Brontekst bekijken van Metro van Glasgow

{{Infobox openbaar vervoer
| naam = Metro van Glasgow
| logo = Glasgow_Subway.svg
| afbeelding = Glasgow Subway Stadler unit at West Street 160624 (53794657872).jpg
| onderschrift = Een metrotrein bij metrostation West Street
| locatie = [[Glasgow]], <br/>{{UK}}
| vervoerssysteem = [[Metro (vervoermiddel)|Metro]]
| startdatum = 14 december 1896
| einddatum =
| lengte = 10,5 km
| lijnen = 2 
| voertuigen = 
| stations = 15
| passagiers = 39.980
| passagiersperiode = dag (2013/2014)
| spoorwijdte = 1219
| marks =
| uitvoerder = Strathclyde Partnership for Transport (SPT)
| eigenaar = Transport Scotland
| gemsnelheid =
| maxsnelheid = 
| topsnelheid = 
| routekaartnaam = Routekaart
| routekaart = Glasgow_SPT_Subway_Map.svg
}}
[[Bestand:Glasgow-Subway-Inside-Stadler-P1790019.jpg|thumb|Interieur]]
De '''Glasgow Subway''' is de [[metro (vervoermiddel)|metro]] van de [[Schotland|Schotse]] stad [[Glasgow]]. De [[OV-autoriteit]] ''Strathclyde Passenger Transport'' (SPT) is de exploitant.

Het metrobedrijf van Glasgow bestaat uit een ondergrondse [[dubbelspoor|dubbelsporige]] ringlijn van 10,4 kilometer met 15 stations. De diameter van de [[tunnel]]buizen is met 3,35 meter vrij klein. De metrotreinen zijn dan ook maar 2,34 meter breed en 2,69 meter hoog. De [[spoorwijdte]] bedraagt 1219 millimeter (4 [[Voet (lengtemaat)|Engelse voet]]). 

== Geschiedenis ==
De lijn werd vanaf 1891 gebouwd door de private Glasgow District Subway Company en werd op 14 december 1896 geopend. In 1923 werd de metro overgenomen door het [[gemeentelijk vervoerbedrijf]] van Glasgow. Van het begin tot 1935 werden de treinstellen [[kabelspoorweg|voortgetrokken door kabels]]. Daarna werden de lijn [[elektrificatiesysteem|geëlektrificeerd]] met een [[derde rail]] (600 volt gelijkspanning).

In 1973 kwam het idee voor een [[semimetro]] in 1973 op tafel, als uitbreiding van de metro. Bijzonder was om een netwerk te creëren dat de bestaande metroring verbond met oude [[Light Railway|nevenlijnen]].<ref>{{en}}[https://books.google.nl/books?id=mItAAAAAIBAJ&pg=PA9&dq=glasgow+semi-metro Call for big extension to underground], geraadpleegd op 2024-07-24.</ref>

In 1977 werd de metrolijn voor drie jaar gesloten om te worden opgeknapt. Hierbij is nieuw materieel aangeschaft en zijn de stations vrijwel helemaal opnieuw gebouwd. Ook kwam er een bovengronds opstelterrein (Broomloan depot) bij station Govan. Omdat er nu geen hijskraan meer nodig is om metrotreinen van de lijn af te halen of er op te zetten, kan de ritfrequentie sindsdien worden aangepast aan de vervoersvraag. In 1980 werd de gemoderniseerde metro weer geopend onder de naam ''Glasgow Underground''. In 2003 werd de naam weer teruggedraaid in ''Glasgow Subway''. 

In maart 2016 kende Strathclyde Partnership for Transport (SPT) contracten toe aan [[Stadler Rail|Stadler]] en Ansaldo STS voor levering van 17 nieuwe treinen zonder bestuurder. De eerste werd geleverd in mei 2019, en tests begonnen op 5 december 2021. De eerste passagiersdiensten met de nieuwe treinen begonnen op 11 december 2023, en sinds 28 juni 2024 zijn alle oude treinen vervangen. 

== Dienstuitvoering ==
Op werkdagen en zaterdagen wordt er iedere 4 tot 8 minuten van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat gereden. Op zondagen is de metro alleen tussen 11 en 18 uur in bedrijf (8-minutendienst).

== Stations ==
De metrostations van de metro van Glasgow zijn, vanaf het noordelijkste station met de klok mee:
* [[Hillhead]]
* [[Kelvinbridge]]
* [[St. George's Cross]]
* [[Cowcaddens]]
* [[Buchanan Street (metrostation)|Buchanan Street]] (naast [[Station Glasgow Queen Street|treinstation Queen Street]])
* [[St. Enoch (metrostation)|St. Enoch]] ([[Station Glasgow Central|treinstation Glasgow Central]] op loopafstand)
* Bridge Street
* [[West Street (metrostation)|West Street]]
* [[Shields Road]]
* [[Kinning Park]]
* [[Cessnock]]
* [[Ibrox (metrostation)|Ibrox]]
* [[Govan (metrostation)|Govan]]
* [[Station Partick|Partick]] (gecombineerd met treinstation Partick)
* [[Kelvinhall]]

== Externe links ==
{{Commonsklein|Glasgow Subway}}
* {{en}} [http://www.spt.co.uk/subway/ Strathclyde Partnership for Transport — Subway]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20090202184330/http://citynoise.org/article/8638 Photos of the Glasgow Subway Before/During Modernisation, ca. 1977-80]
* {{en}} [http://www.railfaneurope.net/pix/gb/metro/Glasgow/pix.html Photographs of Glasgow’s rolling stock]
* {{en}} [http://www.urbanrail.net/eu/uk/gla/glasgow.htm Glasgow Page at Urbanrail.net]
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20120512075320/http://www.hiddenglasgow.com/forums/viewtopic.php?t=1057 Details and pictures of the Subway renovation in the 1970s]

{{Appendix}}
{{Navigatie metro van Glasgow}}

[[Categorie:Metro van Glasgow| ]]