Torbjörn Lundquist

Torbjörn Iwan Lundquist (Stockholm, 30 september 1920 – Grillby, 1 juli 2000) was een Zweeds componist, dirigent en musicoloog.

Levensloop

Lundquist studeerde na zijn militaire dienst vanaf 1945 musicologie aan de Universiteit van Uppsala in Uppsala en bij Issai Dobrowen zoals compositie bij Dag Wirén. Verder studeerde hij orkestdirectie bij Otmar Suitner in Salzburg en in Wenen. In 1947 richtte hij een eigen kamerorkest op, dat hij ook dirigeerde. Van 1949 tot 1956 was hij dirigent van het orkest van het Slottheater Drottningholm. Sindsdien was hij gastdirigent bij orkesten in Zweden en in heel Europa. Lundquist behoorde tot het bestuur van de Zweedse componistenfederatie van 1963 tot 1971 en was van 1969 tot 1971 hun tweede voorzitter.

Zijn Symfonie nr. 1 ging in 1956 in première, maar het werd gevolgd door een periode van experimenteren en privéstudies in verschillende stijlen, genres en tradities. Vanaf 1970 besloot hij dan voorlopig met het componeren van symfonische werken te stoppen. Een financiële steun van de Zweedse regering in 1978 maakte het hem weer mogelijk zich opnieuw aan het componeren van symfonisch repertoire te wijden. Zijn Symonfie nr. 3 - Sinfonie Dolorosa was dan ook zijn baanbrekend werk als symfonicus. Zijn grote natuurverbondenheid komt in de Symfonie nr. 4 - Sinfonia Ecologica en de Symfonie nr. 6 - Sarek tot uiting. Zijn sterke betrokkenheid bij de grote vragen van het leven zijn nog duidelijk in Symfonie nr. 2 - ...voor vrijheid, de Symfonie nr. 7 - Humanity (ter herinnering aan Dag Hammarskjöld, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties), en de Symfonie nr. 9 - Survival te herkennen.

Lundquist maakte gebruik van veel verschillende vormen van expressie en stijl bij het componeren om de synthese die hij zocht te bereiken: traditioneel gevormde muziek, moderne avant-garde elementen en door de jazz beïnvloede uitbarstingen worden in zijn werken met elkaar geconfronteerd. Alhoewel de componist beïnvloed werd door impulsen uit andere culturen - zoals de Indonesische gamelanensembles met hun unieke percussiegeluiden en de Saami vuolle (meestal ten onrechte als Joik bekend) - heeft hij zijn symfonieën qua stijl ondergebracht in de Europese orkestrale traditie. De verschillende elementen vloeien samen tot een persoonlijk en rijk palet dat de componist door de jaren heen heeft verfijnd tot een sterke expressie. Zijn werk reflecteert een sterke levensaanvaarding en vrijheidsliefde met gevoelens die, in een overwegend tonaal idioom, variëren van doordachte oprechtheid tot geweldige uitbarsting (erupties). Hij leefde dicht bij de natuur, maar ook dicht bij dat wat er gebeurt in de buitenwereld. In tijden van snelle verandering en aantasting van het milieu zocht Lundquist naar de kern van het leven, niet om de werkelijkheid te ontsnappen, maar om het te herstellen.

In 1989 werd hij bekroond met de Atterberg Prijs van het Svenska tonsättares internationella musikbyrå (STIM) voor zijn engageerde en muzikale toonkunst in diepe humanistische geest. In 1992 werd hem de Hugo Alfvénprijs toegekend.

Composities

Werken voor orkest

Symfonieën

1956 rev.1971 Symfonie nr. 1 - Kamersymfonie, voor orkest, op.11, HW 20
1956-1970 Symfonie nr. 2 - ...för frihet, voor orkest
1971-1975 Symfonie nr. 3 - Sinfonia dolorosa, voor orkest^[1]
1974-1985 Symfonie nr. 4 - Sinfonia Ecologica, voor orkest
1980 Symfonie nr. 5, voor orkest
1980-1988 Symfonie nr. 6 - Sarek, voor orkest
1986-1988 Symfonie nr. 7 - Humanity (in memoriam Dag Hammarskjöld), voor sopraan, bariton, gemengd koor en orkest - tekst: uit het Requiem, Dag Hammarskjöld en Lev Tolstoj
1989-1992 Symfonie nr. 8 - Kroumata symphony, voor orkest
1996 Symfonie nr. 9 - Survival, voor orkest

Concerten voor instrumenten en orkest

1963-1965 Concert (Concerto da camera), voor accordeon en orkest
1967/1981 Intarzia, voor accordeon en strijkorkest
1967 Fervor, voor grote viool en orkest
1967 Hangarmusik - Concerto sinfonico, voor piano en orkest
1968-1970 Sogno, voor hobo en strijkorkest
1971 Stockholmsmusik, voor accordeon en strijkorkest
1972/1979 Concert, voor marimba en orkest
1974 Concerto grosso, voor viool, cello en strijkorkest
1976-1978 Concert - Fantasia Pragense, voor viool en orkest
1978/1994 Landskap, voor tuba, strijkorkest en piano^[2]
1978 Poetry, voor dwarsfluit, strijkorkest en piano
1978/1989 Sea-room, voor hoorn, strijkorkest en piano
1980 Trumpet music - Konsert, voor picollotrompet, slagwerk, piano en strijkorkest
1981 Samspil - concertino, voor accordeon en orkest

Andere werken voor orkest

1951 Divertimento, voor kamerorkest, op.1
1951 Variationssvit, voor strijkorkest
1952 Sinfonietta, voor kamerorkest
1957 Canzona, voor kamerorkest, op.12
1961 Orkestern runt på tio minuter, voor drie saxofoons en kamerorkest
1968 Confrontation, voor groot orkest
1968 Evoluzione, voor strijkorkest
1969 Sound on sound eller Ombytta roller, voor publiek, spreker, componisten en orkest
1971 Galax, voor orkest en orgel
1977 Arktis, voor orkest HW 91
1977 Schatten, symfonische schets voor orkest
1979 Serenad, voor strijkorkest
1980-1982 Integration, voor vijf slagwerkers en strijkorkest

Werken voor harmonieorkest

1978 Vindkraft, symfonische schets voor harmonieorkest
1978 Invigningsblås för 4 kanaler, voor harmonieorkest
1984 Arktis, voor harmonieorkest

Muziektheater

Opera

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1973	Sekund av evighet (opera voor de concertzaal)		27 mei 1974, Stockholm, Konserthus	Karin Boldemann

Toneelmuziek

1953 Herdespel, voor dwarsfluit, 2 hobo's, 2 hoorns, trompet, strijkorkest en klavecimbel - tekst: Olof von Dalin
1961-1962 Långt från vårt jordiska hem, kerstspel voor solisten, kinderkoor, gemengd koor en orkest - tekst: Bo Setterlind
Gösta Berlings saga - première: 1967 in de Zweedse omroep

Vocale muziek

Cantates

1958 Elegier från bergen, cantate voor tenor, mannenkoor en orkest, op.15 - tekst: Bo Setterlind

Werken voor koor

1957 Afton, voor gemengd koor - tekst: Bo Setterlind
1957 Blomma som en vildros, voor gemengd koor - tekst: Bo Setterlind
1957 Tystnaden, voor gemengd koor - tekst: Bo Setterlind
1958 Schlesisk folkvisa, voor gemengd koor - tekst: traditioneel, Zweedse vertaling: Bo Setterlind
1959 Via tomheten - visioner, voor sopraan, bariton, gemengd koor en orkest, op.17 - tekst: Bo Setterlind
1962 Bebådelse, voor gemengd koor - tekst: Östen Sjöstrand
1963 Triptyk, voor gemengd koor - tekst: Östen Sjöstrand
1964 Grekisk vår, suite voor gemengd koor - tekst: Bo Setterlind
1966 Den ljusa ön, lyrische suite voor driestemmig gemengd koor - tekst: Bo Setterlind
1968 Två visor om våren, voor gemengd koor

Liederen

1949 Sex små sommarsånger, voor zangstem en piano
1949 Tre dikter - ur Sviter, voor zangstem en piano, op.7 - tekst: Erik Lindegren
1952 Jungfru Maria, voor zangstem en strijkkwartet - tekst: Erik Axel Karlfeldt
1953 Psalm 102, voor bariton en strijkkwartet, op.3
1964 Anrop, voor sopraan en orkest HW 37 - tekst: Ragnar Piuva
1965 Ensamhetens sånger, voor zangstem en piano - tekst: Vilhelm Ekelund
1. Genom sluttningens täta blommor
2. Solnedgångens stilla klarhet
3. Kastanjeträden trötta lutar
1966 Mera om Bobo och Clarina i smultronblomman - 6 barnvisor, voor zangstem en piano - tekst: Harry Iseborg
1983 Fem Rilke sånger, voor zangstem en piano - tekst: Rainer Maria Rilke
1. Geduld
2. Einmal
3. Dein Antlitz
4. Aus eines Engels Fühlung
5. Wie soll ich meine Seele halten
1984/1989 Siebenmal Rilke : Sieben Gedichte, voor zangstem en orkest HW 117 - tekst: Rainer Maria Rilke - ook in een versie voor zangstem en piano
1989 New bearings - Seven songs, voor bariton en piano - tekst: Dag Hammarskjöld
1. Thus it was
2. Fading beeches
3. Waking
4. Time's flight
5. Standing naked
6. On a night in midsummer
7. A new country
1992 Irish love songs, voor bariton en piano - tekst: James Joyce
1. Goldenhair
2. I would in that sweet bosom be
3. My love
4. Winds of May
5. My true love
6. Bright cap and streamers
7. Arise, arise!
1996 Chamber music, negen liederen voor bariton, cello en piano - tekst: James Joyce
1996 Pour l'éternité - 7 songes du coeur, voor bariton en piano - tekst: Jean-Luc Caron

Kamermuziek

1955 :Sonatine, voor viool en piano, op.10
1957/1973 Mälarkvartett, voor strijkkwartet
1966 Bewegungen, voor accordeon en strijkkwartet
1966 Combinazione, voor viool en slagwerk
1966 Duell, voor accordeon en slagwerk^[3]
1967 Teamwork, voor blaaskwintet
1969 Quartetto d'aprile (Strijkkwartet nr. 2)
1969 Quatre rondeaux pour Le Quatuor Rondo, voor dwarsfluit, hobo, klarinet, fagot en piano
1969 Stereogram III, voor accordeon, xylorimba/vibrafoon/crotales en gitaar
1969 Tempera, voor kopersextet
1974 Intuizione - Våraning, voor dwarsfluit en piano (of harp)
1974 Kopparstick - Gravure sur/pour cuivre, voor kopersextet
1975 Trio fiorente, voor viool, cello en piano
1976 Al fresco, fantasie voor dwarsfluit en piano
1977 Triplet, voor 4 tuba's
1978 Scandinavian music, voor koperkwintet
1989 Alla prima, voor saxofoonkwartet

Werken voor piano

1964-1965 Partita piccola
1997 Metamorfoser
Commedia dell'arte - Scherzo

Werken voor accordeon

1963 Partita piccola
1965 Metamorphoses
1966 Nine two-part inventions
1967 Plasticity - Plastiska varianter - Plastische Varianten...
1967/1983 Sonatina piccola
1968 Ballad, voor 2 accordeons
1968 Botany play
1971 Microscope, 21 stukken
1972 Copenhagen music, voor accordeon solo en accordeonkwintet
1972 Lappri
1981 Assoziationen

Filmmuziek

1954 Simon syndaren
1956 Nattbarn
1956 Moln över Hellesta
1957 Kostervalsen
1957 Synnöve Solbakken
1958 Damen i svart
1958 Mannekäng i rött
1959 Ryttare i blått
1960 Tärningen är kastad
1960 Sommar och syndare
1960 Domaren
1960 När mörkret faller
1961 Änglar, finns dom?
1961 Lita på mej, älskling!
1961 Briggen Tre Liljor
1962 Vita frun
1962 Chans
1962 Nils Holgerssons underbara resa
1963 Det är hos mig han har varit
1963 Den gula bilen
1963 Sällskapslek
1965 Flygplan saknas
1965 Arken
1967 Hugo och Josefin
1969 Fadern
1971 Bröder Carl

Bibliografie

Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Jean-Luc Carron: Torbjörn Iwan Lundquist : portrait d'un compositeur suédois contemporain vivant, Bulletin / Association Française Carl Nielsen; 10. 1993. pp. 62-195
Lisa Ann Cleveland: An Analysis of Referential Collections in the Contemporary Accordion Works of Torbjörn Iwan Lundquist, Evanston, Il.; Northwestern University, dissertation 1993. 229 p.
Bärbel Hölzing: Torbjörn Iwan Lundquist : Werkverzeichnis und Diskographie, Bochum: Augemus, 1994. 117 S. (Texte zur Geschichte und Gegenwart des Akkordeons ; 4) - Anhang: Partita piccola für Akkordeon : Versuch einer Kurzanalyse / Guido Wagner
Stig Jacobsson, Hans-Gunnar Peterson: Swedish composers of the 20th century, Stockholm: Svensk musik, 1988.

Externe links

Bronnen, noten en/of referenties

[1] Symfonie nr. 3 - Sinfonia dolorosa

[2] Landskap door Aaron Tindall (tuba) en Margaret McDonald (piano)

[3] Duell door Valentina Solonenchuk (accordeon) en Cristian Orozco (slagwerk)

[1]

[2]

[3]