Abracadabra

De term abracadabra is een oude bezwerings- of toverformule die geacht werd een genezende werking te hebben. Het woord werd in de vorm van een gelijkzijdige driehoek geschreven in elf regels, die telkens één letter minder bevatten.

        A B R A C A D A B R A
         A B R A C A D A B R
          A B R A C A D A B
           A B R A C A D A
            A B R A C A D
             A B R A C A
              A B R A C
               A B R A
                A B R
                 A B
                  A   

De term werd voor het eerst in deze zin gebruikt in de 2e eeuw door Serenus Sammonicus, arts van de Romeinse keizer Caracalla in De Medicina Praecepta. Hij beval aan de formule in de vorm van een amulet te dragen. De veronderstelling was dat de ziekte of pijn op dezelfde manier zou afnemen en verdwijnen als het woord zelf.

Er zijn verschillende theorieën over de bron van de toverspreuk. Een daarvan luidt dat de formule zijn oorsprong vindt in de joodse mystiek uit de Kabbala. Het woord zou dan een verbastering zijn van twee Hebreeuwse woorden: ha-brachah (de zegening, wat gezien kan worden als een eufemisme voor een vervloeking) en dabra, een Aramees woord voor de pest. Deze opvatting wordt door sommigen in twijfel getrokken omdat in de oudheid deze wijze van het bestrijden van demonen algemeen bekend was en dat Abracadabra gewoon de naam was van een van die demonen.

Een andere theorie luidt dat het woord komt van het Griekse abrasadabra (de vervanging van de s door een c zou berusten op een foutieve overzetting). In deze theorie zou de term een geheim woord zijn dat werd gebruikt door een gnostische sekte in Alexandrië, waarschijnlijk gebaseerd op Abrasax, (ook Abraxas), hun voornaamste godheid.

Ook wordt beweerd dat de spreuk is samengesteld uit de beginletters van de Hebreeuwse woorden Ab (vader), Ben (zoon) en Acadsch (heilige geest). Ook de term 'Abraxas' zelf zou magische kracht hebben bezeten. De letters van het woord vertegenwoordigen in de Griekse notatie het telwoord 365: de dagen van het jaar.

Ook in de verhalen over Harry Potter van de Engelse schrijfster J.K. Rowling, die zich afspelen in een magische wereld, komt de term voor in de vorm Avada Kedavra.

Tegenwoordig duidt de term in onze taal voornamelijk aan dat iets voor ons onbegrijpelijk is.