Brontekst bekijken van Onbemand luchtvaartuig

[[Bestand:X-48B from above.jpg|thumb|Schaalmodel van de [[Boeing X-48]]B, een experimenteel vliegtuig ontwikkeld door Boeing en NASA, Rogers Dry Lake, NASA Dryden.]]
Een '''onbemand luchtvaartuig''', '''sonde''' of '''drone'''<ref>Drone is het [[Engels]]e (en [[Oudnederlands]]e) woord voor een mannetjesbij, een [[dar]].</ref> is een [[luchtvaartuig]] zonder piloot aan boord. Het toestel wordt op afstand bestuurd, waarbij het luchtvaartuig binnen of buiten het gezichtsveld van de piloot kan vliegen. Er zijn ook (semi-)autonome professionele systemen waarbij [[vliegtuig]]en vanaf elke plek op aarde bestuurd kunnen worden.

Sinds 31 december 2020 is Europese wetgeving actief: [[Europese_verordening#Uitvoeringsverordening|uitvoeringsverordeningen]] EU 2019 945<ref name="EU2019945">{{Citeer web |url= http://data.europa.eu/eli/reg_del/2019/945/oj   |titel=GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2019/945 VAN DE COMMISSIE van 12 maart 2019 inzake onbemande luchtvaartuigsystemen en uit derde landen afkomstige exploitanten van onbemande luchtvaartuigsystemen |auteur= |uitgever=[[Europese Commissie]] |datum=9 juni 2021 |bezochtdatum= }}</ref> en EU 2019 947,<ref name="EU2019947">{{Citeer web |url= http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2019/947/oj  |titel=UITVOERINGSVERORDENING (EU) 2019/947 VAN DE COMMISSIE van 24 mei 2019 inzake de regels en procedures voor de exploitatie van onbemande luchtvaartuigen |auteur= |uitgever=[[Europese Commissie]] |datum=9 juni 2021 |bezochtdatum= }}</ref> op basis van de algemene luchtvaartverordening (EU) 2018/1139.<ref name="EU20181139">{{Citeer web |url= http://data.europa.eu/eli/reg/2018/1139/oj |titel= Verordening 2018/1139 (...) van 4 juli 2018 inzake gemeenschappelijke regels op het gebied van burgerluchtvaart en tot oprichting van een Agentschap van de Europese Unie voor de veiligheid van de luchtvaart, en tot wijziging van...|auteur= |uitgever=[[Europese Unie]] |datum=4 juli 2018 |bezochtdatum= }}</ref> Dit betekent dat er uniforme regels bestaan voor het gebruik en op de markt brengen van nieuwe onbemande luchtvaartuigen in lidstaten die zijn aangesloten bij [[European Aviation Safety Agency]] (EASA), het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart. De Europese regels worden per land aangevuld met nationale wet- en regelgeving. Dit leidt in de praktijk tot verschillen tussen landen ten aanzien van onder andere de toegestane leeftijd om zelfstandig te mogen vliegen, geografische zones (no-fly zones) en beperkingen rondom (gecontroleerde) vliegvelden, wegen, infrastructuur en bebouwde omgeving.

In Nederland en andere EU-landen geldt standaard een maximum van 120 [[meter]] hoogte van de [[Modelvliegtuig|modelvlieger]] met de radiobesturing. Er moet binnen het gezichtsveld gevlogen worden, waarbij het overvliegen van niet-betrokken personen vermeden dient te worden. Bij een gewicht vanaf 250 gram is het bezit van een officieel (theorie)basiscertificaat verplicht. Ook is er een aanvullend certificaat voor drones tussen de 500 gram en 2 kilo. Certificaten worden uitgegeven door de overheid en in alle EASA-lidstaten officieel erkend.

== Naamgeving ==
Er bestaan verschillende Engelse namen of afkortingen waaronder een dergelijk toestel bekend is: ''Unmanned Aerial Vehicle'' (''UAV'') of ''Remotely Piloted Aircraft System'' (''RPAS''), ''Micro Air vehicle'' (''MAV''), ''Autonomous Aerial Robotics'' (''AAR''), ''Small Unmanned Aircraft System'' (''SUAS''), ''microcopter'', ''mini UAV'' of ''small UAV'', ''rotor-UAV'' of ''RUAV'', ''quadcopter'', ''hexacopter'', ''octocopter'' en ''tricopter''.

In Europa wordt, binnen EASA-verband, de afkorting ''UAS'' gebruikt: ''Unmanned Aircraft System''.

De benaming ''drone'' wordt al vele tientallen jaren gebruikt als militaire luchtvaartterm voor een onbemand vliegtuig dat dient als vliegend doel om te worden uitgeschakeld bij oefeningen. Het zijn vaak aangepaste voorheen bemande uitgefaseerde [[straaljager]]s zoals de [[F-4 Phantom]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.militaryaerospace.com/uncrewed/article/14214601/unmanned-target-drones-f-16-jet-fighters|titel=Boeing to convert F-16 jet fighters to unmanned target drones for advanced pilot and weapons training|bezochtdatum=2024-08-19|datum=2021-11-29|werk=militaryaerospace.com|taal=en}}</ref>

=== Onbemande watervaartuigen ===
Hoewel het woord drone oorspronkelijk voor vliegende apparaten gebruikt werd, is het gebruikelijk om ook [[Onbemand vaartuig|onbemande vaartuigen]] die op of onder water ingezet worden zo te noemen: ''"droneschip"'' of ''"droneonderzeeër"''.

==Framework==
Drones worden samengesteld met een [[Framework (software)|framework]] waarbij deze door de keuzevariatie aan hardware- en softwarecomponenten (zoals [[zwermintelligentie]]<ref>[https://hal.elte.hu/flocking/browser/trunk/public/references/vasarhelyi/Vasarhelyi2014outdoor.pdf?format=raw Outdoor flocking and formation flight with autonomous aerialrobots]</ref> en de [[autopiloot]]) geoptimaliseerd kunnen worden voor een bepaald doel, zoals in [[Open source|opensource]]-[[robotica]] (en [[Closed source|closedsource]]-robotica). Voor het frame van de drone wordt meestal [[glasvezel]]weefsel met carbon, [[aluminium]], metaalschuim, [[Geëxpandeerd polystyreen|foam]] of [[Biomateriaal|biologische materialen]] zoals [[zwamvlok]]<ref>[http://2014.igem.org/Team:StanfordBrownSpelman/Building_The_Drone Prototyping a biological UAV]</ref> gebruikt en soms gaat daar een laagje [[Kunststof|plastic]] over.

De huidige populariteit van UAV's komt door de daling van de prijzen en het gewicht van onder andere [[Camera|camera's]], [[SSD|dataopslag]], [[sensor]]en, [[Global positioning system|GPS]], [[GLONASS]], [[Beidou]] en [[radar]]<ref>[http://www.gizmag.com/worlds-smallest-sized-radar-system/25152/ Fingernail-sized radar chip could be used in future smartphones]</ref> door massaproductie voor [[mobiele telefoon]]s en er is ook gecombineerd gebruik mogelijk zoals in dit voorbeeld met een [[Nokia 1020]] waarvan de camera in het UAV framework gebruikt wordt.<ref>[http://farmprogress.com/story-uav-maker-pushes-high-tech-camera-13-100613 UAV Maker Pushes High-Tech Camera]</ref> Een voorbeeld van een geoptimaliseerde drone is de [[Titan Solara]] UAV die tot 5 jaar in de lucht kan blijven.<ref>[http://www.gizmag.com/solara-uav-atmospheric-satellite/28886/ Solar-powered UAV could fly in the upper atmosphere for 5 years at a time - See more at: http://www.gizmag.com/solara-uav-atmospheric-satellite/28886/#sthash.GWp8vWCf.dpuf]</ref>

[[Bestand:23c3 by taw flying drone 10.jpg|miniatuur|Een commerciële drone met afstandsbediening]]
Een UAV is meestal voorzien van [[radiografische besturing]] met video ofwel ''First-person view'' (FPV) via [[IEEE 802.11|Wi-Fi]], [[radiofrequentie]]s of een [[Kunstmaan|satelliet]] waarbij de beelden van de videocamera te zien zijn op het grondstation. Onderzoekers aan de [[Zhejiang University]] in [[Hangzhou]], [[Volksrepubliek China|China]] demonstreerden een drone die werkt met een [[brain-computer interface]] gebaseerd op [[elektro-encefalografie]] voor de aansturing,<ref>[http://www.wired.com/2012/08/zhejiang-university-china-brain-controlled-quadcopter/ Brain-controlled quadcopter drone takes flight in China]</ref> evenals de [[Universiteit van Minnesota|University of Minnesota]]<ref>[https://web.archive.org/web/20141108045053/http://discover.umn.edu/news/science-technology/brain-computer-interface-allows-mind-control-robots Mind over mechanics]</ref> en de [[Universiteit van Texas in Austin|University of Texas]].<ref>[http://utsa.edu/today/2014/09/braindroneres.html Braindrones]</ref> Er zijn ook versies met een [[head-mounted display]].

Qua vliegtechniek onderscheidt men het onbemande [[vliegtuig]] en de onbemande [[helikopter]] (rotor-UAV, RUAV), de configuratie zoals de ''bi-copter, tri-copter, [[quadcopter]], hexacopter, [[octocopter]], fixed wing'' of ''flexible wing plane''. In het geval van twee [[Rotor (helikopter)|rotoren]] kunnen die beide bovenop zitten, of er is, zoals bij de meeste bemande helikopters, bovenop een grote rotor, en een kleinere [[staartrotor]].

Een ''Vertical Take-Off and Landing (VTOL) Unmanned Aerial Vehicle (VUAV)'', ofwel ''VT-UAV'', is een onbemand luchtvaartuig dat verticaal op kan stijgen, op één plek boven de grond kan zweven en weer verticaal kan dalen en landen.

Sommige drones zijn voorzien van een automatische [[parachute]]<ref>[https://web.archive.org/web/20141122211528/http://theboredengineers.com/2014/05/the-drone-parachute/ Drone parachute]</ref> en er gaan stemmen op om dit in [[Frankrijk]] te verplichten voor RPAS boven 4&nbsp;[[Kilogram|kg]] boven bewoond gebied, de parachute moet dan binnen 15 meter open zijn. Sinds 2011 gebruikt ''AiroboticsGEO'' de ''Aeronautics Sys Orbiter 2B'', die gebruikelijk landt met een parachute. De nauwkeurigheid van de landing ligt op ongeveer 10 meter. Dit systeem werd ook gebruikt boven [[Eindhoven]] in 2012 vanwege de veiligheid die de parachute biedt.{{Bron?|1=Deze opmerking komt volledig uit de lucht vallen. Wat was er specifiek aan Eindhoven in 2012?|2=2022|3=7|4=28}}

==Civiele markt==
===Verenigde Staten===
De markt voor alleen civiele toepassingen in de [[Verenigde Staten|VS]] zou tegen 2023 een omvang van 10 miljard dollar hebben<ref>[http://www.bloomberg.com/news/2013-10-30/drones-delivering-pizza-venture-capitalists-wager-on-it.html Drones delivering pizza? venture capitalists wager on it], Bloomberg, 30 oktober 2013</ref><ref>[http://www.nytimes.com/2012/12/26/opinion/the-dawning-of-domestic-drones.html?_r=1& The Dawning of Domestic Drones], New York Times, 26 december 2012</ref> en volgens de ''non-profitorganisatie'' AUVSI zou het binnen 3 jaar 70.000 banen opleveren in de Amerikaanse markt met een waarde van 13,6 miljard, met meer dan 100.000 banen en een markt van 82 miljard in de VS in 2025.<ref>[https://web.archive.org/web/20131206094237/http://www.auvsi.org/econreport AUVSI report], gearchiveerd op 6 december 2013</ref> De [[Aerospace States Association]] heeft een oproep gedaan aan alle belanghebbenden om een voorstel in te dienen waarin persoonlijke [[privacy]], transparantie en [[werkgelegenheid]] meegenomen worden.<ref>[https://web.archive.org/web/20131217153726/http://aerostates.org/events/uas-privacy-submissions UAS State Privacy Submissions], gearchiveerd op 17 december 2013</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20131217082151/http://aerostates.org/events/hot-topics UAS Privacy Considerations]</ref> In 2017 zullen er naar verwachting in de VS 10.000 commerciële drones rondvliegen.

De [[Federal Aviation Administration]] heeft op 15 februari 2012 met de FAA Modernization and Reform Act of 2012 opdracht gekregen van het [[Amerikaans Congres]] om de UAV uiterlijk in september 2015 in het nationale luchtvaartruim te integreren<ref>[http://www.nytimes.com/2013/03/18/business/domestic-drones-on-patrol.html?_r=0 Domestic drones stir imaginations, and concerns]</ref><ref>[http://www.faa.gov/about/initiatives/uas/ FAA Unmanned Aircraft Systems (UAS)]</ref> en heeft op 7 november 2013 een Roadmap hiervoor gepubliceerd.<ref>[http://www.faa.gov/about/initiatives/uas/ FAA Roadmap]</ref> Tot er nieuwe regulering is van de FAA is elk commercieel gebruik zonder ontheffing in de VS verboden waardoor sommige bedrijven uitwijken naar landen zoals Engeland, Frankrijk en China die nieuwe wetgeving ontwikkeld hebben die commercieel en niet-commercieel gebruik toestaat.<ref>[https://web.archive.org/web/20131216012330/http://www.suasnews.com/2013/12/26481/despite-amazons-big-plans-the-feds-are-grounding-the-drone-industry/ Despite Amazon’s Big Plans, the Feds Are Grounding the Drone Industry], 15 december 2013</ref>

Een aanvraagverwerking voor ontheffing op het verbod bij de FAA duurt maximaal 2 maanden en per 15 februari 2013 zouden er landelijk 327 COAs (ontheffingen) afgegeven zijn voor gebruik boven 400 [[Voet (lengtemaat)|voet]],<ref>[http://www.faa.gov/news/fact_sheets/news_story.cfm?newsId=14153 FAA Fact Sheet – Unmanned Aircraft Systems (UAS)]</ref> organisaties zoals de [[ACLU]] die zich bezighouden met burgerrechten en privacy hebben de FAA gevraagd om de namen van de bedrijven met een ontheffing vrij te geven maar dat werd afgewezen.<ref>[http://www.washingtontimes.com/news/2012/feb/7/coming-to-a-sky-near-you/?page=all Drones over U.S. get OK by Congress]</ref> Op 10 januari 2013 startte de [[Electronic Frontier Foundation|EFF]] een [[Freedom of information act]]-rechtszaak waarna de FAA een lijst vrijgaf.<ref>[https://www.eff.org/sites/default/files/filenode/20120416_FAA_Drones_COA_0.pdf EFF FAA drones lijst]</ref>

Een belangrijke fabrikant van drones in de Verenigde Staten is General Atomics Aeronautical Systems (GA-ASI). Dit bedrijf produceert de [[MQ-9 Reaper]]-drones.

===Europa===
In [[Europa (werelddeel)|Europa]] heeft de [[Europese Commissie]] een stuurgroep opgericht om het Europese luchtruim open te stellen voor civiele drones in een Staff Working Paper op 4 september 2013 met de naam "Towards a European strategy for the development of civil applications of Remotely Piloted Aircraft Systems”,<ref>[http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/aerospace/uas/ European RPAS Roadmap]</ref> volgens de plannen zal er een European Steering Group (ERSG) ofwel Europese RPAS (Remotely Piloted Air Systems) stuurgroep opgericht worden met als doel het Europese luchtruim tegen 2016 open te stellen voor drones. De EU heeft CIRCABC<ref>[https://circabc.europa.eu/faces/jsp/extension/wai/navigation/container.jsp?FormBanner:_idcl=navigationTitle&FormBanner_SUBMIT=1&org.apache.myfaces.trinidad.faces.STATE=DUMMY&id=dcb4f964-6052-451b-8556-5a8540f38154&javax.faces.ViewState=rO0ABXVyABNbTGphdmEubGFuZy5PYmplY3Q7kM5YnxBzKWwCAAB4cAAAAAN0AAExcHQAKy9qc3AvZXh0ZW5zaW9uL3dhaS9uYXZpZ2F0aW9uL2NvbnRhaW5lci5qc3A%3D EU - CIRCABC RPAS]</ref> en een portal voor RPAS geopend.<ref>[http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/aerospace/uas/ EU Enterprise UAS portal]</ref> Op 8 april 2014 publiceerde de Europese Commissie ''Een nieuw tijdperk voor de luchtvaart''.<ref>[http://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014DC0207&from=EN Een nieuw tijdperk voor de luchtvaart]</ref> De [[Publiek-private samenwerking|PPS]] [[SESAR Joint Undertaking]]<ref>[http://www.sesarju.eu/ SESAR Joint Undertaking]</ref> is bezig met [[Eurocontrol]] en [[ICAO]] (de [[air navigation service provider]]s en [[Civil Air Navigation Services Organization]]) voor de toelating van RPAS in het luchtruim. De Europese UAV-industrie doet hiervoor aanbevelingen via organisaties zoals UVS-international.<ref>[http://uvs-international.org/ UVS-international]</ref>

Op 31 maart 2014 deed de [[Europese dienst voor extern optreden]] een voorstel om de [[ERSG]] over te nemen voor de integratie van militaire RPAS in het Europese luchtruim.<ref>[http://www.statewatch.org/news/2014/oct/eu-military-drones.htm Document sets out EU "concept" for military drone use]</ref><ref>[http://www.statewatch.org/news/2014/oct/eu-eeas-rpas-8387-14.pdf Concept for the contribution of remotely piloted Aircraft systems to EU-led military operations]</ref>

De EASA is de organisatie voor de Europese regelgeving voor de civiele luchtvaart en deze werkt samen met de nationale luchtvaartorganisaties zoals de [[Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer]] in [[België]] en de [[Inspectie Leefomgeving en Transport]] in Nederland. EASA-certificaten zijn geldig in alle Europese landen. [[Eurocae]] werkt aan de Europese standaard WG-73 UAV Systems.<ref>[https://web.archive.org/web/20120929020000/http://www.eurocae.net/working-groups/wg-list/42-wg-73.html Eurocae]</ref> De adviesorganisatie JARUS<ref>[http://jarus-rpas.org/ Jarus]</ref> publiceerde ''Certification Specification for Light Unmanned Rotorcraft Systems'' (CS-LURS)<ref>[https://web.archive.org/web/20131224120026/http://jarus-rpas.org/phocadownloadpap/6_Official-Publications/JARUS_CS-LURS_V.1.0.pdf CS-LURS]</ref> bestaande uit twee boeken – Boek 1 ''Airworthiness Code'' en boek 2 ''Acceptable Means of Compliance'' in oktober 2013. Op 16 december 2013 bracht de Italiaanse overheid via [[Ente Nazionale per l'Aviazione Civile]] (ENAC) de eerste versie van de richtlijn uit voor civiel gebruik in Italië.<ref>[http://www.enac.gov.it/repository/ContentManagement/information/N122671512/Regolamento_APR_ed.1.pdf ENAC (Italiaans)]</ref>

In Nederland is de UAV-belangenorganisatie DARPAS<ref>[http://www.darpas.nl/ DARPAS]</ref> actief en in België BeUAS.<ref>[http://www.beuas.be/ BeUAS]</ref>

===China===
[[Bestand:DJI Mini 2.jpg|thumb|Een [[DJI (bedrijf)|DJI]] Mini 2, een drone voor recreatief gebruik]]
[[Volksrepubliek China|Chinese]] dronefabrikanten produceren honderden types drones, en hadden in 2018 bijna 80% van de wereldmarkt in handen.<ref name="csis2018">{{en}}{{Citeer web |url=https://chinapower.csis.org/china-drones-unmanned-technology/ |archiefurl =https://web.archive.org/web/20211205143348/https://chinapower.csis.org/china-drones-unmanned-technology/ | archiefdatum =5 december 2021 |titel=Is China at the Forefront of Drone Technology? |auteur= |uitgever= |datum= 25 augustus 2020|bezochtdatum=}}</ref> Enkele belangrijke spelers zijn [[DJI (bedrijf)|Da-Jiang Innovations]] (DJI), AEE, Xaircraft (极飞), Ehang, Yuneec (昊翔), Walkera(华科尔), PowerVision (臻迪) en Zerotech (零度智控). Amerikaanse veiligheidsdiensten waarschuwden voor mogelijke [[spionage]], omdat Chinese drones gegevens kunnen doorseinen naar [[server]]s in China.<ref name="scoop">{{en}}{{Citeer web |url= https://www.cyberscoop.com/dhs-chinese-drones-warning/ |archiefurl =https://web.archive.org/web/20210510205352/https://www.cyberscoop.com/dhs-chinese-drones-warning/ | archiefdatum =10 mei 2021 |titel=Citing data security concerns, DHS warns industry of Chinese-made drones |auteur= |uitgever= |datum=20 mei 2019 |bezochtdatum=}}</ref> De Belgische minister van binnenlandse zaken [[Annelies Verlinden]] liet op 15 december 2021 in het Parlement weten dat de politie voorzorgen neemt bij het gebruik van hun DJI-drones.<ref name="dm15dec21">{{Citeer web |url=https://www.demorgen.be/nieuws/kijkt-china-mee-politie-maakt-zich-zorgen-om-spionage-via-eigen-drones~ba92f61c/ |archiefurl =https://web.archive.org/web/20211215174630/https://www.demorgen.be/nieuws/kijkt-china-mee-politie-maakt-zich-zorgen-om-spionage-via-eigen-drones~ba92f61c/ | archiefdatum =15 december 2021 |titel=Kijkt China mee? Politie maakt zich zorgen om spionage via eigen drones |auteur= |uitgever=[[De Morgen]] |datum=15 december 2021 |bezochtdatum=}}</ref>

==Overheid==
===Militaire toepassing===
Voor zover bekend is Israël het eerste land dat een drone voor militaire doeleinden heeft ingezet. In 1968 werd door de Israëlische majoor [[Shabtai Brill]] een speelgoedvliegtuig omgebouwd en met een camera uitgerust, om de militaire posities van Egypte over het Suezkanaal te observeren.<ref>De Jerusalem Post 12 september 2020, [https://www.jpost.com/israel-news/israels-eyes-how-the-drone-went-from-a-toy-to-the-idfs-greatest-tool-641742 1968, toy airplanes as drone]</ref>
Voor de huidige gekende inzet van drones werd in het verleden reeds frequent gebruikgemaakt van uitgerangeerde oude toestellen die tot een vorm van drone werden omgebouwd. Ze dienden hierbij dan als doelvliegtuig bij de opleiding van jachtpiloten. Op deze wijze konden van op afstand bestuurde reële toestellen met live munitie beschoten worden.

[[Bestand:Black Hornet Nano Helicopter UAV.jpg|thumb|De Black Hornet-nanohelikopter (UAV)]]
Een belangrijke toepassing van de UAV is voor [[Krijgsmacht|militaire]] doeleinden door [[Speciale eenheid|speciale eenheden]]. Op een hoogte van 300 meter zijn ze vanaf de grond al onzichtbaar met het blote oog en nagenoeg onhoorbaar. Uitgerust met een [[ARGUS-IS]]-camera is er een HD-livestream van 55 vierkante kilometer, waarmee via "pattern-of-life data" personen afzonderlijk gevolgd kunnen worden. [[Observatie]] betreft vaak waarneming ter verkenning, waaronder [[militaire verkenning]] met een Unmanned Reconnaissance Aerial Vehicle (URAV). De [[RQ-4A Global Hawk]] en de [[MQ-4C Triton]] kunnen op 18.000 meter hoogte een persoon bij bewolkt weer volgen.<ref>{{en}}[http://www.bbc.co.uk/news/world-us-canada-24729998 Drones: A rare glimpse at sophisticated US spy plane]</ref>

Uitgerust met [[nachtzichtapparatuur]] zoals een [[infraroodcamera]] met zender voor het live doorstralen van de beelden, zijn deze helikopters ook 's nachts goed inzetbaar voor onopvallende surveillance van een gebied, met als belangrijk voordeel de veiligheid van de menselijke bestuurders. Sommige modellen zijn ontwikkeld om eruit te zien als een vogel zoals de [[Prioria Robotics Maveric]]<ref>[http://www.wired.com/dangerroom/2013/11/army-maveric-microdrone/ Army Scores a Super-Stealthy Drone That Looks Like a Bird]</ref> met een [[cardanische ophanging]] voor de camera<ref>{{Link YouTube |id=r_osbmz0Hbk |label=Digital Gimbaled Camera Payload}}</ref> en de [[Black Hornet Nano]].<ref>[http://fpvcentral.net/2013/02/black-hornet-mini-drone-wows-people-who-never-taped-a-keychain-cam-to-a-rc-helicopter/ “Black Hornet” mini-drone wows people who never taped a keychain cam to a RC helicopter]</ref> Belangrijk voordeel van deze machines is hun geringe afmeting.

Uitvoeren van aanvallen kan door het afschieten van munitie (het toestel wordt dan wel een ''Unmanned Combat Aerial Vehicle'', UCAV, genoemd) of met een kamikazedrone, voor een eenmalige aanval. Een ''loitering drone'' is een kamikazedrone die een tijdje zelfstandig rondvliegt tot een operator het systeem op een doel afstuurt. Door de geringe afmetingen van de drone is de kans klein dat de tegenpartij deze bij dat rondvliegen vernietigt. Voorbeelden zijn de 300- en 600-versie van de [[AeroVironment Switchblade]].<ref>[https://magazines.defensie.nl/defensiekrant/2022/13/04_switchblade-drones_13 Kamikaze-drones op weg naar het slagveld]</ref>

=== Unmanned combat aerial vehicle (UCAV) ===
[[Bestand:MQ-9 Reaper in flight (2007).jpg|thumb|Een Amerikaanse [[MQ-9 Reaper]] in [[Afghanistan]]]]
UCAV's, waarvan Israël op afstand marktleider is, zijn veelal uitgerust met lasergestuurde wapensystemen.<ref>[https://www.defenceprocurementinternational.com/features/air/armed-uavs ''Armed UAVs: Who Has Them, Who Wants Them?'']. Defence Procurement International, 2 maart 2017</ref>

Een voorbeeld van een aanvalsdrone is de [[MQ-1 Predator]], die grond- en luchtdoelen kan aanvallen. UCAV's zijn onder meer ingezet in de [[Irakoorlog|oorlog in Irak]], de [[Oorlog in Afghanistan (2001-2021)|oorlog in Afghanistan]]<ref>{{Citeer web|werk=De Correspondent|auteur=Lennart Hofman|titel=Informatie verzamelen en schieten vanachter je beeldscherm. Zo zetten drones oorlogsvoering op z’n kop|datum=2020-10-09|url=https://decorrespondent.nl/11697/informatie-verzamelen-en-schieten-vanachter-je-beeldscherm-zo-zetten-drones-oorlogsvoering-op-zn-kop/4791489342486-3145657b}}</ref> en in de grensgebieden van [[Pakistan]]. Op 1 januari 2009 zouden twee kopstukken van de terreurorganisatie [[Al Qaida]] in noordelijk Pakistan door de inzet van een bewapende drone van het type [[MQ-9 Reaper]]<ref>Een variant van de [[MQ-1 Predator]].</ref> zijn gedood.

Turkije is in de [[2020-2029|jaren '20]] de macht in opkomst als het gaat om de bouw en uitrusting van militaire drones. Het zet die ook in bij conflicten in de regio, zoals in Libië en in Nagorno Karabach. Het levert de toestellen ook aan bevriende naties, zoals Marokko.<ref>Ref. Dagblad 6 juli 2021</ref>

====Voordelen====
Een UAV is vaak goedkoper in aanschaf en gebruik dan een bemand luchtvaartuig. In gevaarlijke situaties (zoals vaak bij militair gebruik) is een voordeel dat er bij neerstorten en neerschieten alleen materiële schade is. Dit voordeel wordt ook veel uitgebuit en UAV's worden op missies gestuurd die met bemande toestellen niet eens overwogen zouden worden. Dit resulteert in een relatief groot aantal neergehaalde toestellen. Zo zijn tijdens de 78 dagen durende [[Operatie Allied Force]] in totaal 25 UAV's neergestort.<ref>{{en}} Lambeth, Benjamin S. 2001. ''NATO's Air War for Kosovo: A Strategic and Operational Assessment'', p. 97. [[RAND Corporation]]. {{ISBN|0833030507}}.</ref>

====Volkenrecht====
Volgens de ''Commissie van advies inzake volkenrechtelijke vraagstukken''<ref>[http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/bz/organisatie/organogram/cavv CAVV | Ministerie van Buitenlandse Zaken | Rijksoverheid.nl]</ref> gelden voor inzet van een bewapende drone dezelfde regels als in het geval van een bemand vliegtuig.<ref>[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3476537/2013/07/16/Advies-aan-ministerie-drones-bewapenen-mag.dhtml Advies aan ministerie: drones bewapenen mag - Binnenland - VK]</ref>

==== Kritiek op inzet ====
In mei 2009 kwam er verzet van de zijde van [[Mensenrechtenverdediger|mensenrechtenactivisten]] in de Verenigde Staten tegen het gebruik van dergelijke vliegtuigen omdat de inzet ervan, in Afghanistan en Pakistan, zou plaatsvinden zonder waarschuwing aan de burgerbevolking, waardoor er bij ander gebruik dan voor verkenningsdoeleinden onbedoelde slachtoffers zouden vallen. Ook vanuit de getroffen landen zelf komt er om die reden soms scherpe kritiek op de inzet van drones.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-12779232 Pakistan army chief Kayani in US drone outburst]. [[BBC News]], 17 maart 2011</ref>

==== Beperkingen ====
De belangrijkste beperking van UAV's is de noodzaak tot zeer frequente communicatie. Waar een piloot in een noodgeval beslissingen kan maken zonder continu zijn meerdere in te lichten moet zelfs een relatief autonome (R)UAV regelmatig communiceren met zijn thuisbasis.<ref>{{en}} U.S. National Research Council. 2005. ''Autonomous Vehicles in Support of Naval Operations'', p. 98. {{ISBN|0309096766}}.</ref> Deze noodzaak is nog sterker aanwezig bij (R)UAV's die vanaf afstand direct bestuurd worden.

===Verenigde Staten ===
De [[Joint Special Operations Command]] is in de VS verantwoordelijk voor de gewapende of ongewapende militaire inzet van drones.<ref>[http://www.cfr.org/drones/transferring-cia-drone-strikes-pentagon/p30434 Transferring CIA drone strikes to the Pentagon]</ref>

Een [[sheriff]] uit [[Montgomery (Texas)|Montgomery]], [[Texas (staat)|Texas]] gaf aan met een subsidie van het [[Department of Homeland Security]] een drone te willen met [[traangas]], [[rubberen kogel]]s en een [[taser]].<ref>[http://abcnews.go.com/Technology/unmanned-aerial-vehicles-civil-liberties-droned/story?id=16511914&page=2 UAVs: Will Our Civil Liberties Be Droned Out? (2)]</ref>

Standaard kunnen drones gebruikt worden met [[Biometrische gezichtsherkenning|gezichtsherkenningssystemen]], [[vingerafdrukherkenning]], [[irisscanner]], [[automatische kentekenplaatherkenning]], [[Thermografie|thermografische]] of [[FLIR]]-camera's, [[nachtzichtapparatuur]] en [[Wireless LAN]] [[Packet sniffer|sniffers]]<ref>{{Citeer web |url=http://www.gpssignal.com/uav.htm |titel=Domestic aerial surveillance |bezochtdatum=6 januari 2014 |archiefdatum=6 januari 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140106044248/http://www.gpssignal.com/uav.htm |dodeurl=ja }}</ref><ref>[http://abcnews.go.com/Technology/unmanned-aerial-vehicles-civil-liberties-droned/story?id=16511914 UAVs: Will Our Civil Liberties Be Droned Out?]</ref> waardoor een groot aantal staten in de VS via wetgeving uit [[privacy]]- en transparantieoogpunt elk gebruik door opsporende instanties blokkeren of onder specifieke voorwaarden toestaan.<ref>[http://www.ncsl.org/research/civil-and-criminal-justice/unmanned-aerial-vehicles.aspx 2013 UNMANNED AIRCRAFT SYSTEMS (UAS) LEGISLATION]</ref>

Om de rechten van burgers op het gebied van privacy te waarborgen is er door de ACLU een rapport met aanbevelingen voor het gebruik van drones door overheden ingediend.<ref>[https://www.aclu.org/files/assets/protectingprivacyfromaerialsurveillance.pdf Recommendations for Government Use of Drone Aircraft]</ref>

===Nederland===
In Nederland heeft de '107 Aerial Systems Battery', onderdeel van het [[Joint ISTAR Commando]] van het [[ministerie van Defensie]] 75 [[AeroVironment RQ-11 Raven|Ravens]]<ref name="volkskrant.nl">[http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2686/Binnenland/article/detail/3438661/2013/05/09/Politiemedewerkers-worden-opgeleid-tot-drone-experts.dhtml Politiemedewerkers worden opgeleid tot drone-experts], 9 mei 2013</ref><ref>[http://www.defensie.nl/onderwerpen/materieel/vliegtuigen_en_helikopters/onbemande_vliegtuigen/raven_mini-uav Raven mini-UAV]</ref> en 12 [[ScanEagle]]s.<ref>[http://www.defensie.nl/actueel/uitgelicht/innovatie_bij_defensie/scaneagle Scan Eagle]</ref><ref>[https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-216347.html Officiële bekendmakingen: Onbemande vliegtuigen (UAV)]</ref>
In 2016 worden deze aangevuld met vier [[MQ-9 Reaper]]s<ref>[http://www.nu.nl/politiek/3634763/defensie-koopt-vier-amerikaanse-drones.html Defensie koopt vier Amerikaanse drones]</ref> die voorzien kunnen worden van verschillende soorten wapens waaronder de [[AGM-114 Hellfire]] of een [[lasergeleide bom]] (LGB).<ref>{{Citeer boek |author=Collinson, R.P.G. |title=Introduction to Avionic Systems |publisher=Springer |year=2011 |isbn=978-94-007-0707-8|page=495|url=http://books.google.com/books?id=aU8SMhzrScgC&pg=PA495}}</ref> De [[MIVD]] heeft het verbod op het maken van foto's en video's vanuit de lucht per 1 juni 2013 ingetrokken.<ref>{{Citeer web |url=http://www.privacynieuws.nl/nieuwsoverzicht/divers-nieuws/cameratoezicht/10379-drones-mogen-zonder-vergunning-van-de-mivd-de-lucht-in.html |titel=Drones mogen zonder vergunning van de MIVD de lucht in |bezochtdatum=5 januari 2014 |archiefdatum=6 januari 2014 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20140106033118/http://www.privacynieuws.nl/nieuwsoverzicht/divers-nieuws/cameratoezicht/10379-drones-mogen-zonder-vergunning-van-de-mivd-de-lucht-in.html |dodeurl=ja }}</ref>

In Nederland kunnen alle [[civiele autoriteit]]en zoals [[hoofdofficier van Justitie|hoofdofficieren van Justitie]], de 25 directeuren van de [[Veiligheidsregio]]'s en [[burgemeester]]s zonder rechterlijke toetsing militaire drones inzetten.<ref>[http://www.defensie.nl/landmacht/materieel/vliegtuigen/onbemande_vliegtuigen/raven_uav Raven UAV]</ref>
Voor zakelijk en particulier gebruik gelden in Nederland ook regels.<ref>[https://www.rijksoverheid.nl/drone Regels drone zakelijk en particulier op rijksoverheid.nl]</ref>

====Privacywetgeving====
Het [[Wetsvoorstel flexibel cameratoezicht]]<ref>[http://www.vngmagazine.nl/archief/15062/haast-maken-met-regelgeving-voor-drones VNG Haast maken met regelgeving voor drones]</ref> met o.a. militaire drones is in fase 3 aan de [[Tweede Kamer]] voorgelegd waarin ''De bestaande mogelijkheid tot inzet voor cameratoezicht in de openbare ruimte in artikel 151c van de Gemeentewet wordt verruimd met een mogelijkheid tot inzet van tijdelijk en flexibel cameratoezicht in een vooraf aangewezen gebied (veiligheidsrisicogebied) voor de duur van maximaal drie maanden''.<ref>[http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/wetsvoorstellen/2013/02/05/wijziging-van-de-gemeentewet-in-verband-met-de-introductie-van-flexibel-cameratoezicht Wijziging van de Gemeentewet in verband met de introductie van flexibel cameratoezicht], 25 februari 2013</ref><ref>[https://zoek.officielebekendmakingen.nl/dossier/33582?_page=2&sorttype=1&sortorder=4 Tweede kamer Dossier 33582]</ref>

====Ordediensten====
Het gebruik van UAV's door ordediensten zoals de [[politie]] en de [[Koninklijke Marechaussee]] neemt toe. De militaire Ravens worden ingezet voor toezicht op verkeersstromen.<ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2013/05/14/politie-zet-drones-ook-in-bij-verkeerscontroles/ Politie zet drones ook in bij verkeerscontroles], NRC, 14 mei 2013</ref><ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2013/06/14/marechaussee-vloog-zonder-goedkeuring-met-defensiedrone/ Marechaussee vloog zonder goedkeuring met defensiedrone], NRC, 14 juni 2013</ref> In september 2013 werd bekend dat soms weken achtereen met cameravliegtuigjes boven woonwijken gevlogen wordt zonder dat burgers dit weten.<ref>[http://www.nrc.nl/nieuws/2013/09/12/gebruik-legerdrones-bij-opsporen-criminelen-heeft-nauwelijks-resultaat/ Gebruik legerdrones bij opsporen criminelen heeft nauwelijks resultaat], NRC, 12 september 2013</ref> Gedurende de maand december 2013 heeft burgemeester [[Eberhard van der Laan]] geheel [[Amsterdam-Noord]] onder controle van defensie gesteld tegen inbraken.<ref>[https://web.archive.org/web/20140217195804/http://www.nieuws.nl/algemeen/20140105/Leger-ingezet-voor-veiligheid-Amsterdam-Noord Leger ingezet voor veiligheid Amsterdam-Noord]</ref><ref>[http://www.joop.nl/politiek/detail/browse/6/artikel/24795_leger_helpt_amsterdam_in_strijd_tegen_inbraken/ Leger helpt Amsterdam in strijd tegen inbraken]</ref> Op 31 december 2013 werd op verzoek van de burgemeester van [[Veen (Aalburg)|Veen]] tussen [[Nijmegen]] en [[Waalwijk (plaats)|Waalwijk]] een Raven van defensie ingezet ter opsporing.<ref>[http://news-groningen.blogspot.nl/2013/12/politie-defensie-justitie-waken-tijdens.html Politie, justitie, defensie waken tijdens jaarwisseling]</ref> Het [[Openbaar Ministerie|OM]] van [[Curaçao]] zet voor 3 maanden in 2014 een Raven in om roofovervallers te volgen.<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/22186430/__Drone_ingezet_tegen_overvallen__.html Drone ingezet tegen overvallen op Curaçao]</ref>

Indien de politie eigen drones inzet, vallen deze onder de regeling [[geheim cameratoezicht]] en dit is in de huidige vorm bij wet verboden.<ref>[http://www.bnr.nl/nieuws/527012-1303/inzet-drones-door-politie-schending-van-privacy Inzet drones door politie schending van privacy], BNR, 18 maart 2013</ref> Door deze politietaken door defensie uit te laten voeren, is het probleem opgelost. Volgens het [[Ministerie van Justitie en Veiligheid]] zou er drie keer per week een drone gelanceerd worden, afhankelijk van het type kan een drone tot 20 dagen in de lucht blijven.<ref>[http://www.bnr.nl/nieuws/tech/906458-1303/droontje-komt-om-zijn-loontje Droontje komt om zijn loontje]</ref> Volgens Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie heeft de politie wel een aantal onbemande vliegtuigjes, maar die worden enkel gebruikt voor „innovatiedoeleinden en onderzoek”, op termijn komt er een speciale drone-eenheid voor de politie.<ref>[http://www.telegraaf.nl/binnenland/21553474/__d66_wil_wet_voor_drones__.html D66 wil snel wetgeving voor inzet drones]</ref> Vanwege het belang in het gebruik van een gewone UAV als [[bijzonder opsporingsmiddel]] worden er in het algemeen geen toelichtingen gegeven.<ref>[https://web.archive.org/web/20140106031548/https://www.privacyfirst.nl/privacy-first/in-de-media/item/624-algemeen-dagblad-18-maart-2013-dat-geloer-met-drones-is-illegaal.html Algemeen Dagblad, 18 maart 2013: ''Dat geloer met drones is illegaal'']</ref>

==== Defensie ====
Op de [[Luitenant-generaal Bestkazerne]] in [[Vredepeel]] is het onderdeel van het [[Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando]], het Joint Nucleus Counter-UAS Test Center<ref>{{Citeer web|url=https://www.defensie.nl/actueel/nieuws/2019/08/28/defensie-detecteert-drones-door-opvangen-geluid|titel=Defensie detecteert drones door opvangen geluid - Nieuwsbericht - Defensie.nl|bezochtdatum=2020-11-12|auteur=Ministerie van Defensie|datum=2019-08-28|werk=www.defensie.nl|taal=nl}}</ref> ondergebracht. Het centrum houdt zich onder meer bezig met bestrijding van dreigingen vanuit de lucht, waaronder drones.

===België===
In België werd de Europese regelgeving verduidelijkt in het K.B. “Drones” van 8 november 2020<ref name="KB8nov2020">{{Citeer web |url=https://www.ejustice.just.fgov.be/eli/besluit/2020/11/08/2020043563/justel |titel=Koninklijk besluit tot uitvoering van uitvoeringsverordening (EU) 2019/947 van de Commissie van 24 mei 2019 inzake de regels en procedures voor de exploitatie van onbemande luchtvaartuigen |auteur= |uitgever=[[Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer|FOD Mobiliteit en Vervoer]] |datum= 8 november 2020|bezochtdatum= }}</ref> en latere wijzigingen. Drone-operatoren moeten zich registreren, en drone-operaties worden verdeeld in drie categorieën, op basis van het risiconiveau van de opdracht. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen recreatieve en professionele doeleinden. Het K.B. Drones is niet van toepassing op de politie. 

Het Belgische [[Luchtcomponent van Defensie]] beschikt over 12 [[B-hunter]]s vanaf de [[Vliegbasis Florennes]], bij het 80e squadron UAV. Eind 2021 werden daar bovenop 4 MQ-9B SkyGuardian besteld bij de Amerikaanse leverancier.<ref>[https://web.archive.org/web/20220119034653/https://www.belgianmilitaryinterests.be/analyse-drones-het-wilde-westen-van-de-oorlogsvoering/ Analyse: “Drones, het wilde westen van de oorlogsvoering”], Belgian Military Interests, 15 juli 2020</ref>

===Europa===
Voor de beveiliging en bewaking van de landsgrenzen heeft de EU aangegeven dat voor [[grensbewaking]] de [[Medium-altitude long-endurance unmanned aerial vehicle|Medium Altitude Long Endurance]] (MALE) UAV's van militaire kwaliteit met een vluchttijd van 24-48 uur en een vlieghoogte van 10.000 tot 30.000 [[voet (lengtemaat)|voet]] de beste optie is.<ref>[http://i-hls.com/2013/10/europe-endorses-uav-development-for-border-surveillance/ Europe Endorses UAV Development for Border Surveillance]</ref>

===Andere landen===
Intussen produceren meer dan 60 landen drones, die veelal ook militair zijn ingezet.<ref>{{en}}[:en:List of unmanned aerial vehicles|Lijst van drones per productieland]</ref> In Turkije worden onder meer de [[Bayraktar TB2]]- en de [[TAI Anka]]-drones geproduceerd.

==Wereldwijd==
In 2013 is ook de [[Veiligheidsraad van de Verenigde Naties]] overgegaan tot het gebruik van 5 Italiaanse [[Selex ES Falco]]-drones.<ref>[http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=46642&Cr=democratic&Cr1=Congo#.UqBRRZ4Y6TA UN peacekeeping chief in Eastern DR Congo to inaugurate new protection technology, sees progress]</ref><ref>[http://www.ibtimes.com/un-launches-drones-africa-peacekeepers-kick-new-surveillance-fleet-dr-congo-1493584 UN Launches Drones In Africa: Peacekeepers Kick Off New Surveillance Fleet In DR Congo]</ref> Wereldwijd zijn er 40 landen die drones gebruiken.

Het aantal civiele toepassingen groeit ondertussen snel. Een relatief nieuwe ontwikkeling in onbemande surveillance voor zowel militair als civiel gebruik is de toepassing van automatisch vliegende minihelikopters (mini-RUAV's) zoals de [[quadcopter]]s en de [[Parrot AR.Drone]].

== Mogelijkheden ==
Buiten de militaire toepassingen van UAV waarmee drones het meest worden geassocieerd zijn er talrijke civiele toepassingen waaronder luchtfoto's van gewassen, acrobatische camerahoeken voor films, [[luchtfotografie]], zoek- en reddingsoperaties, het inspecteren van hoogspanningsleidingen en pijpleidingen, het inspecteren van gebouwen en olieplatformen, het beschermen<ref>[http://conservationdrones.org/ Conservationdrones ]</ref> en tellen van wilde dieren<ref>[http://www.faa.gov/news/updates/?newsId=73981 FAA Opens the Arctic to Commercial Small Unmanned Aircraft]</ref> en het leveren van pakketten of medische voorraden in afgelegen of anderszins ontoegankelijke gebieden.

===Infrastructuur===
====GIS====
Drones worden ingezet om het [[geografisch informatiesysteem]] te voorzien van nieuwe kaartlagen zoals in [[OpenStreetMap]]. Bij [[orthofotografie]] is er een correctie voor het [[Topografie|topografische hoogteverschil]], [[Vertekening|lensvertekening]] en de camerahoek.

====Wegennet====
Om het verkeersverloop en het ontstaan van [[file (verkeer)|files]] op de weg te traceren op het wegenverkeersnet worden er drones ingezet door het [[Michigan Tech Research Institute]] en het [[United States Department of Transportation|Department of Transportation]].<ref>[http://www.mtu.edu/news/stories/2014/january/story101102.html Michigan Tech Researches Feasibility of Drone Use in Transportation]</ref>

====Waterwegen====
De Inspectie Leefomgeving en Transport controleert containerschepen en andere vaartuigen op het Nederlandse water met behulp van drones.<ref>{{Citeer web |url=https://wij.frl/meer-drones-op-het-nederlandse-water-de-inspectie-en-rijkswaterstaat-zijn-voor-maar-de-schippers-dan/ |titel=Meer drones op het Nederlandse water – de inspectie en rijkswaterstaat zijn voor, maar de schippers dan? – Wij Friesland |achternaam=Bastian |bezochtdatum=2023-07-26 |datum=2023-07-25 |werk=wij.frl}}</ref>

====Bruggen====
UAV's worden ook ingezet om opnames te maken van [[Brug (bouwwerk)|bruggen]] voor inspectie zoals bij de [[Köhlbrandbrücke|Köhlbrand Brug]] in Hamburg.<ref>[http://www.uasvision.com/2013/11/20/aibotix-uas-inspects-germanys-second-longest-bridge/ Aibotix UAS Inspects Germany’s Second Longest Bridge]</ref>

====Pijpleidingen====
UAV's worden ingezet voor [[pijpleiding]]trajectplanning<ref>[https://web.archive.org/web/20131217223949/http://www.rskorbital.com/industries/pipeline Orbital]</ref> en voor monitoring van bestaande pijpleidingtrajecten.<ref>[http://www.gazprom-spacesystems.ru/en/services_and_solutions/aerospace_monitoring/services/ Gazprom]</ref>

====Rioolinspectie====
Drones worden ingezet voor rioolinspecties om schades op te sporen<ref>[http://www.tapinspect.com/the-drone-ranger/ The Drone Ranger]</ref> en om drugs- en [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]]-monsters te nemen.<ref>[http://www.chronicle.su/science/health/snowden-unveils-sewer-drone-drug-surveillance-program Snowden unveils Sewer Drone drug surveillance program], 11 augustus 2013</ref>

====Hoogspanningsleidingen====
New Mexico State University en het Electric Power Research Institute (EPRI) gebruiken onbemande vliegtuigen om stormschade op de elektriciteitsdistributiesystemen te beoordelen.<ref>[https://web.archive.org/web/20131212124905/http://www.ceunbound.com/index/webapp-stories-action/id.914/title.airborne-drones-can-assess-storm-damage-on-distribution-systems Airborne Drones Can Assess Storm Damage on Distribution Systems]</ref><ref>[http://www.vision-systems.com/articles/2012/04/uavs-help-utilities-bring-back-the-power.html UAVS help utilities bring back the power]</ref>

====Zendmasten====
Voor de inspectie van telecomzendmasten zijn drones inzetbaar.<ref>[http://denhaagfm.nl/2014/09/09/t-mobile-gaat-met-haagse-drones-zendmasten-controleren/ t-mobile-gaat-met-haagse-drones-zendmasten-controleren]</ref>

===Klimaatonderzoek===
UAV's worden ook toegepast voor [[Vulkanologie|onderzoek naar vulkanen]] en [[Klimatologie|klimaatonderzoek]] in de hogere [[Aardatmosfeer|luchtlagen]].<ref>{{en}} U.S. Congress, Office of Technology Assessment. 1993, juli. [https://web.archive.org/web/20070210193011/http://www.wws.princeton.edu/ota/disk1/1993/9348_n.html ''The Future of Remote Sensing From Space: Civilian Satellite Systems and Applications''], p. 125-128. OTA-ISC-558. {{ISBN|1428920935}}.</ref> Ook hierbij bieden ze verschillende voordelen tegenover gebruikelijke luchtvaartuigen om metingen te verrichten. Zo kunnen ze hoger vliegen en langer in de lucht blijven dan bemande vliegtuigen en zijn ze ook nog eens tot een factor 10 goedkoper.

===Opsporen van radioactieve bronnen===
Rosgidromet gebruikt een drone om radioactieve bronnen van nucleaire ongelukken op te sporen door het meten van gamma- en [[röntgenstraling]].<ref>[http://www.spacedaily.com/reports/New_UAV_for_background_radiation_monitoring_999.html New UAV for background radiation monitoring]</ref>

===Archeologie===
In [[Peru]] gebruiken archeologen drones om het onderzoekswerk te versnellen en ter bescherming van gebieden tegen inbezitnemers, bouwers en gravers. Kleine drones hielpen de onderzoekers met het produceren van driedimensionale modellen van de Peruaanse plaatsen ter vervanging van de gebruikelijke vlakke kaarten en dit in dagen tot weken in plaats van maanden tot jaren.
In 2013 werden de drones op ten minste zes Peruaanse archeologische vindplaatsen ingezet waaronder het koloniale Machu Llacta.<ref>[http://www.theguardian.com/world/2013/aug/25/peru-archaeologists-drones-ancient-ruins Peru's archaeologists turn to drones to help protect and explore ancient ruins], The Guardian, 25 augustus 2013</ref>

===Bescherming van wilde dieren===
Drones worden in wildparken ingezet om stropers op te sporen zoals in het South African game reserve om de neushoorn te beschermen.<ref>[https://web.archive.org/web/20141007023814/http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/africaandindianocean/southafrica/10084403/The-drones-helping-South-African-game-reserves-tackle-rhino-poaching.html The drones helping South African game reserves tackle rhino poaching]</ref>

===Vogels===
2008 - De Horck verjaagt vogels op Schiphol.<ref>[http://www.ad.nl/ad/nl/1041/Amsterdam/article/detail/2147651/2008/04/11/Horck-verjaagt-vogels-op-Schiphol.dhtml Horck]</ref> In 2011 werd de [[SmartBird]] gedemonstreerd met een natuurlijke vogelslag.<ref>[http://www.engadget.com/2011/03/25/festos-smartbird-robot-takes-off-with-elegance-doesnt-fight-s/ Smartbird]</ref> Er zijn drones om andere vogels weg te jagen van luchthavens zoals de Robird<ref>[http://www.utwente.nl/hannovermesse/en/utshowcases/robird/ Robird]</ref> en er zijn drones zoals de Bionic Bird met [[geheugenmetaal]] als [[actuator]] om samen met andere vogels te vliegen.<ref>[https://www.indiegogo.com/projects/bionic-bird-the-furtive-drone Bionic Bird]</ref> Op de IMAV 2014 werden verschillende benaderingen van flexibele vleugels gepresenteerd.<ref>{{Citeer web |url=https://repository.tudelft.nl/islandora/object/uuid:f1b7890a-f5ec-46f3-a978-6740a6dc875e |titel=Deformation analysis of a Hummingbird inspired MAV flapping wing using digital image correlation |bezochtdatum=9 november 2014}}</ref>

===Journalistiek===
Dronejournalistiek<ref>[https://web.archive.org/web/20131212041252/http://www.dronejournalism.org/ Drone Journalistiek]</ref> is het gebruik van drones of onbemande luchtvaartuigen voor journalistieke doelen. Het gebruik van drones voor het verzamelen van informatie in de journalistiek is vrij nieuw. Er zijn twee universitaire journalistieke programma's die deze toepassing testen binnen het journalistieke vakgebied, namelijk het Drone Journalism Lab sinds november 2011 aan de [[University of Nebraska-Lincoln]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131021081726/http://www.ledger-enquirer.com/2013/04/29/2483701/industry-looks-to-use-drones-for.html Industry looks to use drones for commercial purposes]</ref> en het Drone Journalism Program aan de [[University of Missouri]].<ref>[http://www.lemonde.fr/style/article/2013/05/17/l-envol-du-journalisme_3259602_1575563.html L'envol du journalisme], Le Monde, 17 mei 2013</ref>

In een artikel in ''Quill Magazine'' van de [[Society of Professional Journalists]] stelde Matt Waite als journalist dat hij [[ethiek|ethische]] vragen over dronejournalistiek benaderde door eerst na te gaan of de vraag zelf niet al eerder was behandeld, omdat veel van de vragen in de discussie over dronejournalistiek al eerder zijn besproken met betrekking tot het gebruik door journalisten van [[Teleobjectief|telelensfotografie]] en helikopters. Verder stelde hij de vraag: "Is dit een nieuw ethisch probleem, of een oud ethisch probleem met nieuwe techniek?"<ref>[http://www.spj.org/quill_issue.asp?ref=1998 Drone Journalism: Is Resistance Futile?]</ref>

===Cinematografie===
Met de komst van drones is het mogelijk om luchtbeelden te maken. Met een drone kan je van de grond en binnenruimte tot in de lucht filmen. Met een helikopter is dit over het algemeen niet mogelijk. Buitensporten kunnen van dichtbij gefilmd worden. Vroeger werden in de particuliere en semi-professionele markt hier veelal [[GoPro]]-camera's voor gebruikt. Echter zakte, met de komst van drones met ingebouwde camera's, het aandeel van GoPro-camera's in de dronemarkt. Tegenwoordig wordt in dat segment veelal gebruikgemaakt van gepatenteerde camera-systemen als DJI's Gimbal Camera, GoPro's Karma Systeem of Yuneec's CGO Camera.

===Bouwtoezicht===
Voor het monitoren van bouwputten voor [[bouwtoezicht]]<ref>[http://enr.construction.com/technology/information_technology/2013/0304-get-ready-for-more-drones-on-jobsites.asp Research Ramping Up for More Drones on Jobsites]</ref> en het maken van foto's m.b.t. de vorderingen op een bouwproject.<ref>[https://web.archive.org/web/20131219093155/http://www.draganfly.com/uav-helicopter/draganflyer-x8/applications/industrial.php Draganflyer X8 Applications]</ref>

===Gebouwinspectie===
* 3D imaging system met [[Modelleren van 3D-computergraphics|3D modeling]] met de [[Open source|opensource]]-VisualSFM<ref>[http://ccwu.me/vsfm/ VisualSFM]</ref><ref>[http://www.academia.edu/3846325/3D_Digitization_using_Structure_from_Motion 3D Digitization using Structure from Motion]</ref> software voor gebouwen door de [[Universiteit van Granada]].<ref>[https://web.archive.org/web/20131211032613/http://canal.ugr.es/information-and-communication-technologies/item/57387-a-new-imaging-system-produces-3-d-models-of-monuments-using-unmanned-aircraft A new imaging system produces 3-D models of monuments using unmanned aircraft]</ref><ref>[http://phys.org/news/2012-05-imaging-d-monuments-unmanned-aircraft.html A new imaging system produces 3-D models of monuments using unmanned aircraft]</ref>
* Autodesk 123D met de Octocopter<ref>[http://www.gizmag.com/autodesk-octocopter-3d-images/22083/ Autodesk creates 3D model of headquarters using Octo-Copter UAV]</ref>

===RFID===
Drones worden uitgerust met een [[Radio frequency identification|RFID]]-lezer om op bedrijfsterreinen<ref>[http://www.rfidjournal.com/articles/view?12209 RFID-reading drone tracks structural steel products in storage yard]</ref> of in bedrijfshallen<ref>[http://www.inventairy.de/ InventAIRy]</ref> voorraden op te sporen.

===Remote sensing===
UAV remote sensing gebeurt door het gebruik van [[elektromagnetisch spectrum]] sensoren, gamma-ray sensoren, biologische sensoren en chemische sensoren. De elektromagnetische sensoren van een UAV bevatten meestal het [[zichtbaar spectrum|zichtbare spectrum]], infrarood of nabij-infrarood camera's en [[synthetic aperture radar]] systemen. Andere elektromagnetischegolfdetectoren zoals microwave en ultraviolettespectrumsensoren kunnen ook worden gebruikt maar zijn zeldzaam, zie ook [[spectrometer]]. Biologische sensoren kunnen gebruikt worden voor detectie van verschillende micro-organismen en andere biologische factoren in de lucht. Chemische sensoren gebruiken [[laser-induced breakdown spectroscopy]] om de concentratie van elk element in de lucht te analyseren.

De [[Wageningen University & Research centre|universiteit Wageningen]] lanceerde het Unmanned Aerial Remote Sensing Facility (UARSF) voor het bewaken van de ontwikkeling van landbouwgewassen, kwaliteit van de leefomgeving en stedelijke warmte-efficiëntie.<ref>[http://www.wageningenur.nl/en/Expertise-Services/Chair-groups/Environmental-Sciences/Laboratory-of-Geoinformation-Science-and-Remote-Sensing/Research/Integrated-land-monitoring/UARSF.htm WUR Unmanned Aerial Remote Sensing Facility (UARSF)]</ref>

===Landbouwkundige vegetatiebewaking===
UAV's worden gebruikt voor landbouwkundigevegetatie bewaking.<ref>[http://www.vision-systems.com/articles/2012/01/small-uav-uses-hyperspectral-imager.html Small UAV uses hyperspectral imager]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20131206013217/http://cropcam.com/ Cropcam]</ref> en het bespuiten met chemicaliën tegen onkruid.<ref>[http://www.uasvision.com/2013/06/10/testing-unmanned-helicopters-for-pesticide-spraying-in-california/ Testing Unmanned Helicopters for Pesticide Spraying in California]</ref> Voor landbouwgewasbewaking worden near-infrarood (NIR) afbeeldingen gebruikt. De US Agricultural Research Service en Science Applications International Corp reduceerden de kosten van deze [[Near-infrared spectroscopy]] toepassing door een standaard 12-Mpixelcamera onder de UAV te hangen die geen interne hot-mirrorfilter bevatte voor het blokkeren van het NIR-spectrum en voegden daarna een [[optisch filter]] met [[Wratten nummer]] toe om NIR over te houden.<ref>[http://www.vision-systems.com/articles/2011/10/cheap-camera-captures-pictures-of-crops.html Cheap camera captures pictures of crops]</ref>

Het Tasmanian Institute of Agriculture voor melkveehouderij gebruikt een octocopter voor het meten van de gezondheid van de vegetatie door middel van thermische, multispectrale, hyperspectrale, beeldcamera's en laserscanners voor het onderzoeken van gewassen, het controleren op ziekte en plantenstress, bodemvochtigheid en irrigatieproblemen en om te zien waar kunstmest of precisiebestrijdingsmiddel nodig is.<ref>[https://web.archive.org/web/20131216105544/http://www.suasnews.com/2013/12/26467/flying-technology-aiding-dairy-industry/ Flying technology aiding dairy industry]</ref> Het Canberra UAV Outback Challenge team heeft een afbeeldingendoorzoekalgoritme ontwikkeld waarmee tevens afbeeldingen van deze percelen doorzocht kunnen worden op objecten.<ref>[http://www.diydrones.com/profiles/blogs/demonstration-of-canberrauav-image-search-algorithm Demonstration of CanberraUAV image search algorithm]</ref> Voor precisielandbouwbeheer wordt er naast multi-spectrumopnames ook gebruikgemaakt van het geo-referenced mosiacs systeem om die over een [[luchtfotografie|luchtfoto]] te plaatsen.<ref>[https://web.archive.org/web/20131217030344/http://www.suasnews.com/2013/12/26443/tetracam-announces-multi-spectral-imaging-workshop-february-10-12/ Tetracam Announces Multi-spectral Imaging Workshop February 10 – 12]</ref>

Het door de [[European Space Agency]] (ESA) gefinancierde project BioScope<ref>[http://www.projectbioscope.eu/ Bioscope]</ref> van TerraSphere, AeroVision, Aurea Imaging en Lippmann Research is opgezet voor UAV-monitoring in de precisielandbouw en natuurbeheer.<ref>[https://web.archive.org/web/20131224114603/http://www.vandenborneaardappelen.com/442/uav-sensing vandenborneaardappelen]</ref>

===Hulpdiensten===
[[Hulpdienst]]en gaan over tot onbemande systemen om te helpen bij gijzelingen, opsporing, [[reddingswerk]] en [[brandbestrijding]] met kleine UAV's die binnen gebouwen kunnen navigeren.<ref>[http://spectrum.ieee.org/automaton/robotics/robotics-software/the-droid-works-receives-first-sbir-for-indoor-uav-research The Droid Works Receives First SBIR for 'Indoor UAV' Research]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20131211225550/http://www.aiaa.org/uploadedFiles/About-AIAA/Press-Room/Key_Speeches-Reports-and-Presentations/2013_Key_Speeches/CA_Aerospace_Week_2013/Brewer-CAUAV2013.pdf Civilian applications of UAVs A California perspective]</ref>

====Ambulancedrone====
Ambulancedrones zijn in de testfase waaronder de Defikopter<ref>[http://www.definetz.de/index.php?option=com_content&view=article&id=769:defikopter-drohnen-koennen-leben-retten&catid=91:defikopter&Itemid=122 Defikopter]</ref> en het Living tomorrow project<ref>[https://web.archive.org/web/20141108031305/http://alecmomont.com/projects/uz-gent/ Living tomorrow project]</ref><ref>[http://www.tudelft.nl/nl/actueel/laatste-nieuws/artikel/detail/ambulance-drone-tu-delft-vergroot-overlevingskans-bij-hartstilstand-drastisch/ Ambulance drone TU Delft]</ref> om medicatie, een [[defibrillator]] of reanimatiehulpmiddelen af te leveren.

====Telefoonopsporing====
De [[technische Universiteit van Lausanne]] in [[Zwitserland]] gebruikt drones om mobiele telefoons op basis van wireless op te sporen na een lawine of aardbeving.<ref>[http://smavnet.epfl.ch/ Flying ad-hoc networks]</ref> Een [[IMSI catcher]] versie is in ontwikkeling.<ref>[http://robohub.org/rescue-drone-that-finds-survivors-using-their-cellphones-wifi-signals/ Rescue drone that finds survivors using their cellphones WiFi signals]</ref>

====Pepperspray drone====
Het Zuid-Afrikaanse Desert Wolf heeft een drone met [[stroboscoop]] ontwikkeld die in opdracht van de bestuurder [[paintball|verfballen]], [[pepperspray]]ballen of [[rubberen kogel]]s af kan vuren voor [[crowd control]].<ref>[http://www.bbc.com/news/technology-27902634 African firm is selling pepper-spray bullet firing drones]</ref>

====Taser drone====
*2011 - De ShadowHawk Unmanned Aerial Vehicle taser drone uit [[Texas (staat)|Texas]].<ref>[http://www.military.com/video/aircraft/pilotless-aircraft/taser-drone-launched-in-texas/1253351749001/ Taser drone launched in Texas]</ref>
*2014 - Een bedrijf uit [[Austin (Texas)|Austin]] demonstreerde de CUPID, een hexacopter met een 80&nbsp;000 volt [[taser]].<ref>[http://time.com/19929/watch-this-drone-taser-a-guy-until-he-collapses/ CUPID taser drone]</ref>

===Bevoorrading===
*De [[MQ-8B Fire Scout]] en de [[Urban Aeronautics AirMule]]<ref>[http://www.gizmag.com/tactical-robotics-airmule-vtol/30196/ Airmule]</ref> kunnen troepen bevoorraden.
*De [[Verenigde Arabische Emiraten]] testen een drone met [[vingerafdrukherkenning]]<ref>[https://web.archive.org/web/20141129013030/http://www.cse.msu.edu/biometrics/Publications/Fingerprint/Chenetal_3DTouchlessFp_BioSymp06.pdf 3D Touchless fingerprints]</ref> en [[irisscanner]]-sensors voor de aflevering van ID-kaarten en rijbewijzen.<ref>[https://web.archive.org/web/20141129053601/http://www.reuters.com/article/2014/02/10/us-emirates-drones-idUSBREA1906E20140210 Aerial ID card renewal UAE to use drones for government services]</ref>
*De [[multirotor]] Domicopter voor het afleveren van pizza's.<ref>{{Link YouTube |id=on4DRTUvst0 |label=Domicopter Pizza}}</ref>
*Francesco's Pizzeria in [[Mumbai]] testte een pizzakoerierdrone.<ref>[http://www.bbc.com/news/blogs-news-from-elsewhere-27537120 India: Police investigate pizza deliveries by drone]</ref>
*DoDo Pizza in [[Syktyvkar]] voor het afleveren van pizza's.<ref>[http://rt.com/news/167936-russia-drones-pizza-delivery/ Your drone arrived! Russian pizzeria launches unmanned delivery]</ref>
*De [[Amazon.com|Amazon]] Octocopter (multirotor) voor het afleveren van bestellingen.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/technology-25180906 Amazon testing drones for deliveries]</ref>
* [[United Parcel Service|UPS]] voor het afleveren van bestellingen.<ref>[http://www.theverge.com/2013/12/3/5169878/ups-is-researching-its-own-delivery-drones-to-compete-with-amazons UPS also experimenting with UAVs, signaling drone delivery warfare with Amazon]</ref>
* [[DHL]] voor het afleveren van bestellingen.<ref>[http://trends.knack.be/economie/nieuws/transport-en-logistiek/transport/dhl-test-pakjesvervoer-met-drone/article-4000470892516.htm DHL-drone maakt eerste testvlucht]</ref>
* [[Guangdong]] XAircraft gebruikt 500 drones om pakjes af te leveren in [[Dongguan]] en [[Huizhou]].<ref>[https://web.archive.org/web/20140926222451/http://www.wantchinatimes.com/news-subclass-cnt.aspx?id=20140906000072&cid=1102 Rosy outlook for UAV courier services in China]</ref>

===Spel, hobby en sport===
Een [[modelvliegtuig]] is ook een UAV en wordt gebruikt voor spel, hobby,<ref>{{Link YouTube |id=hCfLxJy5INs |label=Drone TV Field Trip}}</ref> en sportdoeleinden.

Voor drones wordt er ook een wereldkampioenschap droneracen georganiseerd. Drones moeten daarbij met hoge snelheid een parcours afleggen.<ref>{{Citeer nieuws|url=http://deredactie.be/permalink/1.2598222|titel=Drones racen om de wereldtitel in Dubai|auteur=|uitgever=deredactie.be|datum=11 maart 2016|bezochtdatum=12 maart 2016}}</ref>

===Robot competition===
Ook academische instituten gebruiken het competitie-element via wedstrijden waarbij de meeste teams een compleet nieuw ontwerp maken.<ref>[https://web.archive.org/web/20131224033021/http://www.auvsi.org/FOUNDATION/Competitions/SUAS AUVSI competition]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120210145124/http://www.uavoutbackchallenge.com.au/ Uav Outback Challenge]</ref> Deze UAV-wedstrijden worden vaak vermeld onder "Robot competition"<ref>[http://www.aerialroboticscompetition.org/ Aerial Robotics Competition ]</ref> in plaats van modelvliegtuigsport.

===Dronespotters===
Dronespotters hebben net als in [[vliegtuigspotten]] als hobby het volgen van de bewegingen van drones. Er zijn lijsten met [[staartnummer]]s van enkele bekende dronefabrikanten<ref>[http://www.suasnews.com/drone-spotters/ Drone Spotters]</ref> en ook [[silhouet]]ten<ref>[http://www.dronesurvivalguide.org/ Drone survival guide]</ref> en afmetingen worden gebruikt voor herkenning.<ref>[http://rt.com/news/drone-survival-guide-published-774/ Drone-spotting: Survival guide informs on new breed of aerial predators]</ref>

===Crowdsourcing===
De organisatie [[Europese Ruimtevaartorganisatie|ESA]] gebruikt [[crowdsourcing]] om de ervaringen van een grote groep onbekende gebruikers bij te laten dragen in de ontwikkeling van een drone die zelfstandig beter om kan gaan met zijn omgeving. Daarvoor is een drone uitgezocht waarvan er veel zijn verkocht, in dit geval de Parrot AR.Drone, waarvan er per 2013 meer dan 500.000<ref>[http://arstechnica.com/gadgets/2013/03/esa-launches-drone-app-to-crowdsource-flight-data/ ESA launches drone app to crowdsource flight data]</ref> zijn verkocht en is er een applicatie gemaakt voor op de mobiele telefoon of [[Tablet-pc|tablet]], in deze [[simulatie]] kan de drone [[dok]]ken of [[aanmeren]] bij het [[Internationaal ruimtestation ISS|ISS]].<ref>[http://www.esa.int/gsp/ACT/ai/projects/astrodrone.html ESA Drone App]</ref>

==Opleiding==
===VS===
Op de [[Holloman Air Force Base]] in [[New Mexico|Nieuw-Mexico]] worden de operators van de drones opgeleid. Hun aantal overtreft sinds 2011 ruimschoots het aantal conventionele piloten dat de luchtmacht van de Verenigde Staten opleidt.<ref>Het Parool 27 april 2013</ref> Per 2013 worden er in de USA aan 32<ref>[http://droiddrones.com/univerisities-offering-drone-and-uav-courses/ List of Universities and Colleges Offering Drone Classes and Courses]</ref> universiteiten of colleges opleidingen aangeboden waaronder de [[Universiteit van North Dakota]]<ref>[http://aviation.und.edu/ProspectiveStudents/Undergraduate/uasops.aspx B.S. in Aeronautics with a Major in Unmanned Aircraft Systems Operations]</ref> (UND) en de [[Kansas State Universiteit]].<ref>[http://www.salina.k-state.edu/aviation/uas/ K-State Salina Unmanned Aircraft Systems]</ref> De Unmanned Vehicle University (UVU) doet het aanbod geheel online waarbij naast cursussen ook een master of doctoraal gehaald kan worden.<ref>[http://www.uxvuniversity.com/ Unmanned Vehicle University]</ref><ref>[http://www.usatoday.com/story/news/nation/2013/12/31/drone-technology-uav-unmanned-aircraft/3683835/ Looking for a college major? How about drone technology]</ref> Men verwacht dat er in de VS in de jaren 2014-2016 70.000 banen worden gecreëerd.

===Engeland===
Het [[United Kingdom Astronomy Technology Centre]],<ref>[https://web.archive.org/web/20131216035254/http://www.stfc.ac.uk/ukatc/default.aspx United Kingdom Astronomy Technology Centre]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20131221180844/http://www.sams.ac.uk/education/short-courses/uav-training SAMS]</ref> [[Granfield University]],<ref>[http://www.cranfield.ac.uk/courses/training/autonomous-systems-operations.html Autonomous Systems and Operations]</ref> [[Universiteit van Cambridge]],<ref>[https://web.archive.org/web/20140303011934/http://www.cambridgeuav.co.uk/ Cambridgeuav]</ref> [[University of Southampton]] inclusief het ontwerpen van een UAV.<ref>[http://www.southampton.ac.uk/engineering/postgraduate/taught_courses/engineering/msc_unmanned_vehicle_systems_design_air_vehicle.page University of Southampton]</ref>

===Nederland===
Binnen Nederland zijn een aantal, door de overheid aangewezen, vliegscholen actief in het opleiden van dronepiloten. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt namens het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat toezicht op deze opleiders. Anno december 2021 zijn zes bedrijven en twee schoolorganisaties aangewezen als opleidingsinstelling.<ref>Besluit van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat, van 16 december 2021, nr. [[IENW/BSK-2021/337821]]</ref>

De aangewezen vliegscholen zijn gemachtigd om, namens de Nederlandse overheid, examens af te nemen voor de verplichte EASA-certificaten, die in de Europese wet- en regelgeving zijn geïntroduceerd. Het betreft het EASA A1-A3 en A2 certificaat in de open categorie en het EASA STS-theoriecertificaat in de specifieke categorie.

===MOOC===
Er zijn ook een aantal [[massive open online course]]s over drones.<ref>[https://www.edx.org/course/tumx/tumx-autonavx-autonomous-navigation-1658#.VGPqbmdoBCA MOOC - Autonomous navigation]</ref>

===Accreditatie===
In de toekomst vallen alle [[accreditatie]]organisaties met opleidingen voor het gebruik van UAV's in Europa onder toezicht van het [[Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart|EASA]].<ref>[http://www.easa.europa.eu/approvals-and-standardisation/accreditation.php EASA accreditaties]</ref>

==Onderzoek==
Ook overheden ondersteunen het academische onderzoek aan universiteiten naar UAV's zoals de subsidie van [[Pond sterling|£]]16 miljoen<ref>[https://web.archive.org/web/20140106033740/http://www.epsrc.ac.uk/newsevents/news/2012/Pages/robotics.aspx £16 Million boost for UK robotics]</ref> van het Britse [[Department for Business, Innovation and Skills]] aan de [[Engineering and Physical Sciences Research Council]],<ref>[https://web.archive.org/web/20140318234654/http://www.epsrc.ac.uk/Pages/default.aspx EPSRC]</ref> de Engelse variant van de [[Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek]] en het Belgische [[Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek]] en het [[Fonds de la Recherche Scientifique]] die samenwerken met de [[European Science Foundation]] (ESF) en de [[Europese onderzoeksraad|European Research Council]] (ERC). De EU geeft subsidies voor RPAS binnen het Horizon 2020-programma en het COSME-programma.

==In Nederland==
In ontwikkeling of in productie in Nederland:
* [[Higheye HE60]], Cam helicopter<ref name="higheye.nl">{{Citeer web|url=http://www.higheye.nl |title=HighEye |publisher=Higheye.nl |date= |accessdate=2012-06-29}}</ref>
*Verhagen X2<ref>{{Citeer web |url=http://www.verhagenx2.com/ |title=Unmanned mini helicopters for sale - autonomous flight |publisher=Verhagenx2.com |date= |accessdate=2012-06-29 |archiefdatum=2010-01-06 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20100106001208/http://www.verhagenx2.com/ |dodeurl=ja }}</ref>
*Geocopter B.V.<ref>{{Citeer web|url=http://www.geocopter.nl |title=www.geocopter.nl |publisher=www.geocopter.nl |date= |accessdate=2012-09-28}}</ref>

Ook allerlei vormen van onderzoek, met als onderwerp of als middel de (R)UAV, profiteren van de nieuwste ontwikkelingen en mogelijkheden. Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR)<ref>{{en}} [http://www.nlr.nl/ National Aerospace Laboratory - NLR]</ref> ondersteunt op nationaal en internationaal niveau alle ontwikkelingen op (R)UAV gebied, van technische ontwikkelingen en operaties tot regelgeving en certificatie.

Een licht onbemand luchtvaartuig in de Nederlandse wetgeving heeft een totale startmassa van niet meer dan 150&nbsp;kg en een maximumsnelheid van 129,64&nbsp;km/u (70 knopen).<ref>[http://www.ilent.nl/onderwerpen/transport/luchtvaart/dronevliegers/ Luchtvaart Dronevliegers]</ref> Als dit recreatief gebruikt wordt, valt het onder de regeling [[modelvliegtuig]]en<ref>{{Citeer web |url=http://www.dronevlieger.nl/stcrt-2013-17149.pdf |titel=regeling modelvliegen |bezochtdatum=19 maart 2015 |archiefdatum=2 april 2015 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20150402160620/http://www.dronevlieger.nl/stcrt-2013-17149.pdf |dodeurl=ja }}</ref> en is het gebruik toegestaan. Commercieel gebruik is verboden bij wet en resulteert in inbeslagname en een boete.<ref>[http://broadcastmagazine.nl/vliegen-drone-zwaar-beboet/ Vliegen met drone zwaar beboet]</ref> Voor commercieel gebruik is een Tijdelijk en uitzonderlijk gebruik (TUG) ontheffing van [[Gedeputeerde Staten]] verplicht en kan er ontheffing aangevraagd worden voor het verbod bij de [[Inspectie Leefomgeving en Transport]]. Een [[vliegtuigregistratienummer]] (BvL),<ref>[http://www.ilent.nl/onderwerpen/transport/luchtvaart/eigenaren_luchtvaartuigen/vereiste_documenten/bewijs_van_inschrijving/ ILT-bewijs_van_inschrijving]</ref> een [[Bewijs van luchtwaardigheid]] (BvL),<ref>[http://www.ilent.nl/onderwerpen/transport/luchtvaart/eigenaren_luchtvaartuigen/vereiste_documenten/bewijs_van_luchtwaardigheid/ Luchtvaart Bewijs van luchtwaardigheid ]</ref> een [[veiligheidsmanagementsysteem]] (VMS),<ref>[http://www.ilent.nl/onderwerpen/transport/luchtvaart/general_aviation__luchtsporters/ontwikkelingen/veiligheidsmanagementsysteem_kleine_luchtvaart/ Veiligheidsmanagementsysteem kleine luchtvaart]</ref> een afgeronde UAV ground school course,<ref>{{Citeer web |url=http://www.dronevlieger.nl/informatiebulletin-lichte-onbemande-luchtvaart.pdf |titel=Informatiebulletin lichte onbemande luchtvaartuigen UAS – unmanned aircraft systems |bezochtdatum=19 maart 2015 |archiefdatum=2 april 2015 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20150402202648/http://www.dronevlieger.nl/informatiebulletin-lichte-onbemande-luchtvaart.pdf |dodeurl=ja }}</ref> een [[geluidscertificaat]], een Bewijs bevoegdheid (BvB) en een verzekering is dan verplicht. Omdat de eisen voor BvL, geluidscertificaat en BvB nog niet zijn gespecificeerd is hiervoor een ontheffing verkrijgbaar. Alleen het geven van instructie in het (recreatief) modelvliegen is tegen vergoeding / beroepsmatig toegestaan.<ref>[http://www.boerenbusiness.nl/artikel/item/10840353/Een-drone-vliegt-over-uw-perceel-Mag-dat Een drone vliegt over uw perceel. Mag dat?]</ref> Een ontheffing is feitelijk een toestemming voor een [[vliegplan]] waarin staat waar, wanneer en op welke hoogte een UAV gevlogen wordt.

Probleem is echter de wet- en regelgeving,<ref>[https://web.archive.org/web/20150402100414/http://www.dronevlieger.nl/drone-blog/71-drone-wetgeving.html/ wet- en regelgeving]</ref> die nog niet duidelijk is. Hoewel er wel experimentele vluchten zijn uitgevoerd boven bijvoorbeeld steden tijdens voetbalwedstrijden (26 februari 2012 Eindhoven) en grote publieke evenementen (30 april 2012, Eindhoven).

De [[Technische Universiteit Delft]] lanceerde in 2013 het Drone Autopilot System [[Paparazzi (project)|Paparazzi]]<ref>[https://github.com/paparazzi/paparazzi Paparazzi]</ref> als [[opensourcesoftware]], het systeem is gebaseerd op de Lisa/S chip.<ref>[http://www.wired.com/wiredenterprise/2013/08/drone-autopilot/ World’s Smallest Drone Autopilot System Goes Open Source]</ref>

==Testlocaties==
===Canada===
Canada heeft van oudsher (voor de [[NAVO]]) locaties voor het volgen, testen en evalueren van civiele en niet civiele UAV's in [[CFB Goose Bay|Goose Bay]], de kust van [[Newfoundland en Labrador]], [[CFB Cold Lake]] in het mid-oosten van [[Alberta]], het militaire vliegveld [[CFB Suffield|Suffield]] en het vliegveld van [[Foremost]].<ref>[https://web.archive.org/web/20131004102721/http://www.ccuvs.com/services/facilities.php Canadian Centre for Unmanned Vehicle Systems]</ref>

===VS===
De FAA heeft op 30 december 2013 zes nieuwe UAV-testsites aangewezen.<ref>[http://www.faa.gov/news/press_releases/news_story.cfm?newsId=15576 FAA selects unmanned aircraft systems research and test sites]</ref><ref>[http://motherboard.vice.com/blog/states-are-gearing-up-for-the-big-drone-boom Which States Are Poised to Cash In on the Drone Boom?]</ref>
# [[Griffiss International Airport]] op de voormalige [[Griffiss Air Force Base]] in [[Rome (New York)|Rome]] ([[New York (staat)|New York]]).<ref>[http://www.syracuse.com/news/index.ssf/2013/12/faa_selects_central_new_york_as_national_test_site_for_drone_research.html FAA selects Central New York as national test site for drone research]</ref> door NUAIR.<ref>[http://www.nuair.org/ Nuair]</ref>
# De staat [[Nevada (staat)|Nevada]] met de vliegvelden [[Creech Air Force Base]], [[Nellis Air Force Base]], [[Naval Air Station Fallon]], [[Kernwapentestgebied in Nevada|Nevada National Security Site]] en de [[Reno Stead Airport]].<ref>[https://web.archive.org/web/20131230232237/http://www.diversifynevada.com/key-industries/aerospace-defense/uav Why Nevada… for the UAV industry]</ref>
# [[North Dakota]] met de [[North Dakota Department of Commerce]], Northern Plains Unmanned Systems Authority<ref>[https://web.archive.org/web/20131230235405/http://www.business.nd.gov/target/uas/uas-test-site/ Northern Plains unmanned systems authority]</ref> en de [[University of North Dakota]] op de [[Grand Forks Air Force Base]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.hoeven.senate.gov/news/news-releases/hoeven-heitkamp-cramer-and-dalrymple-faa-selects-grand-forks-to-be-uas-test-site|titel=Hoeven, Heitkamp, Cramer and Dalrymple: FAA Selects Grand Forks to be UAS Test Site|bezochtdatum=2024-08-19|datum=2013-12-30|werk=hoeven.senate.gov|taal=en}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20140106040436/http://www.suasnews.com/2014/01/26780/heitkamp-hoeven-cramer-dalrymple-faa-selects-grand-forks-to-be-uas-test-site/ FAA Selects Grand Forks To Be UAS Test Site]</ref>
# [[Virginia Polytechnic Institute and State University]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131230233615/http://brabantio.me.vt.edu/sites/unmanned/ Unmanned systems lab]</ref> in een Mid-Atlantic Aviation Partnership met [[Rutgers University]] en de [[University of Maryland]].<ref>[http://www.aero-news.net/index.cfm?do=main.textpost&id=bbdcb39e-76ad-4360-b8c3-8f227669ba60 VA Tech aviation initiative to get $2.6 Million for UAV testing]</ref> op [[Fort Pickett]]<ref>{{Citeer web |url=http://www.unmanned.vt.edu/news/spaaros.html |titel=Spaaros |bezochtdatum=30 december 2013 |archiefdatum=7 maart 2015 |archiefurl=https://web.archive.org/web/20150307030024/http://www.unmanned.vt.edu/news/spaaros.html |dodeurl=ja }}</ref> bij [[Blackstone (Virginia)|Blackstone]] en de [[NASA]] locaties [[Langley Research Center]] en [[Wallops Flight Facility]].<ref>[https://web.archive.org/web/20140106031950/http://www.suasnews.com/2014/01/26775/nasa-offering-its-site-for-virginia-techs-unmanned-aircraft-testing/ NASA Offering Its Site For Virginia Tech’s Unmanned Aircraft Testing]</ref>
# [[Texas A&M University–Corpus Christi]] met het Lone Star UAS Initiative<ref>[https://web.archive.org/web/20131230232348/http://lsuasc.tamucc.edu/ Lone Star UAS Initiative]</ref> en [[Camber Corporation]] voor een UAV command and control center<ref>[https://web.archive.org/web/20131230231906/http://www.tamucc.edu/news/2013/10/100113%20Command%20and%20Control%20Center.html#.UsHXV56emTA UAV command and control center]</ref> op [[Lone Star Executive Airport]] bij [[Conroe]].
# De [[University of Alaska]] met 13 testing sites waarvan zes in [[Alaska]] vier in [[Hawaii]] [[Pohakuloa Training Area]] op [[Hawaï (eiland)|Hawaii eiland]], [[Oahu]] met o.a [[Schofield Barracks]], [[Wheeler Air Force Base]] en [[Kualoa Airfield]],<ref>[http://www.bizjournals.com/pacific/news/2013/12/30/hawaii-to-benefit-as-an-faa-approved.html?page=all Hawaii to benefit as an FAA-approved drone test site]</ref> [[Pacific Missile Range Facility]] op [[Kauai]], het eiland [[Niihau]]<ref>[http://www.staradvertiser.com/news/breaking/20131230_Hawaii_among_states_selected_by_FAA_for_drone_testing.html?id=238008621 Hawaii among states selected by FAA for drone testing]</ref> en drie in [[Oregon]]: het Economic Development for Central Oregon,<ref>[http://www.edcoinfo.com/ EDCO Oregon]</ref> [[Oregon State University]] en plaatselijke dronebedrijven op [[Eastern Oregon Regional Airport]] in [[Pendleton (Oregon)|Pendleton]].<ref>{{Citeer web|url=https://www.pendletonuasrange.com/|titel=Pendleton UAS Range: Pendleton Unmanned Aerial Systems|bezochtdatum=2024-08-19|werk=pendletonuasrange.com|taal=en}}</ref> [[Tillamook Airport]] bij [[Tillamook (plaats)|Tillamook]] en het gebied boven [[Warm Springs Indian Reservation]].<ref>[http://www.bizjournals.com/portland/morning_call/2013/12/turns-out-oregon-will-get.html Oregon is included in FAA drone test zones]</ref>

===Frankrijk===
Frankrijk doet het volgen, testen en evalueren van civiele en niet-civiele UAV's op de [[Istres-Le Tubé Air Base]] bij [[Istres]].<ref>[http://www.ainonline.com/aviation-news/ain-defense-perspective/2013-06-21/french-must-choose-patroller-or-watchkeeper French Must Choose: Patroller or Watchkeeper?]</ref>

===Engeland===
Het voorheen militaire vliegveld [[Aberporth Airport]] van de [[Royal Air Force]] aan de A487 kustweg in [[Ceredigion (graafschap)|Ceredigion]] in west [[Wales]] bij [[Cardigan Bay]] is door het National Aeronautical Centre (NAC) opengesteld voor civiele en niet civiele UAV's, in 2009 werd de baan verlengd van 900 naar 1200 meter en het omvat 1000 vierkante kilometer afgeschermd luchtruim. In 2011 kreeg het van de CAA toestemming om dit testluchtruim uit te breiden naar de [[Brecon Beacons]] zodat er buiten [[Line of sight]] getest kan worden.<ref>[http://www.wired.co.uk/news/archive/2012-11/05/drones-wales Former WW2 airfield in Wales transformed into drone testing ground]</ref> Op het nabijgelegen technologiepark ParcAberporth is ook het [[ASTRAEA]]-project gevestigd. Dit project om UAV's in het nationale civiele luchtruim te integreren, startte in 2006.

De Britse Civil Aviation Authority (CAA) heeft verklaard dat zij de niet-militaire drones die zwaarder zijn dan 20&nbsp;kg zal verplichten om een automatisch detectiesysteem te voeren dat andere vliegtuigen kan detecteren en deze ook kan ontwijken maar in veel huidige civiele UAV toepassingen ontbreekt.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/technology-19397816 The skies open up for large civilian drones]</ref> De CAA heeft ook aangegeven nog op zoek te zijn naar systemen om deze integratie mogelijk te maken.

===Spanje===
Spanje heeft de testlocatie [[El Arenosillo]] in [[Huelva (provincie)|Huelva]] opengezet als een ‘Excellence Centre for Unmanned Systems’ (CEUS).<ref>[https://web.archive.org/web/20131220204258/http://sfte2013.com/-el-arenosillo--test-range-.html Evolution of flight testing from manned vehicles to UAVs]</ref>

===Denemarken===
Het UAS Test Center op [[Funen]] krijgt in 2015 een uitbreiding waardoor Beyond Visual Line of Sight-testen mogelijk zijn.<ref>[http://www.uasdenmark.dk/ UAS Denmark]</ref>

===Noorwegen===
Het Andøya Test Center op [[Andøya]] binnen de noordpoolcirkel is open voor RPAS-testen.

===Zweden===
Zweden heeft zijn [[Vidsel]] testlocatie in de [[noordpoolcirkel]] opengesteld voor UAV's.<ref>[https://web.archive.org/web/20131220215142/http://www.vidseltestrange.com/ Vidsel]</ref>

==Schadelijke aspecten==
Naast aanvalsdrones kunnen ook andere drones gevaar opleveren, door botsingen en neerstorten, en ook privacy schenden, een en ander opzettelijk of door zorgeloosheid. Bij een luchthaven kan een drone ook veel (economische) schade aanrichten doordat het vliegverkeer stilgelegd moet worden ter voorkoming van een botsing, iets wat zich voordeed in december 2018 bij [[London Gatwick Airport]].<ref>https://tweakers.net/nieuws/147214/politie-looft-beloning-van-56000-euro-uit-voor-gouden-tip-gatwick-dronepiloot.html</ref> Ook bestaat het gevaar voor spionage: drones kunnen camerabeelden doorsturen naar buitenlandse servers, of [[malware]] installeren op de telefoons van de gebruiker, en op die manier toegang krijgen tot de computersystemen van de organisatie of het bedrijf.<ref name="scoop" /><ref name="dm15dec21" />

==Antidrone==
===Wirelessdroneaanval===
In 2013 werd er door Samy Kamkar een methode gedemonstreerd om in de lucht drones van hetzelfde type over te nemen. Dit was mogelijk omdat de [[Wireless LAN|wirelessverbinding]] van de drone niet door [[encryptie]] beveiligd was.<ref>{{en}} [http://arstechnica.com/security/2013/12/flying-hacker-contraption-hunts-other-drones-turns-them-into-zombies/ Parrot drones vulnerable to flying hack attack], december 2013</ref>

===Laserdroneaanval===
De Chinese Academy of Engineering Physics werkt aan een antidrone-[[Laser (licht)|laser]] voor drones tot 500 meter hoogte en een snelheid van maximaal 180&nbsp;km/h.<ref>[http://www.telegraaf.nl/digitaal/23281745/__China_schiet_drones_uit_lucht_met_laser__.html China schiet drones uit lucht met laser]</ref>
Het Amerikaanse [[Boeing Laser Avenger]] is een ander antidronelaserproject<ref>[http://www.washingtontimes.com/news/2014/sep/9/army-laser-weapon-passes-big-test-cuts-through-fog/ Army laser weapon passes big test, cuts through fog to take down drones]</ref> waarvan ook maritieme versies bestaan.<ref>[http://www.wired.com/2013/04/laser-warfare-system/ Laser warfare system]</ref>

===RF-stoorzender===
Een [[stoorzender]] (zoals de Warlock radio frequency jammer) is een zender om het [[radio]]signaal voor besturing of video tussen de drone en het grondstation te verstoren. Stoorzenders zijn in de meeste landen verboden. Als het stuursignaal wegvalt zal de drone in de meeste gevallen in de veilige terugkeermodus gaan en op basis van GPS de waypoints volgen naar het startpunt. Als tegenmaatregel is een opstelling met vier antennes mogelijk.<ref>[http://repository.cmu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1331&context=dissertations dynamic beamforming optimization for anti-jamming and hardware fault recovery]</ref>

===Audio drone shield===
*Het project Drone Shield 2013 werd opgezet met een [[Raspberry Pi]] waarbij een microfoon alle binnenkomende geluiden test op profielen van dronegeluiden in een database waarna het een signaal afgeeft zoals e-mail of een knipperend licht.<ref>[http://orlo.org/drone-world/ Drone Shield]</ref> Het systeem is vergelijkbaar met de [[Gunfire locator]].
*Embedded Acoustics onderzoekt deze versie met toevoeging van een [[ultrasoonsensor]],<ref>[http://www.nctv.nl/Images/embedded-acoustics-bv_tcm126-572380.pdf Embedded Acoustics]</ref> een techniek die ook gebruikt werd in de Sensefly.<ref>[http://www.gizmag.com/sensefly-exom-quadcopter-drone/34650/ Sensefly]</ref>

===Droneradar===
De droneradar is een vogelradar<ref>[https://web.archive.org/web/20141212044913/http://virtual.clemson.edu/groups/birdrad/birdradar.htm Birdrad]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20150924035347/http://www.int-birdstrike.org/Cairns_Papers/IBSC29%20WP14.pdf Current stage of bird radar systems]</ref> die ingezet wordt voor het detecteren van drones.

===Camouflage===
Adam Harvey en Johanna Bloomfield hebben de kledinglijn ''Stealth Wear'' uitgebracht waarbij de gebruikte stof herkenning door [[FLIR]]-scanners zou blokkeren.<ref>[http://www.wired.com/2013/01/anti-drone-camouflage-apparel/ Anti-drone camouflage: what to wear in total surveillance]</ref>

== Zie ook ==
* [[Onbemand vaartuig]]
* [[Zelfrijdende auto]]
* [[Drone-lichtshow]]

== Externe links ==
* [https://map.droneguide.be/ Kaart waar je mag vliegen met drones in België]
* [https://map.godrone.nl/#loc=52.3667140,4.9895673,11 Kaart waar je mag vliegen met drones in Nederland]

{{Appendix|2=
{{References}}
}}
{{Commons|Unmanned aerial vehicle}}
{{Bibliografische informatie}}

[[Categorie:Onbemand luchtvaartuig| ]]