- Muhammad ad-Duri (oud ambassadeur Irak bij de Verenigde Naties)
- Ahmad Hassan al-Bakr (president Irak 1968-1979)
Ba'ath-politici Syrië
- Hafiz al-Assad (oud-president Syrië, gest. 2000)
- Bashar al-Assad (president Syrië sinds 2000, zoon van Hafez al-Assad)