Brontekst bekijken van Qoppa

{{Zijbalk Grieks alfabet|Qoppa}}
De '''qoppa''' (hoofdletter '''Ϙ''' of '''Ϟ''', kleine letter '''ϙ''' of '''ϟ'''; [[Grieks]]: ''κόππα'') is een [[letter]] uit het [[Griekse alfabet]] en heeft als [[numeriek]]e waarde het getal 90. De letter is net als de rest van het Griekse alfabet geleend van de [[Feniciërs]].

== Letterwaarde ==
In het Fenicisch werd de letter ''qoph'' uitgesproken als {{IPA|q}}; in het Grieks, dat zo'n klank niet bezat, werd de letter gebruikt om de {{IPA|k}} te noteren vóór de [[achterklinker]]s < [[Ο]] >, < [[Υ]] > en < [[Ω]] >. In deze functie werd het letterteken ook overgenomen door de Italische alfabetten, waar het [[Latijns alfabet|Latijnse alfabet]] deel van uitmaakt. Aangezien de qoppa echter dezelfde klank uitdrukte als de [[Kappa (letter)|kappa]] < [[Κ]] >, maar gewoon in een andere context, bleef in de meeste Griekse alfabetten alleen de kappa over.<ref name="Woodard">{{Aut|Woodard}}, Roger D. (1997). ''Greek Writing from Knossos to Homer''. New York: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-510520-6}}.</ref>

Slechts in enkele [[Doriërs|Dorische]] gebieden bleef de qoppa in gebruik tot de [[5e eeuw v. Chr.]]<ref name="Woodard" /> De qoppa werd zelfs gebruikt als symbool voor de (Dorisch sprekende) stad [[Korinthe (stad)|Korinthe]], waarvan men de naam oorspronkelijk als < ϘΟΡΙΝΘΟΣ > (tegenover het klassieke < ΚΟΡΙΝΘΟΣ >) spelde.

== Cijferwaarde ==
Ook toen de qoppa al lang niet meer als letterteken gebruikt werd, bleef ze in gebruik binnen het [[Milete|Miletische]] stelsel van Griekse cijfers. De letter kreeg dan de waarde 90. Hoewel de vorm van de letter door de eeuwen heen veranderd is, wordt ze nog steeds gebruikt in deze functie.<ref name="eversoncase">{{Aut|Everson}}, Michael (1998). ''[http://dkuug.dk/jtc1/sc2/wg2/docs/n1938.pdf On Greek Letter Koppa]''.</ref>

== Vormen van de qoppa ==
In [[cursief]] schrift werd de gesloten cirkel bovenaan de qoppa (handgeschreven als [[Bestand:Greek Koppa cursive 01.svg|x16px]]) vaak aan de zijkant ([[Bestand:Greek Koppa cursive 02.svg|x16px]]) of aan de bovenkant ([[Bestand:Greek Koppa cursive 03.svg|x16px]]) open gelaten. Dit zijn dan ook de vormen die het Cyrillische ([[Ҁ]]) en Gotische ([[Bestand:Gothic Numeral 90.svg|x20px]]) alfabet overnamen om het getal 90 aan te duiden. Ook het [[Koptisch alfabet|Koptische alfabet]] gebruikte een gelijkaardig teken [[ϥ]] voor het cijfer 90, al kreeg dit teken de klankwaarde {{IPA|f}} (ontleend aan het [[Demotisch]]) mee. In de latere Griekse [[minuskel]] werd de vorm verder vereenvoudigd tot een soort bliksemschicht ([[Bestand:Greek Koppa cursive 04.svg|x16px]], [[Bestand:Greek Koppa cursive 05.svg|x16px]]).

{{Appendix|1=alles|2=
'''Verder lezen'''
*{{Aut|Powell}}, Barry B. (1991). ''Homer and the Origin of the Greek Alphabet''. New York: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-37157-0}}.
*{{Aut|Threatte}}, Leslie (1980). ''The Grammar of Attic Inscriptions''. Berlin: De Gruyter. {{ISBN|3-11-007344-7}}.
*{{Aut|Woodard}}, Roger D. (1997). ''Greek Writing from Knossos to Homer''. New York: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-510520-6}}
----
'''Referenties'''
{{References}}
}}

[[Categorie:Grieks alfabet]]