Overleg:Burcht (kasteel)

Ik weet alleen hoe burgten in het Noorden worden genoemd. Wie kan dit lijstje aanvullen? (Serassot 24 dec 2003 12:21 (CET))

Iets anders: Is een burcht iets anders dan een burgt? Elly 24 dec 2003 12:25 (CET)

Ik had in een wat verouderd woordenboek gekeken. In de nieuwe Van Dale komt het woord niet voor, wel burgwal (met een g), met als omschrijving: wal om een burcht.
Ik denk dat burgt ons niet vreemd voorkomt omdat het in veel (kasteel)namen zit. (Serassot 24 dec 2003 14:47 (CET))

Het oorspronkelijke woord is burg (zie ook het Duits), en dat gaat nog verscholen in burgwal. Sommige Nederlandse woorden hebben later een -t gekregen (de oorzaak daarvan is mij niet bekend), bijvoorbeeld ook inkt (Engels: ink). Burgt is niets meer dan een alternatieve spelling, alle burchten gaat taalkundig terug op burg.Fransvannes 24 dec 2003 15:23 (CET)

---

Met enkele kleine aanpassingen ziet het artikel iets minder eng-Nederlands uit. Door de wol geverfd 18 mei 2005 18:25 (CEST)

---

als burcht en burg hetzelfde zijn hoe zit dat dan met plaatsnamen zoals kattenburg, of ij-burg? of is het woord burg later ook gebruikt voor kunstmatige eilanden? ik kan hier verder weinig over vinden.

Voor kunstmatige eilanden worden vaak kunstmatige namen bedacht. IJburg is er zoeen, vermoed ik. Kattenburg is al een stuk ouder (1655, lees ik hier, maar ook daar was geen burcht, zo te zien). Het zit dus zo: er zijn (waren) veel plaatsnamen op -burg. Oorspronkelijk betekende dat burcht en stond er bij zulke plaatsen ook een burcht, maar later kregen plaatsen (of eilanden) zonder burcht ook zo'n naam. Het klonk waarschijnlijk wel mooi, een burg-naam. Het is dus inderdaad niet zo dat je bij alle namen op -burg sporen van een burcht zult vinden. Fransvannes 6 mei 2006 16:07 (CEST)

Burg / burcht

Burcht en burg hebben dezelfde betekenis. Burgt is echter (door mij) nergens te vinden. Wel Borcht (Limburgs)...Ik ga (ook) spitten.--EdwinB 30 mei 2006 08:04 (CEST)

Niet te vinden? De eerste de beste zoekopdracht in Google levert allemaal "Burgten" in eigennamen op. Of kijk anders hier. Fransvannes 30 mei 2006 09:36 (CEST)

Ik doelde op 'Burgt' in woordenboeken, zoals de Van Dale...

Nee, allicht staat het daar niet in. De spelling is verouderd. Fransvannes 30 mei 2006 09:53 (CEST)

Onder burgt kan ik weinig meer vinden dan namen en bedrijven, (tot nu toe 1 hit: http://www.boekopcd.nl/product_info.php?cPath=66&products_id=8950, wel meer op burg. Op http://de.wikipedia.org/wiki/Burg is de Duitse versie te vinden.--EdwinB 30 mei 2006 10:17 (CEST)

Ik zal een taallink aanbrengen. Ik zie trouwens ook een twijfel-sjabloon op dit artikel, zonder dat die twijfel op de overlegpagina wordt uitgelegd. In de bewerkingsgeschiedenis zie ik staan dat kasteel, slot en burcht niet hetzelfde zouden zijn. Er zijn natuurlijk nuanceverschillen, maar Van Dale geeft onder "slot" het synoniem "burcht" op (Slot Loevestein) en onder een van de betekenissen van "kasteel" burcht en slot. Conclusie: er zijn bouwwerken die zowel burcht als kasteel als slot kunnen heten. Al zijn er vast ook bouwwerken die alleen kasteel kunnen heten. Ik haal het sjabloon weg. Fransvannes 30 mei 2006 10:26 (CEST)

Toch twijfel hier

Toch twijfel ik nog aan het gedeelte over burg, burgt, burcht, met en zonder 't'...en de uitleg met ink(t) en dat het 'burg' alszodanig nog gebruikt wordt in bv burgwal, etc. zie ik ook niet zo.....´t is mij niet duidelijk hoor.--EdwinB 30 mei 2006 11:26 (CEST)

Is het twijfel of is het niet begrijpen? Want waar twijfel je aan? Er staat immers niet dat burg nog gebruikt wordt, maar dat men het "nog kan zien". Namelijk in straatnamen en plaatsnamen. Men kan zien dat het woord burg er was. Ik zal kijken of ik het begrijpelijker kan formuleren. Fransvannes 30 mei 2006 11:45 (CEST)en intussen gedaan

Gevonden..............op http://www.snoerman.org/udh/km/etymologie.html

'Teel-burg'

Laten we beginnen bij het minst omstreden deel van de naam: -burg. Dit is inderdaad hetzelfde woord als burcht. De -t is hier een typisch Nederlandse toevoeging die in een aantal woorden is opgetreden en in dialecten vaker voorkomt dan in de standaardtaal (vergelijk Nederlands inkt met Engels ink, en bijvoorbeeld dialectisch misschient, en langst in de betekenis van 'langs, naast'). Op de betekenis heeft deze toegevoegde -t geen enkele invloed. Het woord burg komt in veel Germaanse talen voor, ook al in de vroege middeleeuwen. Het betekende niet alleen 'burcht, versterkte plaats', maar ook 'stad' en 'woonplaats'. Hoe het zit met de 'bepaalde juridische status' die bij een 'burg' hoorde, is zeker voor de zevende eeuw onduidelijk. Aangezien vrijwel al onze bronnen voor plaatsnamen in deze vroege periode oorkonden (en dus juridische documenten) zijn, is enige vorm van 'juridische status' vrijwel altijd inbegrepen. Bovendien is bij een woonplaats (hoeve, gehucht) altijd eigendom in het geding, en dat is een juridisch begrip. Ook hier dreigt dus een cirkelredenering. Zolang de archeologie niet anders uitwijst, mogen we dan ook niet uitgaan van een Merovingische versterking in of bij Tilburg. De plaatsnaam kan daarvoor niet als bewijs worden ingezet. Tilburg is een 'til-(woon)plaats'. Het is echter vooral het eerste deel van de naam (til-) dat tot problemen leidt, problemen die soms meer te maken lijken te hebben met de smaak van de betrokken historici dan met taalkundige argumenten. Dat het element een afleiding is van Germaans *tilja- 'nieuw gewonnen land' is onder plaatsnaamkundigen namelijk nauwelijks nog een punt van discussie. In de vroege zevende eeuw werd *tilja- tot tilla en dat is in feite de vorm die we aantreffen in het Tilliburgis van 709. Als er daarbij al een probleem bestaat, dan zou dat de -i-`kunnen zijn, waar we eerder zoiets als **Tilleburg- zouden verwachten, maar hier zal waarschijnlijk het Latijn als schrijftaal van invloed zijn geweest - net als bij de naamvalsuitgang. Zowel deze bindvocaal (de tussenklinker tussen de samenstellende delen van een compositum of samengesteld woord) als de oorspronkelijk Germaanse (Oudnederlandse) naamvalsuitgang vielen later weg, met de naam Tilburg als resultaat. De meest directe afstammelingen van dit Germaanse woord *tilja- in het Modern Nederlands zijn telen en teelt. Tilburg betekent dus 'woonplaats op/in nieuw gewonnen land'. Tot zover weinig nieuws, want hierover waren plaatsnaamkundigen het al geruime tijd eens. Nieuw was wel - voorzover ik kan overzien - mijn suggestie dat we het Latijnse Tilliburgis uit 709 dienen op te vatten als een enkelvoud en dat we de datumregel in de oorkonde (Actum publice Tilliburgis, XII kalendas iunias, anno XV Childeberti gloriosissimi regis; ONB nr 888) dus niet mogen vertalen met 'In het openbaar gedaan in de Tilburgen, op 21 mei in het vijftiende (regerings)jaar van Childebert (709), zeer roemrijke koning' zoals nu nog vaak wordt gedaan. Wat de schrijver hier kort en bondig bedoelde, is 'in Tilburg'. Plaatsnamen in het Oudnederlands staan vaak in het meervoud, en in de datief, en alles wijst erop dat dit weinig of niets betekende. De uitgang lijkt te hebben gefungeerd als een locatief, een naamval die als zodanig in de Germaanse talen al niet meer bestond, met de betekenis 'in/bij'.

Wat wil je hier nu precies mee aangeven? Het stond er toch gewoon zo? (het hele verhaal gaat trouwens voor minder dan de helft over "burg") Fransvannes 30 mei 2006 13:47 (CEST)

Oh??

In dat artikel staat (mi) toch duidelijk dat burg ook stad betekent, en dat dat alszodanig wordt gebruikt in bv Tilburg. ZO staat dat NIET in het artikel.--EdwinB 30 mei 2006 17:08 (CEST)

Je had helemaal nergens aangegeven dat het je daarom te doen was. Ik pas de tekst nog een klein beetje aan. Fransvannes 2 jun 2006 10:02 (CEST)

Je hebt gelijk, excuus........fijn dat je het hebt verduidelijkt....groet, --EdwinB 2 jun 2006 11:37 (CEST)

Etymologie van "slot"

Help me alstublieft, kan iemand me vertellen over de etymologie van het woord slot in de betekenis van kasteel, burcht? Danke Mallerd 26 jul 2007 20:55 (CEST)