Nouveau réalisme

Arman Foto: Lothar Wolleh

Villiglé Foto: Lothar Wolleh

Niki de Saint Phalle Foto:Lothar Wolleh

Jean Tinguely Foto Lothar Wolleh

Het Nieuw realisme was een stijl binnen de schilderkunst. Het kan ook op literatuur betrekking hebben.

Ontstaan

Op 14 april 1960 schreef de Franse criticus Pierre Restany in zijn eerste Manifeste du Nouveau Réalisme, te Milaan: ...De traditionele middelen zijn uitgeput; er is geen andere reactie mogelijk dan de afschaffing van het schilderij... In het tweede manifest, dat het jaar daarop verschijnt, verklaart hij: ...De nieuw realisten zien de wereld als een schilderij, een groot fundamenteel waarvan zij zich wezenlijke fragmenten eigen willen maken ...

De groep is officieel samengesteld op 27 oktober 1960 en omvat Arman (Armand Fernandez), François Dufrêne, Raymond Hains, Jacques Mahé de la Villeglé, Wolf Vostell, Yves Klein, Martial Raysse, Daniel Spoerri, Jean Tinguely, Mimmo Rotella, en César (Baldaccini). Nadien voegden Niki de Saint Phalle, Deschamps en tenslotte Christo (Javacheff) zich bij de groep.

Een eerste collectieve manifestatie vond plaats op het Festival d'avant-garde, te Parijs in november-december van 1960. Daarop volgde al in mei 1961 een tweede expositie, in de Galerie J., met het thema Quarante Degrés au-dessus de Dada.

De nieuwe realisten bleven actief, vervolgens in juni te Stockholm en in juli te Nice. Nog in 1961 en 1962 werd voor hen een speciale zaal gereserveerd in de Parijse Salon Comparaisons. In juli 1961 waren ze ook te zien op de expositie Paris-New York van de Galerie Rive droite en in juni 1962 op de expo Donner à voir I van de Galerie Creuze.

Telkens werd de kijker geconfronteerd met de banaal alledaagse dingen uit de straat van het onopvallende stedelijke milieu. Restany filosofeerde over la poésie d'une civilisation urbaine.

De beweging werd opgeheven te Milaan, in 1970.

Nederland

Alhoewel, binnen de Haagse kunst van de zeventiger jaren groepeerden een aantal Nederlandse kunstenaars zich als De Nieuwe Realisten. Het waren Pat Andrea, Peter Blokhuis, Walter Nobbe, Jurjen de Haan, en Maarten van Dreven. Ze hadden hun artistieke opleiding meegemaakt aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Het was vooral docent Co Westerik die ze stevig beïnvloedde. Vaak verdrongen ze het individuele kunstenaarschap door gezamenlijke artistieke activiteiten, waarbij omvangrijke werken ontstaan, waaraan elk een eigen bijdrage leverde.

Op dit moment zijn er veel kunstenaars die zich bezighouden met de realistische schilderkunst, aangevuld met een stukje surrealisme of sprookjesrealisme. De benaming Nieuwrealisme kan ook in een wat breder perspectief gezien worden. De hierboven genoemde benaming surrealisme komt uit het Frans en betekent vrij vertaald: "Boven de werkelijkheid staande kunst". Eigenlijk wil surrealisme niets anders zeggen dan: Het weergeven van beelden, van vervormde- afwijkende voorstellingen, het zijn meestal herkenbare dagelijkse vormen welke met elkaar geen enkele, weinig of juist veel verband met elkaar houden en afstammen uit de wereld van onze dromen, illusies en fantasieën. De wetten van perspectief en zwaartekracht gelden geheel niet of nauwelijks meer, of worden daarentegen juist versterkt. Realistisme en surrealisme, stimuleert de fantasie van de kijker zo dat deze een deel eigen interpretatie van het kunstwerk opbouwt en het andere deel gelijk ziet zoals iedereen dit ziet.