Brontekst bekijken van Sojoez MS-10

{{Infobox missie Sojoez
| afbeelding=
| onderschrift= 
| missie= Sojoez MS-10
| aantal= 2
| lanceerplatform= LC1, [[Kosmodroom Bajkonoer]]
| lanceerdatum= 11 oktober 2018, 08:40:15 UTC
| landingsplaats= 20 km ten oosten van [[Jezqazğan]]
| landingsdatum= 11 oktober 2018
| missieduur= 19 minuten, 14 seconden
| hoogte= Vlucht afgebroken op +/- 100 km
| hoek= 51,6°
| rondjes= 
| reisafstand=
| afbeelding2= Soyuz_MS-08_backup_crew_in_front_of_the_Soyuz_spacecraft_mockup.jpg
| onderschrift2= 
| vorige= [[Sojoez MS-09|MS-09]]
| volgende = [[Sojoez MS-11|MS-11]] 
}}
'''Sojoez MS-10''' ([[Russisch]]: Союз МС-10) was een ruimtevlucht naar het [[Internationaal ruimtestation ISS]] die voortijdig werd afgebroken. Het zou de 139ste vlucht zijn van een [[Sojoez (ruimtecapsule)|Sojoez-capsule]] en de tiende van het nieuwe Sojoez MS-type. De lancering was op 11 oktober 2018. Tijdens deze vlucht zouden twee bemanningsleden naar het [[Internationaal ruimtestation ISS]] vervoerd worden voor [[ISS-Expeditie 57]]. De bemanningsleden waren [[Aleksej Ovtsjinin]] van [[Roskosmos]] en [[Nick Hague]] van [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]].

Oorspronkelijk zou [[Nikolaj Tichonov (ruimtevaarder)|Nikolaj Tichonov]] het derde bemanningslid zijn. Het aantal bemanningsleden voor ISS-Expeditie 57 en 58 werd echter teruggebracht van zes naar vijf.{{bron?||2018|10|12}}

== Ongeluk ==
De vlucht werd ongeveer 2 minuten en 3 seconden<ref>{{en}}{{aut|Jonathan McDowell}}[http://planet4589.org/latest.html], Jonathan’s Spacereport, geraadpleegd op 12 oktober 2018</ref> na de lancering afgebroken door een probleem met de [[Sojoez (raket)|draagraket]] dat hevige vibraties veroorzaakte. Dit gebeurde kort na het afwerpen van de vier boosters en de ontsnappingsraket-toren. Ondanks dat de ontsnappingsraket-toren al was afgeworpen, kon de Sojoez-capsule toch wegkomen van de raket dankzij een tweede set ontsnappingsmotoren die onder in de neuskegel zit. Er werd een ballistische noodlanding uitgevoerd. Tijdens deze ballistische vlucht werd de bemanning door de atmosferische afremming blootgesteld aan 6 tot 7[[G-kracht|G]].<ref>{{en}}[https://twitter.com/lorengrush/status/1050344889236549637?s=21 Tweet van Loren Grush], Twitter, 11 oktober 2018</ref> De capsule landde zo’n 20 km ten oosten van [[Jezqazğan]] in [[Kazachstan]]. De bemanning bleef ongedeerd.

Search and Rescue-ploegen waren vrijwel meteen na de landing ter plaatse en de bemanning werd al snel naar [[Bajkonoer]] gerepatrieerd waar ze hun familie konden ontmoeten en een nacht ter observatie in het ziekenhuis doorbrachten. De dag erop vlogen ze terug naar trainingscentrum sterrenstad.

Volgens eerste berichten in de Russische media zou een van de vier afgeworpen eerstetrap-booster de tweede (middelste) trap hebben geraakt en beschadigd. Dit werd de volgende dag door Roskosmos bevestigd.<ref>{{en}}[https://twitter.com/spcplcyonline/status/1050741502610169856?s=21 Tweet van Marcia Smith], Twitter, 12 oktober 2018</ref>

== Nasleep ==
Op 23 oktober 2018 gaf [[Administrator of NASA|NASA administrator]] [[Jim Bridenstine]] aan dat de Russen een goed beeld hadden van wat er gebeurd is. Er werden in de weken daarna drie onbemande Sojoez-raketten met een identiek afkoppelingssysteem voor boosters gelanceerd die alle drie succesvol waren. Dit was een voorwaarde om in december de bemande sojoezvluchten te hervatten.<ref>{{en}}{{Aut|William Harwood}}[https://spaceflightnow.com/2018/10/23/nasa-administrator-says-russians-on-track-for-december-soyuz-flight-to-station/ NASA administrator says Russians on track for December Soyuz flight to station], Spaceflight Now, 24 oktober 2018</ref>

=== Gevonden oorzaak ===
Op 31 oktober 2018 kwam Roskosmos met het eindrapport. De oorzaak lag in een verbogen sensor-pin in een van de vier boosters die de eerste trap vormen. Deze verhinderde het correct werken van een sensor<ref>[https://nos.nl/artikel/2257235-lancering-sojoez-raket-mislukt-door-defecte-sensor.html Lancering Sojoez-raket mislukt door defecte sensor], NOS.nl, 31 oktober 2018</ref>. De gewraakte sensor activeert normaal gesproken nadat de explosieve-bouten onderaan de booster zijn afgegaan en de onderzijde van de booster enige afstand van de tweede trap heeft. Na het activeren van die sensor worden de motoren van de booster uitgezet en opent er bovenaan de booster een ventiel waardoor er zuurstof uit de zuurstoftank blaast. Door de stuwkracht van die zuurstofstroom wordt normaliter de bovenzijde van de booster bij de tweede trap weg gestuwd. Echter, doordat de sensor niet werkte gingen de motoren niet uit en opende het ventiel van de stuwer niet. Hierdoor boorde de punt van de booster zich in de brandstoftank van de tweede trap die openscheurde. Na vijf seconden in een ongecontroleerde vlucht werden de ontsnappingssystemen van de Sojoez-capsule geactiveerd.

=== Gevolgen voor de bemanning van het ISS ===
Om te voorkomen dat het ISS tijdelijk onbemand raakt, werd de geplande lanceerdatum van [[Sojoez MS-11]] van 20 december naar 3 december 2018 verschoven. Dat is voor Sojoez MS-09 het ISS verlaat in plaats van daarna<ref>{{en}}[https://www.cbc.ca/news/technology/russia-space-launch-1.4784356 Canadian expected to be aboard Russia's 1st manned space mission since rocket failure], CBC, 31 oktober 2018</ref>.

Hague en Ovtsjinin werden op 14 maart 2019 alsnog naar het ISS gelanceerd met [[Sojoez MS-12]].

== Achtergrond ==
Het ongeluk vond plaats in een periode waarin de Sojoez al zeven jaar het enige beschikbare ruimteschip was dat bemande vluchten naar het ISS uitvoerde. Het zou volgens de planning van oktober 2018 nog zeker negen maanden duren voordat NASA’s [[Commercial Crew|Commercial Crew-partners]] ruimtevaarders gaan vervoeren (in werkelijkheid zelfs meer dan twee jaar). Hoewel andere rakettypen van [[Roskosmos]] de voorgaande jaren een slechte reputatie hadden gekregen, had de draagraket van het type Sojoez-FG in de voorgaande 64 vluchten nog nooit een anomalie ondergaan.

Het was de derde succesvolle noodlanding van een Sojoez-capsule ooit. Eerder maakten de vluchten [[Sojoez 18A]] (1975) en [[Sojoez T-10-1]] (1983) een noodlanding. Het was het derde incident met een Sojoez-capsule in anderhalf jaar tijd. In [[Sojoez MS-09]] bleek een gaatje te zitten, en [[Sojoez MS-02]] beschadigde bij de landing door een harde klap van de parachutekabel.<ref>{{en}}{{Aut|Jeff Foust}}[http://spacenews.com/soyuz-capsule-suffered-partial-depressurization-during-april-landing/ Soyuz capsule suffered partial depressurization during April landing] SpaceNews, 17 oktober 2017</ref>

==Bemanning==
{| class="wikitable"
!style="width:150px;"|Positie !! style="width:200px;"| Ruimtevaarder
|-
! valign="center"| Commandant
| align="center"| {{RU-VLAG}} [[Aleksej Ovtsjinin]], [[Roskosmos|RSA]]<br /> 2e ruimtevlucht
|-
!valign="center"| Flight Engineer 2
| align="center"| {{VS-VLAG}} [[Nick Hague]], [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]]<br /> 1e ruimtevlucht
|}

===Reservebemanning===
{| class="wikitable"
!style="width:150px;"|Positie !! style="width:200px;"| Ruimtevaarder
|-
! valign="center"|Commandant
| align="center" | {{RU-VLAG}} [[Oleg Skripotsjka]], RSA
|-
! valign="center" | Flight Engineer 2
| align="center" | {{VS-VLAG}} [[Shannon Walker]], NASA
|}

== Externe links ==
* {{en}} [https://web.archive.org/web/20210424113420/https://www.nasa.gov/mission_pages/station/expeditions/expedition57/index.html Expeditie 57] op de website van [[National Aeronautics and Space Administration|NASA]]
* {{Link YouTube|id=LUwnLFKfuBE|label=Lancering van Sojoez MS-10}}
* [https://youtu.be/ocn7aLqEq-Q Onofficiële simulatie van het MS-10 ongeluk op YouTube]

{{Appendix|2=
* {{en}}[http://www.spacefacts.de/mission/english/soyuz-ms-10.htm Mission report: Soyuz MS-10] op Spacefacts.de, 15 mei 2018, <small>geraadpleegd 19 mei 2018</small>
----
{{References}}
}}

{{Navigatie expedities naar het International Space Station}}
{{Navigatie Sojoez MS missies}}

[[Categorie:Sojoezprogramma]]
[[Categorie:Ruimtevaartincident of -ongeluk]]
[[Categorie:Ruimtevaart in 2018]]