Tefra: verschil tussen versies
k Bot: Wijziging Categorie:Vulkanisme |
Tefra is ontleend aan het zweeds, vandaar spelling met f ipv ph |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
''' |
'''Tefra''' is een term uit de [[vulkanologie]] en [[geologie]] waarmee brokstukken in [[extrusief gesteente]] worden aangeduid. |
||
==Onstaan van |
==Onstaan van tefra== |
||
Tefra wordt gevormd bij explosief [[vulkanisme]], dat voornamelijk bij [[eruptie]]s van [[felsisch]] [[magma]] voorkomt. Doordat de [[viscositeit]] van felsisch magma erg hoog is, zal het magma moeilijk naar buiten kunnen en voor verstoppingen in de [[kraterpijp]] van een vulkaan leiden, waardoor explosies plaatsvinden. De tefra zijn de brokstukken die hierbij gevormd worden. De brokstukken kunnen in het magma ontstaan zijn, maar ook stukken materiaal van de omringende gesteenten aan het oppervlakte of dieper in de [[Aarde (planeet)|Aarde]]. Bij een uitbarsting kan de tefra in de lucht geslingerd worden en naar beneden vallen (zogenaamde [[fall-out (vulkanologie)|fall-out]]) of met een [[lava]]stroom of [[lahar]] meegevoerd worden. |
|||
===Onderverdeling=== |
===Onderverdeling=== |
||
Tefra wordt onderverdeeld naar grootte: |
|||
* brokstukken kleiner dan 2 [[mm]] wordt "[[as (vulkaan)|as]]" genoemd. |
* brokstukken kleiner dan 2 [[mm]] wordt "[[as (vulkaan)|as]]" genoemd. |
||
* brokstukken tussen 2-64 mm worden "[[lapilli]]" genoemd. |
* brokstukken tussen 2-64 mm worden "[[lapilli]]" genoemd. |
||
Regel 12: | Regel 12: | ||
Slierten vulkanisch glas worden wel [[Pele's hair]] (haar van Pele) genoemd. |
Slierten vulkanisch glas worden wel [[Pele's hair]] (haar van Pele) genoemd. |
||
== |
==Tefra in gesteenten== |
||
Gesteenten die voornamelijk uit |
Gesteenten die voornamelijk uit tefra bestaan worden [[pyroclastisch]]e gesteenten genoemd. Bij vulkanische as wordt dit gesteente [[tufsteen]] genoemd, gesteenten die uit grotere fragmenten bestaan worden [[vulkanisch agglomeraat|vulkanische agglomeraten]] genoemd. |
||
==Zie ook== |
==Zie ook== |
Versie van 17 mei 2006 17:02
Tefra is een term uit de vulkanologie en geologie waarmee brokstukken in extrusief gesteente worden aangeduid.
Onstaan van tefra
Tefra wordt gevormd bij explosief vulkanisme, dat voornamelijk bij erupties van felsisch magma voorkomt. Doordat de viscositeit van felsisch magma erg hoog is, zal het magma moeilijk naar buiten kunnen en voor verstoppingen in de kraterpijp van een vulkaan leiden, waardoor explosies plaatsvinden. De tefra zijn de brokstukken die hierbij gevormd worden. De brokstukken kunnen in het magma ontstaan zijn, maar ook stukken materiaal van de omringende gesteenten aan het oppervlakte of dieper in de Aarde. Bij een uitbarsting kan de tefra in de lucht geslingerd worden en naar beneden vallen (zogenaamde fall-out) of met een lavastroom of lahar meegevoerd worden.
Onderverdeling
Tefra wordt onderverdeeld naar grootte:
- brokstukken kleiner dan 2 mm wordt "as" genoemd.
- brokstukken tussen 2-64 mm worden "lapilli" genoemd.
- brokstukken groter dan 64 mm worden "vulkanische bommen" genoemd.
Slierten vulkanisch glas worden wel Pele's hair (haar van Pele) genoemd.
Tefra in gesteenten
Gesteenten die voornamelijk uit tefra bestaan worden pyroclastische gesteenten genoemd. Bij vulkanische as wordt dit gesteente tufsteen genoemd, gesteenten die uit grotere fragmenten bestaan worden vulkanische agglomeraten genoemd.